ZAMİRLER

1. ZAMİRLER

2. Sözcük Halindeki Zamirler -Şahıs zamiri -İşaret zamiri -Belgisiz zamirler -Soru zamirleri Ek Halindeki Zamirler İlgi zamiri İyelik zamiri ZAMİR ÇEŞİTLERİ

3. SÖZCÜK HALİNDEKİ ZAMİRLER

4. Şahıs (kişi) Zamirleri: İnsan isimlerinin yerine kullanılan zamirlereŞahıs (kişi) zamirleri denir Kişi zamirleri üç tekil üç de çoğul olmak üzere altı tanedir. Ben,sen,o,biz,siz,onlar. Şahıs (kişi) zamirleri

6. “kendi”kelimesi de kişi zamiridir. • Örnekler • Bunu senistedin,biliyorsun. • Bu maçı bizkazanırız. • Bu işin sorumlusu onlardır. • Kendidüşen ağlamaz.

7. İŞARET ZAMİRLERİ • Varlıkları işaret ederek,onları adlarının yerine kullanılan zamirlerdir.Bu,şu,o,bunlar şunlar,onlar. Örnekler Bunucebine koyar mısın? Şunuçekmeceme kim koydu? Onlarıtemizleyip yiyebilirsin. Şunlar,en sevdiğim eşyalar

8. Bukuşları çok severim. sıfat Bu,çok hızlı koşar. zamir Şutavşanı gördün mü? sıfat Şu,çok sevimli görünüyor? zamir “bu,şu,o” sözcükleri bir ismi nitelerse işaret sıfatı,bir ismin yerini tutarsa işaret zamiri olur.

9. “o” ve “onlar”sözcükleri hem işaret,hem de kişi zamiri olarak kullanıla bilir. Bu sözcükler insan isimlerinin yerini tutarsa kişi,insan dışındaki varlıkların yerine kullanılırsa işaret zamiriolur. O,çok çalışkandır. Kişi zamiri O,en sevdiğim hayvandır. İşaret zamiri Onlar,en samimi arkadaşlarımdır. Kişi zamiri Onlarıkitabın arkasına koydum. İşaret zamiri

10. BELGİSİZ ZAMİRLER Yerlerini tuttukları varlığı kesin olarak belirtmeyen,hangi ismin yerine kullanıldıkları apaçık belli olmayan zamirlerdir.Başlıcaları Şunlardır; Bazısı,bazıları,biri,birileri,kimi,çoğu,hepsi tümü,herkes,herhangi biri,…vb.

11. Belgisiz zamirler,belgisiz sıfatların “-ı,-i,-u,-ü” eklerini almış- biçimleridir.Belgisiz sıfatlar çekim- eklerini almazken,belgisiz zamirler iyelik,hal ve çoğul eklerini alabilirler. Bunları birbirleri ile karıştırmayınız.

12. Örnekler Birkaççocuk bana kızdı Belgisiz sıfat Birkaçıbana kızdı Belgisiz zamir Bazıarkadaşlarımı çok seviyorum Belgisiz sıfat Bazısıçok sevilir Belgisiz zamir

13. SORU ZAMİRLERİ İsimlerin yerini soru yoluyla tutan zamirlerdir.Başlıcaları şunlardır; Kim,ne,hangisi,nerede,nereden,kaçı Kaçıncısı,…,vb.

14. Örnekler -Bunu bana kimsöyledi? -O da sana nesöyledi? -Bu kalemlerden hangisi güzel? -Sen nerede oturuyorsun? -Öğrencilerden kaçı derse gelmedi?

15. EK HALİNDEKİ ZAMİRLER

16. İLGİ ZAMİRİ İlgi zamiri: İsimlerin yerini tutan “-ki “ ekine ilgi zamiri denir.Sözcüğe bitişik olarak yazılır. Belirtili isim tamlamalarında tamlanan isim kaldırılır ve tamlayan isme yada zamire “-ki” eki eklenir.Böylece “-ki” eki,ikinci ismin (tamlananın) yerini tutarak,ilgi zamiri olma görevini yerine getirmiş olur.

