460 likes | 694 Views
Teletıpta konsültasyon. Dr. Oğuz Söylemezoğlu Gazi Üniversitesi Tıp Fak. Çocuk Nefroloji BD. Teletıp. “Tıbbi bilgi ve hizmet sağlamak için bir noktadan diğerine elektronik sinyallerin kullanımıyla bilgi transferi” Perednia-Allen
E N D
Teletıpta konsültasyon Dr. Oğuz Söylemezoğlu Gazi Üniversitesi Tıp Fak. Çocuk Nefroloji BD
Teletıp • “Tıbbi bilgi ve hizmet sağlamak için bir noktadan diğerine elektronik sinyallerin kullanımıyla bilgi transferi” Perednia-Allen • “Uzaklığın problem olduğu durumlarda sağlık hizmetinin sağlanması ve desteklenmesi için elektronik bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı” IOM, 1996
Teletıp “The delivery of health care services, where distance is a critical factor, by health care professionals using information and communications technologies for the exchange of valid information for diagnosis, treatment and prevention of disease and injuries, research and evaluation, and for the continuing education of health care providers, all in the interest of advancing the health of individuals and their communities” WHO, 1997
Teletıp (telemedicine) • Birbirinden uzak mekanlar arasında, • Bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak, • Tanı, tedavi, önleyici hekimlik, araştırma, değerlendirme, sürekli eğitim amaçlarına yönelik, • Bireylerin ve toplumların sağlığını geliştirme amacını taşıyan • Sağlık hizmeti sunumu
Telekonsultasyon • Hekime uzak bir merkezden bilgi teknolojileri aracılığıyla ikinci görüş sağlanması
İlk denemeler • 1900’lu yılların başında kalp ve akciğer seslerinin telefonla iletilmesine çalışıldı • Başarısız oldu! • 1906: EKG TransmissionEinthoven, 1906! “Le telecardiogramme” at the “Archives Internationales Physiologie” 4:132, 1906
1920’ler: Gemilerdeki acil olaylar için radyo ile hekim desteği • 1955: TelepsikiyatriThe Nebraska Psikiyatri Enstitüsü-kapalı devre TV yayını. 1971’de Nebraska Tıp Merkezi Omaha ve diğer iki şehirdeki Veterans Administration Hospital ile iletişim kurdu.
1960’lar: Nasa uzaydaki astronotlardan fizyolojik veriler toplamaya başladı • 1967: Massachusetts General HospitalHavaalanında merkez kurdu. Mikrodalga iletişimi kullanıldı • 1970’ler: Uydu teletıp, ATS-6 uyduları. Alaska ve Kanadadaki paramedikler hastanelerle iletişime geçti, görüntünün önemi incelendi
The North-West Telemedicine Project • 1984, Avustralya • Uydu • 5 uzak kasabada 20 iki yönlü, 20 alıcı televizyon • Merkez: Mount Isa Base Hospital • Konferans telefon, faks, freeze-frame transceivers
The NASA SpaceBridge to Armenia/Ufa • 1988 depremi • U.S./U.S.S.R Joint Working Group on Space Biology, telemedicine • Erivan’daki bir sağlık merkezi ile ABD’deki 4 sağlık merkezi arasında tek yönlü video, ses, faks iletişimi • Daha sonra aynı sistem tren kazasında sonucu yanığı olan çok sayıda hasta için Rusya, Ufa’da kullanıldı.
Teletıp sistemleri • Video konferans • ABD, Kanada Avustralyada uygulamaların % 80’i bu tip • Maliyet,1996: $80,000 günümüzde: $4,000 • Sakla ve gönder (store and forward) • Maliyeti düşük • İki taraf aynı anda bilgisayar başında olmak zorunda değil • Gelişmekte olan ülkelerde yaygın • Danışılan hekim soru soramadığı için sevk oranı yüksek
Veriyi toplamak için • Kamera • Fotoğraf mak. • Steteskop • Spirometre • EKG • Otoskop • Oftalmoskop • Ultrason • Mikroskop • …
EKG Spirometri
Robotik Telepatoloji 4 5 WAN IRM Router IRM Router Pathologist views images in real time Slides examined using robotically-controlled microscope 3 7 Pathologist dictates report to PA Slides read in Milwaukee 6 2 H & E Sections made Tissue examined/ hub site pathologist 1 Report printed locally and signed 9 PA enters report into Iron Mt.. DHCP 8
VIRTUALIZATION CAMERA SURGEON DATA LINK PATIENT THE COMPLETE SYSTEM DATA GLOVE Schema of a Telesurgery System using Virtual Reality
Tümleşik çözümler TeleDoc™ Cart
Dünyada durum • Batı ülkeleri, Uzakdoğu ülkelerinde yaygınlaşmakta • Bazı ülkelerde geri ödeme kapsamına alınan uygulamalar var • Hindistan gelişmiş ülkelere telekonsultasyon vererek gelir sağlamaya çalışıyor (örneğin radyoloji tetkiklerinin raporlanması)
Teletıp ile konsultasyon • En sık kullanım alanları: • Radyoloji • Psikiyatri • Geriatri • Kardiyoloji • Dermatoloji • Diyabet
Diyabet • 39 çalışma* • Bedel etkin • Kullanım güçlüğü az • HbA1C kontrolü açısından üstünlük sağlamıyor • Çalışmaların kalitesi düşük, daha çok araştırma yapılması lazım *The contribution of teleconsultation and videoconferencing to diabetes care: a systematic literature review. Verhoeven F, van Gemert-Pijnen L, Dijkstra K, Nijland N, Seydel E, Steehouder M. J Med Internet Res. 2007 Dec 14;9(5):e37. Review.
