PARYŻ

1. PARYŻ

2. 1 Paryż • 2 Wieża Eiffla • 3 Plac de Gaulle'a • 4 Łuk Triumfalny • 5 Aleja Champs-Elysee • 6 Duży Pałac i Mały Pałac • 7 Most Aleksandra III • 8 Plac de la Concorde • 9 Ogrody Tuileries • 10 Plac Vendome • 11 Łuk Triumfalny Carrousel • 12 Luwr • 13 Les Invalides • 14 Notre-Dame • 15 Pola Marsowe • 16 Szkoła Wojskowa • 17 Sekwana

3. PARYŻ

4. PARYŻStolica Francji jest miastem bogatym w muzea, galerie sztuki oraz zabytki. Najsłynniejsze to Luwr, Centrum Pompidou i wieża Eiffla wzniesiona z okazji Wystawy Światowej w 1889 r. Cały region obejmują gwarne przedmieścia i miasta satelitarne, które wyrosły wokół zamków i pałaców. Najbardziej znanym z nich jest Wersal. Poza strefą miejską leży wspaniały pałac Fontainebleau, a dalej rozciągają się tereny rolnicze i lasy. Mało które miasto Europy jest tak bardzo związane z rzeką, jak Paryż. Sekwana jest dla niego podstawowym punktem odniesienia: od rzeki mierzone są odległości, rzeka określa kierunek numeracji domów i dzieli stolicę na dwie części: prawobrzeżną po północnej stronie i lewobrzeżną po południowej. Miasto dzieli się również historycznie: część wschodnia związana jest z historią najdawniejszą, a zachodnia – z XIX i XX w. Niemal wszystkie ważne budowle Paryża mieszczą się nad rzeką. Wzdłuż nadbrzeży ciągną się rzędy kamienic z eleganckimi apartamentami, stoją wspaniałe gmachy miejskie oraz słynne w świecie muzea i pomniki.Na prawym brzegu Sekwany, nad dzielnicą Beauborg dominują modernistyczne Forum des Halles i Centrum Pompidou. Są to dwa centra życia publicznego Paryża, przez które przepływają miliony turystów, kupujących i studentów. Wszystkie drogi z Les Halles prowadzą do Centrum Pompidou, awangardowej konstrukcji z rur, kabli i przewodów, mieszczącej Musee National d’art. Moderne. Mieszkanie w sąsiedniej dzielnicy - Marais - należy do dobrego tonu, zachowało się tam sporo starych kafejek, piekarni i warsztatów rzemieślniczych.

