МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ

1. МОНГОЛЫН МЯНГАНЫ СОРИЛТЫН САН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨСӨЛ Лабораторийн бүтэц, үйл ажиллагаа

2. Зорилго: • Энэхүү стандарт нь хорт хавдрыноношлогоо, эмчилгээнд чухал шаардлагатай эсийн шинжилгээг зөв бэлдэхэд чухал ач холбогдол бүхий эсийн шинжилгээг будах орчин үеийн арга техникийг боловсруулснаар оношийн чанарыг дээшлүүлэхэд оршино.

3. Хэрэглэх ба хамрах хүрээ: • Энэхүү стандартыг Монгол улсын Эрүүл мэндийн тухай хуулийн хүрээнд мэс засал, хавдрын тусламж үйлчилгээ үзүүлж байгаа өмчийн бүх төрөл, хэлбэрийн эрүүл мэндийн байгууллагад ажиллаж буй эмнэлгийн мэргэжилтнүүд үйл ажиллагаандаа дагаж мөрдөнө.

4. Норматив ишлэл: • Энэ стандартад иш татаж хэрэглэсэн баримт бичигт өөрчлөлт орсон тохиолдолд хамгийн сүүлчийн албан ёсны хэвлэлээс иш татаж хэрэглэнэ. • MNS 4621: 2008 Эрүүл мэндийг хамгаалах технологи • Эмчилгээ оношлогооны түгээмэл үйлдлүүд • MNS 5095:2001 Эрүүл мэндийг хамгаалах технологи • Аймгийн нэгдсэн эмнэлгийн бүтэц, үйл ажиллагаа • MNS 5203:2002 Төрөлжсөн нарийн мэргэжлийн эмнэлгийн бүтэц, үйл ажиллагаа • MNS 5081:2005 Эрүүл мэндийг хамгаалах технологи • Сумын эмнэлгийн бүтэц, үйл ажиллагаа

5. Эрдэмтэн эмч George Papanicolаu анх 1950 оны үед үтрээ, умайн хүзүүний эс зүйн шинжилгээгээр хавдар байгаа эсэхийг илрүүлэх зорилгоор 5 зэрэглэлд хуваасан ангиллыг гаргажээ.

6. Тодорхойлолт: • Нэгээрээ буюу бүлэг, бөөгнөрлөөр байрласан эсүүдийн бүтцийг шинж байдлаар нь эмгэг өвчин нэн ялангуяа хорт хавдрыг таньж оношлүх аргыг клиникийн эс зүйн шинжилгээ гэдэг.

7. Эс зүйн шинжилгээний давуу тал: • Хавдрыг хамгийн эрт буюу клиник шинж тэмдэг илрэхээс ºìíº илрүүлэх боломжтой • Хүртээмжтэй, хямд, өвчтөнд өвдөлтгүй • Материал авахад аюулгүй • Давтан шинжилгээ хийх боломжтой • Эд сорьцын шинжилгээ хийх боломжгүй үед • Яаралтай мэс заслын үед 5-10 минд дүгнэлт өгөх • Ердийн онош зүйн үед 40-60 минд хариу гарах • Лабораторийн тоног төхөөрөмж шаардагдахгүй • Явуулын лаборатори зохион байгуулж ашиглах боломжтой

9. Цитологийн лабораторит хэрэглэгдэх урвалжууд: • Papanicolaon stain EA • Pap stain OG • Haemotoxylin Harris • Light Green • Balsam • Êñèëîë • Alcohol 95 gradus • Ôèêñîòîð /alcohol 95 gradus/ • Ìåòèëëèéí ñïèðò • Ëåéøìàíû õóóðàé áîäèñ • Àçóð /õóóðàé/ • Ýîçèí /õóóðàé/ • Ãèìç Ðîìîíîâñêèé

10. Цитологийн лаборaторит хэрэглэгдэх шил сав, багаж хэрэгсэл: • Тавиур шил (цайртай) • Бүрхүүл шил • Будгийн цувааны шил (тагтай бор шил) • Ñàãñ • Øòàòèâ

11. HM760X Automated H&E Stainer • Tst44-acs 720-combo automat stainer

12. Ïèïåòêà 10 ìë • Ïèïåòêà 3-5 ìë • Êþâåò • Çàæåì • Áàëûí õàðàíäàà /хатуу/ • Ìàðêåð

