Green Deal

1. Green Deal

2. Inhoud presentatie 2 Context: groene groei Green Deal aanpak Proces aanmelden en afweging Meer informatie

3. Nederland kiest voor groene groei 3 Ambitie: economie groeit zonder nadelen voor klimaat, water, bodem, grondstoffen en biodiversiteit De samenleving ontwikkelt zelf duurzame plannen en neemt initiatieven Het kabinet biedt helpende hand Sluit nauw aan bij beleid op vlak Groene Groei, energie & klimaat en biodiversiteit Groene Groei in praktijk: >150 Green Deals

4. Kern van Green Deal aanpak 4 • Duurzame initiatieven uit markt en samenleving verder brengen • Thema's: energie en klimaat, grondstoffen, water, biodiversiteit, biobased economy, mobiliteit, voedsel en bouw • Opschaling: resultaten en ervaringen gebruiken voor nieuwe initiatieven • Green Deal Board: jaagt aan en volgt de voortgang

5. Wat is een Green Deal? 5 Overeenkomst tussen partijen uit maatschappelijke geledingen (zoals bedrijven, maatschappelijke organisaties en lagere overheden) en de Rijksoverheid Rijksoverheid helpt bij realiseren duurzame initiatieven uit markt en samenleving door het wegnemen van barrières en een duwtje in de rug Interactieve manier van samenwerken Past in energieke samenleving

6. Wat doen initiatiefnemers en wat doet het Rijk? 6 Rollen initiatiefnemers: maken een concreet plan en zoeken partners brengen de initiatieven zelf tot uitvoering dragen bij aan opschaling Vier mogelijke rollen van de Rijksoverheid: wegnemen knelpunten in wet- en regelgeving ondersteunen markt versterken netwerken verbeteren toegang tot kapitaalmarkt

7. Aanmelden nieuwe Green Deals 7 Voor en door wie: • bedrijven, maatschappelijke organisaties, provincies, waterschappen, gemeenten, kennisinstellingen, koepelorganisaties Kan via twee sporen: • via Internetportaal (www.rijksoverheid.nl/greendeal)  • via netwerk van departementen (Economische Zaken, Infrastructuur & Milieu, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), daarna ook via Internetportaal (Hulp nodig? Helpdesk Green Deal, telefoon 088 6029000)

8. Punten ter afweging van Green Deal initiatieven 8 Het initiatief: heeft een heldere doelstelling voor verduurzaming is rendabel of moet dat kunnen worden heeft een aantoonbare impact op groene groei is inspirerend en heeft potentieel voor opschaling/verbreding ondervindt belemmeringen de Rijksoverheid kan een rol spelen bij het wegnemen hiervan leidt binnen 3 jaar tot resultaat heeft toegevoegde waarde t.o.v. eerdere vergelijkbare deals wordt door initiatiefnemer zelf actief tot uitvoering gebracht is technisch te realiseren

9. Waarom initiatieven geen Green Deal worden • Geen belemmeringen waar het Rijk bij kan helpen • Bevoorrechting van één partij • Vraag gaat alleen om financiering of subsidie • Oplossing technisch niet realistisch • Er wordt alleen actie gevraagd aan Rijksoverheid

10. Hoe verder? 10 Proces totstandkoming Green Deal: na aanmelden via portaal binnen zes weken antwoord uitnodiging voor gesprek met rijksoverheid of uitleg waarom het Rijk het gesprek niet aangaat maatwerk; elke deal heeft unieke ondersteuning als tot het sluiten van een deal wordt overgegaan: - intentieverklaring van beide partijen (Rijk en veld) - ondertekening en publiciteit Lopende Green Deal: samen concreet aan de slag; volgen van de voortgang publiciteit tussentijdse en eindresultaten opschaling/kennisdeling/verbreding toepassing

11. Meer weten 11 Algemene informatie en aanmelden nieuwe Green Deal www.rijksoverheid.nl/greendeal Overzicht deals en ontwikkelingen Green Deal www.ondernemendgroen.nl Aanmelden voor Nieuwsbrief Green Deal www.rijksoverheid.nl/greendeal Mail: nieuwsservice@agentschapnl.nl Helpdesk Green Deal Telefoon: 088 602 90 00 Of via contactformulier op www.agentschapnl.nl/greendeal

