MOSSELEN

1. MOSSELEN

2. Het mosselseizoen is begonnen. Tijd om even kennis te maken met de “mossel”. Wat is een mossel? Waar groeit hij? Hoe voedt hij zich? Waar komt hij vandaan? Op al die vragen vindt u hier een antwoord. Als EXTRAATJE: 11 heerlijke recepten om thuis uit te proberen ! En als toemaatje wat informatie over YERSEKE, het mosseldorp bij uitstek.

3. De MOSSEL (Mytilus edulis) is een in zee levend tweekleppig weekdier. De soort wordt ook wel 'gewone' of 'eetbare mossel' genoemd. Kenmerken van de schelpen De mossel heeft een langwerpig asymmetrisch driehoekige, betrekkelijk dunschalige maar stevige schelp. Er is een zeer onopvallend slot, bestaande uit enkele zeer kleine tandjes. De umbo ligt geheel bij de voorkant die spits is, de achterkant is afgerond. De buitenkant van de schelp heeft een paarsblauwe kleur. Lichtere kleuren, geelbruin tot groen komen ook voor. In dat geval zijn vaak stralende blauwe tot donkerpaarse lijnen aanwezig. Schelpen van jonge dieren zijn geelachtig en licht doorzichtig. De 'huid' van de schelp (het periostracum) is zwart bij volwassen dieren. Mosselen op rotskust. Met zeepokken op rotskust.

4. Kenmerken van het dier Echte ademhalingsbuizen (sifonen) ontbreken, er is wel een in- en een uitstroomopening. De voetklier scheidt een uit eiwitten bestaande kleverige substantie af. Buiten de schelp verhardt deze substantie tot draden (byssusdraden) die zich aan het substraat hechten. Deze byssusdraden zijn taai en elastisch en hebben een zeer hoge sterkte waardoor de schelp stevig verankerd wordt. Leefwijze De mossel leeft op een vast substraat (epibiont) omdat hij aanhechting voor de byssusdraden nodig heeft. Het substraat kan bestaan uit een stenen ondergrond, maar oude veenbanken en oude verharde kleibodems die op de zeebodem aanwezig kunnen zijn, voldoen ook. Op het strand. Gekookt.

5. De binnenzijde van de schelp is vanuit de bovenzijde van de schelp (de umbo) tot aan de mantellijn vaak bekleed met parelmoer. Tussen de mantellijn en de schelprand is de schelp paars gekleurd (of een beetje blauw).

6. Habitat De soort is in grote hoeveelheden, vaak dicht op elkaar, te vinden op rotskusten. Ook kunstmatige rotskusten, door mensen aangelegde dijken, vormen een goede habitat. Een plek waar mosselen vaak voorkomen is de omgeving van de laagwaterlijn in een waddengebied. Op deze plaats kunnen zich mosselbanken vormen. Een mossel kan bij eb ongeveer 6 uur boven water blijven. Veel langer wordt niet verdragen, dan treedt sterfte op. Tijdens de emersieperiode wordt de schelp met behulp van de sluitspier gesloten gehouden om uitdroging te voorkomen. Bij vloed staat de mossel onder water, de sluitspier ontspant en de kleppen openen zich waardoor voedsel uit het water kan worden gefilterd. Een mossel kan vijftien jaar oud worden. Mosselen met friet.

7. Voeding De mossel is een filteraar. Het enige wat hij hoeft te doen is zijn 'huisje' te openen. Door de 'instroom- opening' wordt water naar binnen gezogen en door de uitstroomopening spuit het dier het water weer naar buiten. Ondertussen komt het water voorbij een rij kieuwen. Deze halen uit het voorbijstromende water zuurstof (O2) en voedsel. Het voedsel van de mossel bestaat voornamelijk uit plankton. Andere zwevende stof, zoals slib en dergelijke wordt eveneens uit het water gefilterd. Verteerd en onverteerbaar materiaal wordt in pakketjes, de zogenaamde pseudofaeces uitgeworpen. Mosselen kunnen door het opnemen van giftige stoffen of algen die giftige verbindingen produceren, zelf óók giftig worden. Hier hebben ze zelf tot op zekere hoogte geen last van, maar bij consumptie kunnen dieren (inclusief de mens) die hoger in de voedselketen staan door het cumulatieve effect wel schade ondervinden. Mosselsalade.

