220 likes | 629 Views
Układ krążenia część II. krew. Całkowita objętość krwi wypełniająca łożysko naczyniowe stanowi 1/20 masy ciała Krew składa się z elementów upostaciowanych:erytrocytów,leukocytów, trombocytów oraz z osocza Elementy morfotyczne stanowią mniej niż 50% objętości krwi
E N D
krew • Całkowita objętość krwi wypełniająca łożysko naczyniowe stanowi 1/20 masy ciała • Krew składa się z elementów upostaciowanych:erytrocytów,leukocytów, trombocytów oraz z osocza • Elementy morfotyczne stanowią mniej niż 50% objętości krwi • W składzie krwi u mężczyzn i kobiet występują ilościowe róznice
Rola krwi w organizmie • Transport tlenu z płuc do tkanek • transport dwutlenku węgla z tkanek do płuc • transport do wszystkich tkanek produktów energetycznych i budulcowych wchłoniętych z przewodu pokarmowego • Transport produktów przemiany materii do nerek • Transport hormonów • Magazynuje hormony poprzez wiązanie ich z białkami osocza • Wyrównuje ciśnienie osmotyczne we wszystkich tkankach
Wyrównuje stężenie jonów wodorowych w organizmie • Bierze udział w termoregulacji • Tworzy barierę przed inwazją drobnoustrojów:leukocyty ,makrofagi,przeciwciała,układ dopełniacza • Pełni formę pamięci immunologicznej
Tkanka krwiotwórcza • Centralne tkanki hematopetyczne:szpik czerwony i grasica • Obwodowe tkanki hematopetyczne:węzły chłonne,grudki chłonne w błonach śluzowych i śledziona
Szpik kostny • Zawarty jest w częściach gąbczastych kości płaskich,w mostku,żebrach,,kościach biodrowych,trzonach kręgów,w sąsiedztwie nasad kości długich • W skład szpiku czerwonego wchodzą :komórki hamatopoetyczne w różnym stopniu zróżnicowania,adipocyty,komórki zrębu,komórki stanowiące ściany zatok szpikowych(komórki przydanki i śródbłonka),komórki bariery
Zrąb szpiku kostnego • Komórki zrębu są to komórki siateczki które stanowią zawieszenie tkanki szpikowej.pełnia funkcję podporowa i żerną(pochłaniają jądra komórkowe wydalane przez dojrzałe erytrocyty),wydzielaja czynniki wzrostowe,leukotrieny,cytokininy,prostaglandyny,chemoprzekaźniki
Komórki bariery • Komórki te mają zdolność kurczenia się łącząc się ze sobą otaczają kolonie komórek hematopoetycznych,chroniąc je przed działaniem czynników niepożądanych
Wszystkie elementy morfotyczne krwi powstają z z komórki szpiku pluripotencjalnej hematopoetycznej pnia • Pod wpływem czynnika wzrostowego granulocytów(il-1,il-6,il-7,il-10,il-11,il-12) z komórki pluripotencjalnej powstają komórki macierzyste nieukierunkowane i komórki macierzyste limfoidalne
Komórki macierzyste nieukierunkowane • Przekształcaja się w : • Komórki ukierunkowane linii erytrocytów • Komórki ukierunkowane granulocytów i makrofagów • Komórki macierzyste linii eozynofilów • Komórki macierzyste linii bazofilów • Komórki ukierunkowane linii megakariocytów
Komórki macierzyste limfoidalne • Przekształcają się w szpiku w limfocyty pre-B i limfocyty pre-T oraz limfocyty NK
erytropoeza • Komórka ukierunkowana linii erytrocytów (BFU-E) • Komórka macierzysta linii erytrocytów(CFU-E) • Proerytroblasty • Erytroblasty zasadochłonne Ii II • Erytroblasty polichromatofilne • W erytroblastach cytoplazma wypełnia się hemoglobiną • Erytroblasty ortochromatyczne przechodzą do zatok żylnych szpiku zostawiając tam jądra komórkowe przechodząc w retikulocyty • Cykl rozwojowy erytrocytów trwa ok..5 dni • We krwi obwodowej retikulocyty stanowią ok..0,5%
Czynnikiem pobudzajacym erytropoezę jest ERYTROPOETYNA,wytwarzana w85% w nerkach i 15% w wątrobie • Spadek prężności tlenu we krwi powoduje • wzrost wytwarzania erytropoetyny • Erytroblasty pozyskuja jony żelaza za pośrednictwem białka transferyny • Prawidłowa erytropoeza zależy od witaminy B12i kwasu foliowego • W regulacji erytropoezy uczestniczą hormony gruczołu tarczowego(T3iT4)pobudzajaco • Hormony płciowe-androgeny pobudzaja,metabolity estrogenów hamuja
