Keteninformatisering

1. Keteninformatisering Jan Grijpink

2. Belang van ketendenken • ketens worden steeds belangrijker door: • voortschrijdende specialisatie • toenemende onderlinge afhankelijkheden • hogere maatschappelijke eisen • toenemende interactie en samenwerking • een keten is een moeilijk terreindoor: • geen overkoepelend gezag • gemeenschappelijke belangen vaak beperkt en onduidelijk • irrationaliteit en onvoorspelbaarheid troef • het dominant ketenprobleem is de ‘baas’ in de keten!

3. kenmerken van een keten • maatschappelijk product • veelonafhankelijke partijen • wil of druk om iets samen te doen • afhankelijkheid in het proces • een dominant probleem waarop men alleen geen vat heeft • tegengestelde belangen • bestuurlijke en administratieve complexiteit (proces met schakels na of naast elkaar, lussen of knopen)

4. Ingrediënten van de ketenvisie • Geen overkoepelend gezag: irrationaliteit • Dominant ketenprobleem • Informatiseren op twee niveaus

5. Irrationaliteit van de ketenomgeving Bij: onduidelijke, tegenstrijdige of instabiele doelstellingen onduidelijkheid over de goede aanpak onduidelijkheid over wie betrokken zijn • Is er alleen een toevallig verband tussen: • (1) problemen • (2) oplossingen • (3) deelnemers • (4) beslissituaties Wel ingeperkt door: - sociale context: gewoonten,etc.; - sociale structuur: formele verhoudingen, e.d.; - belang van een beslissing: hoebelangrijker hoe meer deelnemers

6. Enkele ketenwetten • Voor een grote oplossing is ieder draagvlak te klein; • geleidelijkheid is uitgangspunt • 2. Niet bemoeien met interne aangelegenheden: • a. eerst informatiseren, dan reorganiseren; • b. infrastructuur: hoe ‘kaler’, hoe beter; • c. geen dwang, wel drang of belonen. • 3. Het probleem is de baas in de keten • 4. Crisis creëert verandering

7. Ingrediënten van de ketenvisie • Geen overkoepelend gezag: irrationaliteit • Dominant ketenprobleem • Informatiseren op twee niveaus

8. Het dominante ketenprobleem bepaalt de keten! • wat is de gemeenschappelijke ketenopgave • welke ketenpartner heeft welke invloed • welke communicatie is kritisch • welke keteninformatiesystemen zijn nodig De ketenspecifieke informatie-infrastructuur verandert mee met het dominante ketenprobleem!

9. Identiteitsketen bron- document officieel identiteits- bewijs pasje of persoons- nummer transactie dominant ketenprobleem: bestrijding valse documenten documentfraude geleidelijke verschuiving dominant ketenprobleem: bestrijding verkeerde personen identiteitsfraude

10. Criteria voor dominante ketenproblemen • Wel: • Levensgevaar • Incidenten met ernstige gevolgen • Risico op herhaling • Risico op escalatie • Publieke verontwaardiging • Schade voor imago van de keten • Internationale politieke druk

11. Criteria voor dominante ketenproblemen • Niet (in het algemeen): • Efficiency • Kosten • Baten • Doelmatigheid • Informatievoorziening • Wet- en regelgeving

12. Ingrediënten van de ketenvisie • Geen overkoepelend gezag: irrationaliteit • Dominant ketenprobleem • Informatiseren op twee niveaus

13. Keten met twee niveaus keten-niveau grondvlak van een keten Legenda: verbinding tussen bronregister en keteninformatiesysteem bronregister keteninformatiesysteem

14. Informatiseren op twee niveaus LCMR keteninformatiesysteem het ‘keten-niveau’ Addictis bronregisters het ‘grondvlak’ van eenketen Legenda: verbinding tussen bronregisters verbinding tussen bronregister en keteninformatiesysteem bronregister keteninformatiesysteem

15. Keteninformatisering voor de verslavingszorg grondvlak van de keten keten-niveau grondvlak van de keten Patiënt bekend en is de juiste persoon! Coördinator is dr X LCMR-nr medisch dossier patiënt- admini- stratie laatste contact LCMR- chipkaart verwijzing coördinerende instantie/arts arts kaartnummer en biometrisch template behandelingsadvies verslavingszorg-keten