17. Örnekler:Öykü’nün kalemi mavi,Sıla’nın kalemikırmızıdır. Öykü’nün kalemi mavi,Sıla’nınki kırmızıdır.Yukarıdaki cümlede “sıla” adına eklenen“-ki” daha önce söylenen “kalem” isminin yerini tutmuştur.Bu nedenle ilgi zamiridir.

18. Tavşanın kulakları,köpeğinkinden uzundur. ( “-ki” ilgi zamiri “kulak” isminin yerini tutmuştur) Kalemimi unutmuşum,sizinkini alabilir miyim? (“Kalem” ismini yerini tutmuştur) Ahmet’inki benim ödevimden daha güzel olmuş. (“Ödev”) isminin yerini tutmuştur.

19. Örnekler:Kapıdaki misafir gitti.Sıfat türeten –kiSizinkiler gitti.İlgi zamiriEvdeki televizyon bozulmuş.Sıfat türeten –kiBizimki bozulmuş.İlgi zamiri “-ki” eki aynı zamanda sıfat türetir.Bunları bir_ biriyle karıştırmamak için “ki” ekinin,önündeki ismi niteleyip nitelemediğine (sıfat tamlaması olup olmadığına) bakılır.

20. İYELİK (SAHİPLİK) ZAMİRİ Ekler konusunda işleyeceğimiz iyelik ekinin bir diğer adı da “iyelik zamiri”dir. İsim veya isim soylu sözcüklerin sonlarına eklenen onları kime veya neye ait olduğunu belirten eklere iyelik zamiri denir

21. Ev = (Evin kime ait olduğu belli değil)Evim=(Ev bana ait)

22. İsim tamlamalarındaki tamlanan ekininaynı zamanda iyelik eki olduğunu unutmayın Örnek: • Ali’nin kalemi yeşildi iyelik eki • Konu testiçok zorlu geçti iyelik eki

23. SORULAR

24. CEVAP:A Aşağıdaki mısraların hangisinde zamir vardır? A)Ben gidersem sazım sen kal dünyada. B)Gizli sırlarımı aşikar etme. C)Lal olsun dillerim,söyleme yada D)Garip bülbül gibi figan etme.

25. CEVAP:C “O” sözcüğü,hangi cümlede farklı türde bir zamirdir? A)Onu kırıp,sobaya attım. B)Onu sakın yırtma. C)Sözündedurmayınca ona kırıldım. D)Ensevdiğim ağaç,oydu.

26. CEVAP:D Aşağıdakicümlelerin hangisinde farklı türde bir zamir kullanılmıştı? A)Hiç birimiz bu çocuğun derdini anlamadı. B)Bir kaçını yaptım diye böbürlenme. C)Bu insanların çoğu hastadır. D)Kimin derdine yanacağım?

27. CEVAP:B “-ki” eki,hangi cümlede ilgi zamiri değildir? A)Bizim ev sizinki kadar güzeldir. B)Çocuk,elindeki paketi zor taşıyor. C)Benim elbisem mavi,kardeşiminki siyahtı. D)Ahmet’in el yazısı Ali’ninki gibidir.

28. CEVAP:D Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “işaret” bil- diren sözcük tür bakımından farklıdır? A)O sözlerle kimi kandıracaksın? B)Şu karşı dağları duman kaplamış. C)Çok şükür bu kazayı ucuz atlattık. D)Lütfenbunu söyleme üzülürüm.

29. CEVAP:A Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir kullanılmıştır? A)Onun geleceğinden herkesin haberi var. B)Hangisini beğendiğini bana söylemedi. C)Dün çarşıya gittik ama istediğimizi alamadık. D)Bütün insanlık hayrandır o insana

30. CEVAP:B Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı bir zamir (adıl) kullanılmıştır? A)Tümünü alsaydı indirim yapardım. B)Sen nankör kedinin birisin. C)Herkes yere yatsın,kimse kıpırdamasın. D)Kimse olayı bile hatırlayamadı.

