Duikgeneeskunde

1. Duikgeneeskunde 2*Duiker

2. Inhoud • Anatomie en fysiologie • Duikrisico’s • C.P.R. Duikgeneeskunde - 2* duiker

3. Anatomie en fysiologie • Stofwisseling • Ademhaling • Bloedsomloop Duikgeneeskunde - 2* duiker

4. Stofwisseling voedingsstoffen + O2> energie + afvalstoffen + CO2 + H2O • Aanvoer van O2 • longen > bloed > cellen • Afvoer van CO2 • cellen > bloed > longen Duikgeneeskunde - 2* duiker

5. Ademhaling • Doel • aanvoer van O2 • afvoer van CO2 • Middelen • aan- en afvoer van lucht (= ventilatie) • Luchtwegen (luchtpijp > bronchenboom > longblaasjes) • transport via bloedbaan • rode bloedcellen (hemoglobine) Duikgeneeskunde - 2* duiker

6. Borstkas Duikgeneeskunde - 2* duiker

7. Ademhalingsbewegingen Duikgeneeskunde - 2* duiker

8. Luchtwegen Duikgeneeskunde - 2* duiker

9. Longblaasjes afvoer CO2 afvoer CO2 aanvoer O2 aanvoer O2 Duikgeneeskunde - 2* duiker

10. Bloedsomloop • Functie: • transport van O2 van longen naar cellen • transport van CO2 van cellen naar longen • Pomp • hart • Bloedvaten • aders • slagaders Duikgeneeskunde - 2* duiker

11. Bloedsomloop longblaasjes hart ader slagader capillairen Duikgeneeskunde - 2* duiker

12. Duikrisico’s • Druk- en volumeproblemen • Longoverdruk • Decompressie-ongeval • Vergiftigingen • Verdrinking • Koude en hypothermie Duikgeneeskunde - 2* duiker

13. Druk- en volumeproblemen • Wet van Boyle en Mariotte: p x V = constant • Als druk daalt> volume gas groter • Als druk stijgt > volume gas kleiner Duikgeneeskunde - 2* duiker

14. Maskersqueeze • Dalen • Omgevingsdruk groter dan druk in duikbril • Onderdruk in duikbril • haarvaatjes springen stuk • rode ogen • Preventie • druk in masker equilibreren • uitblazen door neus Duikgeneeskunde - 2* duiker

15. Oorproblemen binnenoor • Anatomie • Gehoorgang • Trommelvlies • Middenoor • Buis van Eustachius • Binnenoor middenoor evenwichtsorgaan buitenoor slakkenhuis trommelvlies buis van Eustachius ronde venster ovale venster Duikgeneeskunde - 2* duiker

16. Oorproblemen • Dalen • Druk in gehoorgang groter dan in middenoor • Trommelvlies wordt naar binnen geduwd • Daarom: middenoor klaren (equilibreren, Valsalva) • Onvoldoende klaren: trommelvliesscheur: pijn! • Indien moeilijk klaren: stop duik! • Nooit duiken • Indien verkouden • Met oorstoppen • Onder medicatie (neusdruppels,…) Duikgeneeskunde - 2* duiker

17. Problemen met sinussen • Holten in schedel • Nauwe verbindingskanaaltjes • Wanneer verstopt • omgevingsdruk stijgt • onderdruk in sinussen • pijn! • Boven ogen • boven tanden Duikgeneeskunde - 2* duiker

18. Problemen met sinussen • Oorzaak: gezwollen slijmvlies • verkoudheid • sinusitis • allergie • Preventie • niet duiken met verkoudheid/sinusitis • pijn: beëindig duik • geen neusdruppels Duikgeneeskunde - 2* duiker

19. Longoverdruk • Lucht in longen zet uit door: • onvoldoende uitademen tijdens stijgen • te snelle stijging • Door overdruk beschadiging van longweefsel • opname van zuurstof belemmerd • Zeer ernstig duikongeval Duikgeneeskunde - 2* duiker

20. Longoverdruk Gescheurd longvlies Belemmeringvan de uitademing Binnen- en buitendruk zijn gelijk Duikgeneeskunde - 2* duiker

21. Longoverdruk • Tekens • kortademigheid • pijnlijke ademhaling • hoesten • bloederig schuim op mond • verstikking • bewusteloosheid Duikgeneeskunde - 2* duiker

22. Longoverdruk • Preventie • gezonde luchtwegen • stijgsnelheid controleren 10 m/min • steeds goed uitademen • nooit Valsalva tijdens stijgen • bij bewusteloze mededuiker: hoofd naar achter houden Duikgeneeskunde - 2* duiker

23. Longoverdruk • Behandeling • hulpdiensten: naar reanimatiecentrum • 100% zuurstof • houding • als bewust: comfortabel • als bewusteloos: stabiele zijligging • zo nodig C.P.R. Duikgeneeskunde - 2* duiker

24. Decompressie-ongeval • Dalen • Duiker ademt lucht onder druk in • Stikstof lost op in weefsels • Stijgen • Stikstof komt uit weefsels • Opgeloste stikstof wordt uitgeademd via longen • Indien te snelle stijging • Te veel aan stikstof komt vrij als bellen • Bellen blokkeren bloedtoevoer naar weefsels Duikgeneeskunde - 2* duiker

25. Decompressie-ongeval • Huidsymptomen • Lichte zwelling/irritatie van huid • Beender- of gewrichtssymptomen • = “Bends” • Pijn • Schouder • Heup • Knie Duikgeneeskunde - 2* duiker

26. Decompressie-ongeval • Zenuwsymptomen • Bel drukt op zenuwbanen • Bel blokkeert bloedtoevoer • Ruggenmerg • Tintelingen onderste lichaamshelft • Verlamming onderste lichaamshelft • Hersensymptomen • Bel in hersenen • Verlamming verticale lichaamshelft Duikgeneeskunde - 2* duiker

