200 likes | 211 Views
Problemy związane z analizą prewencji generalnej. Istota i znaczenie mechanizmu prewencji generalnej w ramach strategii ograniczania przestępczości.
E N D
Problemy związane z analizą prewencji generalnej Istota i znaczenie mechanizmu prewencji generalnej w ramach strategii ograniczania przestępczości
prewencja jako tzw. kontrola społeczna. W takim ujęciu kara kryminalna staje się instrumentem oddziaływania na grupę społeczną dla zapewnienia określonego stopnia jej konformizmu z przyjętymi normami postępowania. • prewencja generalna jest formułą skierowaną do adresata, którym jest ogół społeczeństwa (czasami mówi się, że są to potencjalni sprawcy przestępstw), realizowaną za pomocą zagrożenia karą, gdzie zagrożenie to jest bezpośrednim źródłem różnorodnych mechanizmów oddziaływania. • kara, a właściwie jej obietnica, powstrzymuje członków społeczeństwa od popełnienia przestępstwa na bardzo wiele sposobów. • tradycyjnie wymieniane odstraszanie, co podkreśla B. Szamota, jest tylko jednym z nich i to – jak można zasadnie twierdzić – nie najważniejszym. Większość ludzi powstrzymuje od popełnienia przestępstwa coś innego niż strach przed karą. Prewencja generalna
Tradycyjne ujęcie: odstraszanie czyli tzw. aspekt negatywny • Współcześnie na prewencję generalną składają się jeszcze dwa elementy (tzw. aspekt pozytywny): moralno-wychowawczy wpływ kary na społeczeństwo, oraz udział kary w wyrabianiu nawyku zgodnego z prawem zachowania się. Aspekt pozytywny i negatywny
Kara śmierci oraz kary surowe jako podstawowy mechanizm prewencji generalnej, • Nowe badania przekierowują analizę nad prewencją generalną w stronę pytaniaczy: • w pewnych sytuacjach, • w stosunku do pewnych osób, • i w przypadku do pewnych typów przestępstw, • zagrożenie pewnymi rodzajami kary może oddziaływać odstraszająco/powstrzymująco ? stereotypy
Współczesne badania nad prewencją generalna zakładają potrzebę: • Uściślenia pojęć, • Doskonalenie metod badawczych, • Przełamanie uproszczeń w zakresie konceptualizacji, • Próba uruchomienia badań empirycznych w ramach których należy: • Ustalić obecność lub brak ogólnoprewencyjnego działania kar, a gdy taka skuteczność występuje określić jej zakres, • Wyjaśnić mechanizm, za pomocą którego zagrożenie karą powstrzymuje od popełniania przestępstw, • Stworzyć podstawy do prognozy, czy specyficzne rodzaje kar będą działać w specyficznych warunkach Paradygmaty badawcze
Jednym z najtrudniejszych elementów jest ustalenie mechanizmów prewencji generalnej, • Proces oddziaływania w ramach prewencji generalnej jest bardzo złożony, a wielu jego mechanizmów jeszcze tak naprawdę nie udało się zidentyfikować, Problemy definicyjne
Powody skłaniające członków społeczeństwa do przestrzegania przepisów prawa karnego
Psychologiczne mechanizmy oddziaływania, • System informacji zmierza do przekazania komunikatów: • Jeśli popełnisz przestępstwo, prawdopodobieństwo wykrycia jest wysokie, • Wykryte przestępstwo, doprowadzi z wysokim prawdopodobieństwem do ujęcia, skazania i wykonania kary, • Surowość kary jest wystarczająca, przeważa w ramach bilansu zysk/strata Prewencja generalna – proces komunikacji społecznej
Warunki skutecznego działania/stopień przekazania informacji
Pojęcie tzw. grupy marginesowej – komunikat prewencji w istocie nie jest adresowany do całego społeczeństwa • Grupy społeczne wyodrębnione ze względu na stopień zaangażowania w karierę przestępczą: • Osoby przestrzegające prawa ze względów moralnych, nie biorą one pod uwagę możliwości naruszenia prawa, • Osoby zaangażowane w działalność przestępczą, • Osoby bez hamulców pierwszej grupy, ale nie zaangażowane w działalność przestępczą (nie co robią, ale co potencjalnie mogą zrobić – czysta spekulacja) Problem z adresatem prewencji generalnej
L.Lernel, Zarys kryminologii ogólnej, Warszawa 1978, • J.Błachut, A.Gaberle, K.Krajewski, Kryminologia, Gdańsk 2001, • B.Hołyst, Kryminologia, Warszawa 2009, • Red. A.Kojder, Z.Cywiński, Socjologia prawa. Główne problemy i postacie, Warszawa 2014, • Red. W.Świda, Kryminologia, Warszawa 1977, • B.Szamota, Badania nad prewencją generalną: problemy metodologiczne, Archiwum Kryminologii, T.XI, 1984 • B. Szamota-Saeki, Pozytywna prewencja ogólna w nauce niemieckiej, „Archiwum Kryminologii” 2003–2004, T. XXVII • M. Szerer, Karanie a humanizm, Warszawa 1964, • J.Utrat-Milecki, Kara. Teoria i kultura penalna: perspektywa integralnokulturowa, Warszawa 2010 Źródła: