ETKİLİ SINIF YÖNETİMİ SORUN ODAKLI VE ÖNLEYİCİ BİLİŞSEL DAVRANIŞSAL YAKLAŞIMLAR

1. ETKİLİ SINIF YÖNETİMİSORUN ODAKLI VE ÖNLEYİCİ BİLİŞSEL DAVRANIŞSAL YAKLAŞIMLAR HAZIRLAYAN Mücahit USTABAŞ PSİKOLOJİK DANIŞMAN REHBER ÖĞRETMEN

2. Resimde ne görüyorsunuz?

3. EMPATİ • Resimde gördükleriniz sizin algıladıklarınız, sizin düşündükleriniz, sizin bakış açılarınızdır, farklı bakış açılarına tahammülünüz var mı?

4. DİKKAT • DOĞRU YA DA YANLIŞ YOKTUR. • BAKIŞ AÇILARI VARDIR…

5. BAKIŞ AÇILARI ELZEMDİR Baba oğluna… Atatürk senin yaşındayken okul birincisiydi demiş, Oğulda babaya… Senin yaşındayken de Cumhurbaşkanıydı baba demiş

6. YAŞAMIN SİHİRLİ SÖZCÜĞÜ İLETİŞİM İletişim iyileştirir…

7. Aktif Dinleme İçin • Ben dili • Hayır demeyin seçenekler sunun • Göz teması • Olumluya odaklanma • Karşılaştımayın • Kaliteli zaman geçirin • Dinleme becerilerinizi geliştirin. • Demokratik tutum. • Saygı istenmez verilir • Tutarlı olun

8. Aktif Dinleme İçin • İlgilenin. • Empatik İletişim Kurun. • Resmin Bütününü Görmeye Çalışın. • Soru Sorun. • Kesmeyin. • Söylenenleri Bir Araya Getirin. • Çok Konuşmayın. • Önyargılı Davranmayın. • Konuşma ve Dinleme Arasında Yumuşak Geçişler • Doğal Olun.

9. KAYBEDEN VARSA SORUN ÇÖZÜLMEMİŞ ERTELENMİŞTİR KAZAN KAZAN PRENSİBİ

10. Yaşamın öğrettiği… DÜŞÜNCELİ OLUN, ÇÜNKÜ KARŞILAŞTIĞINIZ HERKES EN AZ SİZİN KADAR ZORLU BİR MÜCADELE VERİYOR.

11. İnsanlar için değişme ve gelişme kaçınılmazdır… • İnsanların değişmeyeceklerine olan önyargılarınızı yıkın…

12. ALBERT AİNSTEİNbir başarı öyküsü • Einstein içine kapanık, oyundan hoşlanmayan, geç konuşmuş (bazı rivayetlere göre 4 yaşında), okulda durgunluk, çekingenlik ve hatta ilgisizlikten başka dikkati çeker tarafı olmayan bir çocuktu. Bu yalnızlık döneminin izlerini tüm yaşamı boyunca korudu. Konuşmaya geç başlaması ve içine kapanık bir çocuk olması, ailesini tedirginliğe düşürmüşse de, sonraki yıllarda bu korkularının gereksizliği anlaşılacaktı. Giderek meraklı, hayal gücü zengin bir çocuk olarak büyüyordu. Kendisi bu dönemle ilgili olarak çocukluğumda yaşadığım iki önemli olayı unutamam. Biri, beş yaşında iken amcamın armağanı pusulada bulduğum gizem, diğeri de ortaokulda tanıştığım öklit geometrisidir, der. Orta öğrenimi de kendisi için çok olumsuz bir hava içerisinde geçti. Bir delikanlı olarak pek az zeka umudu verdi. Sonraları bu dönemiyle ilgili konuşmalarında bir öğretmeninin “sen asla bir şey olamayacaksın Eistein” sözlerini hala unutamadığını söyler. • 1896′ da Zürih Teknik Üniversitesi’ nin fizik ve matematik öğretmeni yetiştiren bölümüne kaydolmayı başardı. • 20. yüzyılın dehası olarak da anılan ünlü fizikçinin oluşturduğu teoriler astronomi başta olmak üzere birçok bilim dalının önünü açıcı bir işlev yüklendi.

