practicalaction/floatinggardenchallenge

1. practicalaction.org/floatinggardenchallenge

2. Pa broblemau sy’n codi o ganlyniad i newid hinsawdd? Edrychwch ar y lluniau sydd wedi eu rhoi i chi • Beth sy’n digwydd? • Lle ydych chi’n meddwl mae hyn yn digwydd? • Pa broblemau hirdymor all ddigwydd o ganlyniad i ddigwyddiadau fel hyn? • Oes unrhyw beth sy’n cysylltu pob un o’r lluniau? GWEITHGAREDD: Trefnwch eich lluniau i ddau grŵp. Penderfynwch chi sut...

3. Llifogydd a sychder Efallaieichbodwedirhannueichlluniauiwahanolgrwpiau: • Llifogydd a sychder, neu • Yneffeithio’r DU a gwledydderaill Mae’rddwyfforddyngywir Mae llifogydd a sychderyncaeleuhachosigannewidiadaumewnpatrymautywydd ac yncaeleffaithdinistriolyn y DU ac o amgylch y byd.

4. Effeithiau newid hinsawdd Mae Practical Action yn gweithio gyda cymunedau ym Mangladesh sydd yn dioddef rhai o effeithiau gwaethaf newid hinsawdd. • Mae llifogydd yn affeithio dros 1 miliwn o bobl ym Mangladesh ac yn para yn hirach bob blwyddyn. • Yn ystod y tymor monsŵn, mae llawer o deuluoedd yn colli eu cnydau a’r llysiau roeddynt yn eu tyfu i fwydo’u teuluoedd.

5. Yr Her i chi Y broblem: Mae’rtiroeddarfercaeleiddefnyddioi dyfucnydaunawr o danlifogyddcyson Yr her: Dylunio ac adeiladumodel o fframwaith y gall ffermwyreiddefnyddioidyfucnydauhydynoedmewnllifogydd

6. Beth ddylech chi ei ystyried? • I alluogi cnydau i dyfu ar dir sydd o dan lifogydd mae angen iddynt gael eu plannu ar fframwaith tebyg i rafft, neu ‘ardd arnofiol’ felly sicrhewch bod eich model yn arnofio. • Gallwch ddefnyddio unrhyw ddefnyddiau a gewch chi gan eich athro/athrawes. Meddyliwch sut y gallwch gadw’r rafft yn sefydlog. • Dylai top eich model fod yn weddol wastad fel y gallech dyfu eich gardd ar ei ben. • Ni ddylai wyneb y model fod yn fwy na 23 x 30 cm, ond gall fod mor ddyfn ag y mynnwch. • Y grŵp gyda’r rafft sydd yn dal y mwyaf o bwysau cyn suddo fydd yn ennill.

7. Ateb a ddatblygwydymMangladesh… Mae Practical Action yn gweithio gyda cymunedau ym Mangladesh i ddatblygu technolegau sydd yn defnyddio defnyddiau sydd ar gael yn lleol i helpu pobl i baratoi ar gyfer y llifogydd. Wedi profi llawer o syniadau ar sut i dyfu bwydydd mewn ardaloedd sydd o dan ddŵr, datblygwyd yr ‘ardd arnofiol’!

8. Sutmaecreugarddarnofiol? • Mae’r rafftiau tua 8 metr o hyd ac 1 metr o led. • Maent wedi eu gwneud o haenau o hiasinth dŵr, bambŵ, tail gwartheg a compost • Mae’r cnydau wedyn yn cael eu tyfu ar yr haen uchaf o bridd. • Mae’r ardd yn arnofio i dop y dŵr yn ystod y tymor gwlyb ac yn mynd yn ôl i lefel y tir wrth i’r llifogydd gilio.

9. A yw’r gerddi yn gwneud gwahaniaeth? Mae llawer o deuluoedd yn elwa o’u gerddi gan eu bod yn gallu tyfu llysiau fel ocra a llysiau deiliog trwy’r flwyddyn. Mae rhai hyd yn oed yn cadw eu geifr a’u ieir arnyn nhw!

10. Pethau eraill i’w trafod • Pam defnyddio bambŵ a gwreiddiau hiasinth ac nid defnyddiau gwneud? • Beth ydych chi’n meddwl sy’n digwydd i’r ‘rafft’ unwaith i’r cnydau gael eu cynaeafu? • Mae teuluoedd sy’n tyfu cnydau hefyd yn cadw anifeiliaid fel geifr. Beth ydych chi’n meddwl sy’n digwydd yn ystod y llifogydd? Fedrwch chi ddyfalu beth yw ateb Practical Action? • Ydych chi’n meddwl y gellir defnyddio gerddi arnofiol mewn unrhyw le arall yn y byd?

11. Beth fedrwch chi wneud nesaf? • Tyfwchfwydareichgarddarnofiol! Rhowchbapurblotio ac ychydig o briddarbeneichgardd. Ynarhowchychydig o hadauberwrneuletysarno a gwyliwcheichgarddyntyfu. • Ewchynfwy – datblygwcharddarnofiol go iawni’wddefnyddioarbwllneulynbychan.

12. Mynd â’ch syniadau ymhellach… • Os ydychwedimwynhaucreueichgarddarnofiol – efallai yr hoffech chi roicynnigarrai o heriaueraill Practical Action. • Heriaubyd-eang CREST • Her tomato slwts • Ynnigwynt • Her Bach yw... practicalaction.org/stem

13. Diolch am gymerydrhanyn yr her Rhowchwybodinisut y daethoch chi ymlaengyda’chgarddarnofioltrwyebostioeichlluniaui schools@practicalaction.org.uk. Fe rownninhwareingwefan: practicalaction.org/schools