5. La Tour Eiffel (Wieża Eiffla)Wieża Eiffla jest nadal najwyższą budowlą Paryża (320 m wraz z anteną telewizyjną). Jest również symbolem francuskiej stolicy i atrakcją przyciągającą 4 mln odwiedzających rocznie.Jaka jest historia wieży? Organizatorzy wystawy w 1889 r. chcieli uczcić setną rocznicę rewolucji jakimś niezwykłym pomnikiem. Napłynęły setki projektów, niektóre były dość kontrowersyjne. Ktoś proponował np. wybudowanie wielkiej gilotyny na pamiątkę ofiar rewolucji. Ktoś inny sugerował wybudowanie olbrzymiego słupa (220 m) z mocnymi lampasami, które oświetlałyby cały Paryż. Jeden z inżynierów wpadł nawet na pomysł gigantycznej fontanny, która odświeżałaby miasto w gorące dni. W końcu wybrano projekt inżyniera Gustava Eiffela: wieżę z metalowych elementów. Całkowita jej waga wynosi 7.300 ton.Decyzja wywołała poruszenie publiczne. Wielu mieszkańców Paryża oraz wpływowych ludzi domagało się zaniechania projektu. Pomimo protestów, w styczniu 1887 r. rozpoczęto prace nad głębokimi na 14 m fundamentami. Następnie rozpoczęto właściwą konstrukcję i wieża została ukończona w terminie.Wieża jest zbudowana z 15.000 metalowych części połączonych 2,5 mln żelaznych klamer. Zespół 50. inżynierów przygotował 5.300 szkiców konstrukcji, do pracy na budowie zatrudniono 250. robotników. Osoby, które nie chcą korzystać z windy, mogą dostać się na trzeci poziom pokonując 1.710 stopni. Malowanie wieży (odbywa się co siedem lat) wymaga 40.000 godzin pracy i 45 ton farby. W szczególnie gorące dni na skutek rozszerzania się metalu wieża podwyższa się o 15 cm.Jej odsłonięcie uczczone zostało oddaniem 21. salw armatnich. Głosy domagające się jej zlikwidowania nasilały się i w 1910 r. postanowiono ją rozebrać. Wybuchła jednak wojna i wieża służyła dowództwu francuskiemu jako ważne centrum radiotelegraficzne. W lipcu 1949 r. umocowano na niej antenę telewizyjną. Ostatecznie w 1964 r. ustanowiono ją zabytkiem narodowym. W 1930 r. pod wieżą ustawiono popiersie Gustava Eiffela.Wieża posiada trzy poziomy. Pierwszy znajduje się na wysokości 57 m. Mieszczą się tu sklepy z pamiątkami, restauracja, kawiarnia i bar oraz kino, poczta i kantor. Stąd schodami można wejść na drugi poziom, który znajduje się na wysokości 130 m.Na drugim poziome można znaleźć sklepy, galerie i restaurację. Z poziomu trzeciego (na wysokości ok. 300 m) rozciąga się panoramiczny widok na miasto i okolice.

6. WIEŻA EIFFLA

7. WIEŻA EIFFLA NOCĄ

8. Plac de Gaulle'a (Place Charles de Gaulle) Pola Elizejskie kończą się na Placu de Gaulle, zwanym kiedyś placem Gwiazdy (Place de l'Etoile). Place ten ma kształt koła o średnicy 120m., od którego odchodzi promieniście dwanaście alei: des Champs-Elysees, Avenue de Friedland, Avenue Hoche, Avenue de Wagram, Avenue Mac Mahon, Avenue Carnot, Avenue de la Grand Armee, Avenue Foch, Avenue Victor Hugo, Avenue Kleber, Avenue d'Iena i Avenue Marceau.

9. Łuk Triumfalny (Arc de Triumphe) Na środku Placu de Gaulle wznosi się majestatyczna bryła Łuku Triumfalnego. Jego budowę rozpoczęto w 1806 roku, ukończono zaś w 183r. Wzorowany jest on na łuku Konstantyna w Rzymie, lecz rozmiarami swymi (mierzy 50m. wysokości i 45 m. szerokości) przewyższa pierwowzór. Został on wystawiony ku czci i chwale armii francuskiej zgodnie z wolą Napoleona I. Ściany łuku zdobią płaskorzeźby, z których najpiękniejszą i najbardziej znaną jest widniejąca po prawej stronie patrząc od Pól Elizejskich, tak zwana Marsylianka przedstawiająca wymarsz ochotników w 1792r. Płaskorzeźby w górnej części łuku ilustrują zwycięstwa Napoleona, zaś herby wyrzeźbione na attyce noszą nazwy bitew z czasów Rewolucji i Pierwszego Cesarstwa. W 1920 roku pod Łukiem Triumfalnym umieszczono Grób Nieznanego Żołnierza, którego wieczny znicz każdego wieczora jest symbolicznie rozniecany, natomiast wewnątrz budowli mieści się niewielkie muzeum poświęcone historii tegoż obiektu.

