استانداردحسابرسی شماره 92

1. استانداردحسابرسی شماره 92 اجرای روشهای توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی

2. مقدمه • در اجرای روشهای توافقی ، حسابرس تنها یافته های عینی بر مبنای روشهای توافقی را گزارش می کند و هیچ اطمینانی اظهار نمی‌شود. • استفاده کنندگان از گزارش، باید رسیدگیها و یافته های گزارش شده توسط حسابرس را راساً ارزیابی و برمبنای آن، نتیجه گیری کنند. • گزارش یافته های عینی منحصراً به اشخاصی داده می‌شود که در مورد اجرای روشهای مزبور توافق کرده اند؛ زیرا، اشخاص دیگر ممکن است به دلیل عدم آگاهی از دلایل انتخاب روشهای توافقی، نتایج نادرستی از آن گزارش بگیرند.

3. تعریف • اجرای روشهای توافقی. گزارش یافته های عینی ناشی از اجرای روشهای با ماهیت حسابرسی است که مورد توافق حسابرس، واحد مورد رسیدگی و یا هر شخص ثالث ذیربطی قرار گرفته است. • گزارش یافته های عینی، تنها در اختیار کسانی قرار می گیردکه در مورد روشهای مزبور توافق کرده اند.

4. خلاصه استاندارد اجرای روشهای توافقی • حسابرس می تواند درخواست اجرای روشهای توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی یا غیر مالی را طبق بخش 92 استانداردهای حسابرسی بپذیرد، اگر: الف. حسابرس مستقل باشد. ب. حسابرس و اشخاص مورد نظر، در مورد شرایط کار و اجرای روشهای رسیدگی توافق نمایند. پ. حسابرس به طور مستقیم یا غیر مستقیم، نظر مساعد اشخاص مربوط مبنی بر توافق آنان در مورد روشها را، دریافت نماید. ت. انتظار می رود اجرای رسیدگیها منجر به یافته های منطقی منسجمی گردد. (روشها بیش از اندازه ذهنی نیست.) ث. انتظار می رود شواهد مرتبط با اجرای روشهای رسیدگی به اطلاعات مالی و غیر مالی، مبنایی را برای بیان یافته ها در گزارش حسابرس فراهم نماید. ج. توزیع گزارش، منحصراً به اشخاص ثالث محدود شود.

5. اصول کلی اجرای روشهای توافقی • حسابرس باید آیین رفتار حرفه‌ای را رعایت کند. • حسابرس باید روشهای توافقی را بر اساس بخش 92 استانداردهای حسابرسی و شرایط مندرج در قرارداد اجرا کند.

6. اصول آیین رفتار حرفه‌ای در اجرای روشهای توافقی • اصول آیین رفتار حرفه‌ای حاکم بر اجرای روشهای توافقی به شرح زیر است: الف. استقلال ب. درستکاری پ. بیطرفی ت. صلاحیت و مراقبت حرفه‌ای ث. رازداری ج. رفتار حرفه‌ای چ. اصول و ضوابط حرفه‌ای مربوط

7. نکات اساسی قرارداد • حسابرس باید اطمینان یابد که واحد مورد رسیدگی و همچنین، هر شخص ثالث ذیربطی که گزارش یافته های عینی را دریافت می کند شناخت روشنی از روشهای توافقی و شرایط قرارداد دارد.

8. برنامه ریزی • حسابرس باید اجرای روشهای توافقی را چنان برنامه ریزی کند که از اعمال اثربخش آن اطمینان یابد.

9. مستندسازی • حسابرس باید موضوعاتی را که در فراهم کردن شواهد لازم برای پشتیبانی از گزارش یافته های عینی و شواهد مربوط به انجام شدن کار، طبق بخش 92 استانداردهای حسابرسی و شرایط قرارداد با اهمیت است، مستند کند.

10. روشهای رسیدگی و کسب شواهد • حسابرس باید روشهای توافقی رسیدگی را اجرا و از شواهد کسب شده، به عنوان مبنای گزارش یافته های عینی استفاده کند.

