330 likes | 892 Views
Bölüm 6. Algılama ve Bireysel Karar Alma. 1. Fortune dergisi en büyük 500 listesinde bulunan aşağıdaki şirketlerden hangi grubun satış hacmi daha büyüktür? Diğer gruba göre ne kadar fazladır?
E N D
Bölüm 6 Algılama ve Bireysel Karar Alma
1. Fortune dergisi en büyük 500 listesinde bulunan aşağıdaki şirketlerden hangi grubun satış hacmi daha büyüktür? Diğer gruba göre ne kadar fazladır? Grup A: TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş., OMV PETROL OFİSİ A.Ş., TÜRKİYE ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş., TÜRKİYE ELEKTRİK TİCARET VE TAAHHÜT A.Ş. Grup B: FORD OTOMOTİV SANAYİ A.Ş., VESTEL ELEKTRONİK SAN. VE TİC. A.Ş., COCA-COLA İÇECEK A.Ş., ÜLKER BİSKÜVİ SANAYİ TİC. A.Ş. 2. Ahmet Bey çok çekingen ve içine kapanık birisidir, yardımsever olmasına rağmen, insanlara ve gerçek dünyaya karşı pek ilgisi yoktur. Düzen ve kurallardan hoşlanır ve detaycıdır. Sizce Ahmet Beyin mesleği aşağıdakilerden hangisi olabilir? İhtimalleri ile belirtiniz Tarım İşletmeci Pilot Kütüphaneci Tıp Doktoru 3. Türkiye’de trafikten mi yoksa dolaşım sistemi hastalıklarından mı daha fazla ölüm oluyor.
Duyu sistemi beyne saniyede 11 milyon parça bilgi gönderiyor. • Beynimizin bilinçli olarak bilgi işleme kapasitesi saniyede 16-50 parça bilgi.
Prof. Dr. Cem Tanova İknanınPisikolojisi • KarşılıktaBulunma • Davetedildiğimizde • küçükhediyelerinkarşılığı • Anket • Garson- şekerlemehediyesi • Kişiyeözelvebeklenmedik
Prof. Dr. Cem Tanova • Azlık • Concorde uçuşları • İlk Furbyoyuncak • Sadecefaydalarıdeğil +neyinsadecesizdeolduğu +kaybetmeninmaliyeti
Prof. Dr. Cem Tanova • Otorite • Diplomalar • Üniforma • Birbaşkasınınsöylemesi
Prof. Dr. Cem Tanova • Adanmışlıkvetutarlılık • Küçükşeylerinkabuledilmesi
Prof. Dr. Cem Tanova • Hoşlanmak • Öncesohbetsonraiş
Prof. Dr. Cem Tanova • ToplumsalKanıt • Otellerdehavlularlailgilimesajlar • Web üzerindenmüzikindirme
Prof. Dr. Cem Tanova Rasyonel Karar Süreci
Prof. Dr. Cem Tanova Sınırlı Rasyonellik
Prof. Dr. Cem Tanova Rasyonelliğe diğer engeller Kişisel farklılıklar Kestirme yollar Önyargılar Kararlılık
Prof. Dr. Cem Tanova Genel Hatalar • Kendine Aşırı Güven Duyma • Karar verme konusunda gerçekten daha fazla beceri ve imkanımız olduğuna olan inanç. • Dunning-Krugeretkisi • "Dünyanın sorunu, akıllılar hep kuşku içindeyken aptalların küstahça kendilerinden emin olmalarıdır." BertrandRussell • Yetkin olmayan insanlar becerilerine aşırı değer biçme eğilimindedirler. • Yetkin olmayan insanlar diğer insanlardaki gerçek beceriyi farkedememektedirler. • Yetkin olmayan insanlar kendilerindeki yetersizliğin boyutunu görememektedirler. • Eğer bu yetkin olmayan insanlar becerilerini geliştirmek üzere eğitilirlerse, geçmişteki eksikliklerini fark edip kabul etmektedirler. • Sonuç olarak insanlar, bir konu hakkında ne kadar az biliyorsa, o konu hakkındaki az olan bilgisi aslında ne kadar az bilgi sahibi olduğunu farketmesini engellediği gibi, sanki konuyla ilgili her şeyi biliyormuşcasına bir özgüven kazandırmaktadır.
Çapa Hatası • Belirli bilgilerin daha sonraki kararlarımızı etkilemesi. • Kaç tane Afrika ülkesi BM üyesi. «Önce kimlik numaranızın son hanesini yazınız»
Teyit Hatası • Sadece kendi görüş veya kararımızı destekleyen olguları görmek. • Hep başarılı girişimcileri görmek, hep kendi görüşümüze destek aramak, aykırı olacak bilgileri aramamak.
Prof. Dr. Cem Tanova Genel Hatalar • Bağlılığın tırmanması • Bir karar hatalı da olsa, kişilerin tutarlı olmak adına kararda ısrar etmesi. “Dönüş için çok geç!” • Kumar
Rastsallık Hatası • Rastlantılara bir anlam verme desen arama. • «Hayır! Tesadüf diye bir şey yoktur; mutlaka bir anlam olmalı. Her şeyin bir sebebi olmalı.»
Geriye Dönük Yorumlama • Olayları gerçekleştikten sonra yorumlayarak sebep sonuç ilişkisi oluşturmak ve geleceği tahmin edebileceğimize inanmak. • Borsa çakıldıktan sonra yorumlayacak ekonomist çok olur.
Prof. Dr. Cem Tanova Önyargılar • Birgrupinsanınözellikleriileilgilipeşinhükümler.
Prof. Dr. Cem Tanova Davranış Yorumlama • Temel Yorumlama Hatası • Çevresel faktörlerin gözardı edilmesi • Kişisel taraflılık • Kendi başarılarımızı tamamen kişisel faktörlere bağlamamız.
Prof. Dr. Cem Tanova Gruplar daha iyi karar verir mi? Grup halinde karar verme
Prof. Dr. Cem Tanova Asch Deneyleri X A B C
Prof. Dr. Cem Tanova Kararvermeteknikleri • Beyin fırtınası • Şeytanın avukatı • Merdiven
Prof. Dr. Cem Tanova Öneriler (gruplar) • Herkesin katılımı • Fikir üretimi ile değerlendirmenin ayrımı • Özgür ifade • Sorun ve çözümün ayrımı