granulocytopoeza • NEUTROFILE -granulocyty obojętnochłonne pochodzą z komórki macierzystej linii neutrofilów(CFU-G) • Z nich powstają mieloblasty-promielocyty-mielocyty • Proliferacja i dojrzewanie komórek linii neutrofilowej zachodzi po wpływem czynników:czynnika wzrosrowego granulocytów,czynnika wzrostowego pierwszego,czynnika wzrostowego granulocytów i makrofagów • Dalszy etap to dojrzewanie bez mitotycznego podziału,powstają:matamielocyty i nuetrofile o jądrach komórkowych pałeczkowatych i segmentowych.Czas trwania cyklu wynosi 6-7 dni
makrofagi • Duże komórki żerne występujące w tkankach i szpiku czerwonym • Te same komórki krążące we krwi nazywamy monocytami • Powstają z komórki macierzystej makrofagów CFU-M) proliferując i różnicując się przechodząc etapy:monoblastów ,promonocytów i monocytów • Czas trwania cyklu wynosi od 1 do3 dni
trombocytopoeza • TROMBOCYTY-płytki krwi są to krążące we krwi fragmenty cytoplazmy megakariocytów • Komórka macierzysta megakariocytów kończy etap proliferacji w szpiku kostnym • Komórka ta dzieli się od 2 do 5 razy pod wpływem IL-3 i czynnika wzrostowego granulocytów i makrofagów. • Powstają kolejno :promegakarioblasty-megakarioblasty-megakariocyty-trombocyty. • Czynnik powodujący uwalnianie do szpiku trombocytów to trombopoetyna
limfocytopoeza • Zachodzi w tkankach limfoidalnych centralnych(szpik kostny i grasica)oraz obwodowych • W szpiku kostnym czerwonym z komórek macierzystych powstają limfocyty pre-B,część komórek krążąc we krwi przechodzi przez grasicę dają początek limfocytom pre-T • Limfocyty pre-B dojrzewając w szpiku przechodzą w limfocyty B wytwarzające przeciwciała • limfocyty pre-T które wyszły w grasicy poza naczynia krwionośne przechodzą w tymocyty-limfocyty T
Limfocyty B i T krążą we krwi ,osiadają w tkankach limfoidalnych obwodowych,gdzie dzielą się i powracają do krwi. • Limfocyty B opuszczając szpik mają w błonie komórkowej antygen głównego układu zgodności tkankowej(MHC)
grasica • Limfocyt5y pre-T które z krwi dostają się do grasicy osiadają w korze grasicy,przekształcając się w tymocyty. • Tymocyty przenikają w głąb kory do granicy rdzeniowej grasicy,przechodząc proces dojrzewania stykając się z komórkami zrębu grasicy • Komórki zrębu grasicy oddziałują na dojrzewanie tymocytów poprzez wydzielanie tymozyny oraz kontrolują występowanie w błonie komórkowej ludzkiego leukocytarnego antygenu-HLA • W procesie dojrzewania w grasicy około 95% tymocytów ginie,tylko5% jest uwalniane z grasicy do krwi jako limfocyty T -immunologicznie kompetentne,które docierają do śledziony i tam są ostatecznie kształtowane
Węzły chłonne i grudki chłonne • Obwodowa tkanka limfoidalna • Limfocyty napływają do węzłów z chłonką • Limfocyty T zatrzymują się w miąższu węzłów w strefie przykorowej,tam dzielą się tworząc ośrodki rozmnażania • Limfocyty B wnikają do warstwy podtorebkowej jako ośrodki rozmnażania
śledziona • Przepływa przez nią krew -5% pojemności minutowej serca w spoczynku • Krew tętnicza przepływa przez miazgę białą utworzoną przez grudki chłonne należące do obwodowego układu limfoidalnego • Krew żylna odpływa od miazgi czerwonej • Śledziona stanowi filtr dla elementów morfotycznych krwi • Pierwszy filtr to miazga biała –zatrzymuje wybiórczo limfocyty T i B • Drugi filtr to strefa przejściowa pomiędzy miazgą białą a czerwoną gdzie zatrzymują się uszkodzone erytrocyty,granulocyty,trombocyty,mikroorganiz-my,monocyty które przekształcają się w makrofagi
Miazga czerwona stanowi ostatni filtr zatrzymujący wszystkie elementy morfotyczne krwi • Zachodzą w śledzionie procesy: • Wytwarzanie limfocytów • Niszczenie trombocytów • Rozpad starych erytrocytów poprzez układ siateczkowo-śródbłonkowy