310 likes | 798 Views
BOY KISALIĞI. Prof.Dr. Oya ERCAN. Büyümeme: Hastalığın önemli bir bulgusu!. Kısa boylu çocuk:Boyu içinde bulunduğu toplumun 3.persantilinin altında olan çocuk. İlk değerlendirmede dikkat edilmesi gereken özellikler: 1 - Anne-baba boyu - Puberte yaşı
E N D
BOY KISALIĞI Prof.Dr. Oya ERCAN
Kısa boylu çocuk:Boyu içinde bulunduğu toplumun 3.persantilinin altında olan çocuk
İlk değerlendirmede dikkat edilmesi gereken özellikler: 1 - Anne-baba boyu - Puberte yaşı 2- Doğumda ağırlık-gestasyon yaşı-büyümenin nasıl seyrettiği 3-İştah ve sağlık durumu 4-Spesifik semptomlar? 5- Sosyal anamnez
Genel fizik muayene : Vücut oranlarının gözlemlenmesi Beslenme durumu Anormal yüz görünümü, anomali? Optik disklerin görünümü İdrar analizi
A-Hemen değerlendirilmesi gerekenler: Boy 3 persantilin çok altında ise Kronik hastalık 25 persantilin altında büyüme hızı(1 yılda )
B-Genetik boy kısalığı Sağlıklı 3. persantil yakınında boy Hedef persantilde Yeterli büyüme hızı *Ya anne-babada patoloji var da bu çocuğu da etkilemiş ise?
C-Fiziksel hastalık yok ancak sosyal problemler veya yoksunluk var
İLERİ ARAŞTIRMALAR: • Oturma yüksekliğinin ölçülmesi • Yağ ve kas gelişiminin değerlendirilmesi (Kol çevresi-triceps deri kıvrımı kalınlığının ölçülmesi) • Göz dibi muayenesi- görme alanı muayenesi
Kemik yaşı tayini Kromozom analizi(Turner?) Basit böbrek fonksiyon testleri:İdrar kültürü, üre, kreatinin Tiroid fonksiyonu(sT4,TSH) Hemoglobin Malabsorpsiyon?
Bu şekilde ailevi boy kısalığı- organik hastalığı olanlar tanınır. Geriye büyüme hormonunun çeşitli derecelerdeki eksikliği* ve gecikme kalır *IGF-1 düzeyi
GENETİK İki grup gen 1- Çocuğun final boyunu belirleyen genler - Boy 3 persantile yakın ve büyüme 3.p.’e paralel - Büyüme hızı normal *Anne:151 cm,Baba:163 cm - Kemik yaşı normal - Puberte normal yaşta 2- Olgunlaşma hızı, pubertenin başlama ve büyümenin sonlandığı yaşı belirleyen genler - Büyüme hızı sınırda - Ailede maturasyon gecikmesi - Kemik yaşı ileri - Öngörülen boy normal KISA VE GECİKMİŞ = çok kısa
BOY KISALIĞI SEBEPLERİ: KEMİK HASTALIĞI • Daha çok ekstremite kemikleri ve omurga etkilendiğinden orantısız boy kısalığı mevcuttur. • Ancak hipokondroplazi gibi durumlarda hemen dikkati çekmeyebilir. En iyisi oturma yüksekliğinin total boya oranıdır
İSKELET DİSPLAZİLERİ 1- Disostozlar 2- Osteokondrodisplaziler Boyu en çok etkileyen kondrodistrofilerdir (Tübüler kemiğin ve/veya omurganın yetersiz büyümesine bir örnektir) a)Doğumda tanı konulabilenler b)Daha sonra tanınabilenler(belirgin hale gelenler) hipokondroplazi
DİĞER KEMİK HASTALIKLARI • Mukopolisakkaridoz • Mukolipidoz
Sendromlar • Tuhaf yüz görünümü • Mental retardasyon • Düşük doğum ağırlığı Sendrom tanısı • Klinik • Özel klinik özelliklerin taranması • Bilgisayar programları
Ekstra seks kromatin materyali mevcudiyeti dışındaki kromozom anomalilerinin hepsi boy kısalığına yol açar (Trizomiler 21,18,13,parsiyel delesyon)
TURNER SENDROMU • Neonatal lenfödem • Ayrık meme başları • Arka saç çizgisinin düşük oluşu • Pterygium colli • Erişkin boy : Mozaik=145.2 cm 45X =142.5 cm
DİĞER SENDROMLAR: • Russell-Silver • Aarskog • Noonan
MAJOR ORGAN VEYA METABOLİZMA HASTALIĞI • Astım • Böbrek hastalığı • Konjenital kalp hastalığı • DM • Kronik anemi • Mental retardasyon
BESLENME BOZUKLUKLARI • Kwashiorkor • Marasmus • Kronik hastalığa bağlı yetersiz alım Böbrek hastalığı Enfeksiyonlar Psikolojik bozukluklar(anoreksia nervoza,depresyon) Kronik barsak hastalığı
Kronik Barsak hastalığı Kistik fibroz Hafif Çöliak hastalığı Kron hastalığı Sadece boy kısalığı Karın ağrısı,distansiyon Gevşek gaita Anemi
Malnutrisyonlu çocuklar genellikler zayıf olmakla birlikte Klasik Kwashiorkor Çöliyak hastalığı durumlarında zayıflık söz konusu olmayabilir.Kronik yetersiz beslenme :Bodurluk
DÜŞÜK DOĞUM AĞIRLIĞI • Boyu kısa olan SGA doğmuş çocuklar 1- Genetik veya metabolik problemler 2-İntrauterin zarar Rubella Sitomegalovirus Alkol Folik asid antagonisti vb. 3-Plasental disfonksiyon 4-Sendromlar (sebebi bilinmeyen)
ENDOKRİN HASTALIKLAR 1-Tiroid disfonksiyonu Herhangi bir yaşta başvurabilir Otoimmün tiroidit 2- Kortikosteroid fazlası Cushing sendromu, yatrojenik 3-Büyüme hormonu yetersizliği Makat gelişi Doğum ağırlığı normal • İzole • Multipl ->Organik hipotalamik veya hipofizer hastalık (Kraniofarenjioma) 4- B.H insansivitesi
BOY KISALIĞI SEBEPLERİNİN SIKLIĞI • 1/4000 Büyüme hormonu yetersizliği (değişebilir) • 1/3000 Hipotiroidizm • 1/3000 Turner Sendromu • 1/2000 Çöliak hastalığı