DUØNG MAÙY ACOUSTIC RHINOMETRY ÑO THEÅ TÍCH HOÁC MUÕI ÔÛ NGÖÔØI VIEÄT NAM TRÖÔÛNG THAØNH

1. DUØNG MAÙY ACOUSTIC RHINOMETRY ÑO THEÅ TÍCH HOÁC MUÕI ÔÛ NGÖÔØI VIEÄT NAM TRÖÔÛNG THAØNH ThS. TRAÀN ANH TUAÁN VAØ COÄNG SÖÏ 30-3-2006

2. GIÔÙI THIEÄU Acoustic Rhinometry laø gì? • Maùy Acoustic Rhinometry (AR) laø moät thieát bò duøng ñeå ñaùnh giaù veà maët hình hoïc cuûa hoác muõi baèng söï phaûn xaï aâm . • Noù cung caáp thoâng tin veà thieát dieän caét ngang vaø theå tích hoác muõi taïi nhöõng khoaûng caùch cho tröôùc

3. GIÔÙI THIEÄU • Ñaây laø moät phöông phaùp khoâng xaâm haïi, khoâng ñau • Ít ñoøi hoûi söï hôïp taùc cuûa beänh nhaân • Duøng ñöôïc cho caû ngöôøi lôùn vaø treû em • Duøng ñöôïc cho caû nhöõng ngöôøi bò ngheït muõi hoaøn toaøn

4. GIÔÙI THIEÄU • Trong y vaên nhieàu taùc giaû ñaõ nghieân cöùu vieäc duøng AR ñeå ñaùnh giaù caùc trò soá hình hoïc cuûa hoác muõi tuy nhieân taát caû ñeàu laø caùc trò soá cuûa ngöôøi nöôùc ngoaøi • Qua y vaên chuùng toâi chöa thaáy moät taøi lieäu naøo noùi veà vieäc söû duïng AR ñeå ñaùnh giaù caùc trò soá hình hoïc hoác muõi ôû ngöôøi Vieät nam

5. MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU • Tìm ra caùc trò soá cuûa caùc thoâng soá veà moät soá kích thöôùc cuûa hoá muõi ôû ngöôøi Vieät Nam tröôûng thaønh • Aûnh höôûng cuûa thuoác co maïch ñoái vôùi caùc vuøng nieâm maïc muõi khaùc nhau

6. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU • Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa chuùng toâi laø 69 ngöôøi lôùn khoûe maïnh ( töø tuoåi 19 ñeán tuoåi 58, tuoåi trung bình laø 24,28 trong ñoù coù 20 nam vaø 49 nöõ ) ñöôïc choïn töø nhaân vieân vaø caùc sinh vieân y khoa trong tröôøng cuûa chuùng toâi

7. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU • Khoâng coù trieäu chöùng ngheït muõi • Khoâng coù bieåu hieän cuûa baát thöôøng giaûi phaãu hoác muõi nhö veïo vaùch ngaên, vieâm muõi maïn tính quaù phaùt cuoán, polyùp hoác muõi, u hoác muõi, • Khoâng coù tieàn söû chaán thöông muõi, hoaëc phaãu thuaät muõi tröôùc ñoù

8. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU • Khoâng duøng thuoác co maïch hay caùc thuoác coù aûnh höôûng ñeán tình traïng sung huyeát cuûa nieâm maïc muõi • Khoâng bò vieâm nhieãm ñöôøng hoâ haáp treân trong voøng 2 tuaàn khi laøm khaûo saùt, v.v..

9. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU • Chuùng toâi söû duïng maùy AR hieäu ECCOVISION cuûa haõng Hood labotory USA ñeå khaûo saùt, trong ñieàu kieän nhieät ñoä phoøng töø 20-25 ñoä C, taát caû caùc ñoái töôïng ngoài nghæ tröôùc khi ño ít nhaát 20 phuùt ñeå laøm quen vôùi moâi tröôøng beänh vieän

10. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU • Ñaët nuùt muõi song song vôùi truïc soáng muõi vaø hôïp 1 goùc 45 ñoä vôùi maët phaúng traùn, ñeå taïo ra daáu hieäu aâm, nhöng khoâng laøm bieán daïng muõi ngoaøi, yeâu caàu ngöôøi ñöôïc ño giöõ nhòp thôû vaø khoâng ñöôïc nuoát trong khi laáy soá lieäu aâm

11. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU • Thay ñoåi trong vuøng caét ngang cuûa hoác muõi gaây phaûn xaï laïi moät phaàn naêng löôïng aâm veà oáng soùng, nhöõng phaûn aâm naøy ñöôïc ghi nhaän bôûi microphone, maët caét ngang ñöôïc tính toaùn töø cöôøng ñoä soùng aâm doäi vaø bieán ñoåi thaønh chöùc naêng khoaûng caùch vuøng vaø bieåu thò treân thöôùc logarite

12. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU • Taát caû ñoái töôïng nghieân cöùu ñöôïc ño 2 hoá muõi tröôùc vaø 15 phuùt sau khi ñaët thuoác co maïch (Rhinex). Soá lieäu aâm goàm : • (1) thieát dieän ngang moãi beân hoác muõi taïi ñieåm caùch ñaàu ño 2,10 cm (CAS1) tröôùc vaø sau khi duøng thuoác co maïch • (2) thieát dieän ngang moãi beân hoác muõi thöù 2 taïi ñieåm caùch ñaàu ño 4,02 cm (CAS2) tröôùc vaø sau khi duøng thuoác co maïch

13. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU • (3) Thieát dieän ngang moãi beân hoác muõi caùch ñaàu ño 6 cm (CAS3) tröôùc vaø sau khi duøng thuoác co maïch • (4) Theå tích cuûa moãi beân hoác muõi giöõa 0 vaø 6 cm (V06) tröôùc vaø sau khi duøng thuoác co maïch. • Tính toaùn thoáng keâ ñöôïc phaân tích baèng test T töøng caëp

14. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU • Phaïm vi, trung bình vaø ñoä leäch chuaån cuûa CAS1, CAS2, CAS3 cuûa hoá muõi, theå tích vuøng hoá muõi giöõa ñaàu ño ñeán ñieåm caùch ñaàu ño 6 cm tröôùc vaø sau khi ñaët thuoác co maïch ñöôïc lieät keâ ôû baûng sau :

15. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU

16. BAØN LUAÄN • AR laø moät phöông phaùp ñaùnh giaù khoâng xaâm nhaäp, ñôn giaûn vaø ít ñoøi hoûi söï hôïp taùc cuûa beänh nhaân hôn caùc phöông phaùp khaùc

17. BAØN LUAÄN • Kyõ thuaät naøy thích hôïp ñeå ñaùnh giaù nhöõng beänh nhaân khoâng coù luoàng thoâng khí muõi (caét thanh quaûn) vaø nhöõng beänh nhaân bò ngheït muõi toaøn boä hoaëc gaàn toaøn boä, nhöõng nhoùm beänh nhaân naøy khoâng theå ñöôïc nghieân cöùu baèng phöông phaùp Rhinometry hoaëc doøng ñænh

18. NHAÄN XEÙT • Chuùng toâi nhaän thaáy coù söï thay ñoåi theå tích lôùn giöõa caùc caù theå khaùc nhau, vaø söï baát ñoái xöùng ñaùng keå giöõa giaù trò ôû loã muõi beân phaûi vaø traùi . • Trong nghieân cöùu naøy, CAS2 vaø CAS3 taêng nhieàu nhaát sau ñaët thuoác co maïch trong caû nam vaø nöõ, coøn CAS1 taêng ít hôn. Chuùng toâi cuõng thaáy söï taêng ñaùng keå V06 sau ñaët thuoác co maïch ôû caû nam laãn nöõ

19. KEÁT LUAÄN • Acoustic Rhenometry laø moät phöông phaùp thuaän tieän ñeå ñaùnh giaù hình theå hoïc cuûa hoác muõi • Taùc duïng cuûa thuoác co maïch cöïc ñaïi thaáy ôû phaàn giöõa vaø sau cuûa hoác muõi ngang vò trí cuoán giöõa vaø döôùi

20. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO • Yen SC, Liu CM. Patency of normal and obstructive cavities evaluated by acoustic rhinometry. J Taiwan Otolaryngol Head Neck Surg 1996;31:221-7. • Fisher EW, Palmer CR, Daly NJ, et al. Acoustic • Ma Y, Yu D. Rhinometry of 176 normal adults with acoustic rhinometer. Zhonghua Er Bi Yan Hou Ke Za Zhi 1997;32:177-9.

21. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO • Fisher EW. Acoustic rhinometry. [Review] Clin Otolaryngol 1997;22:307-17. . • Jacquelynne PC, Anil Gungor, Robert Nelson, et al. Normative standards for nasal cross-sectional areas by race as measured by acoustic rhinometry. Otolaryngol Head Neck Surg 1998;119:389-93 • Yuan CC, Wan SJ, Ho FS. Preliminary report on evaluation of nasal patency by acoustic rhinometry. J Taiwan Otolaryngol Head Neck Surg 1994;29:356-61.