13. Микро бэлдмэлийн тавиур • Журнал • Будгийн том амтай шил /шилэн тагтай/ • Бээлий • Хуруу шил

14. Лабораторийн цаг • Стакан 1 литр • Фильтер • Шилэн савх /бальзам/

15. Тавиур шил: • 76 х 26 х 1-2 мм хэмжээтэй • Шулуун өнцөгт хавтгай шил • Нэг үзүүртээ цайртай

16. Бүрхүүл шил: • 0.15 - 0.2 мм зузаантай • Янз бүрийн хэмжээтэй ялтсан шил

17. HARRIS HAEMATOXYLIN:

18. Harris Hematoxylin найруулах заавар: • 50 млэтилийнспиртдээр 5 гргемотоксилийнунтгаахийжуусгана. • 1000 млнэрмэлусандээрхөнгөнцагааныаммонисульфатаахийжуусгана. Уусгажбайхдаауусмалаахалаана. • Дээрх 2 уусмалаахолино. • Хольсонуусмалдээрээиодындавсаахийгээдсайтархутгаж, фильтерцаасааршүүж, 24 цагболгосныдараахэрэглэнэ. • Он, сар, өдөр, уусмалыннэрийгтодорхойбичнэ.

19. Harris Hematoxylin: • Бөөмийн доторх ДНХ • Бөөмийн доторх РНХ • Бөөмийн нуклеопротейд • Митохондрын РНХ-г буддаг • Эдгээр нь бараан хөх өнгөөр будагддаг

20. Оранж G:

21. Оранж G найруулах заавар: • 50 гр 950 спиртэнд 5 грОранж G-г зөөлөнхутгажуусгана. • 0.5 грФосфотунгистиныхүчилуусмалаадээрньхийнэ. • Он, сар, өдөр, уусмалыннэрийгтодорхойбичнэ. • Хэрэглэхийнөмнөшүүжхэрэглэнэ.

22. Оранж G: • Эсийн сийвэн будна • Улбар шар өнгөөр будна • Хэт эвэршлийг илрүүлдэг

23. EA:

24. EA найруулах заавар: • Дээрхуусмалуудыгзөөлөнхутгаадбараанөнгийнтагтайшилэнсавандхийжхөргөгчиндхадгална. • Он, сар, өдөр, уусмалыннэрийгтодорхойбичнэ. • Хэрэглэхийнөмнөшүүжхэрэглэнэ.

25. ЕА: • Эсийн сийвэнг будна • Хөх ÿãààí өнгөөр будна • Олон давхар хавтгай хучуур эдийн суурийн эсүүд болон завсрын эсүүдийг будаж илрүүлдэг

26. Scott-ийн ус I: • Энэ 2 нунтгийг холиод, дээр нь 1000 мл нэрмэл ус хйиж хутгана. • Он, сар, өдөр, уусмалын нэрийг тодорхой бичнэ.

27. Scott-ийн ус II: • Энэ 2 нунтгийг холиод, дээр нь 1000 мл нэрмэл ус хйиж хутгана. • Он, сар, өдөр, уусмалын нэрийг тодорхой бичинэ.

28. Папын будгийн цуваа: • 950 спирт - 2 мин • Нэрмэл ус - 2 мин • Харðисоны гемàтоксилин 3 мин • Крантны урсгал ус - 10 мин • Scott ус - 1 мин • Нэрмэл усаар зайлна • 700 спирт - 2 мин • 950 спирт - 2 мин • Оранж G - 2 мин • 950спирт - 2 мин • 950 спирт - 2 мин • EA - 2 мин • 950 спирт - 2 мин • 950 спирт - 2 мин • Туйлын спирт - 2 мин • Туйлын спирт - 2 мин • Ксилол- 2 мин • Ксилол- 2 мин • Бальзам • Бүрхүүл шил

29. Папын будгийн цуваа: 960 спирт 2 мин Нэрмэл ус 2 мин Гемàтоксилин 3 мин Крантны урсгал ус 10 мин Скот уусмал 2 мин Нэрмэл ус 2 мин 700 спирт 2 мин 950 спирт 2 мин Оранж G 2 мин 950 спирт 2 мин 950 спирт 2 мин EA 2 мин 950 спирт 2 мин 950 спирт 2 мин Абсолют спирт 2 мин Абсолют спирт 2 мин 960 спирт 2 мин Ксилол 2 мин Бальзам Покров Ксилол 2 мин