11. گزارشگری • گزارش یافته های عینی باید موارد زیر را دربرگیرد: •• عنوان حسابرس مستقل. •• مخاطب گزارش – معمولاً شخصی که حسابرس را برای اجرای روشهای توافقی دعوت به کار کرده است. •• مشخص کردن اطلاعات مالی یا اطلاعات غیر مالی که روشهای توافقی در باره آنها اجرا شده است. •• تصریح اینکه روشهای اجرا شده، همان روشهای توافق شده با مخاطب گزارش است. •• تصریح اینکه کار، طبق استاندارد حسابرسی مربوط ( اجرای روشهای توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی) انجام شده است. •• هدف از رسیدگی. •• فهرست روشهای رسیدگی اجرا شده.

12. گزارشگری •• توصیف یافته های عینی، شامل جزئیات هر گونه ایراد یا اشتباه کشف شده. •• تصریح اینکه روشهای رسیدگی اجرا شده، حسابرسی یا بررسی اجمالی نیست و بنابراین، اطمینانی نیز ارائه نمی‌شود. •• بیان اینکه اگرحسابرس روشهای اضافی (یعنی حسابرسی یا بررسی اجمالی ) را اجرا می کرد ، ممکن بود موارد دیگری کشف می شد که گزارش آنها ضرورت می یافت. •• تصریح اینکه گزارش باید منحصراً به اشخاصی داده شود که درمورد اجرای روشهای رسیدگی توافق کرده اند. •• در صورت لزوم ، بیان این موضوع که گزارش،تنها به عناصر،حسابها، اقلام اطلاعات مالی و غیر مالی مشخص شده، مربوط است و صورتهای مالی واحد مورد رسیدگی را به عنوان یک مجموعه دربرنمی گیرد. •• تاریخ گزارش. •• نشانی حسابرس. •• امضای حسابرس.

13. موضوعاتی که باید مورد توافق قرار گیرد • در ارتباط با موضوعات زیر باید تفاهم آشکاری میان حسابرس، واحد مورد رسیدگی و اشخاص ثالث دریافت کننده گزارش وجود داشته باشد: الف. نوع وماهیت کار(شامل تصریح این واقعیت که اجرای روشهای توافقی،حسابرسی یا بررسی اجمالی محسوب نمی‌شود و بنابر این هیچ اطمینانی نیز اظهار نخواهد شد.) ب. هدف مشخص شده برای انجام کار. پ. مشخص کردن هر گونه اطلاعات مالی یا غیر مالی که روشهای توافقی درباره آن اجرا خواهد شد. ت. ماهیت، زمان بندی اجرا و حدود روشهای رسیدگی مورد نظر که باید اجرا شود. ث. شکل مورد انتظار برای گزارش یافته های عینی. ج. هر گونه محدودیت در توزیع گزارش یافته های عینی. • در صورتی که محدودیت در توزیع گزارش با الزامات قانونی مغایر باشد، حسابرس نباید کار را بپذیرد.

14. قرارداد • موضوعاتی که می تواند در مستندسازی شرایط اصلی قرارداد اجرای روشهای توافقی کاربرد داشته باشد، شامل موارد زیر است: الف. فهرست روشهای رسیدگی توافق شده. ب. تصریح این که گزارش یافته های عینی، تنها باید بین اشخاصی توزیع شود که در مورد روشهای مزبور تواقق کرده اند. • حسابرس به عنوان راهکاری مناسب ممکن است نمونه ای از گزارش یافته های عینی را که ارائه خواهد کرد، نیز به قرارداد پیوست کند.

