600 likes | 933 Views
بهره برداری و مدیریت محصول یا خدمات. بهره وری. آشنایی با مفاهیم، تعاریف، مولفه ها و عوامل موثر بر بهره وری. درنگي در تفاوت ها. درنگي در تفاوت ها. چـرا شركت كاسيـو مي تواند يك ماشين حساب را ارزانتر از يك بسته ذرت بو داده شـركت كلاگ بفروشد ؟ آيـا ذرت تا اين انـدازه از سيليكون گرانتر است ؟.
E N D
بهره وری آشنایی با مفاهیم، تعاریف، مولفه ها و عوامل موثر بر بهره وری
درنگي در تفاوت ها ... چـرا شركت كاسيـو مي تواند يك ماشين حساب را ارزانتر از يك بسته ذرت بو داده شـركت كلاگ بفروشد ؟ آيـا ذرت تا اين انـدازه از سيليكون گرانتر است ؟
درنگي در تفاوت ها ... چرا تحويل گرفتن و يا پس دادن يك خودروي اجاره اي در بنگاه هرتز تنها چند دقيقه وقت آنهم بدون كاغذ بازي مي خواهد، ولي اتاق گرفتن در مهمانسراي هيلتون به چند برابر آن صرف وقت و پر كردن فرمهاي نام، نـشاني و ... نيازمـند اسـت؟ آيا اينها مي ترسند كه اتاقشان را بدزدند ؟ آيا فرآيندهاي سازمان مانيازي به بهبود ندارند ؟
درنگي در تفاوت ها ... چگونه دركمپاني تويوتا درژاپن، متوسط توقف قطعه در كارخانه مونتاژبه 2 ساعت رسيده و كل زمان مونتاژ كامل خودرو به 16 ساعت كاهش يافته است ؟ آيا زمان توقف قطعه دركارگاههاي ما منطقي است؟
درنگي در تفاوت ها ... چگونه كمپاني انگليسي BAE توانست درطول 7 سال ارزش سهام خود را 17 برابر كند؟ منحني ارزش ويژه سازمان ما چگونه بوده است؟
درنگي در تفاوت ها ... چگونه كمپاني NOKIA از يك شركت گمنام به برترين كمپاني اروپا درآستانه سال 2000 تبديل شد؟ وجه تمايز NOKIA با ما در چيست ؟
درنگي در تفاوت ها ... چرا كمپاني افسانه اي GM در دهه 1980 بيش از 30 ميليـارد دلار زيـان را تحمـل كـرد ؟ ودرحاليكه دردهه 70 به لحاظ ارزش سهام سومين كمپاني آمريكا بود، در سال 2000 از فهرست 25 كمپاني برتر آمريكا حذف شده است ؟ سازمان ما حائز چه رتبه اي است ؟
عوامل ثانويه : دانش ، مديريت ، شبكه ، اطلاعات ، نرم افزار ، ارتباطات دوران غلبه عوامل اوليه عوامل اوليه : مواد خام ، زمين ، انرژي ، نيروي كار ارزان تغيير در روندهاي جهاني ما در كجاي اين منحني قـرار داريم ؟
براستي روح بهره وري چيست؟ • بهره وری ایمان راسخ برای پیشرفت انسان هاست. • بهره وری در درجه اول یک دیدگاه فکری است که همواره سعی در بهبود مستمر وضع موجود دارد.
در سايه كلام بزرگان روانشاد دکتر حسین عظیمی: چرا؟؟ ارزش افزوده يک ساعت کار در کارگاه های صنعتی ارزش افزوده کار يک قاليباف در يک سال = توسعه يافته توسعه نيافته
نابغه تجارت چه مي گويد... بيل گيتس (Bill Gates) مي گويد: ثروتمند ترين مرد دنيا مالك چيزهاي ملموس نيست. نه زمين دارد، نه طلا، نه نفت، نه كارخانه، نه فعاليت صنعتي ديگر و نه ارتش و نه سپاهي. اين نخستين بار در تاريخ بشر است كهثروتمند ترين مرد دنيا فقط دانش دارد و بس.
