รายงานการฝึกงานทางสัตวศาสตร์

1. รายงานการฝึกงานทางสัตวศาสตร์รายงานการฝึกงานทางสัตวศาสตร์ สถานที่ฝึกงาน : น้ำฝนฟาร์ม โดย นักศึกษาชั้นปีที่ 3 ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

2. ห้างหุ้นส่วนน้ำฝนฟาร์มจำกัดห้างหุ้นส่วนน้ำฝนฟาร์มจำกัด • ที่ตั้ง: 16 ม. 2 ต.แสลงพัน อ.วังม่วง จ.สระบุรี 18220 • เจ้าของฟาร์ม : หม่อมหลวงประกฤติ สุขสวัสดิ์ • ผู้จัดการฟาร์ม : นายสัตวแพทย์สมศักดิ์ ศรีซ่องเชษฐ์ • : นายสัตวแพทย์ประกิต กอบกิจวัฒนา • ประเภทธุรกิจ : ฟาร์มโคนม • ผลผลิต : น้ำนมดิบและโคสาวท้องส่งนอก

3. หมวดลูกโค

4. หมวดลูกโค • การจัดการลูกโค • ลูกโคที่อายุ 0-7 วัน ขังกรงรวม ให้กินนมน้ำเหลือง • ลูกโคที่อายุ 8-15 วัน ขังกรงเดี่ยว ให้กินนมธรรมดา ให้อาหารข้น ให้น้ำ ทำการสูญเขา สักเบอร์หู ติดเบอร์หู • ลูกโคที่อายุ 16-45 วัน ขังกรงรวม ให้นมธรรมดา ให้อาหารข้นเพิ่มมากขึ้น มีอ่างน้ำให้กินตลอดเวลา

5. หมวดลูกโค • ลูกโคที่อายุ 46-60 วัน ขังกรงรวม หย่านม ให้อาหารข้นและหญ้าสด มีอ่างน้ำให้กินตลอดเวลา • ลูกโคที่อายุ 60 วันขึ้นไป ชั่งน้ำหนักโดยสายวัดน้ำหนัก กรอกยาถ่ายพยาธิ อัตรา 1:10 หรือ 1 cc. / 10 kg. ส่งลูกโคมายังคอนโดลูกโคหย่านม

6. ขั้นตอนการสูญเขาลูกโคขั้นตอนการสูญเขาลูกโค • - ผสมปูนแดงกับโซดาไฟ ด้วยอัตรา 2:1 คนให้เข้ากันเป็นเนื้อเดียว • - ตัดขนบริเวณเขาทั้งสองข้างที่กำลังจะงอกขึ้นมา • - จับลูกโคให้แน่นแล้วป้ายยาที่ผสมไว้ตรงบริเวณที่ตัดขนทั้งสองข้างระวังอย่าให้โดนผิวหนัง ถ้าโดนควรรีบล้างออกด้วนน้ำเปล่า • -ป้ายยาเสร็จปล่อยลูกโค สังเกตในวันถัดไปว่าเขายุบลงหรือไม่ ถ้ายังป้ายยาอีกรอบ

7. หมวดโครุ่นโคสาว

8. หมวดโครุ่นโคสาว • ข้อปฏิบัติในคอกโครุ่น • - พ่นยาฆ่าแมลง 2 ครั้ง/เดือน ครั้งที่ 1 ทุกวันที่ 10-12 วันละ 3 คอก ครั้งที่ 2 - ทุกวันที่ 23-25 วันละ 3 คอก • - ฉีดสเปรย์ฆ่าเชื้อทุกคอกวันเว้นวัน

9. หมวดโครุ่นโคสาว • - ฉีดวัคซีนปากและเท้าเปื่อยปีละ 3 ครั้ง • ครั้งที่ 1 ฉีดเดือนกุมภาพันธ์ • ครั้งที่ 2 ฉีดเดือนมิถุนายน • ครั้งที่ 3 ฉีดเดือนตุลาคม • - ชั่งน้ำหนักโคทุกวันที่ 27-29 วันละ 3 คอก • - คัดโคอายุ 15 เดือน น้ำหนัก 280 กิโลกรัม เพื่อนำไปผสมเทียม

10. หมวดโครีดนม

11. หมวดโครีดนม • หมวดโรงรีดนม เป็นหมวดที่เกี่ยวข้องกับโคที่รีดนม โคใกล้คลอด และโคป่วยโดยมีจำนวนโคอยู่ประมาณ 828 ตัว มีทั้งหมด 8 คอก • คอกที่ 1 คือ โคใกล้คลอด โดยจะมีการคัดโคท้องแก่มาล็อคที่ 1 ตลอด • คอกที่ 2 คือ โครีดนมน้ำเหลือง, โคที่เป็นโรคเต้านมอักเสบ และโคนมมาก • คอกที่ 3 – คอกที่ 6 คือ โครีดนม • คอกที่ 7 คือ โคนมน้อย คอกที่ 9 คือ โคป่วย (ขาเจ็บ)

