Ölçme ve Değerlendirme

1. Ölçme ve Değerlendirme Değerlendirme Kavramı ve Değerlendirme Türleri

2. Değerlendirme Nedir? • Değerlendirme, bir ölçüt kullanarak yargıya varma ve karar verme sürecidir. • Ölçme sonuçlarını bir ölçütle kıyaslayarak ölçülen nitelik hakkında bir karara varma sürecidir. • Değerlendirme sonucunda; ölçülen özelliğin ya da niteliğin yeterli ya da yetersiz, az ya da çok, kabul edilebilir ya da edilemez düzeyde olduğu gibi bir yargıya varılması söz konusudur. Ölçme ve Değerlendirme

3. Değerlendirme Nedir? Ölçme sonucu Karşılaştırma Ölçüt Karar (değer yargısı) Ölçme ve Değerlendirme

4. Ölçme Sonucu ÖLÇÜT KARAR Değer Yargısı • Mutlak Ölçüt • Bağıl Ölçüt DEĞERLENDİRME SÜRECİ Değerlendirme yapılabilmesi için; • Ölçme işleminin yapılmış olması, • Elde edilen ölçümün bir ölçüt ile karşılaştırılarak bir yargıya varılması, • Değer biçme işleminin yapılması ya da bir karar alınması gerekir. Mutlak Değerlendirme Bağıl Değerlendirme Ölçme ve Değerlendirme

5. Örnek: Ahmet’in üç sınav ortalaması 45 puanı geçtiği için başarılı oldu. Örnek: Ayşe sınıfın aritmetik ortalamasının altında puan aldığı için başarısız oldu. Ölçme Ölçüt Karar 70 45 Geçti Değerlendirme Süreci Ölçme ve Değerlendirme

6. Değerlendirme Planlanışına göre Kullanılan ölçüte göre Amaçlara göre Tanıma yerleştirmeye dönük Mutlak Gelişigüzel Biçimlendirme yetiştirmeye dönük Bağıl (İzafi) Düzenli Sonuç görmeye dönük

7. Kullanılan Ölçüte göre Değerlendirme • Mutlak Değerlendirme • Bağıl (İzafi) Değerlendirme Ölçme ve Değerlendirme

8. Mutlak Değerlendirme Değerlendirilecek grubun ölçme sonuçları dikkate alınmadan ölçütün önceden kesin olarak belirlenmesidir. Örneğin sınıfı geçme notunun 50 olarak kabul edilmesi (Mutlak Ölçüt) Mutlak değerlendirmede ölçüt, dersin hedef davranışlarıdır. Hedef davranışlarından belirli oranına sahip olan öğrencilerin başarılı sayılacağı kabul edilir. Ölçme ve Değerlendirme Dersi 8

9. Duruma, yere ve zamana göre değişmeyen ölçütlerdir. Birey sadece kendi performansıyla değerlendirilir. Bireyin değerlendirilmesinde grubun performansı ya da sınıf başarısı diğer öğrencilerin başarısında etkili değildir. Örneğin; “Sınıfı geçme notu 50'dir” demek mutlak bir ölçüttür, Ahmet 75 aldı ve sınıfı geçti demek mutlak değerlendirmedir” Mutlak Değerlendirme Ölçme ve Değerlendirme Dersi 9

10. Mutlak Değerlendirme (örnek) • Not vermede, • Öncelikle sınavdan alınan puanlar mutlak başarı yüzdesine çevrilir. • Puanlar mutlak başarı yüzdesine aşağıdaki formülle çevrilir. MBY=(Xi/K)*100 MBY: Mutlak Başarı Yüzdesi Xi: i kişisinin sınav puanı K: Sınavdan alınabilecek en yüksek puan

