1.2k likes | 2.51k Views
OBSTETRİK ANESTEZİ ve ANALJEZİ. ANNE BEBEK K.DOĞUMCU ANESTEZİST. Gebelik Sırasında Sistemlerdeki Değişiklikler. Solunum sistemi Kardiyovasküler sistem Sindirim sistemi Üriner sistem Hematolojik sistem Santral sinir sistemi Endokrin ve metabolik.
E N D
Gebelik Sırasında Sistemlerdeki Değişiklikler • Solunum sistemi • Kardiyovasküler sistem • Sindirim sistemi • Üriner sistem • Hematolojik sistem • Santral sinir sistemi • Endokrin ve metabolik
Fonksiyonel Rezidüel Kapasitedeki Azalma ve Artmış Dakika Ventilasyonu • İnhalasyon anestezikleri ile yapılan indüksiyonun hızını arttırır (MAC değerini düşürür).
Fonksiyonel Rezidüel Kapasitedeki Azalma ve Artmış Oksijen Tüketimi • Annenin oksijen rezervini azaltır, • Anneyi hipoksiye daha uygun hale getirir.
Solunum Sistemi • Oral, nasal farinkste, larinks ve trakeada ödem meydana gelir(entübasyon güçlüğü)
Supin Hipotansiyon Sendromu • Maternal semptomları, kalbe venöz dönüşün azalmasına bağlıdır. • Terme yakın gebeliklerin yaklaşık %15’inde görülür
SHS Önlemek İçin • Hasta supin pozisyonda yatırılmamalı, sol tarafa uterus deplasmanı yapılmalıdır • Ameliyat masası 15 derece sola yatırılabilir • Gebenin sağ kalçası altına çeşitli yumuşak materyaller koyarak, sağ kalça kaldırılabilir .
Sindirim Sisteminde Meydana Gelen Değişiklikler: • Tonus ve motilitesi genellikle azalır, • Gastrik reflü ve özofajit, • Dişetleri hiperemik, • Safra kesesinin fonksiyonu belirgin olarak bozulur, • Hepatik kan akımı değişmemekte veya çok az artmaktadır.
Tüm gebeler, sıvı veya solid materyal aspirasyon riski altındadırlar.
Renal Değişiklikler • Asemptomatik bakteriüri, • Piyelonefrit insidansı artar, • Üriner staz, • Glomerüler filtrasyon hızında artış, • Serum üre ve kreatinin düşer , • Plazma renin aktivitesi yüksektir.
Hematolojik Sistemdeki Değişiklikler • Plazma volümü %50 artar, • Eritrosit hacmi %18-30 artar, • Hematokrit düşer, • Maternal demir konsantrasyonu, çoğunlukla düşer, • Trombosit miktarında progresif bir azalma, • Fibrinojen seviyelerinde 400-500 mg/dl artış.
Endokrin Değişiklikler • Tiroid • Pankreas
Tiroid • Terme kadar gebelikte tiroid morfoloji ve histolojisinde, laboratuvar bulgularında farklılıklar olsa da, gebe kadın ötiroiddir.
Pankreas • Hücrelerin hipertrofi ve hiperplazisi • AKŞ 12-14 saat sonunda hamile olmayanlardan 15-20 mg/dl daha düşüktür • Karbonhidrat yüklemesine kan glukoz cevabı, hamile olmayanlardan daha fazladır
Asit - Baz Dengesi: • Kan pH’sındaki artış, oksijen dissosiasyon eğrisini sola doğru kaydırır ve maternal hemoglobinin oksijen affinitesini arttırarak (Bohr etkisi) maternal kanın oksijeni serbestleştirmesini azaltır.
Böylece azalmış bir maternal PCO2 ile sonuçlanan hiperventilasyon fetustan anneye karbondioksit geçişini kolaylaştırır. Bununla birlikte kan pH’sındaki minimal artış maternal eritrositlerdeki oksijen dissosiasyon eğrisini tekrar sağa doğru kaydırarak fetusa oksijen transportunu kolaylaştırır
SSS Değişiklikleri • Ekstradural basınç artar, • Epidural damarların genişlemesi vertebral kolondaki BOS miktarını azaltması, • Lokal anesteziklere nörosensitivitenin artması.
