آشنایی با زبان UML جلسه اول

1. آشنایی با زبان UMLجلسه اول بر اساس کتاب چکیده UML، تألیف مهندس مهدی ساعدی

2. تاریخچه در سال 96، آقایان Booch ، Rumbaugh و Jacobson در کنار هم گرد آمدند و پایه های ” زبان مدل سازی یکپارچه“ معروف به UML را ایجاد کردند. این زبان در سال 97 توسطOMG (گروه مدیریت شی ء) در آمریکا به عنوان یک استاندارد پذیرفته شد و شرکت های مشهوری نظیر: Oracle Microsoft, و Hewlett-Packard آن را پشتیبانی نمودند. آموزش UML، مرجان دادگر

3. چرا مدل سازی می کنیم؟ مدل سازی یک سیستم نرم افزاری، قبل از ساخت یا نوسازی بسیار ضروری است. یک زبان مدل سازی بایستی شامل موارد زیر باشد: • عناصر مدل سازی • علائم • رهنمودها آموزش UML، مرجان دادگر

4. کلیات دیدگاه شیء گرا در اصل نگرشی جدید به دنیا و سیستم هاست. این دیدگاه سعی دارد تا با نگرش خود به عناصر یک سیستم، کل آن سیستم را مدل سازی کند. دیدگاه شیء گرا بر مباحثی نظیر: شیء، کلاس، مسئولیت، عمل و سناریو استوار است و جهان را به صورت مجموعه ای از اشیاء به هم مرتبط می بیند که هر شیء، رفتار خاص خود و مسئولیت خاص خود را دارد. آموزش UML، مرجان دادگر

5. شیء، مسئولیت و سناریو • شیء: انسان، مکان یا هر چیزی نظیر: دانشجو، استاد، وسیله نقلیه، خانه، اتاق، میز، خودکار و. . . یک شیء است. • مسئولیت: چیزی است که به شیء اختصاص داده می شود و سه جنبه دارد: • آنچه که شیء راجع به خودش می داند، که به آنها صفت گفته می شود.به عنوان مثال شیء ”دانشجو“، ”نام، نام خانوادگی، نام پدرو. . .“ را راجع به خودش می داند. • کسانی را که شیء می شناسد.به عنوان مثال شیء“دانشجو“ شیء“درس“ را می شناسد. • کارهایی را که شیء انجام می دهد.به عنوان مثال شیء“ دانشجو“ کارهایی نظیر:“ثبت نام، حذف و اضافه و. . .“ را انجام می دهد. آموزش UML، مرجان دادگر

6. شیء، مسئولیت و سناریو(ادامه) سناریو: عبارت از یک مجموعه عمل پشت سر هم یا متوالی می باشد که منجر به انجام یک کار خاص می گردد. به عنوان مثال شیء ”دانشجو“ دارای سناریو ”ثبت نام در نیم سال تحصیلی“ می باشد. این سناریو توالی اعمال زیر است:“دریافت برگ ثبت نام از آموزش، سپس انتخاب دروس نیم سال جدیدو . . ”. کلاس: مجموعه اشیائی که دارای صفات، اعمال و ارتباطات یکسان هستند، در یک کلاس قرار می گیرند و هر یک از این اشیاء به عنوان نمونه ای از آن کلاس به حساب می آیند. به عنوان مثال کلاس“دانشجو“ دارای صفات ”نام، نام خانوادگی، شماره دانشجویی،.“ می باشد. نمونه هایی از این کلاس:”مرجان دادگر8311280004، هانیه شمس 831556610“ آموزش UML، مرجان دادگر

7. نحوه نمایش یک کلاس نحوه نمایش یک کلاس به این صورت است که از یک مستطیل که به سه قسمت تقسیم شده است، استفاده می گردد. در قسمت بالای مستطیل، نام کلاس، در قسمت میانی، صفات و در قسمت پایینی، اعمال نوشته می شود. کلاس ”دانشجو“ مثالی از این دست است. آموزش UML، مرجان دادگر

8. انواع ارتباطات مدل شیءگرا • تعمیم • تناظر • تجمع • ترکیب • وابستگی آموزش UML، مرجان دادگر

9. تعمیم این ارتباط برای پرهیز از تکرار صفات، اعمال و ارتباطات بین کلاس ها در یک نمودار به کار می رود. برای این منظور می توان عناصر تکراری فوق را در کلاسی مجزا به نام تعمیم و عناصر غیر مشترک را در خود کلاس ها قرار داد و با برقراری ارتباط تعمیم بین هر یک از کلاس ها و کلاس تعمیم، کلیه عناصر فوق را از کلاس تعمیم به ارث گرفت. آموزش UML، مرجان دادگر

10. تناظر تناظر ارتباطی ساختاری است که اتصال اشیاء دو کلاس به یکدیگر را نشان می دهد.با وجود یک ارتباط تناظری بین دو کلاس، می توان از یک شیء در کلاس اول به شیء یا اشیاء متناظرش در کلاس دوم پیمایش کرد. آموزش UML، مرجان دادگر

11. تجمع بسیاری از اشیاء از به هم پیوستن چند قسمت به وجود آمده اند. در این حالت برای آنکه نشان دهیم مجموعه چند قسمت تشکیل یک کل می دهند، از ارتباط تجمع استفاده می کنیم.به عنوان مثال، یک ”خودرو“ از 4 تا حداکثر 5 چرخ، 1 موتور و 1 بدنه تشکیل شده است. آموزش UML، مرجان دادگر

12. ترکیب ترکیب نوع خاصی از تجمع است که وقتی اشیاء دیگرِ سیستم بخواهند با اجزاء یا قسمت های تشکیل دهنده ترکیب ارتباط برقرار کنند، مستقیما قادر به برقراری این نوع ارتباط نیستند و فقط می توانند با کلاس ترکیب مرتبط شوند. در UML برای نمایش چنین حالتی از لوزی توپر استفاده می شود. آموزش UML، مرجان دادگر

13. وابستگی وابستگی: وقتی که می گوییم کلاس x به کلاسy وابسته است بدین معناست که اگر در هر یک از مشخصه های Y تغییری صورت پذیرد، می تواند باعث ایجاد تغییری در X گردد. آموزش UML، مرجان دادگر

14. پایان جلسه اول