E N D
1. Göl Ekolojisi Meryem Beklioglu
Limnoloji Laboratuvari, ODTÜ, Biyoloji Bölümü
www.limnology.metu.edu.tr
meryem@metu.edu.tr
2. Göller Havzanin en çukur yeridir.
Havzanin aynasi gibidir
Su bekleme süresi (gün-on yillar)
Su bekleme süresi: göl büyüklügü, girdi ve çiktilarin hidrolojik yüküne baglidir
3. 1. Buzul Gölleri
2. Tektonik göller
3. Heyalan Gölleri
4. Nehir etkinligiyle olusan göller
5. Volkanik göller
6. Karstik göller
7. Insan yapisi göller (Reservorlar)
*Göller Bölgesi?
4. 1.Buzulasma sonucu olusan Göller Kuzey yarim küredeki göllerin çogu
Toroslar, Uludag, Kaçkarlardaki göller
Sig/derin göller olusabilir
5. Buzul hareketi sonucu Ontario, CA olusan Kettle gölleri (siyah bölgeler)
6. 2. Tektonik Göller Dünyanin en eski ve en derin gölleri bu yolla olusmustur
Afrika Rift vadisi (Tanganika G.: 1470 m )
Baykal G., Sibirya
Beysehir, Egirdir, Hazar Gölleri
7. 3. Heyelan Gölleri Heyelan sonucu daglardaki vadilerin önünün kapanmasi sonucu olusur
Abant Gölü, Yedigöller, Karagöl
8. 4. Menderes Gölleri Allüyon tasiyan büyük akrsularin menderslerinin oldugu yerde olusur
Kizilirmak, Gediz N. Menderslerinde örnekleri vardir
9. 5. Krater Gölleri Patlamis volkanin konisinde olusur, örg:Nemrut Krateri
Patlamis volkandan püsküren lavlar vadiyi tikiyarak olusturu, örg: Van Gölü
10. 6. Karstik Göller: Obruklar
11. 7.Insanin olusturdugu göller: Barajlar
12. uzunlugu (l): 218m
Eni (bx):187m
Kenar uzunlugu
Alan (A): 25,238m2
Kiyi olusumu (DL)
13. Göl Ekolojisinde Hidrolojik
Fiziksel: isik, sicaklik,
Kimyasal
Biyolojik
16. Su Seviyesi Degisimi (SSD) Dogal veya Insan kaynakli Faktörler SSD belirlerler
Iklim (Yöresel ve Küresel iklim olaylari)
Havza Karakteri
Morfometri
Su Kullanimi: antroponojenik
19. Göl Ekolojisinde Hidroloji
Fiziksel: isik, sicaklik,
Kimyasal
Biyolojik
20. Göllerde Isik Profili At the top of this picture you see a typical graph.
At the bottom of the picture, you are looking at a “lake” in cross-section. Limnologists tend to graph data differently, so first of all, we need to make sure everyone is familiar with the seemingly strange way limnologists plot lake data that varies with depth.
The independent variable, in this case, depth, is plotted vertically, starting with 0 meters at the top of the graph and increasing downward (the opposite of the usual graphing method). It makes sense when you want to visualize how things change as we dive down from the surface.
The dependent variables (i.e., the physical, chemical, and biological variables that vary with depth) are plotted horizontally.
In this case, the reduction of light with depth is plotted in typical “limnological” fashion, superimposed over the lake cross-section to help you visualize the data.
At the top of this picture you see a typical graph.
At the bottom of the picture, you are looking at a “lake” in cross-section. Limnologists tend to graph data differently, so first of all, we need to make sure everyone is familiar with the seemingly strange way limnologists plot lake data that varies with depth.
The independent variable, in this case, depth, is plotted vertically, starting with 0 meters at the top of the graph and increasing downward (the opposite of the usual graphing method). It makes sense when you want to visualize how things change as we dive down from the surface.
The dependent variables (i.e., the physical, chemical, and biological variables that vary with depth) are plotted horizontally.
In this case, the reduction of light with depth is plotted in typical “limnological” fashion, superimposed over the lake cross-section to help you visualize the data.