13. HELEN KELLERİNSANIN SINIRLARI 1880-1968 yılları arasında yaşamış ABD li bir pedagogtur. Onu diğer pedagoglardan ayıran özelliği ise doğuştan diyebileceğimiz; kör sağır ve dilsiz olmasıydı.O insan beyninin gücünün de canlı bir örneği.Yaşamının ilk ondokuz ayında zihninde yer etmiş tek bir sözcükten (su) sözcüğünden yola çıkarak başardığı her şey (ing-alm-frn-latince ve Rusça konuşabiliyordu) beynin ,kullanıldığı taktirde ne olağanüstü kapasitesi olduğunu gösteren bir mucizenin ifadesi. Bakan körler, işiten sağırlar, konuşan dilsizlerle dolu olan bir dünyada, o gören bir kör, duyan bir sağır, ve kendini ifade edebilen bir dilsizdi.Helen keller yaşamı parmak uçlarıyla keşfetti… Azmiyle yaptıklarıyla yarattıklarıyla milyonlarca insan için esin kaynağı ve başarı örneği oldu. HELEN KELLER

14. GENİŞ TABANLI EĞİTİM SİSTEMİ • Bir gün ormandaki hayvanlar bir araya gelip okul açmaya karar verirler.Bir tavşan, bir kuş, bir sincap, bir balık ve yılan balığı yönetim kurulunu oluşturdu. Tavşan, müfredatta koşmanın bulunmasını istemektedir.Kuş, uçmanın dahil olmasını, balık yüzmenin dahil olmasını ve sincap, ağaca tırmanmanın mutlaka zorunlu dersler arasında olması gerektiğini söylemektedir. Bütün bunları bir araya getirip,bir müfredat programı yaptılar ve bütün hayvanların bu dersleri görmesini istediler.Tavşan koşu dersinden A alıyor olmasına rağmen, ağaca tırmanmak onun için çok ciddi bir sorundu. Sürekli kafa üstü düşüyordu. Bir süre sonra beyni hasar gördü ve eskisi gibi koşamadı. Artık koşuda A almak yerine, C alıyordu. Ve tabii, ağaç tırmanmada ise her zaman zayıf alıyordu. Kuş, uçmada çok başarılıydı,ama sıra toprak kazmaya geldiği zaman, o kadar başarılı değildi.Sürekli gagasını ve kanatlarını kırıyordu. Bir süre sonra toprak kazma notu hala F olmasına rağmen, uçma notu C' ye düşmüştü. O' da ağaca tırmanmada çok zorlanıyordu.Sonuçta sınıf birincisi olan hayvan her şeyi yarım yapabilen, yılan balığı oldu. Ancak eğitimciler çok mutluydu, çünkü herkes bütün dersleri görüyordu.

15. ETKİLİ SINIF YÖNETİMİ • Bilgi en büyük sorun çözücüdür… • Panik!Tehlikenin kendisinden daha da tehlikelidir

16. SINIF İÇİNDEKİ İSTENMEYEN DAVRANIŞLAR • Sorun Olmayan :Kısa dikkatsizlikler, bazı çocukların konuşması, bir çalışma yaparken kısa ara vermeler gibi ortak davranış örneklerinden oluşur. • Küçük Sorunlar: Sınıf işlemleri ve kurallarına karşı olan davranışları içerir.Örneğin çocuğun oturduğu yerden izin almadan kalkması gibi küçük ama rahatsızlık verici davranışlardır. • Önemli Sorunlar: Bu davranışlar eğitim etkinliğini bozan ve öğrenmeyi engelleyen davranışlardır.Bu gruptaki davranışlar çok ciddidir; ancak kurum ve sınıf kuralları ile önlenebilirler.Örneğin diğer çocukların şiddet uygulama veya kavga eylemi, önemli sorun olarak nitelenebilir.

