Database: lust en last? Over marketingmogelijkheden en privacyaspecten na 1 oktober 2009

1. Database: lust en last?Over marketingmogelijkheden en privacyaspecten na 1 oktober 2009 Wetgeving (spamverbod) en handhaving OPTA Ronald van den Broek Jurist team Internetveiligheid

2. Programma • OPTA • Uitbreiding spamverbod naar bedrijven • Wat mag nog wel? • Klachten • Handhaving door OPTA

3. OPTA • Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit • Sinds 1997 • Onafhankelijk toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving op het gebied van post en elektronische communicatiediensten • Zelfstandig bestuursorgaan

4. Huidige spamverbod • 1998 spamverbod (niet voor e-mail) • 2004 uitbreiding naar e-mail ↓ • Hoofdregel vastgelegd in artikel 13 van de bijzondere privacyrichtlijn voor de elektronische communicatiesector (2002/58/EG) • Geïmplementeerd in de telecommunicatiewet, artikel 11.7 (Hoofdstuk 11: Bescherming van persoonsgegevens en de persoonlijke levenssfeer (eindgebruikersbelangen)

5. Waarom uitbreiding naar bedrijven? • Overheid wil de last verminderen voor bedrijven die ongevraagd commerciële boodschappen ontvangen  want… - tijd kwijt aan lezen, beoordelen en verwijderen van berichten - hoge kosten t.b.v. bestrijden spam - uitzonderingen in zelfregulering (visitekaartje) - gebrek aan handhavingsinstrumenten

6. Last voor bedrijven

7. Uitbreiding spamverbod per 1 oktober ‘09De facto gaat in Nederland een algeheel spamverbod gelden!

8. Bestanddelen spamverbod Artikel 11.7, eerste lid, Telecommunicatiewet Het gebruik van automatische oproepsystemen zonder menselijke tussenkomst, faxen en elektronische berichten voor het overbrengen van ongevraagde communicatie voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden aan abonnees is uitsluitend toegestaan, mits de verzender kan aantonen dat de desbetreffende abonnee daarvoor voorafgaand toestemming heeft verleend, onverminderd hetgeen is bepaald in het tweede en derde lid. Spam is verboden

9. Spamverbod Wat mag nog wel? • andere dan elektronische berichten (andere regels) • zonder commercieel, charitatief of ideëel doel • met toestemming* • aan klanten mits…* • indien ontvanger (bedrijf) algehele toestemming geeft* • buiten EER mits…* *) met geldige afmeldmogelijkheid en identiteit verzender

10. Spamverbod Welke berichten vallen onder het verbod? • faxen • spraakcomputer • e-mail, sms, mms, vm-bericht, nieuwsbrief, ….

11. Doeleinden bericht (..) voor het overbrengen van ongevraagde communicatie voor commerciële, charitatieve of ideële doeleinden (..)

12. Doeleinden bericht Bericht met charitatief doel

13. Doeleinden bericht Bericht met commercieel doel

14. Doeleinden bericht Bericht met ideëel doel

15. Doeleinden bericht aandeelhouders Waarom verzonden? Wat is het uiteindelijke doel? - (in)direct promoten van organisatie - Bericht met commercieel doel IV. Prijzen en facturering 4.1 Levering geschiedt tegen de op het moment van bestelling bij ANP geldende prijzen.

16. Maatschappelijk belang Doeleinden bericht I.v.m. gifdampen vraagtde politie ramen en deuren te sluiten Openbare orde/ veiligheid Bericht zonder commercieel, charitatief of ideëel doel Waarom verzonden? Wat is het uiteindelijke doel?

17. Spamverbod Toestemming Een vrije, specifieke en op informatie beruste wilsuiting, waarbij de betrokkene aanvaardt dat zijn persoonsgegevens worden verwerkt (art. 1 (h) WBP) • Dus EXPLICIETE toestemming! • Niet in algemene voorwaarden • Geen voorgevinkte vakjes □ • Niet in e-mail • Visitekaartje impliceert geen toestemming!!

