دەرىس لاھىلىگۈچى

1. دەرىس لاھىلىگۈچى بۇئايشەم ھامۇت

2. دەرىستىن ئاۋالقى سىناق 1-سۇئال: بوش ئورۇننى تولدۇرۇڭ. (1)فامىل( ) ئىگە بولغان پۈتۈن بىر جەمەت سېستىمىسىنىڭ ئومومىي ( ) ياكى( ) بولۇپ ،ئۇ ( ) ياكى ( ) ئىسمىدۇر . (2) ئۇيغۇرلار مىلادىدىن ( ) لا فامىلە ( ) قا باشلىغان . (3)ئۇيغۇرلاردا فامىلىگە ئوخشاپ كىتىدىغان بىر نام بولۇپ ، ئۇ بولسمۇ ( ). ئورتاق قانداشلىق مۇناسىۋىتىگە نەسەپ بەلگىسى نام جەمەت ئىسمى ئائىلە ئىسمىدۇر قوللىنىش ئىلگىرىلا لەقەم

3. تەھلىل قىلىڭ 1.سىز ئۆز جەمەتىڭىزنىڭ يەتتە ئەۋلادىنى بىلەمسىز؟بىلسىڭىز قايسى يىپ ئۇچىغا ئاساسەن بىلدىڭىز؟ 2. فامىلە قوللىنىۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە ،سىز فامىلە قوللىنىش ھەقىقەتەن زۆرۈر دەپ قارامسىز ؟

4. ئىختىيارى سۇئال رەسىمدە بېرىلگەن مەزمۇننى ھەر بىر نوقتىلار بۇيىنچەكىم ئەڭ تىز سۈرئەتتە تەسۋىرلەپ بېرەلەيدۇ؟

5. يۇقارقى رەسىملەردىن سىز يەنە نىملەرنى ھىس قىلدىڭىز ؟ئەركىن پىكىر يۈرگۈزۈڭ.

6. ئويغۇرلارنىڭ ھېيىت بايرام ۋە مۇراسىم ئادەتلىرى

7. ئوقۇتۇش نىشانى 1.ئۆرپ-ئادەتنىڭ نىمىلىگىنى بىلىش ،ئۇيغۇر ئۆرپ-ئادەتلىرىنىڭ نىملەرنى ئۆز-ئىچىگە ئالدىغانلىقىنى ئىگەللەش . 2.ئۇيغۇرلارنىڭ ھېيىت-بايرام ۋە مۇراسىم ئادەتلىرىنىڭ قايسى مەزمۇنلارنى ئۆز-ئىچىگە ئالدىغانلىقىنى ئىگەللەش . 3. ‹‹ھېيىت››نىڭ قانداق بايرام ئىكەنلىگىنى بىلىش .تۈرلىرىنى ئىگەللەش . 4.‹‹مەشىرەپ››نىڭ نىمىلىگىنى بىلىش .

8. 5.ئۇيغۇرلار ئارىسىدا كەڭ تارقالغان مەشىرەپلەرنىڭ قايسىلىقىنى ئىگەللەش . 6. نۇرۇز بايرىمى ،مايسا بايرىمى ۋە ئۇرۇق سېلىش مۇراسىملىرى توغرىسىدا مەلۇم چۈشەنچىگە ئىگە بولۇش 7.كۈنۈكمە مەشقلىرىدىكى سوبىكتىپ سۇئاللارغا ئەتىراپلىق تەھلىل يۈرگىزەلەيدىغان بولۇش.

9. ئوقۇتۇش مەزمۇنى 1. ئۆرپ-ئادەت ---- ئېتىقادنى يادىرو قىلغان بىر خىل پىسخىكىلىق ئامىل .ئۇ ھەر قايسى مىللەتلەردە ئومۇمىيۈزلۈك مەۋجۇت بولغان مەدەنىيەت ھادىسىسى ھېساپلىنىدۇ . ئىقتىسادىي ئادەتلەر ئىجتىمائىي ئادەتلەر 2.ئۆرپ-ئادەتلەر مەنىۋى ئادەتلەر تىل سەنئىتى ،تەنتەربىيە ۋە ئويۇنلار

10. ئائىلە كىشلىك مۇناسىۋەت ئادەتلىرى ئىجتىمائىي ئادەتلەر توي-تۆكۈن ۋە ئۆلۈم-يىتىم ئادەتلىرى ھېيىت-بايرام ۋە مۇراسىم ئادەتلىرى

12. ھېيىت مەشىرەپ قارلىق ئويۇنى 3.ئۇيغۇرلارنىڭ ھېيىت - بايرام ۋە مۇراسىم ئادەتلىرى مايسا بايرىمى نۇرۇز بايرىمى ئۇرۇق سېلىش مۇراسىمى

13. ھېيىت روزى ھېيىت قۇربان ھېيىت مۇسۇلمانلار ھەر يىلى رامزان ئېيىدا ئوتتۇز كۈن رۇزا تۇتقاندىن كىيىن ئۆتكۈزۈلدىغان بايرام . رۇزى تۇتۇش مۇسۇلمانلار قىلىشقا تىگىشلىك بەش پەرىزنىڭ بىرى. رۇزى ھېيىت

14. ئوتتۇز كۈن رۇزا تۇتۇلغاندىن كىيىن ئۈچ كۈن بايرام قىلىنىدۇ. بايرامنىڭ بىرىنجى كۈنى ئەرلەر جامەگە يىغىلىپ ھېيىت نامىزى ئوقۇيدۇ نامازدىن يانغاندىن كىيىن ،قەبرىستانلىققا چىقىپ قەبرە يوقلايدۇ. رۇزا ھېيىت

