Download
1 / 78
780 likes | 1.03k Views
استاد گرامی : آقای دکتر مجتبوی تهیه وتنظیم خانمها: زهرا فتحی الناز نژاد محمد سال تحصیلی 92-93. حمد و سپاس پروردگاري را سزاست كه انسان و همه موجودات عالم را از نيستي و عدم به هستي و وجود آورد و ازدواج را وسيله و ابزاري براي رسيدن به كمال قرار داد
E N D
استاد گرامی : • آقای دکتر مجتبوی • تهیه وتنظیم خانمها: • زهرا فتحی • الناز نژاد محمد • سال تحصیلی 92-93
حمد و سپاس پروردگاري را سزاست كه انسان و همه موجودات عالم را از نيستي و عدم به هستي و وجود آورد و ازدواج را وسيله و ابزاري براي رسيدن به كمال قرار داد • احكام و دستوراتش را از طريق كتاب مقدسش «قرآن» وسيله اي براي ارشاد بندگانش قرار داد و بهترين تحيت و درود بر روان پاك پيامبر عالي قدر اسلام (ص) كه وظيفه خود را در قبال ارشاد بندگان خدا به نحو احسن انجام داد. • و سلام خدا و رسولش بر ائمه اطهار كه در راه گسترش حق و عدالت كه از قرآن سرچشمه گرفته است از هيچ كوششي فروگذار ننمودند.
نخستين سنگ بناي جامعه بشري نظام خانواده است كه .يكي از آيات روشن الهي است بر اين اساس استحكام نظام خانواده جامعه را پويايي و استواري مي بخشد و اين استحكام به دست نمي آيد مگر با رعايت حقوق زوجين در قبال يكديگر. بهترين منبعي كه در اين باب مي توان يافت قرآن كريم مي باشد كه راهكار شناخت حقوق و تكاليف زوجين را بيان مي سازد
آیا در قرآن مجید درباره زندگی مشترک زن و شوهر و همسرداری آیه ای داریم؟ • قرآن کریم دو چیز را رکن و اساس تحکیم بنیان خانواده میداند، که بیتوجهی به آن، راه نفوذ شیطان را هموار میسازد؛ که آن دو • آرامش و محبت بین زن و شوهر است. وَ مِن آیاتِهِ اَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ انفسکم اَزْواجاً لِتسکنوا الیها و جعل بینکم مودةً وَ رَحْمةً اِنَّ فی ذلکَ لآیاتٍ لِقُوْمَ یَتَفکَّرُونَ؛ روم(۳۰) از آیات الهی آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در برِ او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود در این (زندگی مشترک )نشانههایی است برای کسانی که تفکر میکنند. • در سوره اعراف آیه ۱۸۹ نیز تعبیر سکونت و آرامش آمده است..از این رو، سفارش شده با دختر بسیار دوستار و مهربان، ازدواج کنید.
حقوق زناشويي در قرآن • بعد از عقد و تشكيل خانواده حقوق و تكاليف متقابلي بين زوجين برقرار مي گردد. • دسته اول حقوق عام يعني حقوقي كه بين زن و مرد مشترك است. • دسته دوم حقوق خاص كه آن هم به دو بخش تقسيم مي گردد: • حقوق خاص زن كه امتيازي براي زن در مقابل مرد محسوب مي گردد. • حقوق خاص مرد كه زن ملزم به رعايت آن ها مي باشد.
