KÍNH CHAØO THAÀY COÂ VAØ CAÙC EM

1. KÍNH CHAØO THAÀY COÂ VAØ CAÙC EM

3. O O A A B B I I I I B B C C D D O’ O’ Hình 1 Hình 1 Xeùt khung daây ABCD hình chöõ nhaät coù theå quay quanh truïc 00’ñaët trong töø tröôøng ñeàu. Maët phaúng khung daây vuoâng goùc vôùi ñöôøng caûm öùng töø. Cho doøng ñieän I chaïy vaøo khung KIEÅM TRA BAØI CUÕ Caâu hoûi 1: Löïc töø taùc duïng leân caùc caïnh cuûa khung coù phöông vaø chieàu nhö theá naøo trong tröôøng hôïp mp khung daây vuoâng goùc vôùi ñöôøng caûm öùng töø? Khi bò taùc duïng löïc töø thì khung chuyeån ñoäng nhö theá naøo? (hình 1) Traû lôøi :Aùp duïng quy taéc baøn tay traùi cho caùc caïnh cuûa khung thì thaáy :F1 =F2 vaø F3 =F4 Caùc löïc naøy khoâng laøm khung quay maø chæ laøm khung daõn ra ôû vò trí caân baèng beàn. Neáu doøng ñieän hoaëc vectô caûm öùng töø coù chieàu ngöôïc laïi thì caùc löïc taùc duïng leân khung laøm khung co laïi ôû vò trí caân baèng khoâng beàn

4. O A B O I . F + A B F I B I B C D O’ Hình 2 C D O’ Hình 2 Xeùt khung daây ABCD hình chöõ nhaät coù theå quay quanh truïc 00’ñaët trong töø tröôøng ñeàu. Maët phaúng khung daây vuoâng goùc vôùi ñöôøng caûm öùng töø. Cho doøng ñieän I chaïy vaøo khung Traû lôøi : Caùc löïc töø taùc duïng leân caïnh AB vaø CD baèng 0 vì B // l. Coøn FAD =FBC =IBl. Theo quy taéc baøn tay traùi thì hai löïc naøy vuoâng goùc vôùi mp hình veõ nhöng coù chieàu ngöôïc nhau neân FAD vaø FBC taïo thaønh moät ngaãu löïc laøm khung quay quanh truïc OO’vaø veà vò trí caân baèng beàn Caâu hoûi 2: Löïc töø taùc duïng leân caùc caïnh cuûa khung coù phöông vaø chieàu nhö theá naøo trong tröôøng hôïp mp khung daây song song vôùi ñöôøng caûm öùng töø? Khi bò taùc duïng löïc töø thì khung chuyeån ñoäng nhö theá naøo? (hình 2)

5. Xeùt khung daây ABCD hình chöõ nhaät coù theå quay quanh truïc 00’ñaët trong töø tröôøng ñeàu. Maët phaúng khung daây vuoâng goùc vôùi ñöôøng caûm öùng töø. Cho doøng ñieän I chaïy vaøo khung Caâu hoûi 3 : Neâu coâng thöùc Moment cuûa löïc töø khi khung co ùchuyeån ñoäng quay Traû lôøi : Moâmen löïc M = Fd (d laø caùnh tay ñoøn laø khoaûng caùch töø truïc quay ñeán giaù cuûa löïc ) Moâmen ngaãu löïc M = F.d (d laø caùnh tay ñoøn cuûa ngaãu löïc laø khoaûng caùch giöõa hai giaù cuûa ngaãu löïc ) Aùp duïng : FAD = FBC = IBl vaø AB = CD = a M = IBl.a vôùi l.a = S (laø dieän tích cuûa khung daây) Vaäy M = IBS

6. BAØI MÔÙI TIEÁT 79 LÖÏC LORENTZ LÖÏC LORENTZ LÖÏC LORENTZ

7. Caâu hoûi 1 : Doøng ñieän laø gì ? Doøng ñieän laø doøng chuyeån dôøi coù höôùng cuûa caùc haït mang ñieän Caâu hoûi 2 : Khi ñaët daây daãn mang doøng ñieän vuoâng goùc vôùi caùc ñöôøng caûm öùng töø thì hieän töôïng gì xaûy ra? Löïc töø seõ töông taùc leân daây daãn mang doøng ñieän Caâu hoûi 3 : Qua hai caâu hoûi treân ta ruùt ra keát luaän gì? Khi coù caùc haït mang ñieän chuyeån ñoäng caét ngang caùc ñöôøng caûm öùng töø thì caùc haït mang ñieän ñeàu bò taùc duïng bôûi löïc töø. Löïc taùc duïng leân caùc haït mang ñieän goïi laø löïc LORENTZ