17. İstenmeyen Davranışların Nedenleri 1-Dersten sıkılma; • Çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına cevap vermeyen, yetenekleriyle ilişkin olmayan ders etkinlikleri. • Öğretmenin bilgi beceri ve deneyim eksikliği, • Kullanılan araç gereç yöntem ve tekniklerin yerinde ve doğru kullanılmaması • Öğretmenin çocukların ilgi ve ihtiyaçlarını bilmemesi ya da görmezden gelmesi. • Dersin gereğinden fazla uzun sürmesi • Dersin çocukların seviyesine göre çok kolay yada çok zor olması,

18. Dersi Çekici Hale Getirmek İçin Yöntem ve Teknikler • Beden dili • Ses tonu • Görselleştirme • Başarı hikayeleri • Dramalar • Öyküler • Masallar • Bilmeceler • Tekerlemeler • Karikatürler • Fıkralar • Küçük yarışmalar • Resimler • Şiirler

19. 2- Otoriteye Karşı Gelme İsteği • Otorite ve kurallar hayatımızın belli dönemlerinde özellikle ergenlik döneminde gereksiz ve anlamsız gelebilir. Çocuklar istenmeyen davranışları yaparak otoriteyi kırmaya kendisini bu şekilde geçekleştirmeye çalışabilir. • Çocukların kurallara karşı gelmesini kuralların oluşturulmasında onların da söz sahibi olmalarını sağlayarak engelleyebiliriz. • Çünkü birlikte oluşturulan kurallara sahip çıkmak isteyeceklerdir.

20. 3-Dikkat Çekme: • Hepimiz ilgi çekme ve sevgi görme isteği içinde olabiliriz. • Bazı çocuklar özelikle aile ortamında sevgi ihtiyacı yeterince karşılanmayanlar, bunu sizden ve arkadaş çevresinden sağlamak isteyebilir.(çok çocuklu ailelerden gelen çocuklar, anne ve babasını kaybetmiş, yada ayrılmış çocuklar, ailede fiziksel veya ruhsal şiddete maruz kalmış çocuklar vs.) • Eğer çocuğun istenmeyen davranışı dikkat çekmek amacı ile yaptığını gözlüyorsanız bu davranışı umursamamakla davranışın sönmesini sağlayacaktır. Fakat çocuğun olumlu davranışları da görüldüğünde taktir edilmelidir.

21. 4-Kuralların Olmayışı veya Çocuklar Tarafından Bilinmemesi: • İstenmeyen davranışların temel nedenlerinden birisi kuralların çocuklar tarafından bilinmemesi veya iyi anlaşılamamasıdır. • ilk hafta içinde çocuklarla birlikte kuralların oluşturulması ve paylaşılması gerekmektedir.

22. 5-Duygusal Sorunlar • Bazı çocukların duygusal problemler yaşaması onların istenmeyen davranışlarda bulunmalarının sebebi olabilir. Burada aslında sorun olan çocuğun duygusal problemleridir ve bunu ancak profesyonel bir yardım alarak çözebiliriz. • Yani istenmeyen davranışın nedeni duygusal sorunlar olan çocuklar için profesyonel yardım sağlanmalıdır.

23. 6-Öğretmenden Kaynaklanan Sonunlar Etkili bir sınıf yönetiminde öğretmenin her şeyden önce yapması gereken ilk iş çocukları iyi tanımak olmalıdır. • Öğretmenin çocukla iletişiminde hatalar yapması: • Çocukla alay etme • Sorulan sorulara cevap vermeme • Kararsız davranışlarda bulunma • Çocuklara karşı saygısız ve kaba davranışlar sergilenmesi • Adil davranılmaması ayırım yapması • Tutarlı olmaması gibi nedenler çocukları istenmeyen davranışa itebilir.

24. 7-Eğitim Yöntemiyle İlgili Yetersizlikler • Etkinliğin sıkıcı ve monoton olması, fiziksel şartların uygun olmaması, öğretmenin konuya hakim olamaması, ses tonunu iyi kullanamaması, beden dilini uygun kullanamaması, gibi faktörler istenmeyen davranışa neden olabilir. • Ayrıca etkinlikte kullanılan araç gereç yöntem ve tekniklerin yerinde kullanılmaması, etkinlikte öğrencinin sürekli pasif olması da istenmeyen davranışların önemli nedenlerindendir.

25. 8-Öğretmenin Kişisel Özellikleri • Gönüllünün kişisel özellikleri, özgüven, tükenmişlik, başarısızlık korkusu vb durumlar, çocuklardan hoşlanmama ve özel sorunları (evlilik vb) istenmeyen davranışa kaynak olabilir.

