710 likes | 2.04k Views
Hydrosfera. Spis treści. Pojęcie hydrosfery Obieg wody w przyrodzie Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Morza i oceany. Hydrosfera.
E N D
Spis treści • Pojęcie hydrosfery • Obieg wody w przyrodzie • Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą • Morza i oceany
Hydrosfera Hydrosfera jest jedną z geosfer, jest to ogół wód na Ziemi obejmujący wody podziemne i powierzchniowe: rzeki, jeziora, morza, oceany, lodowce i lądolody oraz bagna. Hydrosfera jest zawarta w atmosferze i biosferze.
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Bilans wodny Jest to zestawienie strat i zysków wody w ciągu roku hydrologicznego (od listopada do października) Do zysków wodnych zaliczamy: • Opady atmosferyczne • Pozostałości z poprzedniego okresu • Dopływ powierzchniowy lub podziemny z sąsiednich terenów Do strat wodnych zaliczamy • Parowanie • Wsiąkanie • Odpływ powierzchniowy lub podziemny z sąsiednich terenów
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Rzeka Naturalny, powierzchniowy ciek wodny płynący w wyżłobionym przez erozję rzeczną korycie, okresowo zalewający dolinę rzeczną. W Polsce przyjmuje się, że rzekę stanowi ciek wodny o powierzchni dorzecza powyżej 100 km². Rodzaje rzek: • rzeki stałe - woda stale płynie w korycie • rzeki epizodyczne(chwilowe) woda płynie po ulewnych deszczach na pustynie lub półpustynie (w czasie trwania burzy) • rzeki okresowe (sezonowe) płyną w okresach deszczowych, wysychają w porze ciepłej (letniej) Rzeka Missisipi
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Jezioro Śródlądowy zbiornik wody znajdujący się w obniżeniu terenu. Jeziora powstałe dzięki siłom natury określamy jako naturalne, natomiast utworzone przez człowieka nazywany jeziorami sztucznymi. Jezioro Hańcza
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Jezioro polodowcowe Rodzaj jeziora powstałego w zagłębieniu terenu utworzonym w skutek działalności lodowca lub lądolodu, charakterystyczny dla obszarów młodoglacjalnych. Siedem Rilskich Jezior (Bułgaria)
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Rynnowe Rodzaj jeziora polodowcowego, wypełniającego obniżenie rynny polodowcowej, zazwyczaj długie, wąskie, kręte, głębokie i o stromych brzegach. Często tworzą ciągi, które wyznaczają przebieg dawnych rynien. Jezioro Gopło Powrót
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Morenowe Rodzaj jeziora polodowcowego, powstałe w obniżeniu pomiędzy wzniesieniami moren czołowych i obniżeniu moreny dennej. Charakteryzują się dużą powierzchnią, małą głębokością, rozwiniętą linią brzegową i łagodnymi brzegami. Jezioro Mamry
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Wytopiskowe Rodzaj jeziora polodowcowego, powstałego w zagłębieniu utworzonym po wytopieniu się brył martwego lodu, klinów lodowych lub soczewek lodu gruntowego (wytopisko). Jeziora wytopiskowe są charakterystyczne dla obszarów młodoglacjalnych. JezioroNidzkie
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Cyrkowe Rodzaj jeziora polodowcowego, powstałego w obrębie kotła lodowcowego po ustąpieniu lodowca, inaczej mówiąc wody tego jeziora wypełniają obniżenia powstałe w wyniku erozyjnej działalności lodu lodowcowego w miejscu jego gromadzenia, a więc w cyrku lodowcowym. Mają małą powierzchnię, owalny kształt, strome brzegi i są stosunkowo głębokie. Niżni Staw Rohacki
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Przybrzeżne Zbiornik wodny całkowicie oddzielony od morza mierzeją, niegdyś zatoka morska, laguna (jezioro lagunowe), liman (jezioro limanowe) czy delta rzeki (jezioro deltowe). Po latach, z powodu braku dostępu do wody słonej, jeziora przybrzeżne zawierają wodę słodką. Ich powstanie tłumaczy się odcięciem zatok morskich piaszczystymi mierzejami, utworzonymi w wyniku akumulacyjnej działalności morza. Jezioro Łebsko
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Wydmowe (eloiczne) Rodzaj jeziora: • zaporowego, powstałego w wyniku zatamowania cieku wodnego przez wędrujące wydmy • powstałego w obniżeniu deflacyjnym • powstałego w obniżeniu śródwydmowym. Jezioro Czad
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Krasowe Rodzaj jeziora w obniżeniu krasowym wypełnionym wodą. Powstaje w wyniku: • podniesienia się zwierciadła wód podziemnych (stałego lub okresowego) • niedostatecznego odwodnienia polja (jezioro poljowe) • wyścielenia dna leja krasowego osadami nieprzepuszczalnymi • zapadnięcia się skał gipsowych lub wapiennych.