21. A strong thermocline (shaded rectangle) is now in place. A strong thermocline (shaded rectangle) is now in place.
23. Göl Ekolojisinde Hidroloji
Fiziksel: isik, sicaklik,
Kimyasal. Oksijen, Azot, fosfor, silikat
Biyolojik
24. Iki önemli O2 Kaynagi Sources of DO:
Turbulent mixing of the atmospheric O2 into surface water via wind energy.
2. Photosynthesis from algae and higher plants
Photosynthesis requires light, so it only occurs to the depth that light intensity is about 0.5-1.0% of surface values.
3. Minor sources from river inflows and groundwater.
Sources of DO:
Turbulent mixing of the atmospheric O2 into surface water via wind energy.
2. Photosynthesis from algae and higher plants
Photosynthesis requires light, so it only occurs to the depth that light intensity is about 0.5-1.0% of surface values.
3. Minor sources from river inflows and groundwater.
25. Su Kimyasi: Oksijen - Oxygen Dikey oksijen yogunlugu verinli/besin tuzunca zengin göllerde asagiya dogru azalir
26. Göl Su Kimyasi: Besin Tuzu Fosfor
Azot
Silika
Demir
karbon
28. Birincil Üretimi Sinirlayici Besin Tuzlari Fosfor
Vazgeçilmezdir
Çözünmüs hali toprakda tutulur
Anahtar besin tuzu dur
Ötrofikasyon kontrolünde önemlidir Azot
Vazgeçilmezdir
Çözünmüs hali (Nitrat ve amonyun) en önemli kaynaktir
Anahtar besin tuzu dur
Sudan bakteriler yardimi ile uzaklastirilir Nitrogen may limit algal growth in unproductive lakes, estuaries, and open oceans.
Nitrogen CAN contribute to eutrophication in concert with phosphorus enrichment.Nitrogen may limit algal growth in unproductive lakes, estuaries, and open oceans.
Nitrogen CAN contribute to eutrophication in concert with phosphorus enrichment.
29. Sucul üretimde Besin Tuzlarinin miktari sinirlayicidir
30. Sonuç Sudaki besin tuzu miktari çok farkli etmenlere baglidir
Göl Havzasi
Fiziksel faktörler
Geçmis faktörler
(paleolimnoloji)
Antropogenik faktörler
ötrofikasyon
Tarim ve hayvancilik
Evsel atiksu
Iklim degisimi: isinma
kuraklik
31. Göl Ekolojisinde Hidroloji
Fiziksel: isik, sicaklik,
Kimyasal. Oksijen, Azot, fosfor, silikat
Biyolojik
32. Biyota Katmanlari: Isik miktari belirler Bitki katmani (littoral) isiklanma bitkilerin büyümesine uygundur
Açik su (limnetik) sadece üst kisinlarinda isik müsaittir-planktonlar vardir
Alt katman (profundal): isigin ulasmadigi karanlik bölge
33. Tipik: Su bitkileir (Makrofitler) Suiçi
35. Tipik Fitoplakton
36. Tipik Zooplankton
37. Tipik Dip (Bentik) Canlilar: sinek larvasi
38. Tipik Baliklar
40. Göllerde Besin Agi
41. Göl Besi Aginin Genel Görünümü
42. Sucul ekosistemlerde Birincil üretim
Asagidan Yukariya Kontrol
Fiziksel ve kimyasal kosullar ekosistem yapisini belirler
Fiziksel ve kimyasal faktörler belirler
Yukaridan asagiya kontrol
Besin agindaki avci tüketiciler belirler
Avci balik
.
47. Arazide Örnek Toplama: Yaz
48. Kis
50. How? Fossiller
Pigmentler
in/organik kimyasallar
Kararli/radyo izotopler
52. Biological proxies Pollens and spores
Regional vegetation history
Local vegetation history
Climate change
Changes in lake water quality
Changes in aquatic macrophytes
Diatoms
Acidity
Nutrients
Salinity
53. Biological proxies Cont’d Photosynthetic pigments
Past changes in algal and bacterial populations (blue-green algae and eutrophication)
Chironomids
Trophic status of lakes
Acidification
Climate change
54. Biological proxies Cont’d Cladocerans
Eutrophication
Acidification
salinity
Ostracods
Salinity
Mg/Sr and Mg/Ca
Water level
Temperature (18O/16O)