12. หมวดโครีดนม • ขั้นตอนการเตรียมโครอคลอด • วันที่ 1 ของทุกเดือน • เช็คเต้านม จุ่มหัวนม • ฉีดImisolตัวละ 6 cc. เข้ากล้ามเนื้อ • ฉีด ADE ตัวละ 5 cc. เข้ากล้ามเนื้อ • ฉีด E Se (เวทีเชล) ตัวละ 10cc. เข้ากล้ามเนื้อ

13. หมวดโครีดนม • ขั้นตอนการเตรียมโครอคลอด • วันที่ 15 ของทุกเดือน • เช็คเต้านม จุ่มหัวนม • ฉีดวิตามิน A D E ตัวละ 5 cc. เข้ากล้ามเนื้อ • ฉีด E Se (เวทีเชล) ตัวละ 10 cc. เข้ากล้ามเนื้อ

14. ข้อปฏิบัติในคอกโครีดนมข้อปฏิบัติในคอกโครีดนม • 1. พ่นยาฆ่าแมลง 2 ครั้ง/เดือน • ครั้งที่ 1 ทุกวันที่ 5 – 7 วันละ 3 คอก • ครั้งที่ 2 ทุกวันที่ 20 – 22 วันละ 3 คอก • 2. สเปรย์ยาฆ่าเชื้อทุกคอกวันเว้นวัน • 3. ฉีดวัคซีนปากและเท้าเปื่อยปีละ 3 ครั้ง

15. ข้อปฏิบัติในคอกโครีดนมข้อปฏิบัติในคอกโครีดนม • 4. ตรวจท้องซ้ำเดือนละครั้ง • 5. ชั่งน้ำหนักโคทุกวันที่ 27 – 29 วันละ 3 คอก • 6. เช็คเต้านมโคแห้งนมใหม่ทุก 7 วัน

16. หมวดโคแห้งนม

17. หมวดโคแห้งนม • ปัจจุบันสำหรับหมวดนี้มีทั้งโคสาวและโคดราย โดยแบ่งเป็น • คอกที่ 1 ,2,3 คอกโคสาวท้อง • คอกที่ 4,5,6,7 คอกโคสาวรอผสม • คอกที่ 8,9,10,11,12 คอกโคดรายท้อง • คอกที่ 13 คอกโคดรายไม่ท้อง (จึงใช้ตัวผู้ในการผสมพันธุ์)

18. หมวดโคแห้งนม • การแห้งนมโคหรือการรีดนมโคมีหลายสาเหตุด้วยกันดังนี้ • 1. การดรายโคก่อนคลอดประมาณ 2 เดือน(ก่อนดรายจะทำการล้วงตรวจท้องก่อนทุกครั้ง) • 2. การดรายโคเมื่อพบว่าโคให้น้ำนมปริมาณน้อยไม่คุ้มทุน • 3. การดรายโคเนื่องจากโคป่วย

19. หมวดโรงรีดนม

20. ขั้นตอนการรีดนม • 1. การเตรียมตัวและระบบก่อนการรีดนม จะมีการทำความสะอาดระบบรีดก่อน 30 นาที • 2. การเตรียมตัวคนรีด ในหลุมรีดจะมีคนงานประมาณ 4-5 คน คนรีดต้องเตรียมผ้าเช็ดเต้านม ขวดน้ำยาจุ่มเต้านมก่อนและหลังรีด ถังใส่น้ำผสมคลอรีน จุกยางอุดหัวรีดในกรณีที่วัวป่วยเป็นเต้านมอักเสบ

21. ขั้นตอนการรีดนม • 3. การรีดนม ต้อนวัวเข้าซองรีดประมาณ 23-27 ตัว คนรีดจะจุ่มน้ำยาจุ่มเต้า ที่เจือจางในอัตราส่วน 1:6 แล้วใช้ผ้าเช็ดเต้านมให้สะอาด ใช้strip cup test ตรวจดูเต้านมอักเสบ แล้วหลังจากนั้นสวมชุดรีดเข้าเต้านมเมื่อรีดเสร็จจุ่มน้ำยาหลังรีดเสร็จอีกครั้ง • 4. การทำความสะอาด คือจะทำความสะอาดบริเวณหลุมรีดและส่วนหัวรีดนมหลังการใช้งานเสร็จ