26. 9-Çocuklardan Kaynaklanan Nedenler • Bazı çocuklar öğrenim yaşantılarında karşılaştıkları başarısızlıklar • Çocuğun öğretmen ve arkadaşlarıyla etkileşim düzeyinin düşük olması, okulu sevmemesi, sosyal doyumsuzluk içinde olması gibi pek çok neden çocuğu ders ortamında görmek istemediğimiz davranışlara itmektedir. • Ailedeki birey sayısı, ailenin gelir ve eğitim durumu yanlış anne baba çocuk davranışlarını etkileyen faktörlerden bazılarıdır.

27. 10-Fiziksel Ortamdan Kaynaklanan Nedenler • Etkinlik ortamının fiziksel koşulları, gürültü ve kalabalık oluşu, ısı ve ışık durumu çocuk performansı üzerinde önemli ölçüde Çocuk sayısının fazla olması, oturma düzeninin uygun olmaması.

28. YAŞAMIN YANKISI

29. İSTENMEYEN DAVRANIŞLARA KARŞI EYLEMLER • 1-Görmezden Gelmek • Bazı davranışlar yoğunluk süreklilik yaygınlık göstermeden sadece o anın durumsal koşullarına bağlı olarak ortaya çıkan masum çocuk kusurlarıdır. Bu tür sorunları problem durumu gibi algılamak doğru değildir.

30. İSTENMEYEN DAVRANIŞLARA KARŞI EYLEMLER • 2-Uyarma • İstenmeyen davranışa karşı eğiticinin beklemeden uyarma eylemine geçmesi önerilmektedir. Aksi halde yanlış davranış sürer. Çocuk eğiticinin gördüğü halde harekete geçmediğini görürse bundan onay ve cesaret alabilir. Yanlış davranışların vaktinde görülmesi eğiticinin sınıftan haberdar olduğunu gösterir. • Uyarma göz teması ya da sözlü uyarı şeklinde yapılabilir.

31. İSTENMEYEN DAVRANIŞLARA KARŞI EYLEMLER • 3-Doğru Davranışı Gösterme • Eğitici sözlü uyarı yapmadan önce istenmeyen davranışı yapan çocuğun yanı an yaklaşır ve çocuğun, etkinliğe dönmesini sağlar, örneğin: Eğitici elinde dergi gazete yada farklı bir kitap okuyan çocuğun yanına gelerek onları masanın içerisine koyar. Bir başka örnek ise eğitici masayı karalayan bir çocuğun yanına gelip elindeki kalemi alıp masanın üzerine koyar.

32. İSTENMEYEN DAVRANIŞLARA KARŞI EYLEMLER • 5-Fiziksel Ortam Değişikliği Eğiticinin istenmeyen davranışta bulunan çocuğun yeri ve ortamının değiştirilmesidir.Örneğin:Eğitici etkinlik anlatırken arka sıradaki iki çocuk kendi aralarında sürekli olarak konuşuyor. Eğitici bunların ayrı yerlerde oturmalarını isteyebilir yada birini öne çıkarabilir.diğerini de etkinlikten koparabilir.

33. İSTENMEYEN DAVRANIŞLARA KARŞI EYLEMLER • 6-Sorumluluk Verme • Yapılacak bir iş olmadığını düşünen veya işi ona ilginç gelmeyen çocuğun istenmeyen davranışa yönelmesi normaldir. Bu durumda ona bir iş vermek işini ilginç olanla değiştirmek yararlı olur.bunun için çocuk iyi tanınmalıdır.Özet çıkarma, rapor yazma kayıt tutma etkinlikteki sunu sırasını sırası gelene duyurma araç getirip götürme karatma ve aydınlatma görevi kura çektirme gibi sınıf içi yapılabilecek eğitsel kol ve etkinliklerde daha geniş seçeneklerle, çocuğun işe yöneltilerek istenmeyen davranışı değiştirmede kullanılabilir.