8. LÖÏC LORENTZ I –LÖÏC LORENTZ Löïc töø taùc duïng leân daây daãn mang doøng ñieän chính laø do löïc töø taùc duïng leân caùc electron chuyeån ñoäng trong daây daãn. Vaäy, khi haït mang ñieän chuyeån ñoäng trong töø tröôøng theo phöông caét caùc ñöôøng caûm öùng töø thì coù löïc töø taùc duïng leân chuùng, ñoù laø löïc LORENTZ II – PHÖÔNG CUÛA LÖÏC LORENTZ Caâu hoûi 4 : Löïc töø coù phöông nhö theá naøo? Phöông vuoâng goùc vôùi maët phaúng chöùa veùc tô vaän toác v cuûa haït vaø veùc tôcaûm öùng töø B Löïc töø coù phöông vuoâng gocù vôùi maët phaúng chöùa vectô caûm öùng töø B vaø daây daãn III – CHIEÀU CUÛA LÖÏC LORENTZ GHI CHEÙP

9. LÖÏC LORENTZ f F v I + B B I –LÖÏC LORENTZ II – PHÖÔNG CUÛA LÖÏC LORENTZ III – CHIEÀU CUÛA LÖÏC LORENTZ Caâu hoûi 5 : Chieàu cuûa löïc töø tuaân theo qui taéc naøo? haõy phaùt bieåu qui taéc Ñaët baøn tay traùi duoãi thaúng ñeå cho caùc ñöôøng caûm öùng töø xuyeân vaøo loøng baøn tay vaø chieàu töø coå tay ñeán ngoùn tay truøng vôùi chieàu doøng ñieän ,khi ñoù ngoùn caùc choaõi ra 90 ñoä seõ chæ chieàu cuûa löïc töø taùc duïng leân daây daãn Ñaët baøn tay traùi duoãi thaúng ñeå cho caùc ñöôøng caûm öùng töø xuyeân vaøo loøng baøn tay. Chieàu töø coå tay ñeán ngoùn tay truøng vôùi chieàu veùc tô vaän toác cuûa haït, ngoùn caùi choaõi ra 90 ñoä chæ chieàu cuûa löïc Lorentz taùc duïng leân caùc haït mang ñieän döông vaø chæ chieàu ngöôïc laïi ñoái vôùi caùc haït mang ñieän aâm. GHI CHEÙP

10. LÖÏC LORENTZ N N v v B B + + - - + + + + v v v v - - B B B B v v S S F . F + . F F I –LÖÏC LORENTZ II- PHÖÔNG CUÛA LÖÏC LORENTZ III- CHIEÀU CUÛA LÖÏC LORENTZ IV- ÑOÄ LÔÙN CUÛA LÖÏC LORENTZ Aùp duïng : Haõy xaùc ñònh löïc LORENTZ trong caùc hình veõ sau ñaây : Caâu hoûi 6: Ñoä lôùn cuûa löïc töø ñöôïc xaùc ñònh bôûi coâng thöùc naøo? F = BIl. Caâu hoûi 7 : Haõy ñònh nghóa cöôøng ñoä doøng ñieän Cöôøng ñoä doøng ñieän ñöôïc ño baèng thöông soá cuûa ñieän löôïng q di chuyeån qua tieát dieän thaúng cuûa vaät daãn trong thôøi gian nhoû t vaø khoaûng thôøi gian ñoù : I = q/t GHI CHEÙP

11. LÖÏC LORENTZ fL = Bev. fL = BqvSin I –LÖÏC LORENTZ II- PHÖÔNG CUÛA LÖÏC LORENTZ III- CHIEÀU CUÛA LÖÏC LORENTZ IV- ÑOÄ LÔÙN CUÛA LÖÏC LORENTZ Xeùt ñoaïn daây daãn daøi l mang doøng ñieän I ñaët trong töø tröôøng B. Löïc taùc duïng leân caû ñoaïn daây laø : F = BIl (1). Vôùi I=q/t Maø :q = Ne (vôùi N laø soá haït mang ñieän coù trong ñoaïn daây daãn) Neân : I = Ne/t (2) Thay (2) vaøo (1) ta coù : F = NeBl/t Maø v = l/t => F = NeBv Vaäy löïc taùc duïng leân moãi haït laø : Neáu vectô caûm öùng töø B hôïp vôùi vectô vaän toác v moät goùc  ta coù coâng thöùc toång quaùt : Neáu  = 90o fmax = qvB GHI CHEÙP Neáu  = 0  fmin = 0

12. CUÛNG COÁ BAØI KÍNH CHAØO VAØ CHUÙC SÖÙC KHOEÛ CAÙC THAÀY COÂ GIAÙO VAØ CAÙC EM KÍNH CHAØO VAØ CHUÙC SÖÙC KHOEÛ CAÙC THAÀY COÂ GIAÙO VAØ CAÙC EM 1/ Nhaéc laïi phöông, chieàu vaø ñoä lôùn cuûa löïc LORENTZ KÍNH CHAØO VAØ CHUÙC SÖÙC KHOEÛ CAÙC THAÀY COÂ GIAÙO VAØ CAÙC EM 2/ AÙp duïng ñeå giaûi caùc baøi toaùn 5,6 trang 171/sgk