Systemy operacyjne

1. Wyższa Szkoła Zawodowa Administracji Publicznej Systemy operacyjne 1 2001 Sulechów Rok akademicki 2000/2001

2. PRZEDMIOT INFORMATYKI • Informacja – wielkość abstrakcyjna, która może być przechowywana, przesyłana i przetwarzana w pewnych obiektach, stosowana do sterowania obiektami (przez obiekt rozumie się organizmy żywe, urządzenia techniczne oraz systemy) • Informacja – specyficzne dobro niematerialne, we współczesnym etapie rozwoju cywilizacji wysunięte na dominująca pozycję. Głównym czynnikiem rozwoju cywilizacji informacyjnej (i informatycznej) są komputery Twórca teorii informacji: Claude E. Shanon

3. System informatyczny Zespół środków technicznych i logicznych służący do gromadzenia, przechowywania i przetwarzania informacji. W skład systemu informatycznego wchodzi z reguły komputer wraz z oprogramowaniem oraz urządzenia pomocnicze. System informatyczny może być uniwersalny lub przeznaczony do wąskiej klasy zadań, np. system finansowo-księgowy. (wg Encyklopedii Powszechnej 1997) SI – System informatyczny, system informacyjny (IS – Information System) SEPD – System elektronicznego przetwarzania danych

4. SI System EPD LUDZIE + sprzęt + algorytmy UŻYTKOWNIK SYSTEM INFORMATYCZNY

5. Przykłady systemów informatycznych SPIS = system państwowej informacji statystycznej (wdrażany przez GUS) Obejmuje informacje o masowych zjawiskach i procesach społeczno-gospodarczych w kraju i poza granicami Regon – rejestr jednostek gospodarki narodowej, jeden z podsystemów systemu SPIS PESEL – elektroniczny system ewidencji ludności, gromadzi dane ewidencyjne o wszystkich obywatelach RP, dostarcza zbiorczych danych ułatwiających zarządzanie i prognozowanie w różnych dziedzinach, np.. Struktura zatrudnienia, infrastruktura itp.. SINTO – rządowy system informacji naukowej, technicznej i organizacyjnej. Gromadzi i udostępnia informacje naukowe: wydawnictwa, metody działania, struktury organizacyjne itd.

6. Reprezentacja danych • Dane – informacje wyrażone w pewnym języku. W informatyce dane są obiektami, na których operują programy. • Przetwarzanie danych – przekształcanie treści i postaci danych metodą wykonywania systematycznych operacji w celu uzyskania wyników w postaci z góry określonej. Dziesiętna a dwójkowa reprezentacja danych np.

7. Jednostki określające rozmiar danych 1 bit – najmniejsza jednostka, pozwala na przechowywanie pojedynczej cyfry dwójkowej (o lub 1) 1B ( 1bajt)=8 bitów – wartości liczbowe od 0 do 255 (w systemie dziesiętnym) 00000000-11111111 w dwójkowym 1 kB (kilobajt) =210 B=1024 B 1 MB (megabajt)=210 KB=220B=1048576 B 1GB (Gigabajt)=210MB=1024 MB=1048576 KB=1073741824 B Strona tekstu: 60 wierszy * 80 znaków =4800 znaków*B Obraz 640*480, 16.7 mln. Kolorów=307200&3B=921600 B Dyskietka 3,5”=1,44 MB

8. Komputer Programowalne urządzenie elektroniczne przeznaczone do przechowywania i przetwarzania informacji Historia • Liczydło (czasy starożytne) • Arytmometr – maszyna wykonująca 4 podstawowe działania – pierwsza mechaniczna maszyna licząca ((XVII w – Leibnitz) • 1946 – początek ery komputerowej – pierwsza cyfrowa maszyna elektroniczna ENIAC • 1964 – firma IBM wprowadza na rynek pierwszy komputer IBM 360 • 1981 sierpień – pierwsze komputery osobiste klasy IBM PC (personal computer)

9. Klasyfikacja komputerów (ze względu na moc obliczeniową) PC (Personal Computer) – komputer osobisty – do zastosowań w biurze Workstation – Stacje robocze – dla użytkownikach o dużych wymaganiach (grafika, animacje, CAD) Mainframe – do pracy z dużymi zbiorami danych, udostępniane jednocześnie wielu użytkownikom Superkomputery – przeznaczone do wykonywania złozonych obliczeń (w Polsce 5 KDM w sieci MAN)

10. CPU

11. Sprzęt komputerowy

12. Obudowa+monitor

13. Napędy

14. Drukarki

15. Urządzenia zewnętrzne - biurowe

16. Pojęcie systemu operacyjnego Zespół programów zarządzających pracą komputera (tzn. częścią sprzętową – hardware oraz oprogramowaniem – software) Funkcje systemu operacyjnego • Zarządzanie pamięcią operacyjną • Obsługa napędów dysków twardych i elastycznych • Obsługa informacji na dysku twardym i elastycznym • Wykonywanie poleceń użytkownika oraz poleceń specjalnych zawartych w programach użytkownika (np. sygnał akustyczny) • Sterowanie urządzeniami wejścia / wyjścia (klawiaturą, drukarką, CD.).