27. Decompressie-ongeval • Eerste hulp • Zuurstof toedienen • Water laten drinken • Zo snel mogelijk naar recompressiecentrum • Preventie • Respecteer stijgsnelheid (max. 10m/min) • Voer deco-stops strikt uit • Maak veiligheidstrap • Opgelet met lange en/of diepe duiken Duikgeneeskunde - 2* duiker

28. Vergiftigingen • Kooldioxide-vergiftiging • = buiten adem zijn = hijgen • CO2 ontstaat door inspanning • Stop alle activiteiten, naar oppervlakte met trimvest • Nadruk leggen op uitademen • Preventie • Vermijd hevige inspanningen • Verbeter conditie door training • Hyperoxie = zuurstofvergiftiging (O2) Duikgeneeskunde - 2* duiker

29. Vergiftigingen • Koolmonoxidevergiftiging (CO) • CO = reuk- en smaakloos gas • In flessenlucht via compressor • CO bindt zich op hemoglobine ten nadele van zuursof • Symptomen • Hoofdpijn – duizeligheid – misselijkheid – braken • Rode gelaatskleur – bewusteloosheid – dood • Naar oppervlakte – zuurstof toedienen • Naar recompressiecentrum Duikgeneeskunde - 2* duiker

30. Vergiftigingen • Dieptedronkenschap • = stikstofnarcose (N2) • = effect van stikstof op zenuwweefsel • Mogelijk vanaf 30 meter • Symptomen • Euforie, overdreven zelfzekerheid, verminderde concentratie • Angst, paniek, versuffing, bewusteloosheid,… • Symptomen verdwijnen bij stijgen • Opgelet bij diepe duiken, observeer mededuiker Duikgeneeskunde - 2* duiker

31. Verdrinking • Inademen van water • Dikwijls gevolg van voorafgaand probleem (voorbeelden: paniek, bewusteloosheid door CO,…) • Soms gaat stemspleet in spasme • geen water in longen (“droge verdrinking”) • Inademing van lucht echter onmogelijk • Vaak toch water in longen • Opname van zuurstof in longblaasjes verstoord • Beschading van longblaasjes geeft later vochtuitstorting • = Uitgestelde verdrinking Duikgeneeskunde - 2* duiker

32. Verdrinking • Hoofdprobleem is dus zuurstoftekort • Symptomen • Hoesten, kortademigheid, blauwe verkleuring • Bewusteloosheid, hartstilstand, dood • Behandeling • Slachtoffer uit water • CPR zo nodig • Steeds naar hospitaal Duikgeneeskunde - 2* duiker

33. Koude en hypothermie • Abnormale daling van lichaamstemperatuur • Reactie van het lichaam • Rillen (= warmteproductie) • Minder bloed naar huid en periferie (wit, of zelfs blauwe verkleuring indien hypoxie) • Onder 35°C lichaamstemperatuur • Concentratiestoornissen • Spierstijfheid Duikgeneeskunde - 2* duiker

34. Koude en hypothermie • 25 – 30°C • Ademhaling- en hartritmestoornissen • Bewusteloosheid, convulsies • Behandeling • Milde hypothermie • Opwarmen; warme, energierijke drank laten drinken • Ernstige hypothermie • Zo nodig CPR, centraal gedeelte (kern) opwarmen • Naar hospitaal Duikgeneeskunde - 2* duiker

35. Cardio-pulmonaire resuscitatie • Stappenplan • Duiker-Hulpverlener • Jaarlijkse cursus • Brevet speelt geen rol • Medische Commissie NELOS Duikgeneeskunde - 2* duiker

36. Duikgeneeskunde - 2* duiker

37. Klik op om de cursus te raadplegen. Goed om weten Dit is een basispakket Enkel te bekijken met Adobe Acrobat. Duikgeneeskunde - 2* duiker

38. Met dank aan • Stuurgroep : Duikgeneeskunde • Verantwoordelijke : Dirk Deraedt • Redactieteam : • Geert D’Heere • Ivo Hubert Document nummer : edit/dg/01 Duikgeneeskunde - 2* duiker

39. Gevaar Legende Zeker te onthouden Duikgeneeskunde - 2* duiker

40. Nota aan de lesgevers • Er bestaan 2 types presentatie • Type 1 : Basispakket • Dit type dient als basis voor een les die u zelf uitwerkt. Het is dus niet geschikt om zo te gebruiken als les. • Type 2 : Lesvoorbereiding • Dit type is een volledig uitgewerkte les die als dusdanig gegeven kan worden (inclusief oefeningen, lesplan, …) • U kan : • slides kiezen • de volgorde veranderen • alle aanpassingen doen die noodzakelijk zijn voor uw les • aan de lesvoorbereidingen mag u elementen van een bestaand basispakket toevoegen • Wat u NIET mag doen • nieuwe lesstof toevoegen. De presentatie bevat de volledige stof op een bepaald niveau en mag zeker niet verzwaard worden. • Erg belangrijk : • de presentatie bepaalt dus welke stof op een bepaald niveau gegeven mag worden. • de infomap bepaalt welke stof gegeven moet worden. • Mogen we u vragen om de lessen die u met deze presentatie gemaakt hebt, samen met het lesmateriaal (lesplan, oefeningen, …) op te sturen naar edit@nelos.be, zodat we ze kunnen hergebruiken als lesmateriaal • Inhoudelijke opmerkingen rond de presentatie kan u sturen naar cursus@nelos.be (met vermelding van het document nummer), zodat we de nodige rechtzettingen kunnen doen Duikgeneeskunde - 2* duiker