8. Natuurlijke vijanden De belangrijkste natuurlijke vijanden van de mossel zijn waadvogels, zoals de zwart met wit gekleurde scholekster, de eidereend en de zee-eend. Bij laag water zoekt de scholekster de mossels op en verbrijzelt ze of wrikt ze met haar snavel open. Daarnaast zijn zeesterren ondanks hun slome beweging geduchte roofdieren. Een zeester kruipt op de mossel en trekt met zijn armen de twee schelpdelen van elkaar. De armen van de zeester zijn voorzien van vele kleine zuignapjes aan de onderzijde. Zoals elk schelpdier moet de mossel om de schelp dicht te krijgen zijn sluitspier gebruiken. Het dichthouden van een schelp kost dus ook zonder een aanval van een zeester al energie. Als daar de trekkracht van de zeester bovenop komt, raakt de mossel dan ook betrekkelijk snel moe. Een derde vijand van de mossel is de vleesetende slak, zoals onder andere de Tepelhoorn. Mossel-Pilaf.

9. Natuurlijke vijanden Een nieuwe bedreiging is de Japanse oester. Deze exoot maakt gebruik van hetzelfde substraat als de mossel maar filtert bovendien de mossellarven uit het water. De mens is een heel grote en gevaarlijke vijand van de mossel, omdat buitenproportionele vangst schade toebrengt aan de populaties. Dit speelt minder mee bij mosselculturen. Voorkomen De mossel is één van de algemeenste diersoorten aan de Nederlandse en Belgische kust. In Nederland komen kweekmosselen o.a. voor in twee gebieden: de Oosterschelde en de Waddenzee. Maar ook aan de Hondsbossche Zeewering, de pieren van IJmuiden, Hoek van Holland en verder op de basalten zeeweringen langs de kust. Gegratineerde mosselen.

10. Voorkomen De vishandel spreekt in de beide eerste gevallen van 'Zeeuwse mosselen' omdat alle Nederlandse mosselen voor consumptie in de Oosterschelde verwaterd worden. Verwateren betekent: zandvrij spoelen. Door vervuiling van randzeeën als de Noordzee is de natuurlijke populatie de afgelopen honderd jaar met ca 70% afgenomen. Herkomst De mossel behoort met een aantal andere weekdieren tot een groep van soorten die een oorsprong in de Pacifische Oceaan hebben. Er wordt aangenomen dat deze soorten vanaf het vroeg Plioceen via de Beringstraat naar de Atlantische Oceaan zijn gemigreerd. De mossel behoort tot de middengroep van gearriveerde soorten. Tot deze zogenaamde 'Pacifische groep' behoren oa. ook de strandgaper, de uitgestorven Acila cobboldiae, het nonnetje, de wulk, de alikruik en de purperslak. Mosselen natuur.

11. 11 heerlijke mosselrecepten

12. Mosselen met champignons Mosselen met champignons in roomsaus. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 2 kg mosselen, 2 uien, 1 groene selderij , 1 pond champignons, 1/2 l room, 1 dl droge witte wijn, Boter, 2 eetlepels peterselie, tijm, laurier, zout, peper Bereiding: Doe de mosselen in een kookpan met stukken ui en selderij. Kruid met peper, tijm en laurier laat ze op een hevig vuur opkoken. Stoof ondertussen de gekruide champignons in een nootje boter. Haal de mosselen uit de schelpen. Zeef het kookvocht en laat inkoken tot de helft. Voeg de room bij en laat opnieuw inkoken tot de helft. Breng eventueel nog verder op smaak en voeg er de mosselen en champignons bij. Laat nog even opwarmen en garneer met grof gesneden peterselie.

13. Mosselen met paprika’s Mosselen met paprika’s. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 2 kg mosselen, 1 groene, gele en rode paprika, olijfolie, salie, tijm, peper Bereiding: Laat de mosselen op een hevig vuur opkoken. Was de paprika's en droog ze goed af, verwijder de steeltjes en zaadjes en snijd het vruchtvlees in blokjes. Bak de paprikablokjes al roerend in olijfolie met een snuifje peper en zout en een paar verknipte salieblaadjes. Voeg de paprikablokjes bij de mosselen en schud de pan nog eens flink op. Garneer met een takje salie.

14. Mosselen met trappist Mosselen met trappist. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 4 kg mosselen, 1 wortel, 1 stengel witte selderij, 1 kleine prei, 1 ui, 1 donkere trappist, 2 dl room, boter, tijm, laurier, zout en peper Bereiding: Laat de mosselen met de trappist en de kruiden op een hevig vuur opkoken. Fruit ondertussen de gesnipperde groenten in wat boter. Zeef het kookvocht en laat tot de helft inkoken, voeg er de room en de gefruite groenten bij. Kruid de saus en giet ze over de mosselen.

