«Тарих-әр халықтың ұлы кітабы» Н.Карамзин

1. «Тарих-әр халықтың ұлы кітабы» Н.Карамзин «Тарих тек ғылым үшін зерттелмейді. Ол ең алдымен, тарихтан тағылым, сабақ алу үшін зерттеледі»

2. Қазақстан тарихы. Сабақ тақырыбы:XVI-XVIIғ.ғ.Қазақ хандығы.

3. Сабақ мақсаты: Білімділік: Қазақ хандығының нығаюын, ішкі және сыртқы саясатын, шаруашылығы мен мәдениетін түсіндіру. Дамытушылық: Жаңа мәліметтерді жинақтап тұжырым- дауға, тіл байлығын, логикалық ойлау қабілетін дамыту. Тәрбиелік: Елін, жерін, құрметтеп қорғауға, іздемпаздыққа, еңбексүйгішкке тәрбиелеу.

4. Жылдар сыр шертеді • 1465-1466 ж.ж........................... • 552-603 ж.ж............................... • 1236-1242 ж.ж...................... • 1312-1342 ж.ж.......................... • 1480-1511 ж.ж........................... • 1470 ж. ........................... • 1219 ж. ............................ • 1428-1468 ж.ж............................

5. Сіз білесіз бе?. «Қазақ»сөзі кас-пи мен сақ бірігуінен пайда болған деп тұжырымдайды. А.Н. Бернштам «Қазақ» сөзінің төркіні қаз және оғ (оқ) деген екі сөздің қосылуынан жасалған: оғ-көне түркі тілдерінде ру, тайпа дегенді білдіреді. А. Әбдірахманов Жәнібек пен Керей өздерінің еркіндіктері үшін күресіп, жеке ел болуға талпынған кезде қазақ деген ат танылған дейді. М.Х.Дулати. «Қазақтар өздері көшіп-қонып жүрген жерлерінде өз құқықтарын сақтау үшін үш жүзден одақ құрған» ,-деген. Ш.Уалиханов «Жүздерге бірігу жоңғар шапқыншылығы кезінде шыққан». Аристов «Қазақ елі, жері үш жүзге монғолдарға дейінгі кезеңде-X-XIIғ.бөлінді». С.Аманжолов. -

6. Жаңа сабақ • Жоспар: • Қазақ хандығының шекараларының өсуі. • 2. Қазақ хандығының ішкі-сыртқы саясаты • 3.XVI-XVIIғ.ғ. Қазақ хандығының шаруашылығы мен мәдениетті.

7. Қазақ хандығы. Бұрындық хан 1480-1511 ж Тақыр хан 1523-1532 ж. Бұйдаш хан 1532-1537 ж. Хақназар хан 1538-1580 ж. Шығай хан 1580-1582 ж. Тәуекел хан 1582-1598 ж.

8. Білесіз бе кім? 1.Қасым............................. 2.Шығай............................ 3.Есім................................. 4.Жәңгір ............................ 5.Тәуекел.......................... 6.Хақназар........................ 7.Шыңғысхан.................... 8.Батый............................. 9.Керей............................... 10.Жәнібек..........................

9. Тапсырма. Керей хан мен Жәнібек хан шежіресін құрастыр. Керей Керейұлы Бұрындық Жәнібек хан Қасымхан(Жәнібек ұлы) Тақыр (Қасымның немере інісі) Бұйдаш хан (Тақырдың інісі) Хақназархан(Қасымның баласы) Шығай хан (Жәнібек ханның немер інісі) Тәуекел хан (Шығайдың баласы) Есім хан (Шығай баласы) Жәңгірхан (Есімнің ұлы) Тәуке хан (Жәңгір ұлы)

10. 1 2 3 4

11. «Тарих-и Рашиди» еңбегінің авторы М.Х.Дулати 1499-1551ж.

12. «Жылнамалар жинағы» еңбегінің авторы

13. «Шыңғыснама» еңбегінің авторы Өтеміс қажы 16 ғ.

14. «Мәскеулік жазулар» еңбегі авторы Зигмунд Гербрештейн.

15. 1.М.Х. Дулати 1499-1551ж. “ Тирих-и Рашиди” 2. Қ. Жалайыри 1555-1607ж. “ Жылнамалар жинағы” 3. Өтеміс қажы 16ғ. “ Шығыснама” 4. Әбілқазы Бахдүр 1603-1664ж. “ Түркімен шежіре”, “ Түрік шежіресі”

16. Тұлғаны таны • “Қазақ сөзінің мағынасы – өз алдына ел болып, еркін жүрген халық” деп жазады. Бұл кім? • Ш.Құдайбердіұлы • 3) “Мен дүние жүзіндегі неше түрлі мемлекеттерді аралаған, әділ үкім, нақыл сөзге қанық көптеген кітаптар оқыған адаммын” деп жазады. Бұл қай тарихи тұлға? • Қ.Жалайыри • «Қасым ханның әскері 300 мыңға жеткен» деп жазады.Бұл кім? • М.Х.Дулати • «Қазақ сұлтандары мен хандарыныңбірде біреуі бұл халықты дәл Қасым хан сияқтыбағындыра алмаған.Оның қарамағындағы атты әскер 300 мыңға жуық еді» деп айтқан. Бұл кім? • Бабыр • Хақназар хан өзін «патша, әрі ұлы князьбен татумын» деп санады. Бұл туралы кімнің дерегінде жазылған? • Борис Доможиров (1577 ж) • «Жәнібек ханның ұлдарының арасында аса белгілі болғаны Қасым хан еді. Ұзақ уақыт бойы атасының ұлысына билік етті. Ол туралы аңыздар әр жерде көп тараған, көпке мәлім болған» деп жазады. Бұл кім? • Қ.Жалайыри