1 / 13

ONKOLOGJIA

ONKOLOGJIA. Koncepte dhe perkufizime. Tumoret. Tumori eshte nje mase anormale indesh, rritja e se cilit eshte e ekzagjeruar dhe jo e koordinuar ne krahasim me indin e origjines, e cila vazhdon dhe pas mbarimit te stimulit qe e ka filluar. TERMINOLOGJI.

duer
Download Presentation

ONKOLOGJIA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ONKOLOGJIA Koncepte dhe perkufizime

  2. Tumoret • Tumori eshte nje mase anormale indesh, rritja e se cilit eshte e ekzagjeruar dhe jo e koordinuar ne krahasim me indin e origjines, e cila vazhdon dhe pas mbarimit te stimulit qe e ka filluar.

  3. TERMINOLOGJI • Onkologji( nga gr.onkos- fryrje), shkenca qe studion tumoret. • Neoplazi( neos – I ri, plasos- formacion), formacion I ri. Masa tumorale perbehet nga qeliza te reja, te sapoformuara, te pagjendura me pare. • Tumor (lat.fryrje, enjtje). I referohet aspektit makroskopik te tumorit. • Kancer ose karcinome( lat-gaforre, gr-karkinos) Sinonim I tumorit malinj( e merr emrin nga aspekti infiltrativ I tumorit, sidomos ai I gjirit)

  4. Ndryshimet kryesore midis tumoreve beninje dhe malinje. • Karakteristikat T.B. T.M. • V.e rritjes e ngadalte e shpejte • Mitoza e paket e shumte • Atipite citologj. Mungojne prezente • Shkallet e diff. E shprehur e paket • Zhvillimi I zgjeruar infiltrativ • Kapsula prezente mungon • Demet perreth nga kompres. Nga zevendes. • Gj.linfatike mungojne prezente • Metastaza mungojne te mundshme • Recidiva mungojne te mundshme • Efektet lokale gjenerale

  5. Agjentet dhe faktoret kancerogjene • Kanceri ka prejardhje multifaktoriale, pra qe te zhvillohet duhet kombinimi I disa faktoreve te quajtur faktore kancerogjene. • Keta faktore nuk ‘ shkaktojne’ kancer, po rrisin probabilitetin e semundjes. • Disa nga keta faktore jane • - duhani • - alkooli • - mishi I pjekur( kanceri kolo-rektal dhe I stomakut) • - Mishi dhe sallamet me nitrite/nitrate • - kripa(NaCl)-OBSH rekomandon 500 mg/dite • - dioksinat • -amianti • -benzeni • -radoni • -rrezet UV diellore

  6. Fizpatologjia e procesit malinj • Kanceri eshte nje proces patologjik, I cili fillon kur qeliza anormale, tranformohen nga mutacionet gjenetike te ADN qelizore. • Qelizat anormale fillojne te shumohen ne menyre te crregullt duke injoruar sinjalet e rregullta te rritjes. • Keto qeliza fitojne kapacitet invaziv dhe modifikojne indet perreth dhe nepermjet eneve te gjakut dhe atyre linfatike shkojne ne pjese te tjera te trupit. • Ky fenomen njihet me emrin METASTAZE.

  7. Skemat e rritjes qelizore • Indet kane periudha te shpejta rritjeje. • IPERPLAZIA-rritje e numrit te qelizave • METAPLAZI-konvertim I nje lloj qelize mature ne ne nje tjeter tip. • DISPLAZI-qeliza qe ndryshojne nga qelizat e tjera te te njejtit ind nga forma, dimensioni dhe funksioni. • ANAPLAZI-mungojne karakteristikat normale te qelizave, qe ndryshojne ne forme dhe organizim nga ato origjinalet.Ne pergjithesi jane malinje. • NEOPLAZI-rritje e pakontrolluar e qelizave pa kerkese fiziologjike.

  8. Klasifikimi I tumoreve ne baze te indeve • Lloji I indit T.B T.M. • EPITELIAL papilome adenokarcinome • LIDHOR fibrome fibrosarkome • MUSKULAR leiomiome leiomiosarkome • NERVOR neurome neuroblastome • HEMATOLOGJIK leucemi mielocitare • ENDOTELIAL hemangiome-hemsarkome

  9. Parandalimi dhe depistimi I Ca • Screening-Analize sistematike, e kryer me mjete klinike, instrumentale ose laboratorike, per te zbuluar nje semundje ne faze preklinike ose paraardhesit e nje semundjeje ne popullaten e pergjithshme ose ne nje nengrup te saj. • Objektivi I screening • Te ulet mortaliteti per arsye specifike ne popullaten qe I nenshtrohet rregullisht kontrrolleve per diagnoze te parakohshme te Ca. • Karakteristikat e screening • Proces komplex I organizuar ne faza te ndryshme • Secila faze I nenshtrohet kontrrollit te cilesise • Perfshin shume disiplina dhe profesione • Parashikohet nje bilanc mes efekteve pozitive dhe negative • Duhen vleresuar kostot efektive • Duhet te garantoje barazi maximale per te patur shendet te gjithe qytetaret pav. Nivelit socio-ekonomik,etj.

  10. Kur kryhet nje screening • Kur frekuenza e tumorit ka nje impakt te madh social • Tumori ka nje faze te gjate asimptomatike • Ekziston nje test qe e zbulon tumorin ne kete faze. • Ekziston nje trajtim specifik, qe po te aplikohet ne kete faze te semundjes e permireson prognozen e saj. • Efektet pozitive I kalojne ato negative.

  11. Fazat e screening • 1.Ftesa ndaj popullates.2.Kryerja e testit.3.Ndjekja e popullates target. • Gjate ketyre fazave duhen patur parasysh standartet e meposhtme • Informimi I popullates • Garancia e rezultateve • Disponibiliteti I survejimit epidemiologjik, per vleresimin jo vetem te strukturave shendetesore, por edhe pjesemarrjen dhe impaktin mbi incidencen dhe mortalitetin.

  12. Diagnostikimi I Ca. • Imazheria • Analizat laboratorike • Biopsia • Nder ekzaminimet imazherike permendim: • Rrezet X • Tomografia e kompiuterizuar • Shintigrafia kockore • Ekografia • Rezonanca manjetike • Nder analizat laboratorike permendim: proteina C reaktive,eritrosedimenti,alfafetoproteina, markuesit tumorale, provat e heparit. • Biopsia perfshin 3 nendarje • Agobiopsia • Biopsia e pjesshme • Biopsia e plote( heqja e gjithe mases)

  13. Llojet e diagnozes • Ka 3 lloje diagnozash: • - e hershme • - recidivante • -simptomatike

More Related