Psikiyatri* • Yetişkinlerde, çocuklarda ve mahkumlarda güvenlidir • Telefonla görüşmeye göre bir üstünlüğü gösterilmemiştir • Çalışmaların kalitesi yetersizdir *Empirical evidence on the use and effectiveness of telepsychiatry via videoconferencing: implications for forensic and correctional psychiatry. Antonacci DJ, Bloch RM, Saeed SA, Yildirim Y, Talley J. Behav Sci Law. 2008;26(3):253-69.
Geriatri • 174 çalışma* • 74’ünde kontrol grubu var • 30’unda maliyet verilmiş • Tedavi etkinliğini, hasta ile ilişkiyi artırıyor, ancak çalışma kalitesinde sorunlar nedeniyle kanıtlar güçlendirilmeli *The application of telemedicine to geriatric medicine.Brignell M, Wootton R, Gray L.Age Ageing. 2007 Jul;36(4):369-74.
Türkiye’de durum • Birkaç uygulama ve araştırma var • Sağlık Bakanlığının pilot çalışması başladı. Radyoloji ve patoloji alanında kullanılması planlanıyor • Hukuki ve mali düzenlemeler henüz yapılmadı
Kullanıcı sayısı: 655Danışılan olgu sayısı: 50Olgulara verilen cevaplar: 101Forumdaki mesaj sayısı: 206 (Güncel bölümü) Kısa Kısa bölümü içerik sayısı:7 Ayın olgusu bölümü statik yapıda: 5 adet
Reliability of Web-based teledermatology consultations • Oztas MO, Calikoglu E, Baz K, Birol A, Onder M, Calikoglu T, Kitapci MT. • J Telemed Telecare. 2004;10(1):25-8.
Doğruluk • Gerçek hayatta en muhtemel tanı verilerek yapılan çalışmalarda 0.53-0.63 doğruluk [Whited, 1999] • Bu çalışmada 0.62-0.80 • Web-tabanlı sakla ve gönder yönteminin doğruluk oranları kabul edilebilir düzeydedir • Klinik bilgi verilmemesi durumunda başarı düşmektedir
A comparison of teledermatology using store-and-forward methodology alone, and in combination with Web camera videoconferencing • Baba M ve Ark. Başkent Ün. • J Telemed Telecare. 2005;11(7):354-60 • İki teledermatolog hastalara sakla ve gönder yöntemi ile tanı koydu (tanı doğruluğu %81 ve % 75) • Sonra, videokonferans yardımı ile tanı gözden geçirildi (tanı doğruluğu %90 ve % 82) • Videokonferans destekli sakla ve gönder yönteminin tanı doğruluğuna katkıda bulunduğu belirtiliyor
Nelere dikkat edilmeli? • Hasta bilgisinin gizlilik ve güvenliği • Her iki taraftaki hekim ve diğer sağlık personelinin konu ile ilgili eğitimi • Merkezi otoriteler (TTB, uzmanlık dernekleri, Tıp Bilişimi Derneği, Sağlık Bakanlığı, WHO…) tarafından kurallar belirlenmesi, rehberler yayımlanması
Nelere dikkat edilmeli? • Verilen hizmetin kaliteli olduğundan emin olunması, örneğin klinik bilgi yeterince iletilmekte midir? • Telekonsultasyon, bölgesel hekim açığını gidermek için değil daha iyi bir sağlık hizmeti sunmak ve eğitim açısından ele alınmalıdır
Telekonsultasyon başıboş bırakılacak bir alan değildir • American College of Radiology Standard for Teleradiology • American Academy of Dermatology Association Position Statement on Telemedicine (22 May 2004) • American Psychological Association's Statement On Services By Telephone (5 November 1997) • AMA Guidelines for Physician-Patient Electronic Communications (6 December 2004) • Medem's eRisk Guidelines for Physician-Patient Online Communications (January 2007) • Guidelines for the Surgical Practice of Telemedicine (March 2004) - Established by the Society of American Gastrointestinal Endoscopic Surgeons (SAGES) • FDA Guidances Related to Telemedicine - Information within the Food and Drug Administration related to their approval and review of telemedicine including medical imaging, software, telemetry and other subjects.
Mali sorunlar • Telekonsultasyon hizmetinin geri ödeme kapsamına alınması • Yatırım maliyetlerinin karşılanması
Etik ve yasal sorunlar • Hekimlik yapma yetkisi (örneğin ABD’li bir hekimin Türkiye’de, Türk hekimin ABD’de hekimlik yapma yetkisi yok) • Malpraktis olduğunda sorumlu kim? • Hastanın rızası alındı mı?