16. kenmerken keteninformatisering:signaleringen • signalering is ingebed in werkproces, geen extra handwerk • kritische informatie wordt gebracht, niet gehaald • op moment en plaats van beslissing of handeling, vervlochten in het werkproces • via kale informatie-infrastructuur • gegevens na gebruik weggegooid • geen keurslijf voor ontvanger

17. keteninformatisering communicatie keten gemeenschappelijke informatie ‘kale’ informatie-infrastructuur klassieke automatisering registratie eigen organisatie eigen informatie eigen toepassing met alle inhoudelijke gegevens Verschillen tussen

18. Keteninformatisering voor rampenbestrijding ketenniveau GIS met verwijs index coördinaten objecten en verwijzingen waarschuwing Register van objecten met bijzondere risico’s en hun coördinaten abonnement Toezichthouders en inspecties signalering bijzondere risico’s spoedadvies alarm mobiele commandopost meldkamer Grondvlak van de keten

19. Preventie van uitkeringsfraude door gedetineerden brief a naar uitkerings- instantie b insluitings- verwijzing uitkerings- verwijzing nummer- conversie VIP-nr BSN-nr verwijzingen verwijzingen TULP detentie- inrichting uitkerings- instantie VIP VI hit sociale zekerheid strafketen

20. Belang van Keteninformatisering • betere ketenprestaties door stroomlijning van informatie-uitwisseling (bijvoorbeeld minder fouten) • privacybevordering door compartimentering (tussen ketens) • sommige informatieproblemen binnen en tussen ketens zijn anders niet op te lossen (je weet niet waar de informatie zich bevindt)

21. Keteninformatisering methode visie resultaat • 1. toetsingskader voor succesvolle ketenprojecten • doelprofiel • samenwerkingsprofiel • coördinatieprofiel • informatieprofiel • 2. sturingskader voor betere keteninterventies • grabbeltonmodel • positioneringsmodel • golfmodel 1. keten a. irrationaliteit op ketenniveau b. dominant ketenprobleem is de baas in de keten c. dynamisch ketenbegrip 2. ketenniveau a. kale informatie- infrastructuur met b. gemeenschappelijk beheerde keten- informatiesystemen 1. op informatie- infrastructureel niveau signaleringen en keten- informatiesystemen 2. op maatschappelijk niveau minder ketenuitval en meer privacy 3. op bestuurlijk niveau ketenindicatoren en ketenstatistiek

22. Toetsingskader

23. Doelprofiel DoelstellingNoodzaak Samenwerkingsprofiel OrganisatienetwerkHaalbaarheid Coördinatieprofiel ProcesNoodzaak Informatieprofiel GegevensuitwisselingNoodzaak Toetsingskader Ketenprojecten

24. Denkschema keteninformatisering Wat is het dominante ketenprobleem? Wat is het kritische gegeven? Welke ketenpartijen? Welke partij bezit dat, welke heeft het nodig? Wat zijn de processtappen van de keten? Welk keteninformatie- systeem is daarvoor nodig? Is dat keteninformatiesysteem onmisbaar voor de ketencoördinatie? Is het keteninformatiesysteem onmisbaar voor het overbruggen van breuklijnen in de informatiehuishouding van de keten? Is het als gemeenschappelijke voorziening op ketenniveau haalbaar?

25. Coördinatieprofiel Noodzaak

26. Coördinatieprofiel Informele afstemming Standaardisatie van het product Standaardisatie deskundigheden Standaardisatie van werkwijze Keteninformatiesysteem Productieregels

27. Coördinatieprofiel Informele afstemming Standaardisatie van het product Standaardisatie deskundigheden Standaardisatie van werkwijze Keteninformatiesysteem Productieregels

28. Coördinatieprofiel Informele afstemming Standaardisatie van het product Standaardisatie deskundigheden Standaardisatie van werkwijze Keteninformatiesysteem Productieregels

29. Samenwerkingsprofiel Haalbaarheid

30. Samenwerkingsprofiel

31. Samenwerkingsprofiel

32. Samenwerkingsprofiel A C B D E

33. Einde www.keteninformatisering.nl www.cs.uu.nl/people/grijpink