м-р Љупка Георгиевска Дирекција за монетарна политика и истражување

1. АНАЛИЗА НА СТЕРИЛИЗАЦИОНАТА ПОЛИТИКА НА НБРМ (прелиминарна верзија) м-р Љупка Георгиевска Дирекција за монетарна политика и истражување Народна банка на Република Македонија Скопје, јуни 2013 година

2. Содржина • Мотивација за истражувањето • Капиталните текови и стерилизационата политика на НБРМ -историски трендови • Анализа на стерилизационата политика: теоретска рамка • Преглед на литература • Емпириска анализа на стерилизационата политика на НБРМ • Заклучни согледувања

3. Мотивација за истражувањето • Двата глобални “бранови” на капитални текови кон земјите во развој со позитивни ефекти и врз македонската економија • Континуирани нето-приливи во капитално-финансиската сметка, главно во форма на СДИ • Зголемените капитални приливи главно со позитивни импликации врз земјата-реципиент • Можни негативни ефекти доколку не се менаџираат соодветно • При отворена економија и режим на фиксен девизен курс ефикасноста на монетарната политика значајно условена од интеракцијата помеѓу монетарните инструменти и капиталните текови • Стерилизирани интервенции на девизниот пазар • Наша цел:Анализа на стерилизационата политика на НБРМ преку оценка на стерилизационен и офсет коефициент

4. Капиталните текови во РМ • Континуирано кумулирање на нето-приливи, во просек од околу 7,5% од БДП за периодот 1998-2010 година • СДИ со доминантно учество, по што следуваат заемите и трговските кредити Капиталните приливи во основа доволни за покривање на тековниот дефицит, овозможувајќи кумулација на девизни резерви

5. Монетарните импликации од растот на девизните резерви во основа неутрализирани преку монетарните инструменти на НБРМ • Благајничките записи на НБРМ - основен монетарен инструмент за стерилизација на капитални текови

6. a) функција на рекација на централната банка, равенка (8): ∆NDAt=α0+α1∆NFAt+α2 ∆logmmt+α3∆logREERt+α4 ∆logIPt+α5INFLt+α6∆DIRt +α7∆BUDGt + μt a) функција на рекација на централната банка, равенка (8): ∆NDAt=α0+α1∆NFAt+α2 ∆logmmt+α3∆logREERt+α4 ∆logIPt+α5INFLt+α6∆DIRt +α7∆BUDGt + μt ∆NDAt=α0+α1∆NFAt+α2 ∆logmmt+α3∆logREERt+α4 ∆logIPt+α5INFLt+α6∆DIRt +α7∆BUDGt + μt Анализа на стерилизационата политика: теоретска рамка • Оценка на стерилизационен и офсет коефициент ∆NDA = α1∆NFA + γi Xi ∆NFA = β1∆NDA + δi Zi α1 – коефициент на стерилизација; -1< α1<0; α1 =-1 е индикатор за целосна стерилизација β1 - офсет коефициент; -1< β1<0; β1=-1 е индикатор за совршена мобилност на капиталот Xi– вектор на дополнителни варијабли значајни за поставеност на монетарната политика: инфлација, монетарен мултипликатор, девизен курс, економска активност, ниво на домашна и странска каматна стапка, фискална политика и други. Zi – вектор на дополнителни варијабли за т.н. “push” и “pull” фактори на нивото на капиталните приливи: слична структура како вектор Xi

7. Преглед на литература • Ouyang et al (2007): Целосна стерилизација на капиталните приливи во Р.Кина за периодот 1999-2005 год. во услови на висока мобилност на капиталот (висок офсет коефициент). Стерилизацијата детерминирана и од нивото на монетарниот мултипликатор и јавните расходи • Ljubaj et al (2010):обемна, но не и целосна стерилизација на капиталните приливи во Хрватска во периодот 2000-2009 год. којашто се оценува како ефикасна (пониска вредност на офсет коефициентот во однос на вредноста на коефициентот на стерилизација • Muhammad (2007): парцијална стерилизација ан капиталните приливи во Пакистан во периодот 2001-2006 год., при многу ниска мобилност на капиталот (офсет коефициент близок до нула) • Палиħ (2005): Обемна, но не и целосна стерилизација на капиталните приливи во Србија.

8. Емпириска анализа на стерилизационата политика на НБРМ: методологија и податоци (1) • Методологија: GMM • Период:јануари 2000-април 2011 год.; месечни податоци • Спецификација на моделот: • 1) функција на реакција на централната банка ∆NDAt=α0+α1∆NFAt+α2 ∆logmmt+α3 ∆logREERt+α4 ∆logIPt+α5INFLt+ α6∆DIRt+α7∆BUDGt + μt 2) равенка на капитални текови ∆NFAt=β0+ β1∆NDAt+ β2∆logmmt+β 3∆logREERt+β4∆logIPt+ β5INFLt+ β6∆DIRt+ β7∆BUDGt + ηt

9. Емпириска анализа на стерилизационата политика на НБРМ: методологија и податоци (2) ∆NDAt=α0+α1∆NFAt+α2 ∆logmmt+α3 ∆logREERt+α4 ∆logIPt+α5INFLt+ α6∆DIRt+α7∆BUDGt + μt ∆NFAt=β0+ β1∆NDAt+ β2∆logmmt+β 3∆logREERt+β4∆logIPt+ β5INFLt+ β6∆DIRt+ β7∆BUDGt + ηt

10. Емпириска анализа на стерилизационата политика на НБРМ: резултати 1) Оценка на функцијата на реакција на централната банка – коефициент на стерилизација

11. 1) Оценка на функцијата на капиталните текови – офсет коефициент Емпириска анализа на стерилизационата политика на НБРМ: резултати

12. Заклучок • Обемна, но е и целосна стерилизација на капиталните текови во рамки на анализираниот период • Отсуство на позначајни негативни ефекти од високата капитална мобилност врз стерилизационата политика на НБРМ • Капиталните текови стимулирани од низа други фактори: стабилен макроекономски амбиент, позитивни перспективи, либерализација на капитални текови итн. • Насоки за унапредување на истражувањето: ажурирање на анализата; проверка на алтернативни верзии за ∆NDA

13. ВИ БЛАГОДАРАМ НА ВНИМАНИЕТО! GeorgievskaL@nbrm.mk http://www.nbrm.mk