15. Mosselen met met witlof en tomaten Mosselen met witlof en tomaten. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 4 kg mosselen, 2 dl droge witte wijn, 1 dl madeira, 3 tomaten, 2 stronkjes witlof, tijm, zout, peper Bereiding: Snijd de tomaten in blokjes en snipper het witlof op enkele blaadjes na (voor de garnituur) . Laat de mosselen met de witte wijn, de madeira, de kruiden en de witlofsnippers op een hevig vuur opkoken. Voeg erop het laatste moment de tomaatblokjes bij. Serveer de mosselen in een bloem van rauwe witlofblaadjes.

16. Mosselgratin Mosselgratin. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 2 kg mosselen, 100 gr gepelde grijze garnalen, 250 gr verse champignons 25 cl witte wijn, 3 dl room, 1 dopje saffraan, 1 soeplepel gehakte bieslook 2 afgestreken soeplepels bloem, peper, zout Bereiding: Schrob en was de mosselen met veel water. Gooi die met open of gebroken schelpen weg. Giet de rest in een grote kookpot en overgiet ze met witte wijn. Laat ze opengaan op een hevig vuur. Laten uitlekken en het kookvocht opvangen. Filter het kookvocht en breng het aan de kook. Tot de helft laten indikken en bewaren. Was de champignons, snijd ze in schijfjes en braad er het water uit in een pan met een beetje boter. Smeer een ovenschotel in met boter en schik er de champignons, de grijze garnalen en de mosselen (zonder schelp) in. Laat 50 g boter smelten, bestrooi met bloem en meng alles met de klopper. Voeg geleidelijk 1,5 dl van het kookvocht toe, net als de room. Voeg dan de saffraan, peper en eventueel een snuifje zout toe. Giet deze bechamelsaus over de mosselen, de garnalen en de champignons. Zet alles in een voorverwarmde oven (250 graden) en laat een tiental minuten braden. Bestrooi dan met gehakte bieslook en dien onmiddellijk op.

17. Zeeuwse mosselen met zure room Zeeuwse mosselen met zure room en groene kruiden. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 5 kg Zeeuwse mosselen, 1 groene selderij, 3 uien, 1 bosje,peterselie, 1 bosje verse dragon, 1 takje verse tijm, witte wijn, 2 dl zure room, 1 citroen, peper en zout Bereiding: De mosselen schoonmaken en grondig wassen. De uien en de selderij fijnsnijden en even aanstoven in boter. De mosselen toevoegen, kruiden met peper en zout en onder deksel koken tot ze allemaal open zijn.Regelmatig opschudden. De peterselie, dragon en tijm zeer fijn snipperen en de helft ervan mengen met de witte wijn en het citroensap. De mosselen over borden of kommen verdelen en de witte wijn met kruiden erover gieten. Serveren met sneden stokbrood en de geparfumeerde zure room. Voor de saus: de 1/2 van de kruiden door de zure room roeren en op smaak brengen met peper en zout.

18. Mosselen op de manier van Frits Mosselen op de manier van Frits de Fries. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 2 kg mosselen. Flink portie grove groenten gesneden (wortel, ui, prei, paprika). Kruiden: zwarte peper, kruidenzout, tzaziki kruiden, dille, peterselie, bieslook, rozemarijn, teentje knoflook. 2 dl room. 2,5 ons rookspek in blokjes gesneden. Bier of witte wijn. Scheutje olijfolie. Bereiding: Verwarm de mosselpan met olijfolie, bak de spekjes. Doe de helft van de groente er in en fruit even mee. Kruiden toevoegen. 3/4 blik bier toevoegen (andere helft opdrinken) of witte wijn. Mosselen toevoegen en de andere helft van de groente. Opwarmen en drie keer op laten koken iedere keer even omschudden. Afgieten in een pannetje. Mosselen warm houden in gesloten pan. De helft van het vocht gebruiken mengen met room en laten opkoken. Over de mosselen gieten nog een keer omschudden. Serveren met stokbrood en knoflooksaus met wijn of bier.

19. Bretonse mosselen met room Bretonse mosselen met room. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 2 kg mosselen (gereinigd), 800 ml verse room, 1 theelepel echte Dijon mosterd, 1 theelepel witte peper, 1 theelepel zeezout, 1 eetlepel fijngehakte selderij, 1 eetlepel fijngehakte peterselie, 1 eetlepel gezouten roomboter, 3 teentjes vers geperst knoflook, 1 groot stokbrood Bereiding: Zet de mosselen droog op in een grote pan. Zodra zij open gaan giet u het vocht in een grote kom. Zet het vuur laag en voeg de verse room toe samen met de andere ingrediënten. Roer het kookvocht er langzaam door tot er een soep [saus] ontstaat. Kook de mosselen gaar in de saus. Af en toe omscheppen of schudden (8 min).