31. CEVAP:B Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz zamir vardır? A)Onu daha önce dinlemiştim. B)Bazılarını anlamak çok zor. C)Bütün çocuklar gelsin yanıma. D)Şunları elimden alır mısın?

32. CEVAP:B “-ki” eki almış sözcük,hangi cümlede ilgi zamiri olarak kullanılmıştır? A)Sendeki kafa kimsede yok. B)Bahçedeki,çocuklar dışarı çıkardı. C)Ali,yarınki maça gelmeyecek mi? D)Ben ki hiç yalan söylememiş adamım

33. CEVAP:A Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işaret zamiri kullanılmıştır? A)Adam bunları kaptığı gibi arabadan aşağıya atladı. B)Uzun süren yaşamı boyunca o tatlı yaz günleri bir daha geri dönmemişti. C)Gözlerinin önümde pul pul olan tipiyi yenmeye gücü yetmiyordu D)Kafasının içinde kesintisiz,tuhaf bir uğultu vardı.

34. CEVAP:B Hangi cümlede “o” sözcüğünün çeşidi zamirdir? A)O çocukları daha önce görmedim. B)Evimize gelen o değil miydi? C)O düşüncelerinizi çok beğendim. D)Bana gösterdiğiniz,o evdi.

35. CEVAP:A Yaprağın kendinden Ve kendinden çiçeğin; Sen,daima böyle süslen… Böyle giyin! Dörtlükte kaç zamir vardır? A)3 B)4 C)5 D)6

36. CEVAP:B Aşağıdaki cümlelerin hangisinde farklı türde zamir kullanılmıştır? A)Herkes kapısının önünü süpürse şehir tertemiz olur. B)Hürriyet,ancak onu arayanlara verilir. C)Bu dünyada kimseye muhtaç olmadan yaşamalı D)Sokaktan geçen birisi bir şey soracak olsa düzgün cevap vermeli.

37. CEVAP:D Aşağıdaki cümlelerde altı çizili olan zamir farklıdır? A)Onlar sandığımız kadar kötü değil. B)O ilkokuldan beri arkadaşımdır. C)Sinemaya o da gelebilir D)Onlar iki gündür çöpte duruyor.

38. CEVAP:A Aşağıdakilerin hangisinde iyelik zamiri kullanılmamıştır? A)Yarışı hangi dalda kazandınız? B)Kardeşin kaçıncı sınıfta okuyor. C)Kaleminin ucu kırıldı. D)Burnu havada bir insan.

39. CEVAP:C Aşağıdaki cümleleri hangisinde belgisiz zamir vardır? A)Kimi insanlar okumayı sevmez. B)Birkaç arkadaş bu iş için yeterli. C) Birkaçını masaya bıraktım,oradan al. D)Bazı vakitler neşem yerinde olur.

40. CEVAP:A Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru zamiri yoktur? A)Kaç saat sonra gelecek? B)Ankara dayken nerede kalmış? C)Soruyu kim çözmek ister? D)Ne kadarını tarttınız?

41. CEVAP:C “-ki” eki aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi zamiri olarak kullanılmıştır? A)Okuldaki duvarları boyamışlar B)Çalışmalısın ki başarabilirsin. C)Silgim yok,seninkini alabilir miyim? D)Ki,bulurum seni bulutsu bakışlarda

42. CEVAP:C Hangi cümlede şahıs zamiri yoktur? A)Onu dürüst olduğu için seviyorum. B)Herkes kendi aklını beğenir. C)O adamdan hiç hoşlanmadım. D)Bu işin planını o yaptı.

43. CEVAP:B Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı zamirle sağlanmıştır? A)Hangi çizgi filmleri seviyorsunuz? B)Nerede kalıyorsunuz? C)Bu kitapları kaç kişi aldı? D)Baban ne iş yapıyor?