GIÔÙI THIEÄU VEÀ GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO

1. GIÔÙI THIEÄU VEÀ GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO Quaù trình giaûi quyeát vaán ñeà saùng taïo (CPS) ñöôïc döïa treân caùc nghieân cöùu vaø phaùt hieän cuûa Dr. Sidney Parnes vaø Dr. Alex Osborn. Quaù trình 10 böôùc ñaàøu tieân ñaõ ñöôïc toång hôïp thaønh 6 böôùc. Ñaây khoâng phaûi laø phöông phaùp vôùi caùc böôùc cöùng nhaéc, maø laø moät chæ daãn giuùp chuùng ta ñi töø tình huoáng cuûa vaán ñeà ñeán moät giaûi phaùp coù theå hoaït ñoäng. Moãi böôùc gaén chaët vôùi caû hai kyõ naêng tö duy: ña daïng vaø hoäi tuï. Giaûi quyeát caùc vaán ñeà moät caùch saùng taïo laø moät kyõ naêng coù theå hoïc ñöôïc. Noù phaûi ñöôïc taäp luyeän gioáng nhö baát kyø kyõ naêng naøo ñeå trôû neân thaønh thaïo. Ñeå hieåu bieát roõ raøng veà caùc böôùc cuûa quaù trình CPS, baïn neân laøm vieäc vôùi caùc kyõ thuaät khaùc nhau cho moãi böôùc rieâng reõ. Keát quaû laø moät ngöôøi choïn nhöõng kyõ thuaät höõu ích nhaát cho moãi böôùc khi hoï tieán boä thoâng qua quaù trình. Caùc kyõ thuaät khaùc nhau ñöôïc thieát keá cho nhöõng tình huoáng vaán ñeà khaùc nhau.

2. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:Quaù trình döïa treân nghieân cöùu cuûa Dr. Sidney Parnes vaø Dr. Alex Osborn Tìm kieám Söï hoãn ñoän Tìm kieám Söï kieän, Söï thaät Tìm kieám Vaán ñeà Tìm kieám YÙ töôûng Tìm kieám Giaûi phaùp Tìm kieám Söï chaáp nhaän

3. Sô ñoà cuûa quaù trình giaûi quyeát vaán ñeà saùng taïo Söï hoãn ñoän: Trong vaøi caâu chung nhaát, moâ taû tình huoáng vaán ñeà – muïc tieâu baïn muoán ñaït tôùi, moät söï thay ñoåi caàn ñöôïc thöïc hieän, vaân vaân ... Tìm kieám söï kieän: Lieät keâ caùc söï kieän cuûa tình huoáng vaán ñeà. Baïn coù caàn theâm thoâng tin naøo khoâng? Tìm kieám vaán ñeà: Trình baøy vaán ñeà baét ñaàu vôùi caùc töø, “Theo caùch naøo toâi coù theå... ? (IWWMI). Laëp laïi vieäc trình baøy vaán ñeà nhieàu laàn baét ñaàu vôùi moãi baùo caùo veà vaán ñeà vôùi IWWMI ... Luoân gaén caùc vaán ñeà con xuaát hieän taïi moãi böôùc. Ñoâi khi hoûi taïi sao baùo caùo veà vaán ñeà laïi giuùp laøm roõ vaán ñeà? Löôïng giaù sau moãi böôùc Söûõ duïng caùc nhaân toá giôùi haïn nhö laø caùc tieâu chí. Tìm kieám yù töôûng: Choïn baùo caùo vaán ñeà theå hieän vaán ñeà ñuùng nhaát. Suy nghó veà nhöõng giaûi phaùp choïn löïa khaùc nhau ñoái vôùi vaán ñeà. Thuùc ñaåy cho nhieàu yù töôûng – baát ngôø – töï thaân. Trì hoaõn phaùn quyeát qua moãi böôùc Tìm kieám giaûi phaùp: Ñöa ra nhöõng tieâu chí cho löôïng giaù caùc giaûi phaùp coù theå. Ño luôøng caùc choïn löïa döïa treân caùc tieâu chí. Choïn giaûi phaùp baïn cho laø toát nhaát. Tìm kieám chaáp nhaän : Ai seõ giuùp baïn ñaït ñöôïc söï chaáp nhaän cho yù töôûng naøy? Lôïi theá cuûa noù laø gì? Baïn seõ vöôït qua nhöõng ñieåm yeáu theá naøo? Thieát keá moät keá hoaïch haønh ñoäng cho thöïc hieän giaûi phaùp naøy. Lieät keâ caùc nguoàn löïc cho vieäc thöïc hieän. Lieät keâ caùc trình töï, caùc böôùc caàn thieát ñeå thöïc hieän giaûi phaùp. Ñaùnh daáu moãi böôùc vôùi thôøi gian hoaøn thaønh. Lieät keâ taát caû caùc vaán ñeà coù theå coù khi thöïc hieän giaûi phaùp naøy. Baïn seõ vöôït qua chuùng theá naøo?