حقوق مشترك زوجين در قرآن : حق مالكيت اقتصادي : • اسلام علي رغم عقيده مردم زمان ظهور خود ، استقلال زن را همچون مرد در تملك و تصرف وتمتع از اموالش به رسميت شناخته و حق مالكيت را از جمله حقوقي مي داند كه مشترك بين زن و مرد مي باشد و همانگونه كه مرد اختيار اموال و دارايي هاي خودش را دارد، اختيار اموال و دارايي هاي زن هم به عهده خود اوست و هيچ كس نمي تواند در تصرف و تملك دارايي هاي زن دخالت نمايد . • قرآن مجيد مي فرمايد : للرجال نصيب مما اكتسبوا و للنساء نصيب مما اكتسبن (مردان را بهره اي است از آنچه حاصل كرده اند و زنان را بهره اي است از آنچه حاصل كرده اند)
خداوند با بيان اين آيه مسلم ساخت كه دستاورد و درآمد زن ملك خود اوست و شوهر يا مرد ديگري نمي تواند خود را مالك آن يا شريك درآن بداند. در قوانين مقدس اسلام زن شوهردار مانند زنان بيشوهر در اداره اموال و امور مالي مخصوص به خود كاملا مختار بوده و حق خريد و فروش و تمام معاملات را در مورد دارائي خود داشته و در انجام معاملات نسبت به اموال خود آزاد و مستقل بوده و به هيچ وجه اجازه شوهر در آن مدخليتي نخواهد داشت . زيرا مالكيت حقي است مستقل كه هر كس درباره اموال خود دارد . همچنانكه حق تسلط مردان در اموال خودشان محرز است و حق هر گونه اختيار در مصارف آن دارند زنان نيز چنين تسلطي را در اموال و دارائي خويش دارا هستند.
2ـ حق توارث • از قواعد اصلي و اوليه ارث در اسلام اين است كه زنان نيز مانند مردان سهم مشخص از ارث مي برند ارث بردن نيز فرعي از حق مالكيت است . • زن در بسياري از تمدنها به خصوص در عهد طلوع اسلام از ارث محروم بود و ارث دادن به زن چيزي قابل طرح محسوب نمي شد. • اسلام اين رسم جاهليت را شكست و براي زن نيز مانند مرد حقي مسلم از ارث گذاشت .
خداوند در قرآن كريم مي فرمايدللرجال نصيب مما ترك الولدان و الأقربون و للنساء نصيب مما ترك الوالدان و الأقربون... )براي مردان سهم است از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان بگزارند و براي زنان سهم است از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان بگزارند(خداوند در قرآن با اين آيه زن رادر كنار مردو همانند او و ذيحق در دريافت ارث معرفي كرد و استقلال او را نشان داد . در شرايطي كه در جامعه عرب آن روز و حتي در ساير ملل معاصر زن نه ارث مي برد ونه حق مالكيت داشت
-3حسن معاشرت : • حسن معاشرت و دوستي با يكديگر و گذشت و اغماض از لغزش هاي يكديگر را ميتوان از اصول پيشگيري و بهداشتي زندگي زناشويي دانست. • در سوره نساء به مردان توصيه مي كند كه با همسرانتان به نيكويي معاشرت كنيد • وعاشروهن بالمعروف • و با همسرانتان با اخلاق نيكو معاشرت كنيد.
4-مهرورزي • بي‌ترديد مهم ترين وظيفه‌ي زن و شوهر و به ويژه شوهران مهرورزي با قلب، زبان و عمل است. اساساً كانون خانواده براساس حس مهرورزي شكل مي گيرد . • خداوند براي تأمين نياز فطري انسان به همدم، براي او همسر قرار داد تا به سكون و آرامش رسد.(وَ مِنْ ءاياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِنْ انفسكم أزواجاً لِتَسكنوا أُلَيها.