10. ŁUK TRIUMFALNY ZA DNIA

11. ŁUK TRIUMFALNY NOCĄ

12. Aleja Champs-Elysee (Avenue des Champs-Elysee)Tereny dzisiejszych Pól Elizejskich pokrywały mokradła aż do roku 1667, kiedy to przeprowadzono odpowiednie prace melioracyjne. Wtedy to architekt Le Notre stworzył tu szeroką aleję nazwaną Grand-Cours (dzisiejsze miano Pól Elizejskich pochodzi z 1709r.) łączącą Tuileries z placem Etoile, czyli dzisiejszym placem de Gaulle'a. Idąc w dół aleją dochodzimy do placu Clemenceau ze spżiowym pomnikiem Georga Clemenceau, słynnego polityka, który poprowadził Francję do zwycięstwa w 1918r. Z tegoż to placu rozciąga się widok na Avenue Churchil z mostem Aleksandra III i pałacem Inwalidów. Przy alei Churchila naprzeciw siebie stoją dwa ogromne gmachy - Grand Palais i Petit Palais - wzniesione z okazji Wystawy Światowej zorganizowanej w 1900 roku w Paryżu.

13. Duży Pałac i Mały Pałac (Grand Palais & Petit Palais)Wielki Pałac (Grand Palais) został wzniesiony przez Daglane'a i Louveta. Jego długa, 240-metrową elewację frontową zdobi ciąg kolumn jońskich 20-metrowej wysokości. W pałacu tym organizowane są ważne ekspozycje sztuki. Część gmachu zajmuje Palais de la Decouverte, czyli Muzeum Techniki.W Małym Pałacu (Petit Palais) mieści się Musee du Petit Palais, obejmujące bogate zbiory sztuki starożytnej i nowożytnej. Można tu zapoznać się z dziełami malarstwa francuskiego z XIX i XX w. jak i obejrzeć zabytki sztuki antycznej: greckiej, rzymskiej etruskiej i egipskiej oraz rysunki i malowidła z różnych epok i miejsc.

14. Most Aleksandra III (Pont Alexandre III)Most ten leży u wylotu alei Churchilla i łączy Esplenadę Inwalidów z Polami Elizejskimi. Składa on się z jednego żelaznego przęsła o długości 107m. i szerokości 40m. Wzniesiony został w latach 1896-1900 dla uświetnienia sojuszu francusko-rosyjskiego i nazwany imieniem cara Aleksandra III. Na dwóch filarach prawego brzegu Sekwany widnieją posągi symbolizujące Francję średniowieczną i Francję nowożytną, zaś po przeciwnej stronie - Francję renesansową i Francję z okresu Ludwika XIV. Na filarach u wejścia na most umieszczono symboliczne postaci Sekwany i Newy, a zatem Francji i Rosji

15. Plac de la Concorde (Place de la Concorde)Plac de la Concorde, czyli plac Zgody, powstał w latach 1757-1779 według projektu Jacques-Ange Gabriela. Początkowo nosił imię Ludwika XV, którego posąg konny stał pośrodku placu. Usunięty został w czasie Rewolucji, a na jego miejscu stanął szafot, na którym ścięto m. in. Ludwika XVI, królową Marię Antoninę, Dantona, Madame Roland, Saint Justa i wielu innych. Dzisiejszy kształt placu pochodzi z roku 1840. Od roku 1836 na środku placu wznosi się obelisk egipski, pochodzący z jednej ze świątyń Luksoru, a podarowany Ludwikowi Filipowi przez kedyma Mohammeda Alego w 1831r. Obelisk mierzy 23 m. wysokości a zdobiące go hieroglify ilustrują życie faraona Ramzesa II. Wokół placu natomiast ustawiono osiem symbolicznych pomników miast francuskich.

16. Plac de la Concorde

17. Ogrody Tuileries (Jardin des Tuileries)Ogrody te ciągną się na długości około 1km między placem de la Concorde a placem Carrousel. Do ogrodów wiedzie wspaniała brama flankowana posągami konnymi - Merkurego (z prawej strony) i Sławy (z lewej strony), autorstwa Coysevoxa. Z ogrodów schodami dojdziemy do tarasów Oranżerii (po prawej) i Jeu de Paume, tj. Sali do gry w piłkę (z lewej), gdzie do 1987r. mieściła się stała ekspozycja dzieł impresjonistów w Muzeum d'Orsay.