4. Sô ñoà döôùi ñaây laøm roõ lieân heä cuûa caùc böôùc cuûa quaù trìnhKeát cuïc cuûa moãi böôùc laø cô sôû cho böôùc tieáp theoTrong moãi böôùc, söï ña daïng ñeå thu thaäp thaät nhieàu caùc khaû naêng coù theå vaø söï hoäi tuï treân caùc thoâng tin ñöôïc taïo ra ñeå choïn löïa moät keát cuïc khaû thi hoaëc saûn phaåm cuûa töøng böôùc Tìm kieám Söï chaáp nhaän Tìm kieám Yù töôûng Tìm kieám söï hoãn ñoän Moâ taû ngaén goïn Giaûi phaùp ñöôïc minh chöùng Tìm kieám Söï kieän, Söï thaät Baùo caùo Vaán ñeà Keá hoaïch haønh ñoäng Caùc giaûi phaùp ñaày höùa heïn Tìm kieám Giaûi phaùp Tìm kieám Vaán ñeà Haønh ñoäng!!! Nhöõng söï kieän quan troïng nhaát (caùc noái keát, lieân heä)

5. “Toâi” Kieåm tra ... • Söï aûnh höôûng • Toâi coù moät tyù aûnh höôûng naøo vôùi ñieàu naøy? • Toâi coù quyeàn ñeå taïo ra nhöõng thay ñoåi? • Toâi coù moät vaøi aûnh höôûng vôùi ñieàu naøy? • Söï quan taâm • Toâi coù lôïi ích trong laøm vieäc vôùi vaán ñeà naøy? • Lieäu toâi coù quan taâm trong vieäc boû ra nhöõng noã löïc, naêng löôïng ñeå thay ñoåi ñieàu naøy? • Söï töôûng töôïng • Toâi coù saün loøng söû duïng trí töôûng töôïng cuûa toâi ñeå nhìn vaán ñeà naøy moät caùch khaùc bieät? • Toâi coù muoán nhöõng yù töôûng môùi cho tình huoáng naøy?

6. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:Tìm kieám söï hoãn ñoän • Qua böôùc naøy, tình huoáng “vaán ñeà” ñöôïc moâ taû moät caùch ngaén goïn nhö noù ñöôïc thaáy vaøo thôøi ñieåm naøy. • Nhöõng ví duï veà caùc caâu hoûi tìm kieám söï hoãn ñoän vaø caùc nhaän xeùt: • Moâ taû tình huoáng nhö baïn thaáy noù • Noùi veà tình huoáng • Toùm taét tình huoáng cuûa baïn trong moät caâu

7. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:Tìm kieám söï kieän, söï thaät Böôùc naøy chuù troïng vaøo thu thaäp nhöõng söï kieän, nhöõng aán töôïng, nhöõng caûm giaùc veà tình huoáng. Ví duï veà nhöõng caâu hoûi höôùng daãn cho tìm kieám söï kieän: Ai ... Nhöõng ngöôi naøo bao goàm trong tình höôùng? Nhöõng ai aûnh höôûng tôùi tình huoáng naøy? Caùi gì .. Lieät keâ caùc söï vaät, söï kieän, hieän töôïng coù lieân quan. Caûm giaùc naøo hoaëc hoaøn caûnh naøo coù lieân quan tôùi tình huoáng? Khi naøo ... Ñieàu naøy ñaõ xaûy ra khi naøo (naêm, thaùng, ngaøy, giôø . . .) Coù nhöõng thôøi gian naøo hoaëc nhöõng ngaøy naøo dính lieàn vôùi noù? ÔÛ ñaâu .. . ÔÛ ñaâu laø vò trí xaûy ra tình huoáng? Coù nhöõng nôi khaùc coù lieân quan vôùi noù khoâng? Theá naøo . . . Tình huoáng naøy ñaõ ñeán nhö theá naøo? Baïn vaø nhöõng ngöôøi khaùc lieân quan tôùi tình huoáng theá naøo? Tình huoáng naøy ñaõ vaø ñang aûnh höôûng tôùi caùc lónh vöïc khaùc cuûa cuoäc soáng cuûa baïn theá naøo?

8. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:Tìm kieám vaán ñeà • Trong böôùc naøy, caùc trình baøy cuï theå vaán ñeà ñöôïc phaùt trieån. Vaán ñeà neân ñöôïc trình baøy theo caøng nhieàu caùch khaùc nhau caøng toát. Moãi trình baøy neân baét ñaàu vôùi caùc töø , “theo caùch naøo toâi coù theå...?” (IWWMI) Theå hieän vaán ñeà töø nhieàu quan ñieåm khaùc nhau. • Caùc ví duï veà caùc trình baøy tìm kieám vaán ñeà laø: • Trình baøy tình huoáng. IWWMI. . .? • Muïc tieâu cuoái cuøng laø gì? IWWMI. . .? • Taïi sao baïn muoán tình huoáng ñöôïc giaûi quyeát? • Caùi gì laø keát quaû cuûa tình huoáng? • Coù caùch naøo khaùc trong vieäc giaûi quyeát vôùi tình huoáng khoâng? • Caùi gì veà tình huoáng hoaëc keát quaû ñang laøm toâi lo aâu, xaùo troän, • maát aên maát nguû? IWWMI. . .? • Böôùc naøy xaùc ñònh tình traïng sôû höõu ñoái vôùi vaán ñeà. Caâu IWWMI neân ñöôïc keát thuùc vôùi Toâi, ñoäi cuûa chuùng toâi, coäng ñoàng cuûa chuùng toâi, vaân vaân. Chuùng ta chæ coù theå giaûi quyeát caùc vaán ñeà moät caùch coù hieäu quaû khi chuùng ta coi ñoù laø vaán ñeà cuûa mình (naém sôû höõu).

9. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:Tìm kieám yù töôûng • Böôùc naøy ñöôïc thieát keá ñeå giuùp baïn ñoäng naõo taïo ra thaät nhieàu giaûi phaùp coù theå coù cho baùo caùo vaán ñeà. Söï chuù troïng ñöôïc ñaëït vaøo vieäc taïo ra moät soá löôïng lôùn caùc yù töôûng khaùc bieät trong moïât khoaûng thôøi gian ngaén. • Nhöõng ví duï cuûa caùc caâu hoûi tìm kieám yù töôûng: • Lieät keâ thaät nhieàu giaûi phaùp cho tình huoáng vaán ñeà. • Caùc giaûi phaùp naøy coù theå laø chaéc chaén hoaëc khaùc thöôøng. • Caùi gì khaùc baïn coù theå laøm? • Caùch vui thích maø baïn coù theå söû duïng ñeå giaûi quyeát tình huoáng? • Gaén vaán ñeà vôùi moät vaät theå hoaëc aâm thanh thoâng thöôøng. • Nhöõng yù töôûng baïn nghó veà noù laø gì? • Theo caùch naøo moät cuoán saùch hoaëc moät caâu chuyeän coù theå coù quan heä, lieân quan tôùi vaán ñeà?

10. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:Tìm kieám giaûi phaùp • Böôùc naøy giuùp baïn xaùc laäp caùc tieâu chí vaø löôïng giaù caùc yù töôûng ñaõ ñöôïc phaùt ra treân cô sôû caùc tieâu chí. Caùc tieâu chí laø nhöõng chæ daãn, nhöõng tieâu chuaån hoaêc nhöõng thöôùc ño maø baïn caàn quan taâm khi ra quyeát ñònh veà giaûi phaùp naøo ñöôïc theo ñuoåi. • Nhöõng ví duï veà caùc caâu hoûi taïo ra tieâu chí: • Nhöõng gì baïn caàn nghó tôùi khi ra quyeát ñònh naøy? • Caùc giaûi phaùp phaûi phuø hôïp vôùi nhöõng tieâu chuaån naøo? • Nhöõng caâu hoûi maø nhöõng ngöôøi khaùc seõ hoûi veà quyeát ñònh cuûa baïn? • Sau khi raát nhieàu caùc tieâu chí ñöôïc lieät keâ, choïn nhöõng tieâu chí maø baïn caûm thaáy coù yù nghóa nhaát. Caùc tieâu chí vaø caùc giaûi phaùp choïn löïa coù theå ñöôïc ñaët vaøo sô ñoà maïng löôùi ñeå caân nhaéc. Moãi choïn löïa ñöôïc caân nhaéc treân cô sôû moãi tieâu chí vaø ñöôïc cho moät giaù trò baèng soá. Sô ñoà maïng löôùi cuõng coù theå ñöôïc söû duïng nhö moät chæ daãn. Neáu yù töôûng baïn thích nhaát coù giaù trò baèng soá thaáp nhaát, sô ñoà maïng löôùi seõ chæ ra nhöõng ñieåm yeáu cuûa yù töôûng ñoù. • Töø taát caû caùc giaûi phaùp coù theå coù, choïn moät giaûi phaùp ñeå thöïc hieän.

11. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:Tìm kieám söï chaáp nhaän • Böôùc naøy bao goàm hai böôùc bao goàm ñaït ñeán söï chaáp nhaän vaø vieát keá hoaïch haønh ñoäng ñeå ñöa giaûi phaùp vaøo thöïc hieän. • Nhöõng ví duï cuûa nhöõng caâu hoûi tìm kieám söï chaáp nhaän: • Ai seõ giuùp toâi laøm cho yù töôûng naøy ñöôïc thöïc hieän? • Nhöõng phöông phaùp naøo seõ laø hieäu quaû trong vieäc thuyeát phuïc yù töôûng naøy? • Ai seõ khaùng cöï laïi yù töôûng naøy? Taïi sao? Laøm sao coù theå vöôït qua caùc trôû ngaïi? • Toâi coù theå kieåm ñònh tröôùc yù töôûng naøy? • Toâi coù theå trình baøy nhöõng öu ñieåm naøo ñoái vôùi yù töôûng naøy? • Nhöõng ví duï veà caùc caâu hoûi cuûa keá hoaïch haønh ñoäng: • Nhöõng ai ñöôïc bao goàm? • Nhöõng gì laø caàn thieát ñeå thöïc hieän yù töôûng? • Caàn bao laâu ñeå thöïc hieän yù töôûng? • Nhöõng vaán ñeà naøo coù theå xaûy ra khi thöïc hieän? Laøm sao coù theå vöôït qua noù?

12. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO:Saùu caïm baãy cuûa giaûi quyeát vaán ñeà 1. Khoâng nhaän daïng ñöôïc ñuùng vaán ñeà 2. Khoâng nhaän daïng ñöôïc nhöõng ngöôøi “sôû höõu” vaán ñeà 3. Khoâng nhaän daïng ñöôïc thaät nhieàu caùc giaûi phaùp coù theå coù 4. Khoâng taïo ñöôïc moät keá hoaïch roõ raøng 5. Thaát baïi trong vieäc theo doõi, giaùm saùt vieäc thöïc hieän 6. Thaát baïi trong söû duïng chaát xuùc taùc giaûi quyeát vaán ñeà “töø beân ngoaøi”

13. Pha hoäi tuï GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ SAÙNG TAÏO: Pha ña daïng Tìm kieám Söï hoãn ñoän Söï chaáp nhaän sôû höõu ñoái vôùi tình huoáng Côûi môû vôùi caùc vaán ñeà, caùc cô hoäi, vv... Tìm kieám Söï kieän, söï thaät Thu thaäp, ñöa ra toaøn boâ caùc döõ lieäu Choïn löïa nhöõng döõ lieäu quan troïng nhaát Phaùt ra thaät nhieàu caùc baùo caùo coù theå coù veà vaán ñeà Tìm kieám Vaán ñeà Choïn moät baùo caùo vaán ñeà coù theå hoaït ñoäng Tìm kieám YÙ töôûng Phaùt ra thaät nhieàu caùc giaûi phaùp choïn löïa coù theå coù Choïn löïa nhöõng yù töôûng coù nhieàu höùa heïn nhaát Tìm kieám Giaûi phaùp Choïn löïa caùc tieâu chí, löôïng giaù caùc yù töôûng, tinh luyeän caùc yù töôûng Phaùt ra caùc tieâu chí löôïng giaù coù theå coù Tìm kieám Söï chaáp nhaän Quan taâm tôùi caùc nguoàn uûng hoä / khaùng cöï, phaùt ra caùc böôùc thöïc hieän Caùc keá hoaïch haønh ñoäng ñöôïc chuaån bò Nhöõng thaùch thöùc môùi

14. ÑOÄNG NAÕO • Moät trong nhöõng chieán löôïc coù hieäu quaû cao nhaát cho vieäc phaùt ra caùc giaûi phaùp laø Ñoäng naõo. Thöïc vaäy, nhöõng höôùng daãn cho ñoäng naõo theå hieän moät soá lôøi khuyeân toát nhaát cho tö duy saùng taïo noùi chung. Kyõ thuaät naøy coù theå ñöôïc söû duïng trong moät nhoùm hoaëc bôûi moät caù nhaân laøm vieäc moät mình.

15. ÑOÄNG NAÕO • Caùc chæ daãn: • Trì hoaõn söï phaùn quyeát • Phaùt ra thaät nhieàu yù töôûng • Phaùt ra nhöõng yù töôûng laï, khaùc thöôøng, “ñieân roà”, vaø saùng taïo • Keát hôïp, chau chuoát treân nhöõng yù töôûng cô baûn

16. ÑOÄNG NAÕO • Caùc nguyeân taéc cuûa ñoäng naõo: • Söï pheâ bình bò loaïi tröø • Töï do ñöôïc hoan ngheânh • Soá löôïng ñöôïc mong muoán • Söï keát hôïp vaø hoaøn thieän ñöôïc theo ñuoåi