تاريخچه ايجاد و توسعه تعاريف گوناگون ارائه شده در رابطه با بهره وري از ديدگاههاي مختلف واژه (productivity)یک کلمه انگلیسی است که در لغت به معنای قدرت تولید، بارور و مولد بودن است. زمینی که استعداد زراعت دارد و بذر در آن رشد و نمو می کند، اصطلاحاً زمین (productive)گفته می شود. یعنی زمین مولد و بارور. افرادی که در اجتماع ضمن داشتن توان انجام کار، فاقد شغل هستند و اصطلاحاً بیکار محسوب می شوند، افرادی (non-productive)گفته می شوند. پس واژه (productive)در فرهنگ زبان انگليسی به داشتن قدرت توليد و بارور بودن کسی يا چيزی گفته می شود.
تاريخچه ايجاد و توسعه تعاريف گوناگون ارائه شده در رابطه با بهره وري از ديدگاههاي مختلف در زبان فارسی کلمه بهره وری به عنوان معادل (productivity)مصطلح گشته است. لغت بهره وری از نظر ادبی مصدر است، از واژه بهره ور مشتق شده است و کلمه بهره ور به استناد فرهنگ فارسی معین، به معناي بهره بر، سود برنده و کامیاب معنی شده است. چنانچه ملاحظه می شود، مفهوم لغوی بهره وری در زبان انگلیسی با مفهوم لغوی آن در زبان فارسی متفاوت است. لذا در برخی از متون معادل های دیگر مانند راندمان، بازدهی، قدرت تولید، قابلیت و باروری کارآمد جایگزین واژه (productivity)شده اند و در مفاهیم کاربردی و علمی نیز به کار می روند.
تاريخچه ايجاد و توسعه تعاريف گوناگون ارائه شده در رابطه با بهره وري از ديدگاههاي مختلف تعريف پيتر دراكر: انجام درستكار درست بصورت مستمر
تلقي هاي نادرست و انحرافي از بهره وري 1- استفاده نابجاي واژه هاي كارايي و اثربخشي بجاي بهره وري بهبود "کارایی"، ارتقاء بهره وری را تضمین نمی کند. افراد غالباٌ فکر می کنند که اگر کارایی بهبود یابد، بهره وری بیشتر خواهد شد. کارایی شرط لازم بهره وری است اما شرط کافی نیست. در واقع برای بهره ور بودن هم اثربخشی و هم کارایی بطور همزمان و توامان لازم است. کارایی نسبت محصول واقعی تولید شده به محصول مورد انتظار ( استاندارد) است. بعبارت ديگر كارايي نسبت كاري است كه انجام شده به كاري كه بايد انجام مي شده درحالیکه اثر بخشی درجه تحقق هدفها در سازمان می باشد.
تلقي هاي نادرست و انحرافي از بهره وري 1- استفاده نابجاي واژه هاي كارايي و اثربخشي بجاي بهره وري-ادامه "اثر بخشی" تعیین هدفهای درست و رسیدن به آنها است. درواقع اثربخشي درجه و ميزان نيل به اهداف تعيين شده است. به بيان ديگر، اثربخشي نشان مي دهد كه تا چه ميزان از تلاشهاي انجام شده نتايج موردنظر حاصل شده است. درحاليكه نحوه استفاده و بهره برداري از منابع براي نيل به نتايج، مربوط به كارايي مي شود. در واقع اثربخشي مرتبط با عملكرد و فراهم آوردن رضايت انسان از تلاشهاي انجام شده و كارايي مرتبط با بهره برداري صحيح از منابع است. ملاحظه مي شود كه كارايي جنبه كمي دارد، ولي اثربخشي جنبه كيفي داراست. بهره وري= اثربخشي+كارايي بهره وري= اجراي كار درست+ اجراي درست كارها
تلقي هاي نادرست و انحرافي از بهره وري 2- استفاده نابجاي واژه هاي درآمد بجاي بهره وري افزایش در درآمد حاصل از فروش الزاماٌ بهبود بهره وری را تضمین نخواهد کرد. اگر درآمد شرکتی افزایش یابد، به تنهایی این افزایش به این معنا نیست که آن شرکت از بهره وری بالا برخوردار است. ماهیتاٌ هر شرکتی در جهان هدفهایی برای درآمد حاصل از فروش تعیین می کند که آنها را روزانه، هفتگی و ماهانه مورد بحث قرار می دهد. اما کمتر بر مقدار بهره وری نظارت می کنند. ممکن است سازمان بدلایلي درآمدهایش ( مثلا افزایش قیمت ) به علت وجود بازار انحصاری زیاد شود، درحالیکه بهره وریش نسبت به قبل افزایش نیافته باشد درحالیکه در آینده میزان سوددهی آن به شدت کاهش یابد.