12. Vragen? 12

13. Initiatief Sanering van asbestdaken van woningen en deze vervangen door daken met zonnepanelen Initiatiefnemers Aedes (vereniging wooncorporaties) en Rijksoverheid Resultaten Handleiding procesaanpak voor wooncorporaties Inzet Rijksoverheid Milieulijst is uitgebreid met onderdelen saneren asbest en plaatsen zonnepanelen zodat deze in aanmerking komen voor overheidsregelingen MIA en Vamil. Green Deal Zonnepanelen voor asbestdaken

14. Initiatief Opschaling en versnelling lokale stadslandbouw initiatieven Initiatiefnemers Van Bergen Kolpa Architecten, Priva, De Volharding Breda BV, LEI Inzet veldpartijen Komen tot uitgewerkte businesscases stadslandbouw en oprichting van Nationale Federatie Stadslandbouw (NFS); kennisdeling nationaal niveau Inzet Rijksoverheid Deelname NFS; internationale positionering en afstemming EU; beleidsintegratie Green Deal Stadsgerichte landbouw 14

15. Initiatief Maximaal verwaarden biomassastromen Initiatiefnemers Stichting Dutch Biorefinery Cluster en Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Inzet veldpartijen 1 januari 2014 zes businesscases voor commerciële initiatieven Bestendigen samenwerking Inzet Rijksoverheid Wegnemen van onduidelijkheden in wet- en regelgeving Innovatie- instrumentarium Green Deal Biomassastromen

16. Initiatief Rioolwaterzuiveringen verduurzamen door opwekken duurzame energie en terugwinnen nutriënten/grondstoffen Initiatiefnemers Unie van Waterschappen, Norske Skog Parenco (papierfabriek) Inzet veldpartijen realisatie 12 Energiefabrieken; terugwinnen nutriënten/grondstoffen; op termijn alle (grote) afvalwaterzuiveringen Inzet Rijksoverheid Aanpassing wet- en regelgeving; ondersteuning onderzoek Green Deal Unie van Waterschappen

17. Initiatief Verduurzaming luchtvaart door gebruik van duurzame biobrandstoffen en door omzetten restafval tot energie Initiatiefnemers KLM Inzet veldpartijen 1e vlucht biobrandstof naar Rio in 2012; Vele vluchten Amsterdam- Parijs; energie- en CO2 winst; herhaalpotentieel omzetten restafval ook bij andere partijen Inzet Rijksoverheid Inzet aanpassing wet- en regelgeving; level playing field; promotie; onderzoek inpassing in SDE+ Green Deal KLM

18. Green Deal Producerend landschap Initiatief Duurzaam beheer natuur en agrarisch cultuurlandschap Initiatiefnemers Staatsbosbeheer, LTO Nederland Inzet veldpartijen Nieuwe samenwerkingsvormen voor efficiënter en kwalitatief beter natuur- en landschapbeheer; vier praktijksituaties met aandacht voor landgebruik, verdienmodellen en wijze van organisatieInzet Rijksoverheid Knelpunten wet- en regelgeving oplossen, verspreiden kennis en proces ondersteunen 18

19. Initiatief Komen tot nieuwe businesscases en wegnemen barrières duurzaam ondernemerschap Initiatiefnemers Gemeente Utrecht Inzet veldpartijen Energiebesparing bij bedrijven en scholen: stimulering duurzame bedrijvigheid o.a. met fonds; warmte- en koude opslag en inzet op duurzaam inkopen en duurzame mobiliteit. Inzet Rijksoverheid Meedenken bij opzet instrumenten en financiële steun Green Deal Utrechtse energie! 19

20. Initiatief Verontreinigd herbruikbaar materiaal opwerken tot verantwoord toepasbare bouwstof Initiatiefnemers Afvalenergiecentrales (AEC’s), Rijksoverheid Inzet veldpartijen in 2017 de helft van de bodemassen bewerkt/opgewerkt en in 2020 100%; daarbij in 2017 75% non- ferrometalen teruggewonnen Inzet Rijksoverheid Onderzoek aanpassing uitlogingsnormen; meedenken over gebruik bodemassen in infrastructuurprojecten Green Deal Verduurzaming AEC - Bodemassen 20