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Reliktowe Rodzaj jeziora będącego pozostałością dawnego, znacznie większego zbiornika wodnego (morza epikontynentalnego lub dużego jeziora). Część z nich była w przeszłości częścią morza, ale oddzielona została od niego w wyniku procesów tektonicznych lub obniżenia poziomu morza. Jezioro Aralskie (widok z kosmosu)
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Osuwiskowe Rodzaj jeziora zaporowego powstające w wyniku zatamowania doliny rzecznej przez osuwisko. Mianem jeziora osuwiskowego określa się również niewielkie zbiorniki wodne powstałe w zagłębieniach w obrębie powierzchni osuwiska. Jeziorka Duszatyńsie (Bieszczady)
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Starorzecza Jezioro leżące na dnie doliny rzecznej, będące fragmentem jej byłego koryta i odcięte wałem przykorytowym od obecnego nurtu. Ma ona zwykle sierpowaty kształt. Starorzecza powstają najczęściej w dolinach rzek meandrujących przez odcięcie szyi meandru. Ulegają one jednak szybkiemu zanikowi przez zamulanie i zasypywanie osadami z wezbrań rzeki i wzrost roślinności. Starorzecze Wisły w okolicach Brzeszcz Starorzecze Narwi w okolicach Drozdowa
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Tektoniczne Rodzaj jeziora powstałego wskutek ruchów płyt tektonicznych w zapadliskach i rowach tektonicznych. Jezioro Bajkał
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Bagno Obszar o utrzymującym się nadmiernym nawilgoceniu, porośnięty przez roślinność przystosowaną do specyficznych warunków związanych z dużym nawilgoceniem. Bagna bardzo często tworzą się w zagłębieniach terenu we wszystkich strefach klimatycznych świata. Największe przestrzenie zajmują jednak na obszarach pokrytych wieczną zmarzliną (Syberia, północna Kanada) i w strefie równikowej. Poza tym tworzą się w dolinach i deltach dużych rzek, na pojezierzach, na płaskich obszarach bezodpływowych, w nieckach krasowych, w odciętych zatokach morskich i nad brzegami mórz i oceanów. W bagnach w wyniku procesów utleniania związków organicznych tworzy się torf. Słodkowodne bagna na Florydzie
Podstawowe pojęcia związane z hydrosferą Lodowiec Jest to masa lodu powstała na lądzie z nagromadzonego i przekrystalizowanego śniegu, znajdująca się w stałym, powolnym ruchu; rozróżnia się lodowce kontynentalne (lądolód) i lodowce górskie, składające się zwykle z pola firnowego i wypływających z niego mas lodu, zwanych jęzorami lodowcowymi. Najdłuższym lodowcem świata jest Lodowiec Fedczenki w Pamirze (77 km).
Morza i oceany Morze- część oceanu, mniej lub bardziej wyraźnie oddzielona od pozostałych jego części brzegami kontynentu, wyspami lub wzniesieniem dna. Ze względu na utrudnioną wymianę wód morza charakteryzują się indywidualnymi cechami. Zbiór tych cech nazywa się ustrojem hydrologicznym. Brzeg Morza Północnego
Morza i oceany Podział mórz: • Morza otwarte - morza które mają szerokie połączenie z oceanem światowym np. Morze Arabskie
Morza i oceany • Morze wewnętrzne - otoczone są prawie ze wszystkich stron lądami, połączone z oceanem tylko cieśninami np. Morze Bałtyckie
Morza i oceany • Morza przybrzeżne - oddzielone są od oceanu wyspami lub półwyspami np. Morze Japońskie
Morza i oceany • Morze między wyspowe - oddzielone od oceanu archipelagami wysp np. Morze Koralowe
Morza i oceany Ocean- wielka część hydrosfery ziemskiej, stanowiąca rozległy obszar słonej wody. Wody słone pokrywają w sumie blisko 3/4 (70,8%) Ziemi. Powierzchnia oceanów wynosi ok. 361 mln km², a ich łączna objętość ok. 1,3•1018 m³. Na kuli ziemskiej wyróżniamy następujące oceany: • Ocean Atlantycki • Ocean Spokojny • Ocean Indyjski • Ocean Arktyczny • Ocean Południowy