تلقي هاي نادرست و انحرافي از بهره وري 3- تفكر نابجاي تعلق بهره وري تنها به بخش صنعت بهره وری فقط مختص بخش صنعت نیست. بهره وری در همه بخشهای اقتصادی اعم از صنعت، خدمات و کشاورزی مطرح است. امروزه با پیشرفت اطلاعات و تکنولوژی کامپیوتر، میزان متوسط بهره وری در بخش خدمات به سرعت رشد یافته است. افزایش بهره وری در سازمانهای خدماتی یکی از مشخصه های جوامع پیشرفته امروزی می باشد.
مفهوم بهره وري و تشريح مولفه هاي آن- اثربخشي اثربخشی با پاسخ به سئوالاتی از این قبیل معلوم می شود که: آیا برای رسیدن به هدفهای سازمان، فعالیتهای درستی را انجام می دهیم؟ آیا مشکلات سازمان را به درستی تشخیص داده ایم و درصدد رفع آنها برآمده ایم بطوریکه به هدفهای سازمان در موعد مقرر دست یابیم؟ درجه دسترسی به هدفهای از پیش تعیین شده در هر سازمان، میزان اثر بخشی را در هر سازمان نشان می دهد.
مفهوم بهره وري و تشريح مولفه هاي آن- كارايي کاراییبه اجرای درست کارها در سازمان مربوط می شود، یعنی تصمیماتی که با هدف کاهش هزینه ها، افزایش مقدار تولید و بهبود کیفیت محصول اتخاذ می شوند. در واقع كارايي نسبت بازده واقعی به دست آمده به بازدهی استاندارد و تعیین شده (مورد انتظار) کارآیی یا راندمان است. یا در واقع نسبت مقدار کاری که انجام می شود به مقدار کاری که باید انجام می گیرد. کارایی نسبت بازدهی به بازدهی استاندارد است. کارآيی جنبه کمی دارد و اثربخشی جنبه کيفی دارد.
تشريح مدل مفهومي عوامل موثر بر بهره وري در سازمان ها
وضعیت حرکت بهره وری با نظر سنجی از صاحب نظران
وضعیت حرکت بهره وری با نظر سنجی از صاحب نظران
دگرگوني در ساختار و رفتار نظامهاي مديريتي جهان
ويژگي شيوه هاي نوين كار و نقش نيروي انساني
مدیریت کیفیت جامع Total Quality Management
مدیریت کیفیت جامع (TQM) تعریف کیفیت تعریف الزام یا خواسته تعریف مدیریت کیفیت تعریف مدیریت کیفیت جامع
ابعاد کیفیت (نیازهای مشتری) همسازی قیمت شکل ظاهری دوام شهرت قابلیت اطمینان ایمنی تحویل به موقع تاثیر اجتماعی کارکرد خدمات بعد از فروش
قیمت گذاری مراحل تعیین قیمت: • تعیین هدف در قیمت گذاری • برآورد تقاضا • برآورد هزینه • بررسی وضعیت شرکتهای رقیب • انتخاب روش قیمت گذاری • تعیین قیمت نهایی
روشهای قیمت گذاری • بر مبنای بهای تمام شده • بر مبنای بازده مورد انتظار • بر مبنای ارزش مورد تصور • بر مبنای نرخ رایج • بر مبنای مناقصه
تعیین قیمت نهایی • ملاحظات روانشناسی • انطباق با کیفیت، تبلیغات و ... • سیاستهای شرکت • مقررات دولتی • ارائه محصولات با قیمتهای متفاوت • تغییر قیمت در مناطق و زمانهای مختلف
اقدامات پس از قیمت گذاری • کاهش دادن قیمت • افزایش دادن قیمت • واکنش مشتریان و رقبا در برابر تغییرات قیمت • نشان دادن واکنش در برابر تغییرات قیمت
7 ابزار کنترل کیفیت (فرآیند) آماری روشهای جمع آوری داده ها هیستوگرام نمودار پارتو نمودار پراکندگی نمودار علت و معلول نمونه گیری نمودارهای کنترل
فرآیند استقرار تجهیزات و انبارداری
انواع فرآیند تولید 1- تولید انبوه 2- تولید دسته ای 3- تولید بر اساس سفارش
اهمیت چیدمان • برای صاحبان کسب و کار • برای مشتریان • برای کارکنان
سیستم 5s سیستم 5s به معنای سیستمی برای ساماندهی محیط کار است. 5s بیانگر پنج اصل در فعالیتهای بهبود برای ساماندهی محیط کار است که عبارتند از : 1) seiri : جداسازی اشیا ، ابزارها و . . . که شما در محیط کاری به آنها نیاز دارید از آنهایی که شما نیازی به آنها ندارید . 2) seiton : ایجاد شرایطی که شما بتوانید به سادگی به ابزارها ، تجهیزات و . . . آنچه برای انجام کارتان نیاز دارید ، دسترسی یابید . 3) seiso : ایجاد محیط کاری تمیز بدون گرد و خاک ، موارد کثیفی و ... 4) seiketsu : نگهداری و بهبود محیط تمیز و ماشین آلات تمیز 5) shitsuke : فرهنگ سازی رعایت اصول 5s و تبدیل به عادت شدن آنها
اثرات بهبود و ساماندهی در محیط کار الف- کاهش زمان دسترسی به اشیاء مورد نیاز ج- اتلاف کمتر د- تاخیرهای کمتر ز- محیط کاری مطلوب تر ح – اخذ اعتماد بیشتر مشتریان
چیدمان دفتر کار - انتخاب تجهیزات و ملزومات دفتر کار - قفسه های کتاب - صندلی - فایل ها - ماشین چند کاره جنبی - تلفن - رایانه
کنترل موجودی • تعریف انبار • وظائف انبار
روشهای تشخیص موقعیت کالا در انبار • حافظه ای • نصب کارت روی قفسه • کد گذاری
انبار گردانی و کنترل کالا 1- کنترل کیفیت کالا 2- کنترل کمیت کالا
روشهای کنترل کمیت کالا • کنترل نمونه ای • کنترل صد در صد
کنترل موجودی و تنظیم مقدار سفارشها دو پرسش اساسی: 1- چه مقدار بخریم؟ 2- چه زمانی بخریم؟
سفارش کالا بر اساس سیاست (s, S, T) S: حد اکثر موجودی s: سطح سفارش T: فاصله زمانی بررسی سطح موجودی در زمانهای مشخص و با فاصله زمانی T کالا شمارش میشود. در صورتیکه مقدار موجودی کمتر از s باشد به اندازه ای سفارش می دهیم که به S برسیم. در غیر این صورت سفارش نمی دهیم.
مطالعه روش و زمانسنجی Motion and Time Study
زمان انجام كار 1- زمان مؤثر انجام كار 2- زمان اضافي ناشي از طرح محصول 3- زمان اضافي ناشي از روشهاي غير مؤثر 4- زمان اضافي ناشي از روشهاي نامناسب مديريت 5- زمان اضافي ناشي از اپراتور
ابزارهاي مطالعه و بهبود روشها • نمودار فرآيند عملياتOperation Process Chart : OPC • نمودار فرآيند جريانFlow Process Chart : FPC • نمودار حركات دو دستLeft Hand – Right Hand Chart: LH-RHC • نمودار سفر (از – بهFrom-To Chart : FTC • نمودار فعاليتهاActivities Chart: AC • نمودار چند فعاليتيMultiple Activities Chart: MAC