21. Initiatief In breed samenwerkingsverband stimuleren elektrisch vervoer in Amsterdam en omgeving Initiatiefnemers Noord-Holland en Flevoland; regio Amsterdam; stad Amsterdam en Almere Inzet veldpartijen In 2014 zeker 50 taxi’s, 50 bestelauto’s, en 50 eigenwagenpark voertuigen elektrisch 250 oplaadpunten; ook snellaadpalen bij corridors en accuwisselstation Zuidas Inzet Rijksoverheid Verbinden initiatieven; kennis; financiële bijdrage; inzet op Europese standaardisatie Green Deal Regio Amsterdam Elektrisch 21

22. Initiatief Verduurzaming betonketen Initiatiefnemers MVO Nederland en 20 partijen met grote bouwbedrijven, branches en ENCI Inzet veldpartijen MVO-strategie betonketen 2020/2050: in 2020 is 20% betonbouwmarkt NL duurzaam en in 2050 100%; gezamenlijke ketenaanpak en kennisdeling Inzet Rijksoverheid Participatie in stakeholder dialoog; wegnemen belemmeringen wet- en regelgeving; inbreng kennis Green Deal Verduurzaming betonketen 22

23. Mogelijk rol Rijk: wegnemen knelpunten in wet- en regelgeving Versnellen vergunningproces, experimenteerruimte, aanpassen regels, wetten en/of richtlijnen, EU lobby. Voorbeelden: • Verkorten vergunningprocedure mestvergisting en opstellen handreiking voor vergunningverlening (GD Biogas en kleinschalige vergisting) • Experiment inkoop op prestatie (bijv. lichturen in plaats van lampen). Onderzoek hoe om te gaan met o.a. wetgeving aanbesteding en eigendomsrechten (GD Turn Too) • Biokerosine toestaan als brandstof voor vliegtuigen. Lobby om Europese regels aan te passen (GD KLM)

24. Mogelijke rol Rijk: ondersteunen markt Verbeteren infrastructuur, optreden als “Launching customer”, labeling, certificering, ondersteunen business cases Voorbeelden: • Bekijken mogelijkheden voor laadpunten Elektrisch Vervoer op semipublieke plaatsen (GD New Motion) • Bekijken mogelijkheden opnemen Biobased producten in Duurzaam Inkopen programma van de overheid en mogelijkheden certificering (GD Groen certificaten) • Ondersteuning Landelijk Kosten Simulatie Model voor investeringsbeslissingen bij Zero Emissie busvervoer (GD Zero-emissie busvervoer)

25. Mogelijk rol Rijk: versterken netwerken Als onafhankelijke partij optreden bij samenwerking in keten, partijen bij elkaar brengen, ontwikkelen gezamenlijke visie en gedeelde aanpak Voorbeelden: • Ondersteuning in Ketenaanpak Beton (GD Verduurzaming betonketen) • Bevorderen samenwerking opdrachtgevers en opdrachtnemers, stimuleren en hanteren gemeenschappelijke duurzame aanpak bij Grond- Weg en Waterbouw (GD Duurzaam GWW)

26. Mogelijke rol Rijk:verbeteren toegang tot kapitaalmarkt Ontwikkelen aantrekkelijke constructies voor financiers en daarmee voor initiatiefnemers in het veld Voorbeeld: • Ondersteuning haalbaarheidsstudie naar een Nationaal Fonds voor Energiebesparing (GD Haalbaarheidsstudie Nationaal Fonds Energiebesparing)

27. Plaatje uit voortgangsrapportage met deals per groene groei thema (nieuwe cijfers)

28. Plaatje uit voortgangsrapportage met samenstelling betrokken partijen (nieuwe cijfers)

29. Green Deal Board Negen ambassadeurs voor verduurzaming in Nederland. Taken: • volgt voortgang lopende deals en Green Deal-aanpak • brengt Green Deal-aanpak onder de aandacht van relevante partijen • bevordert dat resultaten breed worden toegepast • doet aanbevelingen voor Green Deal-aanpak • evalueert de behaalde resultaten • is alert op nieuwe kansen en kijkt waar leemtes zitten