به يقين تأمين نيازهاي غريزي در برابر نيازهاي عاطفي- براي كسب آرامش و سكون- نقشي به مراتب ضعيف تر دارد. بهترين شاهد آن پيوند و دلبستگي عميقي است كه در ميان همسران موفق از دوران ميانسالي به بعد- با وجود فروخوابيدن .محسوس نيازهاي غريزي- وجود دارد
5-همدلي و همراهي: • برخي، خانواده‌اي مردسالار را ترسيم مي‌كنند كه تنها آرا و خواست‌هاي مرد در آن حاكم است و زن چاره‌اي جز تسليم و رضا ندارد. درواقع در چنين خانواده‌اي از همدلي و همراهي خبري نيست. • از اين رو مي‌بايد مرد و زن هر دو در زندگي زناشويي به اصل همدلي و همراهي با يكديگر اهتمام بورزند. چنين همدلي و همراهي مي‌تواند در عرصه‌هاي مختلف زندگي همچون مسائل فرهنگي، تربيتي، اقتصادي و ... نيز تبلور يابد
ب ـ حقوق اختصاصي زن بر مرد در قرآن : مهریه • اولين حقي كه زن بر مرد دارد حق گرفتن مهريه است. • مهريه يعني كابين ، صداق ، پول يا چيز ديگر كه هنگام عقد بر ذمه مرد مقرر مي شود در قرآن در چندين مورد از اين حق زنان سخن به ميان آمده است.
مهريه يك پشتوانه اجتماعي و اقتصادي براي زن است زيرا در صورت جدايي از يكديگر لطماتي كه بر مرد وارد مي شود ازنظر روحي ، اجتماعي و مالي كمتر از زن است زيرا مرد با استعداد و توان بدني خود در جامعه بهتر مي تواند به كار و تلاش بپردازد . و مهريه كمكي است به زن در تأمين معاش و حافظ عفت و احترام اوست. ازآن گذشته امكان تشكيل زندگي مجدد براي مرد بيشتر فراهم است تا زن مطلقه ، پس مهـريه در واقع جبران خسارات و لطمــات وارده بر زن را تاحد كمي انجــام ميدهدمهريه زني هم كه در قيد همسري است دلگرمي و اندوخته اي است كه موجب ميشود كه او بهتر در خانه به كار و تلاش بپردازد . مهر با حيا و عفاف زن يك ريشه دارد . زن به الهام فطري دريافته است كه عزت و احترام او به اين است كه خود را رايگان در اختيار مرد قرار ندهد .
گذشت و اغماض • بانوان موجوداتی عاطفی واحساسی هستند ونیاز به محبت شدید ومدارا ، دارند نباید برای امور جزئی رشته محبت را با آنها قطع کرده ودست به اقدامات حاد بزنند. • بلکه باید گذشت واغماض ودرعین حال با ارشاد وراهنمائی برای همیشه روح لطیف وزود رنج آنان را تسخیر نمایند. درروایات اسلامی درباره مدارای بانوان وخوشرفتاری با آنان توصیه شده است .
فداکاری وهمکاری • یکی ازعوامل ناسازگاری وانحلال خانواده ها ،خود خواهی مردان ونداشتن حس همدردی وفداکاری آنهاست. • بهترین لباس وغذاها را برای خودمی خواهند، استراحت وآسایش را برای خود ،ولی رنج وزحمت را برای خانواده خود روا میدارند. همیشه درزندگی سعی میکنند هرچه بیشتر ازمواهب زندگی شخصا بهره مند شوند، اما برای زن وبچه ی آنها هرچه پیش آید،خوش آید. • بدیهی است چنین وضعی روح لطیف وزود رنج زن را آزرده کرده وکمترزنی است که تحمل چنین وضعی را داشته باشد. اسلام برای حفظ کیان خانواده وگرمی بخشیدن بیشتر بآن اعلام میدارد که:(ارضاکم عندالله اسبغکم علی عیاله) یعنی: خداوند ازمردی بیشتر راضی است که بیشتر وسائل راحتی خانواده خویش را فراهم نماید.