15. قۇربان ھېيىت ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلدىغان خەلىقلەرنىڭ ئەڭ زور ئەنئەنىۋى بايرىمى بولۇپ ، ئۇزۇن تارىخقا ئىگە. رىۋايەت قىلىنىشىچە ،قۇربانلىق قىلىش ئادىتى مىلادىدىن ئىلگىرىكى Ⅻئەسىردە يا - شىغان پەيغەمبەر ئىبىراھىمنىڭ ئۆز ئوغلى ئىسمايىلنى مىنا تېغىدا قۇربانلىق قىلىش ھەركىتىدىن باشلانغان بۇلۇپ،شۇ كۈنى كىشلە ر نامازدىن قايىتىشىپ ئاندىن قۇربانلىق ئۈچۈن ھازىرلىغان قويلىرىنى سويىدۇ . ئۇنىڭدىن كىيىن قۇلۇم –قوشنا،ئۇرۇق-تۇققانلارنىڭ ئۆيىگە ھېيىتلىشىدۇ.

16. ئۇيغۇرلاردا ھېيىت بىلەن مۇناسىۋەتلىك بىر مۇنچە ياخشى ئادەتلەر شەكىللەنگەن . • ھېيىتتىن بۇرۇن چوڭ تازلىق قىلىنىدۇ . • (2) ئائىلە ئەزالىرى ھېيىتلىق بىرەر قۇردىن يېڭى كىيىم كىيىدۇ . • (3) ئاياللار ھېيىتتىن بۇرۇن ھېيىت ئۈچۈن ساڭزا ، قىيىقچە ۋە تۈرلۈك پىچىنە –پىرەنىك قاتارلىقلارنى پىشۇرىدۇ. ھېيىت كۈنى داستىخان ناھايىتى مول راسلىنىدۇ . • (4) ئۇرۇق-تۇققانلار ھېيىتلاپ كەلسە ،كىچىك بالىلارغا ھېيىتلىق پۇل تۇتقۇزۇپ قۇيىدۇ . • (5) ھېيىت نامىزىغا بارغۇچىلار غېرىپ-غورۋالارغا سەدىقە بېرىدۇ • (6)ئازارلىشىپ قالغانلار بىر-بىرنىڭ ئۆيىگە ھېيىتلاپ بېرىپ ئوتتۇردىكى ئادەۋەتنى يۇيىدۇ .

17. خۇلاسە 1.ئۆرپ-ئادەتنىڭ نىمىلىگىنى،نىمىلەرنىڭ ئۇيغۇر ئۆرپ-ئادەت دائىرسىگە كىردىغانلىقىنى خۇلاسىلاش . 2.ئۇيغۇرلارنىڭ ھېيىت-بايرام ۋە مۇراسىم ئادەتلىرىنىڭ قايسى مەزمۇنلارنى ئۆز-ئىچىگە ئالدىغانلىقىنى خۇلاسىلاش . 3.قۇربان ھېيىت،رۇزى ھېيىتلارنىڭ قانداق بايرام ئىكەنلىگىنى خۇ-لاسىلاش .

18. مۇستەھكەملەش مەشىقىي . • 1-سۇئال: بوش ئورۇن تولدۇرۇڭ : • ئۇيغۇرلارنىڭ مۇقىملاشقان ھېيىت-بايرام ۋە مۇراسىم ئادەتلىرى بار .بۇلارنىڭ ئىچىدە مۇھىمراقلىرى ( )،( )، • ( ) ،( ) قاتارلىقلاردىن ئىبارەت . • (2) ئۆرپ-ئادەت ( ) يادىرو قىلغان بىر خىل پىسخىكىلىق ئامىل بۇلۇپ،ئۇ ھەر قايسى مىللەتلەردە ئومۇمىيۈزلۈك مەۋجۇت بولغان ( ) ھادىسىسى ھېساپلىنىدۇ . • (3) قۇربان ھېيىت-بۇ ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلدىغان خەلىقلەرنىڭ • ئەڭ زور ( ) ھېساپلىنىدۇ . رۇزى ھېيىت قۇربان ھېيىت مەشىرەپ نۇرۇز بايرىمى ئېتىقادنى پىسخىكىلىق ئەنئەنىۋى بايرام

19. رەسىمگە قاراپ جاۋاپ بېرىڭ (1) (2) بىرىنجى رەسىمدىن نىمىنى چۈشەندىڭىز ؟ ئىككىنجى رەسىم سىزچە قايسى يىغىلىش ھېساپلىنا؟

20. قايسى مەدەنىيەتكە تەۋە؟

21. قايسى مەدەنىيەتكە تەۋە؟

22. قايسى مەدەنىيەتكە تەۋە؟

23. قايسى ئادەتكە تەۋە ؟ قايسى بايرامدا ئۆتكۈزۈلىدۇ؟سىز بۇنداق پائالىيەتلەرگە قاتنىشىپ باققانمۇ؟

24. تاپشۇرۇق سىز ئۇيغۇر ئۆرپ-ئادەتلىرىگە مۇناسىۋەتلىك قانداق ئادەتلەرنى بىلىسىز؟ھەم بۇ توغرىلىق قانداق رىۋايەتلەرنى بىلىسىز ؟ ئىزدىنىپ كىلىڭ.