17. DOS DOS (MS DOS) Disc Operating System – dyskowy system operacyjny Opracowany przez Microsoft dla komputerów klasy IBM (MSDOS) włączony następnie jako podstawowy system przez IBM Pośrednik pomiędzy programistą a komputerem Przeznaczony do zarządzania pracą komputerów klasy IBM PC/XT AT w trybie tradycyjnym (jednoprogramowym i dla jednego użytkownika)

18. BUDOWA SYSTEMU DOS DOS składa się z kilku podstawowych programów znajdujących się w pamięci ROM oraz programów usługowych znajdujących się w pamięci zewnętrznej

19. DOS ROM BIOS (Basic Input Output System) Układ scalony znajdujący się na stałe w komputerze (zaprogramowany przez producenta – współczesna zawartość BIOSU można zmieniać)) • Zadania i funkcje BIOSU: • 1.Przeprowadzenie wstępnej diagnostyki sprzętu • 2.Inicjalizacja standardowych urządzeń zewnętrznych • 3.Inicjalizacja pracy systemu operacyjnego Interpreter poleceń COMMAND.COM Łącznik miedzy użytkownikiem a jądrem systemu Zawiera interpreter poleceń wewnętrznych DOS, procedury obsługi klawiatury, wczytywania i uruchamiania programów narzędziowych i usługowych

20. DOS • Co się dzieje od momentu włączenia komputera? • 1.czytana jest zawartość BIOS-u (z pamięci ROM) oraz wykonywane są procedury testowania POST • 2.poszukiwane są programy Io.sys i Msdos.sys na dysku systemowym i są wykonywane • 3.wczytywany jest COMMAND.COM, który od tej chwili przejmuje nadzór nad komputerem (ZARZĄDCA) • EFEKT: - załadowanie systemu

21. UNIX Opracowany na przełomie 60-70 lat w firmie Bell Telephone Laboratories (Bell Labs, USA, część AT&T) przez Kena Thomphsona i Dennisa Ritchie’go Aktualnie najbardziej rozpowszechnione wersje: SCO UNIX Release 3.2 v4.x HP– UV v.8.x i 9.x

22. UNIX - Cechy Wielozadaniowość: – system może jednocześnie wykonywać wiele zadań (programów), w tym także na rzecz jednego użytkownika (jednostkami aktywnymi w systemie są procesy pracujące współbieżnie, przy wykorzystaniu różnych mechanizmów synchronizacji i komunikacji, Wielodostępność: z usług systemu może korzystać jednocześnie wielu użytkowników (zależy od mocy obliczeniowej sprzętu) Interaktywny: oznacza, że przy pomocy terminala (urządzenia zawierającego monitor i klawiaturę) można przeprowadzać dialog z systemem

23. Unix UNIX jest systemem o strukturze warstwowej: 1.Warstwa wewnętrzna (jądro systemu): cześć która realizuje jego najbardziej podstawowe funkcje zarządzanie pamięcią, procesami i urządzeniami, systemem plików 2.Warstwa zewnętrzna: a)Funkcje systemowe (open, close, read, write, exit itp.) b)Programy użytkowe (powłoka, edytory, kompilatory itp.) Powłoka – jest to proces odpowiedzialny za konwersację z użytkownikiem, tzn. interpretujący polecenia wprowadzane z klawiatury Wadą systemu UNIX jest głównie używane słownictwo, sposób tworzenia skrótów, pisownia itp.

24. Unix Przykładowa sesja z systemem UNIX: 1. Zarejestrowanie w systemie: login (wpisujemy swoją nazwę nadaną przez administratora systemu) 2. Podanie hasła Po czym system jest gotowy do pracy Przykładowe polecenia: date: wyświetla bieżącą datę cal : wyświetla kalendarz na dany miesiąc who: podaje kto pracuje w systemie id sprawdzanie swojego kodu identyfikacyjnego