آئین مقدس اسلام بقدری فداکاری درراه فراهم کردن وسائل زندگی خانواده را ستوده که آنرا برابر با آزاد کردن برده که پیش خدا ثواب فراوانی دارد قرار داده است. پیامبر اسلام هنگامی که می بیند که علی (ع) به حضرت فاطمه (ع)دربعضی ازکارهای خانه کمک می کند در مقام تشویق چنین فرمود: هیچ مردی درامورد مربوط بخانه به همسرش کمک نمی کند، مگر آنکه درعوض هرنخ موئی که دربدنش وجود دارد ثواب یکسال عبادت، که روزهایش را روزه وشبهایش را نماز خوانده است، درپرونده عملش نوشته خواهد شد کسی که ازخدمت به خانوده اش روی در نتابد، خداوند او را بدون حساب وارد بهشت میکندو به خانواده خود خدمت نمی نماید، مگر کسی که ازصدیقین یا شهداءبوده ویا کسی که خداوند خوبی دنیا وآخرت را برایش خواسته باشد.
نفقه • نفقه نيز يكي ديگر از حقوق اختصاصي زن و از تكاليف مرد است. نفقه عبارت است از پرداخت هزينه هاي عمومي و عادي زن در خانواده مانند خوراك و پوشاك و مسكن و ديگر مايحتاج ضروري زندگي فردي زن در حدود متوسط قابل قبول. • از نظر اسلام تأمين هزينه خانواده و ازجمله مخارج شخصي زن بعهده مرد است و زن از اين نظر هيچگونه مسئوليتي ندارد . البته تأمين هزينه هاي شخصي زن توسط شوهر اختصاص به موردي ندارد كه زن از تأمين آن عاجز باشد بلكه حتي اگر وي داراي ثروت كلاني هم باشد الزامي ندارد كه از اموال شخصي خود مخارج و مايحتاج خويشتن را تأمين نمايد . وجود نفقه از مسلمات فقه و حقوق اسلامي است و اين از آيات قرآن استنباط مي شود
و اما اهميت پرداخت نفقه همسر تا آنجاست كه بر نفقه پدر و مادر تقدم دارد و وجوب پرداخت نفقه چون ديني هميشگي برگردن مرد است. اگر زن د رحال حيات خويش موفق به دريافت نفقه خويش از شوهر نگرديد واز دنيا رفت مرد به زن بدهكار است و آن مال به عهده ورثه و فرزندان زن تعلق مي گيرد. در كيفيت و مقدار نفقه بايد حالت و وضعيت زوجه از لحاظ خانوادگي و حسب و نسب و نيز وضع اجتماعي و عمومي زمان تا آن اندازه اي كه موافق با امور شرعي باشد مورد ملاحظه قرارگيرد
خوشرفتاري مرد نسبت به زن • اگر چه از نظر اخلاقي داشتن رفتاري خوش هم وظيفه مرد است و هم زن ، و عقلا هم رعايت اين قاعده براي كيان خانواده و حسن جريان روند تكامل روحي و معنوي آن دو ضروري است . • ليكن قانون اسلام آن را وظيفه خاص مرد و حق اختصاصي زن قرار داده است، مشروط برآنكه خود زن نيز به آن علاقمند باشد و اسباب و امكانات ظاهري آن را براي مرد فراهم و به وي كمك كند، نه اينكه با روشهاي مختلف، دانسته يا ندانسته انجام اين وظيفه را بر مرد مشكل سازد و زندگي را براي هر دو تلخ. • قرآن و حديث هر گونه سوء رفتار و فشار را نسبت به زن شديدا نهي و منع كرده است و تخلف از آن گاهي ضمانت اجراي مجازات دارد . • اسلام رفتار خوش و نيك خواهانه مرد را نسبت به زن حتي در هنگام عدم امكان ادامه زندگي و لزوم طلاق نيز واجب مي داند.
حق المضاجعه • يكي از حقوقي كه زن بر شوهر دارد حق المضاجعه يا حق همخوابي است. هر زني حق دارد هر چهار شب يك شب شوهرش با او بيتوته كند يعني شب را تا صبح با او به سر برد. • خداوند در قرآن مي فرمايد: فلا تميلوا كل الميل فتذروها كالمعلقه • فقهاي اسلام مي فرمايند: مرد چه چهار زن داشته باشد و چه يك زن بايد هر چهار شب يك شب را در كنار همسر دائمي بسر ببرد ولي در گذراندن سه شب ديگر اختيار با مرد است كه چگونه آن شب ها را بگذراند.