22. ผลผลิตของฟาร์ม • น้ำฝนฟาร์มจะส่งนมวันละ 1 ครั้ง ส่งนมได้ประมาณ 10 ตัน • ราคาน้ำนมกิโลกรัมละ17 บาท • โดยปัจจุบันมีอยู่ 3 บริษัทที่เราส่งนม คือ • -พรีเมียร์ (ทำชีสต์) โดยการส่งต้องมีเปอร์เซ็นต์ไขมัน 3.5 ขึ้นไป • -เอบิโก้ โดยการส่งต้องมีเปอร์เซ็นต์ไขมัน 3.2 • -ทรีดี โดยการส่งต้องมีเปอร์เซ็นต์ไขมัน 3.4-3.5

23. หมวดโรงอาหารสัตว์

24. หมวดโรงอาหารสัตว์ • - อาหารข้น หมายถึง อาหารที่มีความเข้มข้นทางโภชนะอยู่สูง โดยเฉพาะโปรตีน มีเปอร์เซนต์เยื่อใยต่ำ เมื่อสัตว์กินเข้าไปสามารถย่อยได้ง่าย • - อาหาร TMR หรืออาหารผสมสำเร็จรูปที่ผลิตขึ้นมาจากการนำอาหารหยาบ และอาหารข้นมาผสมกันในอัตราส่วนที่เหมาะสม

25. ประโยชน์ของอาหาร TMR  • อาหาร TMR มีโภชนะต่างๆ เพียงพอตามความต้องการของสัตว์ การให้อาหารแบบนี้จะเป็นวิธีที่ง่ายต่อการจัดการประหยัดเวลา และแรงงาน ซึ่งโคจะได้รับโภชนะครบถ้วน และมีสัดส่วนสม่ำเสมอตามความต้องการของโคความเป็นกรด-ด่าง ในกระเพาะรูเมนมีสภาพเหมาะสม ใช้อาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น  ทำให้การดูดซึมอาหารไปใช้ประโยชน์ในร่างกายดีขึ้น 

26. หมวดสัตวแพทย์ – ผสมเทียม

27. เทคนิคการจับสัด • โคที่เป็นสัดคือโคที่มีความสมบูรณพันธุ์ เพื่อที่จะพร้อมผสมพันธุ์ โดยมีวิธีการดูอาการโคที่เป็นสัดดังนี้ • ทางกายภาพ อวัยวะเพศบวมแดง มีเมือกไหลเยิ้ม มีรอยถลอกบริเวณบั้นท้าย คอมดลูกมีการแข็งตัว ปากมดลูกเปิดเล็กน้อย

28. เทคนิคการจับสัด • ทางพฤติกรรมกระวนการวาย ร้องบ่อย สนใจโคตัวอื่น กินอาหารน้อยลง ช่วงต้นจะไล่ปีนโคตัวอื่น ยืนนิ่งยอมรับให้ตัวอื่นขึ้น (Standing Heat) • ซึ่งกฎ AM, PM ของการผสมคือหากเป็นสัดตอนเช้าให้ผสมตอนเย็น หากเป็นสัดตอนบ่ายให้มาผสมช่วงเที่ยงคืนอีกวัน โดยชั่วโมงที่ 12-18 เหมาะแก่การผสมเทียมที่สุด

29. ขั้นตอนการผสมเทียม • 1. เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม • 2. ตรวจดูแม่โคว่าเป็นสัดจริงหรือไม่ (เช็คจากประวัติ) • 3. ละลายหลอดน้ำเชื้อในน้ำอุ่นอุณหภูมิ 37 องศา 30 วินาที • 4. เช็ดหลอดน้ำเชื้อด้วยผ้าสะอาดให้แห้งอย่างรวดเร็วที่สุด • 5. นำหลอดน้ำเชื้อใส่ใน Breeding Gun

30. ขั้นตอนการผสมเทียม • 6. ตัดปลายด้านที่มีฟองอากาศด้วยกรรไกรที่คม • 7. สวมพสาสติกชีสลงแล้วตามด้วยสวมเดิบเบิ้ลชีสไปที่ปืนก่อนจะสอดเข้าผสมเทียม เพื่อป้องกันการติดเชื้อ แล้วล็อคให้แน่น • 8. สอดปืนผสมเทียม โดยใช้มืออีกข้างหนึ่งกำ cervix ให้แน่น ก่อนจะปล่อยน้ำเชื้อที่มดลูก

31. ภาคผนวก

41. ขอบคุณครับ/ค่ะ