15. نمونه قرارداد اجرای روشهای توافقی سربرگ موسسه حسابرسی (حاوی نشانی) قرارداد اجرای روشهای توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی عطف به درخواست . . . (نام درخواست کننده) . . . از این . . . (حسابرس) . . . برای اجرای روشهای توافقی، در باره . . .(موضوع مورد رسیدگی) . . .که مورد پذیرش این . . . (حسابرس) . . . قرار گرفته است، این قرارداد بین . . . و . . .که از این پس به ترتیب ”حسابرس“ و ”واحد مورد رسیدگی/ واحد درخواست کننده“ نامیده می شوند با شرایط زیر منعقد می گردد. موضوع قرارداد 1. اجرای روشهای توافقی وگزارش یافته های عینی حاصل از اجرای آنها با هدف . . . (برای مثال، ارائه به مراجع ذیصلاح) . . . تبصره: این روشها تنها برای کمک در رسیدن به هدف مزبور اجرا می‌شود. تعهدات حسابرس 2. اجرای روشهای توافقی به شرح زیر، بر اساس استاندارد حسابرسی ”اجرای روشهای توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی“ : (توصیف نوع و ماهیت، زمان بندی اجرا و حدود روشهایی که باید اجرا شود، شامل اشاره روشن به مدارک و مستنداتی که مشخصاً باید مورد رسیدگی قرار گیرد، افرادی که باید با آنان تماس گرفته شود و اشخاصی که باید از آنان تاییدیه دریافت گردد). 3. اجرای روشهای یاد شده در بند 2 بالا، به منزله حسابرسی یا بررسی اجمالی نیست و بنابراین، هیچ اطمینانی نیز اظهار نخواهد شد. 4. گزارش یافته های عینی، تنها به رسیدگیهای مندرج در بند 1 قرارداد مربوط می‌شود و صورتهای مالی شرکت را به عنوان یک مجموعه واحد دربرنمی گیرد.

16. نمونه قرارداد اجرای روشهای توافقی تعهدات واحد مورد رسیدگی 5. ارائه کلیه اطلاعات ، اسناد، مدارک و دفاتر (دستی و یا کامپیوتری) مورد نیاز برای اجرای روشهای توافقی. 6. عدم استفاده از گزارش (یافته های عینی) برای مقاصدی غیر از هدف یاد شده در بند 1 بالا، و توزیع گزارش مزبور، منحصراً بین اشخاصی که در مورد روشهای بالا توافق کرده اند. 7. تامین محل کار، امکانات و تسهیلات مناسب و همچنین، همکاری کارکنان واحد مورد رسیدگی در تهیه و ارائه صورت ریز و جداول تفصیلی مورد نیاز برای انجام هر چه بهتر موضوع قرارداد. 8. پرداخت به موقع صورتحسابهای حق الزحمه. حق الزحمه 9. مبنای تعیین حق الزحمه، مدت کارکرد حسابرسان مامور انجام کار است که متناسب با پیشرفت کار، صورتحساب می‌شود. حق الزحمه ساعتی هریک از حسابرسان بر حسب تجربه و مهارت و در نتیجه ، میزان مسئولیتی که به عهده دارند، متفاوت است. طبق بررسیهای به عمل آمده، حق الزحمه، شامل حق الزحمه ساعات کار مستقیم، سایر هزینه های مستقیم (از قبیل هزینه های فوق العاده ماموریت خارج از مرکز و ایاب و ذهاب) و سربار قابل تخصیص ، در مجموع به میزان . . . ریال برآورد می‌شود.

17. نمونه قرارداد اجرای روشهای توافقی سایر موارد 10. این قرارداد از تاریخ مبادله تا . . . اعتبار دارد. 11. هرگونه اختلاف طرفین قرارداد در اجرای مفاد آن ، از طریق هیاتی سه نفره متشکل از نماینده واحد مورد رسیدگی/واحد درخواست کننده، نماینده حسابرس و یک شخص مورد قبول دو طرف، حل و فصل خواهد شد. 12. این قرارداد در 12 ماده و یک تبصره و در 2 نسخه که هر دو نسخه در حکم واحد است، تنظیم و در تاریخ . . . به امضای طرفین قرارداد رسیده است. واحد مورد رسیدگی/ واحد درخواست کننده حسابرس

18. اطلاعاتی که روشهای توافقی رسیدگی، درمورد آنها کاربرد دارد • اگرچه تاکید بخش 92 استانداردهای حسابرسی بر اطلاعات مالی است ، اما می تواند برای رسیدگی به اطلاعات غیر مالی نیز سودمند واقع شود، مشروط به آن که حسابرس از موضوع و معیارهای منطقی برای سنجش یافته های خود، شناخت کافی داشته باشد.