حقوق اختصاصي مرد بر زن در قرآن • به هر حال مهمترين وظيفه زوجه جلب رضايت شوهر مخصوصا از راه تمكين نسبت به وي بوده زيرا در صورت عدم تمكين نقض غرض حاصل گرديده و منظور واقعي ازدواج و نكاح عملي نخواهد گرديد و نيز چه بسا از اثر عدم تمكين زوجه، نفقه وي قطع شود. • زيرا زوج مي تواند در صورتيكه از ناحيه زوجه خود عدم تمكين ببيند نفقه او را قطع كند و تا علم و يقين حاصل نكند و قطعيت از براي او پيدا نشود كه زوجه نسبت به خودش تمكين خواهد نمود يا نه، مي تواند از دادن نفقه به زوجه امتناع ورزد. • اسلام در موارد خاصي به زن حق داده كه از درخواست مرد امتناع كند كه جواز اين امتناع خود علل گوناگوني ممكن است داشته باشد.
اطاعت زن از شوهر • همانطور كه در قرآن و تفاسير آمده • اولين وظيفه زن و حق مرد اطاعت كردن زن از همسر خويش است. آيه ذيل وظيفه زنان را بيان مي كند: • ... فالصالحات قانتات حافظات للغيب بما حفظ الله و الاتي تخافون نشوزهن فعظوهن • ... پس زنان درستكار فرمانبردارند به پاس آنچه خدا (براي آنان) حفظ كرده، اسرار (شوهران خود) را حفظ مي كنند و زناني را كه از نافرماني آنان بيم داريد (نخست) پندشان دهيد.
حفظ عفت زن • يكي ديگر از حقوق مسلم شوهر آن است كه زوجه عفت و سلامت خود را براي همسرش حفظ نمايد و آنچه در محرميت و انحصار اوست نزد احدي آشكار نسازد و خود را از جميع ناپاكي ها و زشتي ها منزه دارد. • از وظايف ديگر زنان آن است كه از آرايش و زينت به خاطر جلب مردان بيگانه دوري جويند و نيز از آشكار ساختن مواضع زينت در انظار عمومي جلوگيري نمايند: • وليضربن بخمرهن علي جيوبهن
حفظ منــافع و امــوال شوهر • از ديگر حقوقي كه مرد از آن برخوردار است حفظ منافع و اموالش مي باشد كه بايد توسط زن رعايت گردد. در آيه 34 از سوره مباركه نساء به آن اشاره شده است: • «والحافظات للغيب بما حفظ الله» • در تفسير اين آيه موارد متعددي ذكر شده است از جمله: • ـ حفظ اموال شوهر در زمان غيبت وي • ـ حفظ اسراري كه بين او و شوهرش بوده • ـ حفظ نفس و فروج از بيگانه • ـ حفظ اولاد شوهر • در تفسير آيه 228 بقره نيز حفظ نفس و مال زوج و خارج نشدن از منزل بدون اذن شوهراز حقوق مرد شمرده شده است. • پس وقتي شوهر از خانه خارج مي شود زن بايد امانت دار و حافظ اموال او باشد و عملا شوهرش را در امنيت خانه مطمئن سازد.
سـرپرستي خــانواد • براي خانواده كه خود يك جامعه كوچكي است، رئيس و سرپرست معين گرديده كه اين سمت و عنوان به مرد اعطا شده است در قانون مدني آمده است: • از آنجا كه مسئوليت اداره خانواده فقط بايد به يكي از زن و مرد محول گردد و اصولا معقول نيست كه به عهده هر دو نفر آنان گذاشته شود بر اين اساس و نظر به پاره اي خصوصيت ها كه اختلاف جنسيت ميان زن و مرد پديد آورده است اين مسئوليت به مرد سپرده شده است. • رياست و سرپرستي وظيفه اش كليه تدبيرات خانواده، نفقه و تنظيم و هماهنگ ساختن شريانهاي اصلي زندگي است و زن بدون هيچ گونه شك و شبهه اي تحت فرمان مرد بوده و نمي تواند از آن شانه خالي كند.