20. Vlaamse mosselpan met tartaarsaus Vlaamse mosselpan met tartaarsaus. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 4 kg mosselen, 2 uien, klein bosje bladselderij, klein bosje peterselie, 2 preien 2 flesjes donker bier, 50 g boter, laurierblaadje, versgemalen peper. Voor de tartaarsaus: 2 hardgekookte eieren, 2 sjalotjes, zout en versgemalen peper, 2 eetlepels rode-wijnazijn, 2 eetlepels gehakte bieslook (vers of diepvries), 8 eetlepels mayonaise Bereiding: Was de mosselen en verwijder de beschadigde of open mosselen. Maak de uien, selderij, peterselie en prei schoon en snijd alles grof. Breng in een ruime pan 1 dl water, het bier, de boter, het laurierblaadje, de peper en de gesneden groenten aan de kook en laat dit zachtjes in de gesloten pan 3 minuten koken. Voeg de mosselen toe en kook ze, onder af en toe omscheppen, 5 minuten totdat alle mosselen open en gaar zijn. Verwijder dichtgebleven mosselen. Hak de eieren en snipper de sjalotjes voor de saus en meng ze met peper, zout, azijn en bieslook door de mayonaise. Schep de mosselen in diepe borden en serveer de tartaresaus erbij. Serveer er frieten of grof bruin brood bij.

21. Mosselen op de oud-Zeeuwse manier Mosselen op de oud-Zeeuwse manier. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 2 kg mosselen, 1 ui in blokjes, mager gerookt spek, peper, laurier, kookroom Bereiding: Mosselen koken zonder iets erbij. (3 x deksel op laten komen, bij elke keer even opschudden, dan zijn de mosselen gaar!!!!). Mosselen uit de schelp halen. Kookvocht bewaren!!!! In een braadpan uien glazig bakken in een klontje boter ev. deksel erop, zodat de uien zacht zijn. Daarna spekjes erbij. Beetje peper. Geen zout gebruiken!!! Een schaaltje kookvocht aanmengen met maïzena. Dit bij die uien en spekjes doen. Scheutje azijn en een paar laurierbladen. Is de saus te dik? Gewoon meer kookvocht gebruiken. Als laatste de gekookte mosselen erbij. Gebruik ik om de saus romiger te krijgen kookroom ofwel een beetje koffiemelk. Dit gerecht is superlekker met ijsbergsla, frites, gebakken of gekookte aardappelen.

22. Mosselen uit een Brugse keuken Mosselen uit een Brugse keuken. Aantal personen: 4 Ingrediënten: 4 kg mosselen, uien, selder, paprikapoeder, kerriepoeder, peper, zout, droge witte wijn, doos gepelde tomaten ,teentje look. Bereiding: Reinig de mosselen grondig. Stoof de groenten lichtjes in wat boter. Voeg de mosselen toe samen met 1 teentje look, zout, peper, evenveel paprikapoeder en kerriepoeder. Schud de mosselen een paar keer goed op tot ze half open zijn. Giet de wijn (een half wijnglas per kg mosselen) erbij. Voeg de gepelde tomaten toe en schud de mosselen nog enkele malen op tot ze klaar zijn. U kunt het mosselsap eventueel zeven en verdikken met wat room.

23. YERSEKE De bakermat van de Nederlandse mosselcultuur

24. YERSEKE Yerseke (Zeeuws: Iese) is een dorp gelegen aan de Oosterschelde in de gemeente Reimerswaal in de Nederlandse provincie Zeeland. Yerseke hAD per 31 december 2008 6.535 inwoners. Het dorp is vooral bekend om zijn mossel- en oestercultuur. Toeristen komen naar Yerseke voor rondleidingen over de oesterputten, de jachthaven en het Oosterscheldemuseum. Verder is Yerseke bekend vanwege z'n jaarlijks terugkerende feestdag: de mosseldag. Mosseldag of mosselfeest is in het Zeeuwse Yerseke een jaarlijks feest op de derde zaterdag van augustus. Het evenement trekt jaarlijks ongeveer 45.000 bezoekers en staat bekend om het mosselen eten, gratis meevaren met mosselkotters, de kermis en de braderie in het dorp. Luchtopname van Yerseke. Wapenschild.

25. SMAKELIJK !!!