11. Mutlak başarı yüzdesine çevrilen puanlar, okulun sınav yönetmeliğindeki ölçüt ile karşılaştırılarak nota çevrilir. • Önceden verilen örneğimizdeki puanları nota çevirmede ölçütümüz aşağıdaki gibi olsun. • MBY Not Sonuç • 90-100 5 • 80-89 4 Geçer • 70-79 3 • 60-69 2 • 0-59 1 Kalır

12. Öğrenci Puan Not Öğrenci Puan Not 1 48 1 21 48 1 2 72 3 22 68 2 3 72 3 23 72 3 4 58 1 24 56 1 5 46 1 25 80 4 6 74 3 26 90 5 7 63 2 27 19 1 8 42 1 28 28 1 9 26 1 29 38 1 10 18 1 30 42 1 11 81 4 31 46 1 12 56 1 32 42 1 13 52 1 33 62 2 14 62 2 34 56 1 15 58 1 35 52 1 16 56 1 36 34 1 17 52 1 37 48 1 18 40 1 38 52 1 19 36 1 39 56 1 20 30 1 40 39 1

13. Bağıl Değerlendirme Sınav sonucunda elde edilen ölçümlerin ortalamasından elde edilendeğerlendirme çeşididir. Bağıl değerlendirmede ölçüt, sınıfın ortalama başarı düzeyidir ve ortalamaya göre değişebilir. Ölçme ve Değerlendirme Dersi 13

14. Bağıl Değerlendirme Sınıfın ortalama başarısı üzerinde puan alan öğrenciler başarılı; altında puan alan öğrenciler ise başarısız sayılır. Bu nedenle öğrencileri birbirleri ile yarışma ortamına iterek başarı düzeyinin artırılmasına neden olabilir. Ölçme ve Değerlendirme Dersi 14

15. Bağıl Değerlendirme (örnek) • Bağıl değerlendirme ile not vermede ölçüt aşağıdaki gibi geliştirilir. • Beşlik not sisteminde notların alt ve üst sınıf değerleri aşağıdaki tabloda olduğu gibi hesaplanabilir. (Puanların Aritmetik ortalaması=51,75 ve Standart Sapma=16,77’dir)

18. Yapılış Amaçlarına Göre Değerlendirme Türleri • Tanıma ve Yerleştirmeye Yönelik Değerlendirme (Öğretim Öncesinde) • Yetiştirme ve Biçimlendirmeye Yönelik Değerlendirme (Öğretim Sürecinde) • Sonuç Görmeye Yönelik Değerlendirme (Öğretimin Sonunda) Ölçme ve Değerlendirme

19. Tanıma ve Yerleştirmeye Yönelik Değerlendirme (Tanılayıcı Değerlendirme) (Öğretim Öncesinde) Daha çok öğrencilerin yeteneklerinin, ilgilerinin, hazır-bulunuşluk düzeylerinin ve bir önceki öğrenme (sınıf, kur ya da okul) düzeyinde edinmeleri gereken bilgi, beceri ve tutumları ne ölçüde edindiklerini belirlemek ve uygun okul, program ya da gruba yerleştirme yapmak amacıyla yapılır. Ölçme ve Değerlendirme

20. Tanılayıcı değerlendirme de amaç öğrenciyi mevcut bilişsel, duyuşsal ve devinişsel davranışları yönünden tanımak ve bu özelliklerine uygun düşecek programa yerleştirmektir. • Tanılayıcı değerlendirmede kullanılan ölçme araçları standartlaştırılmış başarı ve yetenek testleri, seçme ve yerleştirme amaçlı testler ve muafiyet testleridir.

21. Örnekler; • Bir Kuruma (Lise, Üniversite) • Özel Yetenek (Spor, Sanat) • Dersi öğrencilerin (hazırbulunuşluk) durumuna • göre düzenleme

22. TANIMA VE YERLEŞTİRME İÇİN ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (Giriş Düzeyinde Performansı Belirlemek İçin) Öğretim Öncesinde-Başlangıcında Ölçme ve Değerlendirme HAZIR BULUNUŞLUK Öğrenciler önkoşul niteliğinde Olan yeterliliklere sahip mi? YERLEŞTİRME Öğrenciler bir önceki düzeydeki kazanımları edinmişler mi? Hayır Evet Hayır Evet Hazır bulunuşluk için gerekli çalışma yapılır. Öğretime planlandığı biçimde devam edilir. Öğrenciler bir üst düzeye ya da uygun programa yerleştirilir.