18. Plac Vendome (Place Vendome)Plac powstał w latach 1687-1720 a jego nazwa pochodzi od stojącego tu kiedyś pałacu księcia Vendome. Pośrodku placu strzela w niebo 43,5-metrowa kolumna wzniesiona w latach 1806-10 ku czci Napoleona. Podobnie jak w przypadku rzymskiej kolumny Trajana, na której jest wzorowana, jej trzon zdobi spiralny fryz relifowy. Wykonany został o z brązu uzyskanego z przetopienia 1200 armat zdobytych pod Austerlitz. Na szczycie kolumny znajdował się pomnik Napoleona w stroju Cezara, lecz w 1814r. na jego miejscu postawiono statuę Henryka IV. Posąg Bonapartego stanął tu na nowo w 1863r. Zaledwie osiem lat później, w okresie Komuny, raz jeszcze został usunięty aby po trzech latach stanęła tam kopia pierwotnej statuy Napoleona. Na placu Vendome w kamienicy pod numerem 12 znajduje się mieszkanie, w którym to zmarł nasz słynny kompozytor Fryderyk Chopin.

19. Łuk Triumfalny Carrousel (Arc de Triumphe Carrousel)Łuk ten został wzniesiony w latach 1806-08 dla uczczenia zwycięstw jakie Napoleon Bonaparte odniósł w 1805r. Wzorowany jest na rzymskim łuku Septymiusza Sewera - posiada ten sam rozkład architektoniczny i wystój rzeźbiarski. Trzy bramy przejazdowe łuku flankowane są kolumnami z biało-różowego marmuru, zaś obie elewacje frontowe zdobią piękne reliefy odtwarzające sceny zwycięstw cesarskich. Kiedyś budowlę wieńczyły cztery pozłacane rumaki Lizypa, zrabowane przez wojska napoleońskie z weneckiej bazyliki św. Marka. Dziś na szczycie łuku widnieją ich kopie oraz kwadryga z posągiem Pokoju

20. Luwr (Palais du Louvre) Początki Luwru sięgają końca XII w., kiedy to Filip August przed udaniem się na trzecią krucjatę zlecił budowę warownej fortecy mającej strzec dostępu do miasta przed Saksonami. Stąd też prawdopodobnie pochodzi nazwa, czyli od saksońskiego słowa "leovar", oznaczającego "warowną siedzibę". W 1545 roku Pierre Lescot na polecenie Franciszka I rozpoczął przebudowę starej fortecy. Na jej miejscu stanął piękny, renesansowy pałac. Dalsze prace prowadzono za Henryka II i Katarzyny Medycejskiej, która to po śmierci króla zleciła budowę pałacu Tuileries i połączenie go z Luwrem dobudowując skrzydło sięgające Sekwany. Dzieło przebudowy kontynuowano za Henryka IV wznosząc pawilon Flory oraz za Ludwika XIII i Ludwika XIV, kiedy to dokończono Cour Caree i dodano Kolumnadę (Colonnade) zamykającą królewską rezydencję od wschodu. W 1682 roku dwór królewski przeniósł się do Wersalu a Luwr popadł w ruinę i w 1750 roku chciano go nawet rozebrać. Rozbudową pałacu zajął się dopiero Napoleon I, który to nakazał wzniesienie skrzydła północnego, ukończonego dopiero w 1852r., już za czasów Napoleona III. W czasie "krwawego tygodnia" Komuny, w maju 1871r. spłonął pałac Tuileries i Luwr przybrał swą dzisiejszą postać. Po utracie cennej Librairie Karola Mądrego dopiero Franciszek I, w XVI w., zajął się gromadzeniem kolekcji sztuki. Zbiory te powiększył znacznie Ludwik XIII i jego następca Ludwik XIV, po śmierci którego Luwr mógł się poszczycić racjonalnie rozplanowanymi kolekcjami malarstwa i rzeźby. Dla publiczności galeria została otwarta 10 sierpnia 1793 roku już jako Muzeum Sztuki. Od owego dnia jej zbiory rosły z roku na rok a w dniu dzisiejszym podzielone są na następujące kolekcje: antyczną egipską, antyczną grecko-rzymską, antyczną wschodnią, kolekcję rzeźby od średniowiecza do czasów współczesnych oraz zbiory malowideł i zabytkowych przedmiotów.Projekt "Wielkiego Luwru" powstał z inicjatywy prezydenta Francji Francois Mitteranda, który to w 1981 roku podjął decyzję przebudowy otoczenia pałacu. W celu zwiększenia powierzchni wystawowej muzeum i lepszego połączenia Luwru z miastem w podziemiach pod dziedzińcem Napoleona III utworzone zostały nowe sale oraz dworzec autobusowy. Nad głównym wejściem wzniesiono wspaniałą szklaną piramidę przepuszczającą światło dzienne do wielkiego holu, skąd zwiedzający udają się wprost do sal muzealnych. Całkowite przekształcenie Luwru z pałacu w muzeum nastąpiło wraz z otwarciem skrzydła Richelieu przypieczętowanym datą 20 listopada 1993r., czyli w 200 lat po udostępnieniu jego zbiorów zwiedzającym.

21. LUWR

22. Les InvalidesJest to rozległy kompleks architektoniczny rozciągający się między place Vauban i Esplanade des Invalides, a obejmujący Hotel des Invalides, Dome des Invalides i kościół St Louis. Les Invalides powstał za Ludwika XIV, który chciał dać schronienie wysłużonym żołnierzom-inwalidom pozostającym zazwyczaj bez środków do życia. Ogromna Esplanada, wzniesiona w latach 1704-1720, tworzy znakomitą scenerię dla pałacu Inwalidów (Hotel). W ogrodach pałacowych rozmieszczono armaty z XVII i XVIII wieku oraz osiemnaście dział wchodzących skład tzw. "baterii triumfalnej", którą wykorzystywano jedynie przy okazji ważnych wydarzeń. Natomiast u wejścia do gmachu ustawiono dwa czołgi niemieckie zdobyte w 1944 roku. Fasadę pałacu, długą na 196m., zdobi portal z płaskorzeźbą przedstawiającą Ludwika XIV i dwie postaci kobiece symbolizujące Rozwagę i Sprawiedliwość. Dziedziniec wewnętrzny otaczają dwie kondygnacje arkad. Pośrodku stoi posąg Napoleona, wieńczący niegdyś kolumnę Vendome. Południowy bok dziedzińca tworzy fasadę kościoła St Louis-des-Invalides, w którego krypcie spoczęły m. in. Prochy Rougeta de Lisle, twórcy Marsylianki