تعداد زوجات • روشن است كه هدف اسلام از تشريع قانون تعدد زوجات شهوتراني و يا تشكيل حرمسرا به معنايي كه در ميان ما معروف است نمي باشد و نيز آن را بدون قيد و شرط تجويز نمي كند. • بلكه طبق متن قرآن شرط اساسي و صعت العمل آن، رعايت و اجراي عدالت است و منظور از عدالت هم عدالت در خوراك و غذا، لباس و پوشاك، منزل و مسكن و نيز اجراي عدالت در حقوق آميزشي و زناشويي و ساير بهرهجوييها و تمتعات مي باشد همانطور كه پيشوايان بزرگ اسلام بدان عمل مي كردند. • بنابراين ازدواج با چهار زن بطور دائم از نظر قرآن با رعايت شرط عدالت جايز و بدون مانع است.
حق طلاق • از نظر دين مبين اسلام طلاق مبغوض ترين حلال معرفي شده است. • در مورد موضوع طلاق در قرآن كريم در سوره هاي بقره و نساء سخن گفته شده است و اهميت مساله تا حدي است كه يك سوره قرآن به عنوان سوره طلاق نامگذاري شده است.
بهر حال تفاوت زن و مرد در اين است كه مرد به شخص زن نيازمند است و زن به قلب مرد. حمايت و مهرباني قلبي مرد آنقدر براي زن ارزش دارد كه ازدواج بدون آن براي زن قابل تحمل نيست. پس درست است كه طلاق دادن زن از حقوق مرد بشمار مي رود اما اين مطلب هرگز به اين معني نيست كه اسلام با دادن اختيار به مرد به سرنوشت زن اهميت چنداني نداده است زيرا با بررسي همه جانبه نسبت به قانون طلاق به اين نتيجه مي رسيم كه: اولا طلاق بطور كلي و همه وقت در اختيار مرد نيست و اين حكم عام قابل تخصيص است زيرا زن مي تواند به عنوان شرط ضمن عقد يا شرط خارج لازم عقد اختيار طلاق را در دست خود بگيرد. ثانيا در طلاق خلع و مبارات زن حق درخواست طلاق را دارد. ثالثا در مواردي چند مانند عدم پرداخت نفقه و ... مي تواند مرد را موظف به طلاق نمايد.
«آیین همسرداری در احادیث اسلامی » که برگرفته از «۴۰ حدیث » است • اول: اخلاق شوهر نسبت به همسر
محبت به همسر ۱- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: کلما ازداد العبد ایمانا ازداد حبا للنسآء هر چه ایمان بنده زیاد شود، محبت وی به زن ها نیز زیاد می شود .
دوستدار اهل بیت علیهم السلام دوستدار همسر است ۲- امام صادق علیه السلام می فرمایند: «کل من اشتد لنا حبا اشتد للنساء حبا ; هر کس بیشتر دوستدار ما خاندان عصمت و طهارت باشد، به زن ها (همسرش) نیز بیشتر دوستی می کند .
صفای زندگی اینجاست، اینجا حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام می فرمایند: فدارها علی کل حال واحسن الصحبة لها فیصفوعیشک همیشه با همسرت مدارا کن، و با او به نیکی همنشینی کن تا زندگیت باصفا شود .
سیلی، هرگز! پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: فای رجل لطم امراته لطمة، امرالله عزوجل مالک خازن النیران فیلطمه علی حر وجهه سبعین لطمة فی نار جهنم هر کس به صورت زنش سیلی بزند، خداوند به آتشبان جهنم دستور می دهد تا در آتش جهنم هفتاد سیلی بر صورت او بزند .
