10 jaar investeren in Spangen Gerben in ’t Hout 30 januari 2014

1. 10 jaar investeren in Spangen Gerben in ’t Hout 30 januari 2014

2. Werkende wijken programma

3. Spangen, wijk met geschiedenis Bewoners Spangen komen in actie!

4. Fragment ‘Aanpakken!’ http://www.youtube.com/watch?v=zEj6aNbxzOA

5. Aanleiding en vraagstelling • 10 jaar investeren in Spangen: • Niet (direct) in woz-waarde tot uitdrukking • Terugkijken om te leren voor de toekomst Vragen: • Hoe zou Spangen er voor staan zonder investeringen? • Welke effecten zijn behaald? • Wat zijn de maatschappelijke baten? • Waar vallen de kosten en baten?

6. Aanpak Samenwerking met wijkpartners 1 verhaal van 10 jaar investeren effecten in beeld 2 effecten in beeld effectmeting effecten monetariseren MKBA 6

7. Het verhaal van 10 jaar investeren Resultaten Jochum 7

8. c i h g f e d b a Projecteffecten in beeld ∆ Gedifferentieerde wijksamenstelling • 1. Woongenot ↔ • Woningwaarde • Nieuwe (verbeterde) woningen • Bestaande woningen Veiligheid en leefbaarheid • Fysieke investeringen • Onderhoud woningen • Verbetering/uitstraling • Renovatie • Sloop en nieuwbouw • Openbare ruimte • Verkoop huur Kwaliteitsverbetering woning en leefomgeving • 2. Voorkomen kosten • politie/justitie • zorgkosten • huisuitzettingen • maatschappelijke opv • Schoon, heel en veilig • Marinier, Keileweg • Hotspotaanpak • Jeugdoverlast • Schoon & heel Meer onderlinge binding • 3. Productiviteit • Meer werkenden • Minder ziekteverzuim • Schoolprestaties Meer werkenden/meer startkwalificaties • Sociaal • Sociale voorzieningen • Aanpak armoede/SHV • Aanpak VSV/jeugd • Aanpak AdV meer kwetsbare huishoudens bereikt 4. Kosten sociaal Stabilisatie of stijging leefsituatie hh 5. Kwaliteit v leven Voorkomen escalatie 6. Woongenot elders in de stad Waterbedeffect 8

9. Uitkomsten effectmeting Spangen 9

10. “Spangen effect” 18% 10

11. Effectmeting • Directe opbrengst • Nieuwbouw • Verkoop huur • Fysieke investeringen • Onderhoud woningen • Verbetering/uitstraling • Renovatie • Sloop en nieuwbouw • Openbare ruimte • Verkoop huur 74% • Toename woongenot • Uitstralingseffect • Veiligheidseffect • Bevolking • Consumentensurplus Kwaliteitsverbetering woning en leefomgeving 9% • Schoon, heel en veilig • Marinier, Keileweg • Hotspotaanpak • Jeugdoverlast • Schoon & heel 0,3% 16% Veiligheid en leefbaarheid 18% 2% ∆ Gedifferentieerde wijksamenstelling • Voorkomen kosten • politie/justitie • schade 1% 16% Woongenot elders in de stad Waterbedeffect -1% • Sociaal • Sociale voorzieningen • Aanpak armoede/SHV • Aanpak VSV/jeugd • Aanpak AdV Meer onderlinge binding Kwaliteit van leven P.M.

12. Kosten - baten opstelling

13. Verdelingseffecten per actor

14. Verdelingseffecten per pijler

15. Conclusies MKBA (1) • Aanzienlijke effecten behaald met wijkaanpak… • Gemiddeld woongenot € 8.200,- per woning/huishouden • Ongeveer 60% hiervan via verbeterde veiligheid • 30% via (fysieke) uitstraling en 10% door bevolkingssamenstelling • … nagenoeg sluitende case a.g.v. veiligheidsaanpak • Sloop nieuwbouw niet positief, maar wel rendabeler na 2008 onder invloed van veiligheidsaanpak • Geen grote effecten van veranderde bevolkingssamenstelling • Effect sociale (cohesie) aanpak niet aantoonbaar • Effect arbeidsparticipatie is 0%

16. Conclusies MKBA (2) • En… • Effecten op veiligheid gaan niet nogmaals behaald worden • Verwachting dat deel woningwaardestijging (€11 mln.) nog geïncasseerd kan worden • Bij komende nieuwbouw/renovatie kunnen er baten zijn door een uitstralingseffect en door instroom nieuwe bewoners • Spangen lijkt conjunctuurgevoelig • Imago speelt een grote rol

17. En verder… • Proces: • MKBA is veel werk (data) • Samen met wijkpartners werken • Cijfers maken veel duidelijk, maar ook schijnzekerheid • Vervolg: • Lessen voor de toekomst trekken in de wijk & met collega’s • Vergelijken met andere wijken • Debat/bijeenkomst rondom 10 jaar investeren in Spangen • Publiciteit

18. Vragen?

19. Directe kosten en baten

20. Maatregel A (in 1 pc6 gebied) Maatregel B (in 2 pc6 gebieden) Paneldata (FE en RE) regressies op PC6 niveau: alleen mogelijk om die maatregelen mee te nemen die ruimtelijk differentiëren binnen Spangen Welke maatregelen waren effectief? 20

21. Welke maatregelen waren effectief? • Fysiek: woningen • Opknappen Zuid-Oost • Opknappen Noord • Verbetering Nieuw Bovendijks • Kluswoningen • Nieuwbouw Zuid-Oost • Nieuwbouw Schieoevers • Fysiek: buitenruimte • Bellamyplein (tijdelijk, met bewon.part) • Spartapark, Kasteeltuin en speel/parkeerterrein • Genestet Plein • Spangense Kade • Spoordijk en Buitenplaats Spangen • Piet Paaltjesplein • Veiligheid • Sluiting Keileweg • Overig • Halte Stadsregiolijn 8 (Mathenesserdijk) • Maria school dagarrangement-brede school • Duo 2002 (2 locaties) wijkarrangement-brede school • Aanpak div. Binnenterreinen (WWI) • Sociale Cohesie • Sociale cohesie Hotspots • Euromaatjes • Dirk Doende • JustUs Muziektheater • Humanistisch Raadsman 21

22. Tussen 2001 en 2005 al positief effect… 22

23. maar tussen 2006 en 2010 is dat effect nog drie keer zo groot; 23

24. Waar is de woningwaarde het meest toegenomen? 24

25. Voorbeeld van het ‘omslagpunt’ Schilderswijk nog niet over omslagpunt 25