SSS Değişiklikleri • Epidural anestezi uygulaması güçleşir • Lokal anestezik ihtiyacı azalır
Obstetrik Anestezi ve Analjezi • Sezaryen anestezisi • Gebeye başka bir cerrahi girişim uygulanması • Doğum analjezisi • Fetal anestezi
Eski yunan , Hint ve İran yazıt ve efsanelerinde sezaryen yapılmış olabileceğine dair ip uçları vardır
Sezaryen doğumunun endikasyonları • Onaylanmış Endikasyonlar • Tartışmalı Endikasyonlar
Onaylanmış Endikasyonlar • Başarısız indüksiyon • Sefalopelvik uyumsuzluk • Eylemin ilerleyememesi • Kanıtlanmış fetal distres • Plasentanın erken ayrılması “Plasenta previa” • Umblikal kordon sarkması • Doğum yolunda engel iyi ve kötü huylu tümörler • Aktif genital herpes enfeksiyonu • Yapışık ikizler
Tartışmalı Endikasyonlar • Makat gelişi • Eski sezaryen vakası • İmmün trombositopeni • Şiddetli Rh immünizasyonu • Büyük konjenital fetal anomaliler • Serviks karsinoması • Doktor yakını?!
Sezaryen doğumu, maternal ve fetal riskleri olmayan, tehlikesiz bir operasyon değildir.
Sezaryen Doğumunda Komplikasyonlar(1) • Hastaların %25-50’sinde nedeni açıklanamayan ateş, • Endometrit, • Yara enfeksiyonu.
Sezaryen Doğumunda Komplikasyonlar(2) • Hemoraji, • Aspirasyona bağlı atelektazi, • İdrar yolları enfeksiyonu, • Tromboflebit, • Pulmoner embolizm.
Anestezi Seçimi • Anne için en güvenli • Bebeğe en az zararlı • Obstetrisyene en iyi çalışma imkanı veren • Anestezistin en iyi bildiği
Premedikasyon • Diazepam (2.5 mg-10 mg) • İntravenöz fentanil (1 mcg/kg )
Anestezi • Rejyonal • Genel
Rejyonal Anestezi • Spinal Anestezi • Epidural Anestezi • Kombine Spinal – Epidural Anestezi • Kaudal Anestezi
Sezaryende Spinal Anestezi UYGULAMA
Avantajları • Anestezinin hızlı başlaması • Basitliği • Güvenilirliği (Başarısızlık oranı %2.8 ) • Hasta uyanık (aspirasyon tehlikesi az) • Annenin doğuma iştirakine izin vermesi • Cerrahiye stress cevabı azaltması
Dezavantajları • Postdural delinmeye bağlı başağrısı olasılığı • Sınırlı etki süresi (kontinü teknik kullanılmadıysa) • Genel ve epidural anesteziye göre daha fazla hipotansiyon riski • Total spinal blok riski
Kontrendikasyonlar • Hasta istemediyse • Ciddi maternal hipertansiyon veya hipotansiyon • Hipovolemi • Koagülasyon bozukluğu • Aktif bakteriyemi veya sepsis • Girişim yerinde lokal enfeksiyon • Hipotansiyon oluşabilecek kardiyak bozukluklar • Bazı nörolojik bozukluklar (multipl skleroz gibi)
Epidural Anestezi Avantajları (1) • Spinal anesteziye oranla daha az maternal hipotansiyon insidansı • Lokal anestezikler yavaşça titre olabilir • Hemodinamik stabilite • Dural delinmeyi ekarte eder
Epidural AnesteziAvantajları (2) • Epidural opioid, lokal anestezik veya kombinasyonu ile postoperatif ağrı giderimi • Doğuma anne iştirakine izin verir • Cerrahiye stress yanıtı azaltır
Dezavantajları • Daha fazla başarısızlık oranı • Daha büyük miktarda lokal anestezik ve/veya opioid gereksinimi • Subaraknoid enjeksiyon ile total sipinal blok potansiyeli • Masif epidural veya subdural enjeksiyon potansiyeli • İntravasküler enjeksiyon potansiyeli • Neonatalin ilaca maruz kalması daha fazla • Spinal anesteziye göre yavaş başlangıç
Kontrendikasyonlar • Hasta istemezse • Epidural anestezi performansında veya komplikasyonlarını tedavi etmede hekim maharetten yoksunsa • Girişim yerinde lokalize sellülit veya dermatit veya akut jeneralize enfeksiyon varsa • Akut organik santral sinir sistemi hastalığı (enfeksiyöz veya non enfeksiyöz) varsa • Ciddi kan kaybı ve/veya şoka bağlı hipotansiyon ve hemodinamik instabilite • Pıhtılaşma mekanizmasında bozukluk