19. نمونه گزارش اجرای روشهای توافقی سربرگ موسسه حسابرسی (حاوی نشانی) گزارش یافته های عینی به: . . . (اشخاصی که حسابرس را دعوت به کار کرده اند) . . . این موسسه روشهای توافق شده زیر را در مورد حسابهای پرداختنی شرکت نمونه درتاریخ 30مهرماه xx13، به شرح صورت ریز پیوست، اجرا کرده است. روشهای زیر که بر اساس استانداردهای حسابرسی ”اجرای روشهای توافقی رسیدگی به اطلاعات مالی“ انجام شده، تنها به منظور کمک به شما در ارزیابی اعتبار حسابهای پرداختنی صورت گرفته است. 1. تراز حسابهای پرداختنی درتاریخ 30مهر xx13 تهیه شده توسط شرکت نمونه، دریافت، درستی جمعهای آن آزمون و مانده آن با حساب مربوط در دفتر کل ، مطابقت شد. 2. فهرست تامین کنندگان عمده مواد و کالا و مبالغ بستانکاری آنان در تاریخ 30 مهر xx13، به شرح پیوست، با اسامی و مبالغ مندرج در تراز حسابهای پرداختنی مقایسه شد. 3. صورت وضعیت مربوط به تامین کنندگان عمده مواد و کالا به تاریخ 30 مهر xx13 دریافت یا از تامین کنندگان مزبوردرخواست شد مانده طلب خود را در تاریخ یاد شده ، تایید کنند.

20. نمونه گزارش اجرای روشهای توافقی 4. صورت وضعیتها یا تاییدیه های مزبور با مبالغ مندرج در فهرست موضوع بند 2 بالا مقایسه شد. برای اقلامی که مغایرت داشت، از شرکت نمونه صورت تطبیق دریافت شد. صورتحسابها، برگه های بستانکار و چکهای در راه با مبالغ بیش از . . . . ریال مندرج در صورتهای تطبیق، شناسایی و فهرست شد. دریافت این صورتحسابها و برگه های بستانکار پس از تاریخ 30 مهر xx13 و تحویل چکهای در راه مزبور پس از آن تاریخ، مشخص و رسیدگی، و ا ز ضرورت درج آنها در صورتهای تطبیق ا طمینان حاصل شد. یافته های این موسسه به شرح زیر اعلام می‌شود: الف. در مورد بند 1، جمعهای تراز، درست بود و مانده آن با دفتر کل مطابقت داشت. ب. در مورد بند 2، مبالغ مورد مقایسه مطابقت داشت. پ. در مورد بند 3، صورت وضعیت کلیه تامین کنندگان عمده مواد و کالا در تاریخ 30 مهر xx13 موجود بود. ت. در مورد بند 4، مبالغ موضوع این بند مطابقت داشت یا برای مبالغ مورد اختلاف، شرکت نمونه، صورتهای تطبیق تهیه کرده بود که در آن برگه های بستانکار، صورتحسابها و چکهای در راه با مبالغ بیش از . . . ريال ، به استثنای موارد زیر، به گونه ای مناسب منظور شده بود: (مشخص کردن موارد استثنا) از آنجا که روشهای رسیدگی بالا، حسابرسی یا بررسی اجمالی نیست، این موسسه نیز اطمینانی درباره حسابهای پرداختنی به تاریخ 30 مهر xx13 اظهار نمیکند. چنانچه این موسسه روشهای رسیدگی بیشتری را اجرا می کرد یا حسابرسی یا بررسی اجمالی منطبق با استانداردهای حسابرسی را انجام می داد، احتمالاً با موارد دیگری برخورد می کرد که گزارش آنها ضرورت می یافت.

21. نمونه گزارش اجرای روشهای توافقی این گزارش منحصراً برای دستیابی به هدف مندرج در ابتدای گزارش و به منظور اطلاع شما تهیه شده است و نباید برای هدف دیگر یا ارائه به سایرین استفاده شود. این گزارش، تنها به حسابها و اقلام مشخص شده در بالا مربوط می‌شود و صورتهای مالی شرکت را به عنوان یک مجموعه واحد، دربرنمی گیرد. موسسه حسابرسی . . . تاریخ: