Download
1 / 38
380 likes | 574 Views
بسم الله الرحمن الرحيم. مدیریت دانش در سازمان. دکتر عاد ل صلواتی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد. پیچیدگی در مفهوم مدیریت دانش
E N D
مدیریت دانش در سازمان دکتر عاد ل صلواتی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
پیچیدگی در مفهوم مدیریت دانش برای برخی ، دانش سازمانی ، فرزانگی است که نتیجه یادگیری و تجربه است ، برای برخی دیگر دانش سازمانی یا فقط تجربه و یا فقط یادگیری است و برای برخی دیگر ، دانش سازمانی اطلاعات یا داده ها می باشد . لذا آشنایی با مفهوم داده ها ، اطلاعات و دانش به منظور تبیین مفهوم تبیین مفهوم مدیریت دانش ضروری می باشد .
مفاهیم جدید در سازمان در سالهای اخیر ، سازمان ها و شرکت های مختلف ، پیوستن به روند دانش را آغاز کرده اند و مفاهیم جدیدی همچون کار دانشی (Knowledge Work ) ، نیروی دانشی ( KnowledgeWorker ) و مدیریت دانش (knowledge Management ) ، خبر از شرکت یافتن این روند را می دهد .
سلسه مراتب دانش در سازمان خرد دانش اطلاعات داده ها
داده ها DATA داده ها اولین سطح مدیریت دانش را تشکیل می دهند و شامل ارقام ، اعداد ، نمودارها و سایر نوشته هایی می شوند که به خودی خود تولید معنی نمی کنند . اطلاعاتInformation داده هایی هستند که گروه بندی ، ذخیره ، پالایش و سازماندهی شده اند تا بتوانند تولید معنی کنند .
دانشKnowledge ترکیبی منعطف و قابل تبدیل از تجارب ، ارزشها ، اطلاعات ، معنی دار و بینش های کارکنان است . دانش ، در ذهن انسان جای گرفته است دانش و علمscience & Knowledge به مجموعه ی تمامی دانسته های بشری ، دانش گفته می شود . علم ، بخشی از دانش بشری است که به گونه ای سیستماتیک به دست آمده است
خرد wisdom • ایجاد ظرفیت بکارگیری مستمر دانش
مثالی از داده ها ، اطلاعات و دانش نت های موسیقی برای فردی که با آنها آشنا نیست ، صرفاً مجموعه ای از داده ها را تشکیل می دهد . این نت ها برای فردی که با آنها آشنا است ، تبدیل به اطلاعات می شوند زیرا بیانگر معانی خاصی هستند . این نت ها نشانگر دانش کسی هستند که آنها را نوشته است زیرا مهارت و تجربه او را می رساند
انواع دانش 1- دانش صریح ( آشکار ) Explicit Knowledge « این نوع دانش مستقل از کارکنان بوده و در قالب زبان سیستماتیک بیان می شود » 2- دانش نهفته ( پنهان ) Tacit Knowledge « دانشی که انتزاعی بوده و منابع و محتوای آن در ذهن انسان نهفته است »
تعامل دانش صریح و نهفته به به از: از:
ترکیب Combination ترکیب ، زمانی اتفاق می افتد که بین دو نوع دانش صریح ، تبادل صورت می گیرد . در این فرایند ، متون علمی ، پایگاههای اطلاعاتی و بانک های آماری که در زمره دانش صریح قرار می گیرند ، توسعه می یابند . درونی سازی Internalization درونی سازی ، حاصل تبدیل دانش صریح به دانش نهفته است و زمانی است که کارکنان ، دانش های صریح را تبدیل مفاهیم ذهنی و خلاقیت می کنند .
برونی سازی Externalization برونی سازی ، فرایند تبدیل دانش نهفته به دانش های صریح است . در این مرحله دانش های ذهنی و غیر مکتوب افراد به دانش های مکتوب و مدون تبدیل می شود . جامعه پذیری Socialization جامعه پذیری هنگامی اتفاق می افتد که دانش نهفته در ذهن خود را به دانش نهفته در ذهن دیگری منتقل می کنیم ، این نوع دانش ، خاصیت بین ذهنی دارد .
ویژگیهای دانش 1- دانش ، نامرتب و بهم ریخته است ، این ویژگی از خصلت انتزاعی بودن دانش نشات گرفته است . با این وجود ، دانش در جستجوی وحدت و انسجام است. 2- دانش ، خود سازمانده است : این ویژگی از خصلت پویا بودن دانش نشات گرفته است 3- زبان ، مهم ترین عامل انتقال دانش است ، این ویژگی از خصلت اجتماعی بودن دانش ، سرچشمه می گیرد
4- دانش ، چند بعدی است . این ویژگی از خصلت پیچیدگی دانش نشات گرفته است 5- احتمال از دست دادن دانش زیاد است ، اگر دانش را به کار نگیریم در اثر گذشت زملن فراموش می شود
تعریف مدیریت دانش مدیریت دانش ، فرایندی است که سازمانها از طریق آن ، اطلاعات جمع آوری شده خود را در عمل به کار می گیرند ( Blanet .2001 ) مدیریت دانش ، فرایندی است که بواسطه آن ، سازمان ها در زمینه یادگیری ( درونی کردن دانش ) ، کد گذاری دانش و توزیع و انتقال دانش ، مهارتهای مورد نیاز را کسب می کنند ( 1977و Malhotra )
ابعاد مدیریت دانش 1- مدیریت دانش بعنوان یک تکنولوژی KM as aTechnology در این جنبه بر بعد فنی و تکنولوژیکی مدیریت دانش تاکید شده است . در این بعد ، رویکرد های مدیریت دانش عمدتاٌ مثبتی بر فناوری اطلاعات ( IT ) است.ممکن است مدیریت دانش رامترادف با مدیریت اطلاعات و یا مدیریت داده ها در نظر بگیرند.این بعد اگر به تنهایی در نظر گرفته شود مشکلات متعددی را برای مدیریت دانش فراهم می آورد.
3-مدیریت دانش بعنوان عمل و فلسفه مدیریت KM as a Management Philosophy & practice این بعد برای مدیرانی که قصد اجرای برنامه های مدیریت دانش را دارند حائز اهمیت است .مطابق این نگرش آنها باید در یابند که چرا و چگونه برنامه ها و فعالیت های مدیریت دانش می توانند در دستیابی به اهداف سازمانی موثر باشند .
2- مدیریت دانش بعنوان یک رشته KM as aDiscipline در این بعد ، مدیریت دانش مبنا و روش هایی را برای انجام تحقیقات و برگزاری دوره ها و کارگاههای آموزشی ارائه می نماید 4- مدیریت دانش بعنوان یک جنبش اجتماعی KM as a social movement این نگرش ، مبتنی بر این باور است که جهانی شدن در قرن بیست و یکم منجر به ایجاد عصر دانش ( Knowledge Era ) خواهد شد . به همین خاطر نیروهای دانشی به عنوان مهم ترین دارایی، نقش کلیدی در موفقیت سازمانها خواهند داشت
اصول مدیریت دانش 1- مدیریت دانش ، صرفاٌ در ارتباط با فناوری معنا نمی یابد ، بخش صریح دانش ( Explicit ) در ارتباط با فناوری است. 2- مدیریت دانش ، پیوندی ناگسستنی با فرهنگ سازمان دارد .
3- مدیریت دانش ، مستلزم سرمایه گذاری است : دانش یک دارایی است . اما اثر بخشی آن مستلزم سرمایه گذاری در دارایی ها و سیستم های دیگر نظیر استخدام ، آموزش و انگیزش است 4- مدیریت دانش ، مستلزم مدیران دانش است : مدیران دانش زمینه ها و انگیزه های لازم را برای کسب ، تسهیم و بکار گیری دانش فراهم می کنند
5- تسهیم و بکار گیری دانش ، ذاتی نیست : داونپورت (1999) ، معتقد است آن دسته از مدیرانی که فکر می کنند تسهیم وبکارگیری دانش ، ذاتی است سخت در اشتباه هستند . باید زمینه های لازم را برای بکارگیری دانش ایجاد نمود 6- مدیریت دانش مستلزم مدیریت تغییر است : تغییر دانش به تغییر نگرش می انجامد و تغییر نگرش به تغییر رفتار منجر می شود تغییر ممکن است با مقاومت همراه باشد . لذا نیازمند مدیریت تغییر هستیم .
عوامل کلیدی موفقیت در مدیریت دانش از نگاه صاحبنظران مختلف
1- مدل عمومی دانش در سازمان ایجاد دانش نگهداری دانش نگهداری دانش تبدیل انتقال دانش
1- ایجاد دانش شامل تمام فعالیت هایی است که دانش یا دانش های جدید را به سیستم وارد می کند 2- حفظ و نگهداری دانش تمام فعالیت هایی است که دانش را در سازمان ما ندگار می کند
3- تبدیل و انتقال دانش شامل تمام فعالیت هایی است که دانش را از شکلی به شکلی دیگر تبدیل می کند . 4- بکارگیری دانش دانش ، زمانی ارزشمند است که به کارگرفته شود . آثار بکارگیری دانش در سازمان بایستی مشهود باشد .
2-مدل فرایندی مدیریت دانش ( مدل نوناکا ) کیفیت و انرژی Ba SECI ورودی تعدیل کننده خروجی Ka
2- Ba • Baیک کلمه ژاپنی است که معنای فضا (Space ) ، مکان و شرایط لازم برای ایجاد دانش است و چهار نوع دارد • Baی ایجاد کننده دانش • Ba ی تبدیل کننده دانش • Ba ی سازمان دهنده دانش • Ba ی اعمال کننده و اجرا کننده دانش
3- Ka ( Knowledge asset ) این عنصر به سرمایه و دارایی های دانشی سازمان اشاره می کند که اساس و مبنای ایجاد دانش در سازمان هستند . این منابع برای سازمان ایجاد ارزش می کنند .
3-مدلKAFRA (Kanext-Aware FRamwork) متغیرهای سازمانی منابع دانش فرایند مدیریت دانش عوامل محیطی فناوری اطلاعات
مدیریت دانش در سازمان های دولتی:ضرورتها • تغییر در ترکیب منابع • گرایش های نوین در خط مشی گذاری بخش دولتی • اعمال حاکمیت به جای تصدی گری • جهانی شدن • توانمندشدن بخش خصوصی • افزایش دانش شهروندان • از دست دادن نیروهای با تجربه
موانع مدیریت دانش 1- عوامل انسانی و فرهنگی : یکی ار موانع مهم مدیریت دانش آن است که افراد ( درون سازمانی یا برون سازمانی به هر دلیلی نخواهند دانش خود را در اختیار دیگران قرار بدهند و از آن منحصراٌ برای دستیابی به اهداف شخصی استفاده کنند .همچنین سیستم های ناکارآمد منابع انسانی از قبیل سیستم آموزش،جذب و نگهداری،جبران خدمات و...می توانند موانع مهمی را برای مدیریت دانش در سازمان ایجاد کنند.
2- عوامل ساختاری معمولاٌ ساختار سازمانها ، غیر منعطف و سلسله مراتبی است و توان پاسخگویی به تغیرات سریع محیط را ندارد . مدیریت دانش در ساختار های منعطف رشد می کند
3- عوامل سیاسی دانش،قدرت است 4- دسترسی آسان به اعتبارات