تامین سعادت دینی و دنیایی همسر پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند للمراة علی زوجها ان یشبع بطنها، و یکسو ظهرها، ویعلمها الصلاة والصوم والزکاة ان کان فی مالها حق، ولاتخالفه فی ذلک حق زن بر شوهرش این است که او را سیر کند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زکات را – اگر در مال زن حق زکاتی است – به او یاد دهد، و زن نیز در این کارها با او مخالفت نورزد .
این هم جهاد در راه خداست امام رضا علیه السلام می فرمایند: الکآد علی عیاله من حل کالمجاهد فی سبیل الله کسی که از راه حلال برای تامین رفاه خانواده اش تلاش می کند، همچون مجاهدی است که در راه خدا جهاد می کند .
آیا هدیه هم می خری؟ پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: من دخل السوق فاشتری تحفة فحملها الی عیاله کان کحامل صدقة الی قوم محاویج ولیبدا بالاناث قبل الذکور فان من فرح ابنته فکانما اعتق رقبة من ولد اسماعیل ومن اقر بعین ابن فکانما بکی من خشیة الله ومن بکی من خشیة الله ادخله الله جنات النعیم هر کس به بازار رود و هدیه ای برای خانواده اش بخرد و ببرد، [پاداش او ] مانند کسی است که برای نیازمندان صدقه می برد . و هنگامی که هدیه را به خانه می برد، باید، قبل از پسران، به دختران بدهد، زیرا کسی که دخترش را شادمان کند، مانند کسی است که یک بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کرده است . و هر کس [با دادن هدیه ای ] چشم پسری را روشن کند، گویا از ترس خدا گریسته است و هر کس از ترس خدا بگرید، خداوند او را داخل نعمت های بهشت کند.»
بازار و خرید گوشت ۱۰- امام سجاد علیه السلام می فرمایند: «لان ادخل السوق ومعی درهم ابتاع به لحما لعیالی وقد قرموا الیه احب الی من ان اعتق نسمة: برای من به بازار رفتن و خرید یک درهم گوشت برای خانواده ام که میل به گوشت دارند، از بنده آزاد کردن دوست داشتنی تر است .»
سوغاتی را فراموش نکن ۱۱- امام صادق علیه السلام می فرمایند: «اذا سافر احدکم فقدم من سفره فلیات اهله بما تیسر هرگاه یکی از شما به مسافرت رود و سپس از سفر برگردد، پس باید برای خانواده خود به اندازه ای که توانایی دارد سوغاتی بیاورد .»
برای او آرایش می کنی؟ ۱۲- امام باقر علیه السلام می فرمایند: • «النسآء یحببن ان یرین الرجل فی مثل ما یحب الرجل ان یری فیه النسآء من الزینة; • همان گونه که مردان دوست دارند زینت و آرایش را در زنانشان ببینند، زنان نیز دوست دارند زینت و آرایش را در مردانشان ببینند .»
خانه را گرم نگه دار ۱۳- امام رضا علیه السلام می فرمایند: «بنبغی للمؤمن ان ینقص من قوت عیاله فی الشتآء ویزید فی وقودهم; سزاوار است که مؤمن در زمستان از خوراک خانواده اش کم کند، و بر [چوب و زغال و] وسیله گرم کننده آنان بیفزاید .»
شاد ساختن خانواده در مناسبت های فرخنده ۱۴- راوی می گوید به امام صادق علیه السلام عرض کردم: حق زن بر شوهرش چیست؟ حضرت فرمودند: «. . . ولاتکون فاکهة عامة الا اطعم عیاله منها ولایدع ان یکون للعید عندهم فضل فی الطعام وان یسنی لهم فی ذلک شی ء ما لم یسن لهم فی سآئر الایام; . . . هر میوه ای که همه مردم از آن می خورند، باید به خانواده اش بخوراند و در روزهای عید خوراک آنان را افزایش دهد، و چیزهایی برای آنان فراهم کند که در روزهای دیگر فراهم نمی کرده است .»