23. Notre-DameKatedra Notre-Dame wyrasta na miejscu wczesniejszej bazyliki chrześcijańskiej, która z kolei stanęła tu na ruinach pradawnej świątyni rzymskiej. Budowę katedry rozpoczęto w 1163 r. a ukończono definitywnie w 1345r. Najpierw wzniesiono prezbiterium, po czym w przeciągu wielu lat - nawy i fasadę, ukończoną około 1200 r. W 1793 roku katedrze groziło zburzenie, jednak przetrwała czas Wielkiej Rewolucji jako świątynia bogini Mądrości. W 1802 roku została na nowo konsekrowaną a w dwa lata później papież Pius VII koronował tu Napoleona I. Fasada katedry jest podzielona przez cztery pilastry na trzy pionowe części, natomiast w poziomie dwie galerie od siebie jakby trzy kondygnacje. Część środkowa fasady to wielka rozeta o około 10-metrowej średnicy, po środku której umieszczono posągi Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz Aniołów, zaś po bokach Adama i Ewy. Nad tymże pasem biegnie galeria o wąskich przeplatających się arkadach, łącząca dwie boczne, nieukończone wieże przeprute strzelistymi oknami. Tympanon portalu środkowego wypełnia scena Sądu Ostatecznego. Podzielona jest ona na trzy strefy: u samej góry Chrystus z Matką Boską, św. Janem i aniołami po bokach. Niżej błogosławieni z jednej strony, potępieni z drugiej, zaś u samego dołu Zmartwychwstanie. Portal prawy zwany jest portalem Świętej Anny i pochodzi z lat 1160-1170, a zdobiące go płaskorzeźby z XII wieku. W tympanonie wyobrażona została Najświętsza Maria Panna pomiędzy aniołami, biskupem Maurice de Sully i Ludwikiem XII. Lewy portal zwany jest portalem Marii i jest on najpiękniejszym ze wszystkich trzech portali fasady. Przy filarze umieszczono współczesną rzeźbę Matki Boskiej z Dzieciątkiem a w tympanonie widnieje Śmierć, Koronacja i Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. Olbrzymie wnętrze katedry, o rozmiarach 130 m długości, 50 m szerokości i 35 m wysokości, może pomieścić nawet 9000 tys. osób. Potężne filary o 5-metrowej średnicy dzielą katedrę na pięć naw. Absyda natomiast zlicza się do najśmielszych tworów architektury średniowiecznej - jej łuki przyporowe o promieniu 15 metrów, są dziełem Jeana Ravy'ego.

24. KATEDRA NOTRE-DAME

25. KATEDRA NOTRE-DAME W ŚRODKU

26. Pola Marsowe (Champs de Mars)U stóp Wieży Eiffla ścieli się zielona murawa Pól Marsowych, które to przez długi czas były miejscem ćwiczeń wojskowych. W latach 1908-1928 Formige przekształcił je w swego rodzaju park o pięknych alejach, sadzawkach, wodotryskach i klombach Szkoła Wojskowa (Ecole Militaire) Piękną perspektywę Pól Marsowych zamyka od południa gmach Szkoły Wojskowej założonej z inicjatywy finansisty Paris-Duverney'a i Madame Pompadour chcących w ten sposób dać możliwość kariery wojskowej również mniej zamożnym młodzieńcom. Gmach wzniesiony został przez Jacque-Ange Gabriela w latach 1751-1773. Dziedziniec reprezentacyjny zwraca uwagę swą wytworną kompozycją - posiada portyk o doryckich kolumnach bliźniaczych, a jego fasadę tworzą trzy pawilony połączone dwoma ramionami podcieni. W tejże szkole uczył się słynny Napoleon Bonaparte i ukończył ją w 1785r. w stopniu podporucznika artylerii.

27. Tuileries i Opera Na pełnych przepychu XIX-wiecznych bulwarach barona Hausmanna zawsze są tłumy – bankierzy, teatromani, turyści i inni bywalcy okolic Opery. Przyciąga ich tu obfitość sklepów i domów towarowych, od niezwykle drogich po popularne i tanie. Dzielnica Tuileries leży miedzy Operą a Sekwaną. Od zachodu zamyka ją ogromny place de la Concorde (Plac Zgody), a od wschodu - Luwr, ze zbiorami zaliczanymi do największych na świecie i awangardową szklaną piramidą projektu I.M.Pei’a. Eleganckie place i regularne ogrody nadają dzielnicy specyficzny charakter. Place Vendome, gdzie mieszczą się znakomite sklepy jubilerskie i ekskluzywny hotel Ritz, stanowi oszałamiającą kwintesencję bogactwa i szyku. Równolegle do Jardin des Tuileries biegną dwie najelegantsze ulice handlowe – Rue de Rivoli i Rue Este-Honore, wzdłuż których jest mnóstwo drogich butików i pięciogwiazdkowych hoteli.

28. SEKWANA