34. İSTENMEYEN DAVRANIŞLARA KARŞI EYLEMLER • 7-Etkinliklerde Değişiklikler Yapmak • İstenmeyen davranışların sınıf genelinde görülmesi derse ilginin azaldığını gösterir. • Etkinlik çocuk için ilginç olmaktan çıkmıştır. Eğiticinin sınıfı ilginç bir yer yapması gerekir.etkinliğin düzeni akış hızı ve yönetsel başarıyla ilgili kararsızlık ve gecikme etkinlik dışı davranışları artırır.böyle durumlarda ortam, yöntem ve eğitici davranışlarının bir kaçında değişiklikler yapmak gerekir.sorunları sınıf etkinliğine katılmayan çocuklar yaratır ve diğerleri de etkinlikten kopabilir.Bu durumda istenmeyen davranışın nedenini ortadan kaldırmak, o çocukları sınıf etkinliğine katıcı düzenlemelere başvurmak gerekir.

35. İSTENMEYEN DAVRANIŞLARA KARŞI EYLEMLER • 8-Aile İle İletişim Kurmak • Bazı ağır davranış problemlerinin çözümün9dde özellikle aileye başvurulması gerekir. Bu aşamada anne babanın sorun hakkında bilgilendirilmesi ve onlardan destek alınması yoluna gidilmelidir.

36. DIŞTAN DENETİMLİ BAĞIMLI ÖĞRENCİLER YERİNE • Kendi kendini yönetebilen, bağımsız kararlar alabilen ve bunu uygulama kararlılığı gösterebilen içten denetimli öğrenciler yetiştirebilmekse eğer • İşte hikayemiz...

37. Asla pes etme… • Öğrencinin biri kasabasında kütüphane kurulması için altı yıl boyunca valiliğe tam 312 mektup yazıyor, valilik en sonunda mektupların sonunun gelmeyeceğini düşünerek kasabaya küçük bir kütüphane kurmaya karar veriyor , ancak çocuğa bu da yetmiyor ve artık haftada ki mektup birden yazmaya başlıyor dört yıl sora valilik kasabaya ülkenin en büyük kütüphanesini kurmaya karar veriyor …

38. YAŞAMIN ÖĞRETTİKLERİ Öğrendim ki, İnsanların başına ne geldiği değil, o durumda ne yaptıkları önemli…

39. Rehberlik Edin • Sınav sistemi • Ders çalışma teknikleri • Test çözme teknikleri • Sınav stresi Hakkında bilgisi olmayan çocuktan kazanmayı beklemeyin…

40. SINIF REHBER ÖĞRETMENİNİN DOSYASINDA BULUNMASI GEREKENLER • Sınıf öğrenci listesi, • Yıllık rehberlik çalışma planı. • Sınıf oturma planı. • Eğitici kuluplere seçilen öğrenci listesi. • Aylık nöbetçi öğrenci listesi. • Devam devamsızlık çizelgesi. • Öğrencilerden ceza veya ödül alanların listesi ve nedenleri. • I.ve II. dönem taktir teşekkür alanların listesi. • Rehberlik servisince hazırlanan büroşürler. • Rehberlik servisince hazırlanan test ve anket örnekleri. • I.ve II. dönem notlarına göre başarı oranının belirlenmesi. Başarı oranının en yüksek ve en düşük olduğu derslerin adları, sonucunun nedeni ve yapılan yorumlar. • Uygulanan test ve anketlerin sonuçları. • Sene sonu çalışma raporu.

41. GÜZEL BİR SÖZ… İnsan her gün bir parça müzik dinlemeli, iyi bir şiir okumalı, güzel bir tablo görmeli ve mümkünse birkaç mantıklı cümle söylemelidir.

42. HER ŞEY SENİNLE BAŞLAR, SENDE BİTER! Çaresizlik öğrenilmiştir. Başarılı olmak da öğrenilebilir.Sende sandığından fazlası var!Gelebileceğin en iyi yerde değilsin.Yeni bir hayat için gereken, yeni bir akıldır.Doğru şeyi yapmak için yanlış zaman yoktur.Rüzgarı suçlamayı bırak, yelkenleri kullanmayı öğren!Seyirci koltuğundan sıkıldıysan, sahneye çık.Zirvede her zaman bir kişiye daha yer var.Her şey seninle başlar!Başkaları yapabildiyse, sen de yaparsın.Hayatta ya tozu dumana katarsın,Ya da tozu dumanı yutarsın.Seçim senin!

43. Son söz • İnsan açken 40 gün • Susuzken 4 gün • Nefessiz 4 dakika • Umutsuz 4 saniye Yaşama sevincinizi kaybetmemeniz dileğiyle…