1 / 13

Dýr

Dýr. 6.Kafli Lífríkið. Almennt um dýr. Aðalhópar dýra eru hryggdýr og hryggleysingjar Um 95% allra dýrategunda eru hryggleysingjar Helstu hópar hryggdýra eru fiskar, froskdýr, skriðdýr, fuglar og spendýr.

dora
Download Presentation

Dýr

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Dýr 6.Kafli Lífríkið

  2. Almennt um dýr • Aðalhópar dýra eru hryggdýr og hryggleysingjar • Um 95% allra dýrategunda eru hryggleysingjar • Helstu hópar hryggdýra eru fiskar, froskdýr, skriðdýr, fuglar og spendýr. • Helstu hópar hryggleysingja eru liðdýr (skordýr, krabbadýr, kóngulær og fjölfætlur), svampdýr, holdýr, lindýr, skrápdýr og ormar. • http://www.visindavefur.is/svar.php?id=58496

  3. Almennt um dýr • Ytri frjóvgun: Þegar eggið og sáðfruman koma saman í vatni fyrir utan líkama dýranna. Fiskar og froskdýr fjölga sér með þessari aðferð. • Innri frjóvgun: Þegar sáðfruman frjóvgar eggið inni í líkama kvendýranna. Skriðdýr og fuglar fjölga sér á þennan hátt og verpa svo eggjum. Spendýr fjölga sér líka á þennan hátt og fæða svo lifandi afkvæmi. • Hjá sumum dýrum fylgir líkamshitinn umhverfinu. Dýr sem eru þannig gerð kallast misheit dýr eða dýr með kalt blóð. Þetta eru allir hryggleysingjar, fiskar, froskdýr og skriðdýr. • Fuglar og spendýr halda líkamshita sínum jöfnum og kallast þá jafnheit dýr eða dýr með jafnheitt blóð.

  4. Svampdýr • Hafa mjög einfalda líkamsgerð. • Lifa í sjó eða vatni og voru áður fyrr þurrkuð upp og notuð í þvottasvampa. • Elstu fjölfrumungar sem lifa á jörðinni • Nærast með því að taka til sín agnir sem berast með sjónum inn í holrými innst í svampdýrinu. • Geta fjölgað sér bæði með kynæxlun (ytri frjóvgun) og kynlausri æxlun.

  5. Holdýr • Holdýr eru fylking tiltölulega einfaldra dýra sem finnast aðallega í sjó. • Meðal algengra holdýra eru sæfíflar, marglyttur og kórallar. • Holdýr hafa aðeins eitt meltingarop þar sem matur fer inn og út. Umhverfis það eru griparmar og á þeim eru stingfrumur. • Holdýr skiptast í holsepa (með opið upp) og hveljur (með opið niður)

  6. Lindýr • Hafa mjúkan líkama sem skiptist yfirleitt í höfuð, fót og bol. • Hafa flest einhvers konar skel. • Anda með ólíkum aðferðum: sum í gegnum húðina, önnur með tálknum eða einföldum lungum. • Dæmi um lindýr eru sniglar, samlokur og smokkar.

  7. Skrápdýr • Líkami skrápdýra er umlukinn kalkplötum sem myndar harðan og göddóttan skráp, nk. ytri stoðgrind, utan um flest þeirra. • Skrápdýr lifa á sjávarbotni • Hreyfa sig með sérstökum sogfótum eða kalkbroddum. • Hafa munn á neðra borði líkamans en úrgangsop á efra borðinu. • Helstu hópar skrápdýra eru: krossfiskar, slöngustjörnur, ígulker og sæbjúgu

  8. Ormar • Yfirleitt mjúkir, grannir og aflangir. • Hafa einfalt blóðrásarkerfi og taugakerfi • Margir ormar anda með húðinni. • Lifa í vatni eða á rökum stöðum • Eru annað hvort sundrendur eða sníklar • Helstu hóparnir eru: liðormar , flatormar og þráðormar.

  9. Liðdýr • Líkami þeirra skiptist í nokkra liði og hver liður hefur um sig harða skurn, sem verndar innri líffærin. • Liðdýr hafa hamskipti, þ.e skipta um skurn. • Helstu hópar liðdýra eru: • Krabbadýr • Áttfætlur • Fjölfætlur • Skordýr (langflestar dýrategundir í þessum hópi)

  10. Krabbadýr • Einkenni krabbadýra: • Hafa a.m.k. 5 fótapör og mörg með öflugar klær • Hafa 2 fálmarapör með skynjurum á • Eru með samsett augu á stilkum • Lifa flest í sjó t.d. humrar, rækjur og krabbar. • Sum örsmá krabbadýr eru hluti dýrasvifsins og éta þá plöntusvifið og smæstu dýrin í dýrasvifinu. • Sum krabbadýr lifa á landi t.d. grápöddur.

  11. Áttfætlur og Fjölfætlur • Helstu hópar áttfætlna eru: • Kóngulær – rándýr, líkaminn skiptist í frambol með 8 fótum og afturbol. • Langfætlur – rándýr með heilan búk og langa fætur sem hlaupa bráðina uppi. • Sporðdrekar – rándýr sem lifa í heitum löndum og hafa langan og liðskiptan hala með eiturbroddi á endanum. • Mítlar – mjög litlar áttfætlur, m.a. rykmaurar sem lifa í sængurfötum manna og nærast á dauðum húðfrumum (sjaldgæfir hér á landi!), heymaurar og blóðmítlar. • Undir fjölfætlur flokkast: • Margfætlur – rándýr með eitt fótapar á hverjum lið • Þúsundfætlur – plöntuætur með tvö fótapör á hverjum lið (hafa í mesta lagi 750 fætur en aldrei 1000!)

  12. SkordýrStærsti hópur liðdýra • Gríðarlega margar tegundir og lifa í öllum vistkerfum jarðar, nema í höfunum. • Helstu eiginleikar skordýranna sem stuðla að góðu gengi þessa dýrahóps: • Hafa skurn til verndar • Geta flogið • Fjölga sér hratt • Helstu einkenni skordýra: • Hafa 6 fætur. • Flest hafa 2 eða 4 vængi. • Líkami skiptist í höfuð, frambol og afturbol. • Anda í gegnum andop • Hafa bæði depilaugu og samsett augu • Hafa fálmara með skynjurum á til að greina snertingu, hita, raka og lykt. • Mörg hafa líka næma heyrn.

  13. Meira um skordýr • Flest hafa innri frjóvgun og kvendýrin verpa þá eggjum. • Ganga í gegnum myndbreytingu: • Fullkomin: • Egg – lirfa – púpa – skordýr • Ófullkomin: • Egg – gyðla – skordýr • Sum skordýr eru félagsskordýr. • Skordýr geta verið nytsöm: • Flytja frjókorn og éta meindýr. • Önnur eru skaðleg: • Lifa sem sníklar og valda sjúkdómum.

More Related