23. Yetiştirme ve Biçimlendirmeye Yönelik Değerlendirme(Biçimlendirici Değerlendirme ya da Süreç Değerlendirmesi) (Öğretim Sürecinde) Hem öğrencilerin gelişiminin sürekli izlenmesi, hem de öğrenme eksikliklerinin, problemlerinin belirlenmesi amacıyla yapılır. Ölçme ve Değerlendirme

24. Öğrencilerin bir programa girdikten sonra süreç içinde sürekli değerlendirilmeleri önemli görülmektedir. • Bu değerlendirme programa sürekli dönüt sağlamakta ve iyileştirici önlemlerin alınması için de bir kontrol sistemi oluşturmaktadır. • Bu değerlendirme türünde izleme testleri, kısa sınavlar (quiz) ve ara sınavlardan yararlanılmaktadır.

25. BİÇİMLENDİRİCİ DEĞERLENDİRME (Öğrenci gelişimini ve öğrenme düzeyini izlemek için yapılır.) Öğretim Sürecinde Ölçme ve Değerlendirme Öğrenciler amaçlanan bilgi, beceri, tutum ve davranışları kazanıyor mu? Hayır Evet Grup ya da birey için eksiklikleri gidermeye yönelik çalışmalar yapılır. Öğrenmeyi pekiştirmek için dönüt sağlanır. Süreklilik gösteren öğrenme güçlüklerini belirlemeye yönelik çalışmalar yapılır. Planlandığı biçimde öğretime devam edilir.

26. Sonuç Görmeye Yönelik Değerlendirme (Ürün Değerlendirmesi-Erişi Değerlendirmesi) (Öğretimin Sonunda) Bazı kararlar öğretim sürecinin sonunda verilir. Öğrencilere not vermek, başarılı ya da başarısız olduklarına karar vermek gibidurumlarda öğrencilerle ve öğretim ile ilgili bir sonuç değerlendirmesi yapılır. Ölçme ve Değerlendirme

27. Bu değerlendirme türünde, öğrencinin yetişme düzeyi ile programın yetiştirme gücü hakkında bir değer biçmeye esas teşkil edecek verilerin elde edilmesi ve kullanılması söz konusudur. • Program sonunda öğrencilerin kazanılmış bilişsel davranış, duyuşsal özellik ve devinişsel becerilerini ölçmeye yarayan değerlendirme türüdür. • Bu değerlendirme ile eğitim programının öğrencilere istenilen davranışları kazandırma açısından programın yeterli olup olmadığı hakkında bir yargıya varılması olası görülmektedir. • Bu değerlendirme daha çok başarı testleri ya da yeterlilik testleri ile yapılmaktadır. Böylece öğrenciye kazandırılmak istenen tüm özellikler test edilmeye çalışılmaktadır

28. Örnekler; • Sınıf geçme-ders tekrarı • Sertifika, diploma, mezuniyet • Programın değerlendirilmesi

29. SONUÇ GÖRMEYE YÖNELİK DEĞERLENDİRME (Öğrenim sürecinin sonunda, son başarı-performans düzeyini belirlemek için yapılır) Öğrenciler öğretim sonunda amaçlanan bilgi, beceri, tutum ve davranışları kazanıyor mu? Hayır Evet Sınıf-ders tekrarı ya da ek öğretim yapılması Sınıf-ders geçme, sertifika, mezuniyet gibi son bir karar Öğretimin etkililiğinin ya da öğretim programlarının değerlendirilmesi Öğretimin Sonunda Ölçme ve Değerlendirme