Geluidsreceptoren

1. Geluidsreceptoren Bouw en werking van het menselijk oor

2. Uitwendig oor Drie delen menselijk oor Drie grote delen menselijk oor Middenoor Inwendig oor De drie grote delen Uitwendig oor Oorstoppen Middenoor Middenoorontsteking Inwendig oor Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls Schade inwendig oor

3. Oorschelp: opvangen van geluiden (trechter). • Gehoorgang • brengt de trillende lucht tot tegen het trommelvlies; • Haartjes houden stof tegen; • Oorsmeer smeert trommelvlies, houdt stof tegen. Trommelvlies: opvangen van trillingen en doorgeven aan het middenoor. Hoe is het uitwendige oor opgebouwd? De drie grote delen Uitwendig oor Oorstoppen Middenoor Middenoorontsteking Inwendig oor Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls Schade inwendig oor Functie: prikkelopvangend gedeelte

4. Wat zijn oorstoppen? Oorstoppen: te veel oorsmeer in de gehoorgang.  Arts spuit voorzichtig de oren uit met zuiver water op lichaamstemperatuur. De drie grote delen Uitwendig oor Oorstoppen Middenoor Middenoorontsteking Inwendig oor Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls Schade inwendig oor Otoscoop Oren uitspuiten

5. Trommelholte: • Smalle, hoge ruimte in rotsbeen; • Staat in verbinding met keelholte via buis van Eustachius. • Gehoorbeentjes • Hamer, aambeeld, stijgbeugel; • Trillingen worden overgebracht op ovaal venster. Hoe is het middenoor opgebouwd? De drie grote delen Uitwendig oor Oorstoppen Middenoor Middenoorontsteking Inwendig oor Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls Schade inwendig oor Functie: prikkelgeleidend gedeelte

6. Wat is middenoorontsteking? Middenoorontsteking: ontsteking n de trommelholte De drie grote delen • Komt vaak voor bij kinderen; • Buis van Eustachius werkt niet goed  ophoping vocht middenoor  ontsteking. • Oplossing:trommelvliesbuisje plaatsen  etter kan wegvloeien langs de gehoorgang. • Trommelvliesbuis wordt na enkele maanden of jaren uitgestoten en het gaatje groeit terug dicht. Uitwendig oor Oorstoppen Middenoor Middenoorontsteking Inwendig oor Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls Schade inwendig oor Trommelvliesbuisje

7. Benig en vliezig labyrint: = geheel van holten en gangen in het rotsbeen. Uitwendig Inwendig Hoe is het inwendig oor opgebouwd? De drie grote delen Uitwendig oor Oorstoppen • Endolymfe; • Perilymfe; • Het slakkenhuis; • Het orgaan van Corti. Middenoor Middenoorontsteking Inwendig oor Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls Schade inwendig oor Functie: prikkelverwerkend gedeelte

8. Verplaatsing perilymfe Hoe wordt een geluidssignaal verwerkt? • Trommelvlies trilt mee bij een geluidssignaal; • Trilling gaat verder: hamer  aambeeld  stijgbeugel  ovaal venster. • Perilymfe in bovenste gang beweegt in de richting van onderste gang. • Rond venster puilt uit. De drie grote delen Uitwendig oor Oorstoppen Middenoor Ovaal venster Middenoorontsteking Inwendig oor Rond venster Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls • Basaal membraan gaat trillen • Hoge tonen: trillen aan de basis; • Lage tonen: trillen in de top; • Middelmatige tonen: daartussenin. Schade inwendig oor

9. Hoe wordt de geluidstrilling een zenuwimpuls? • Basaal membraan trilt  ombuiging van haartjes. • Zachte geluiden: weinig haarcellen worden geprikkeld; • Harde geluiden: veel haarcellen worden geprikkeld; • Haarcellen zetten dit om in zenuwimpuls. • Verplaatsing zenuwimpuls: zenuwvezels  gehoorzenuw  hersenen. De drie grote delen Uitwendig oor Oorstoppen Middenoor Middenoorontsteking Inwendig oor Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls Stereofonisch horen: horen met beide oren. Beide impulsen worden verwerkt in de hersenen. Schade inwendig oor

10. Hoorapparaat Implantaat Schade aan het inwendig oor • Langdurig blootgesteld worden aan harde geluiden (> 85dB)  gehoorschade (beschadigde haarcellen). Draag oorbeschermers! • Harde muziek via muziekspelers met oortjes  gehoorschade. Zet de muziekspeler minder luid! • Oorsuizen (tinnitus):geluiden horen die niet van buitenaf komen. Mogelijke oorzaak: hevig lawaai! De drie grote delen Uitwendig oor Oorstoppen Middenoor Middenoorontsteking Inwendig oor Verwerking geluid Geluidstrilling naar zenuwimpuls Gehoorschade is niet te genezen! Gehoorschade kan verholpen worden met een hoorapparaat of cochleair implantaat. Schade inwendig oor

11. Uitwendig oor Drie delen menselijk oor Middenoor Inwendig oor Rotsbeen

12. Oorschelp vangt het geluid op, net zoals een trechter Oorschelp

13. Oorschelp Haartjes Geluidsgolven Trommelvlies Gehoorgang Smeerkliertjes Uitwendig oor

14. Trommelvlies

15. Ovaal venster Rond venster Gehoorbeentjes Trommelholte Trommelvlies Buis van Eustachius Bouw middenoor (schematisch)

16. Hamer Aambeeld Stijgbeugel Zicht op de gehoorbeentjes

17. 3 halfcirkelvormige kanalen Ampullaire verdikkingen Voorhof Slakkenhuis Uitwendig benig labyrint 3 halfcirkelvormige kanalen + voorhof: bevatten evenwichtsreceptoren Slakkenhuis: bevat geluidsreceptoren

18. Benig labyrint Bevat vloeistof: perilymfe Vliezig labyrint Bevat vloeistof:endolymfe Onderste gang Middengang: Bevat orgaan van corti Bovenste gang Inwendig benig labyrint

19. Gevoeligheid basaal membraan in het slakkenhuis voor geluiden met verschillende frequenties. 20 Hz 8000 Hz 20000 Hz Membraan van Reissner Basaal membraan Het slakkenhuis ontrolt Membraan van Reissner: scheiding tussen middengang en bovenste gang Basaal membraan: scheiding tussen middengang en onderste gang

20. Orgaan van Corti bevat geluidsreceptoren (haarcellen) Dakmembraan Haarcellen in orgaan van Corti Haarcel Zenuwvezels Basaal membraan Orgaan van Corti (schematisch)

21. Ovaal venster wordt naar binnen geduwd door de trilling Rond venster puilt uit door de verplaatsing van perilymfe Perilymfe Voorstelling beweging perilymfe

22. Oorstoppen Huisarts spuit oor uit met zuiver water. Water komt naar buiten met oorsmeer. Gehoorgang uitspuiten

23. Het dragen van oorbeschermers bij harde geluiden.

24. Het hoorapparaat versterkt de geluiden. Jammer genoeg ook de hinderlijke geluiden. Hoorapparaat

25. Men plant elektroden in het slakkenhuis die geluidssignaal doorgeven aan de gehoorzenuw. Dove mensen kunnen nu toch iets horen. Cochleair implantaat

26. Otoscoop, instrument om gehoorgang en trommelvlies te onderzoeken

27. Trommelvliesbuisje Trommelvlies Het plaatsen van een trommelvliesbuisje in het trommelvlies.