18. Spamverbod Toestemming Zorg voor TRANSPARANTIE!! • Waar vraag je toestemming voor? • Wie is de verzender? • Makkelijk af te melden? • Toestemming op orde hebben; de verzender heeft bewijslast! • Dit geldt ook voor opt-out (zonder toestemming vooraf) verkregen adressen!! • Tip: tot 1 oktober!! Bestand m.b.t. bedrijven op orde brengen

19. Spamverbod Toestemming Toestemming voor ontvangst van e-mails van dit bedrijf en zorgvuldig geselecteerde partners ? Van belang hoe de (boodschap) mail verstuurd wordt • Duidelijk zijn waarvoor men toestemming geeft!! • Niet voldoende duidelijk? Dan acht OPTA dit in strijd met het spamverbod!

20. Spamverbod Toestemming Toestemming van bedrijven geldt op e-mailadres/nummer* • Toestemming van directeur om alle xxxx@bedrijf.nl adressen te benaderen • Toestemming van specifiek adres m.janssen@bedrijf.nl • Toestemming van algemeen adres inkoop@bedrijf.nl Hoe zit het bij afmelden? *) net zoals dat nu al geldt voor natuurlijke personen

21. Uitzondering voor ‘bestaande klant’ Elektronische contactgegevens hebben verkregen in het kader van de verkoop van zijn producten of diensten & Boodschap moet betrekking hebben op eigen gelijksoortige producten of diensten • Weigermogelijkheid bieden <> toestemming • Bekijken vanuit de ontvanger

22. Identiteit verzender + afmeldmogelijkheid …altijd de volgende gegevens vermelden: • De werkelijke identiteit van degene namens wie de communicatie wordt overgebracht • Een geldig postadres of nummer (telefoonnummer, e-mailadres, …) waaraan de ontvanger een verzoek tot beëindiging kan richten (afmelding) (altijd: dus in ieder bericht dat commercieel, etc. is, ook als er toestemming is verkregen)

23. Algehele toestemming indien de verzender (bedrijf/ondernemer) bij het overbrengen van de communicatie gebruik maakt van elektronische contactgegevens die door de abonnee daarvoor zijn bestemd en bekendgemaakt, en deze zijn gebruikt in overeenstemming met de door de abonnee aan die contactgegevens verbonden doeleinden Bijvoorbeeld naam@uitgeverij.nl op website (ontvanger) geplaatst met de mededeling dat naar dit adres persberichten gestuurd kunnen worden

24. Algehele toestemming - Naar dit adres (info@bedrijf.nl) mag u reclame sturen - info@bedrijf.nl - Naar_dit_adres_mag_alle_reclame@bedrijf.nl - Naar dit adres mag u reclame sturen (ronald@tiscali.nl) - Naar dit adres (info@bedrijf.nl) mag u reclame sturen over kantoormeubilair

25. Buiten EER, mits… indien de abonnee is gevestigd buiten de Europese Economische Ruimte en voldaan is aan de in het desbetreffende land geldende voorschriften met betrekking tot het verzenden van ongevraagde communicatie. (Landen van EU + IJsland Noorwegen en Liechtenstein)

26. Spamverbod Zender (overtreder/pleger) • De persoon die op de knop drukt (feitelijke verzender) • Opdrachtgever (materiële verzender) Bestuursrecht: wijziging (1e kamer)  niet alleen pleger maar ook de medepleger kan overtreder zijn (per 1 juli 2009)

27. Spamverbod www.spamklacht.nl Klachten ingediend door natuurlijke personen (per 1 oktober 2009 ook door bedrijven) m.b.t. geen toestemming gegeven, het niet vermelden van de identiteit en het ontbreken van een duidelijke afmeldmogelijkheid OPTA ontvangt uiteenlopende klachten Klachten via Consuwijzer of via andere kanalen Ambtshalve onderzoek

28. Hoe handhaven • Bestuursrechtelijke aanpak, geen strafrecht • Boetes (450.000 euro max.) en lasten (“gij zult niet meer spammen/spyware verspreiden/etc.”) • OPTA neemt zelf besluiten, rechterlijke toetsing achteraf.  Snel en efficiënt. • OPTA heeft speciaal team internetveiligheid met digitale rechercheurs, onderzoekers en juristen • Niet wachten op waarschuwing!!

29. Vragen?

30. Einde presentatie Bedankt voor jullie aandacht! R.vandenBroek@opta.nl www.spamklacht.nl/download/090728%20Veel%20gestelde%20vragen.pdf