30. Будалтын үр дүн: • Бөөм Хөх, улаан хүрэн • Бөөмөнцөр Гүн улаан • Эритроцит Улаан шар • Бактер Хөх саарал • Мөөг Улаан ягаан • Трихомонад Хөх саарал • HPV 2 өнгөөр (амфофил) • Үрэвслийн эс Хөхөвтөр

31. Анхаарах зүйлс: Наац дугаар номертой байх Зориулалтын тавиур дээр тавьж хатаана Наац хий ороогүй тунгалаг байна Будгийн дамжлагаа 7 хоног бүр шүүж хэрэглэх Баьзам хэт өтгөн, шингэн байж болохгүй Шинжилгээний хуудас дээрх номерыг наацын зориулалтын хэсэгт тусгай маркераар дугаарлагдсантай тохируулж эс судлаач эмчид хүлээлгэж өгнө

32. Папын будгаар дараах халдваруудыг оношилж болно: • Үтрээний трихомонад • Candida төрлийн мөөгөнцрүүд • Коккобацилл

33. Актиномис • Герпесс симплекс вирус (HSV) • HPV

34. Лейшманы арга: • Лейшман: Хуурай, гялалзсан, талст, хар хөх өнгөтэй бодис • Азур: Нунтаг, хөх өнгөтэй, хуурай бодис • Эозин: Нунтаг, улаан шар өнгөтэй, хуурай бодис

35. Найрлага: • 1 литр метилийн спиртэн дээр 2.5 грамм Лейшманы бодисыг хийгээд хутгаад, харанхуй газар хонуулаад, шүүж хэрэглэнэ. • 1 литр нэрмэл усыг халуун бүлээн болтол нь халааж, 1 грамм нунтаг Азур хийж сайтар хутгаад, шүүж хэрэглэнэ. • 100 мл нэрмэл усанд Эозиныг сайтар хутгаж уусгаад, 1 литр болтол нь нэрмэл ус хйиж найруулна. • Эдгээр найруулсан уусмалуудыг удаан хугацаагаар хадгалж хэрэглэж болно.

36. Будах аргачлал: • Бэхжүүлэгч уусмал Лейшманд 3-5 мин. • Ажлын уусмал бэлтгэнэ. Үүнд: Азур, Эозины тэнцүү холимогийг будалтын өмнө найруулна. • 4 мл нэрмэл усан дээр 1 мл Азур, 1 мл Эозин хийж ажлын уусмал бэлтгэнэ. • Бэхжүүлэгч уусмалыг нэрмэл усаар зайлаад ажлын уусмалд 15-20 мин будаад крантны усаар зайлаад, тасалгааны темпертурт буюу шүүдэг цаасаар зөөлөн дарж хатаана. • Бэлэн болсон наацыг эс зүйн эмчид өгнө

37. Папын ба Лейшманы будгийн будалтын ялгаа: • Пап • Эсийн бөөмийг сайн буддаг • Бөөмийн мембран будна • Хроматины ялгааг сайн гаргаж будна • Вируст өртөгдсөн эсүүдийн өвөрмөц хэв маягийг тод гаргана • Лейшман • Бөөмийн мембран болон хроматины хэлбэр дүрсийн ялгарал хангалтгүй • Өвөрмөц үүсгэгчийг илрүүлэх боломжгүй (HPV, HSV г.м)

38. Пап • Дааврын үнэлгээ өгнө • Үрэвсэл үүсгэгчийг тодорхой буддаг • Хавдрын урьдал өөрчлөлтийг илрүүлэх боломжтой • Хавдрын үе шатыг тогтоох боломж өгдөг • Лейшман • Тодорхой ганц нэг үүсгэгчийг буддаг • Хавдрын урьдал болон хавдрын хэлбэр тодорхойлоход хүндрэлтэй

40. Шаардлага хангасан наац: • Тавиур шилний эхэнд 1 см, нөгөө өнцөгт 1 см орчиì зай үлдээх • Наац тавиур шилний уртын ¾-ыг эзэлсэн байна • Наац нь долгионтож, тасалдаагүй жигд түрхэгдсэн, нимгэн байх ёстой • Клиникийн холбогдол бүхий магадлан тодруулах мэдээллүүдтэй байх

41. Шаардлага хангаагүй наац: • Эс зүйн шинжилгээг оношлоход шаардагдах бичиг баримт дутуу байх • Наац эвдэрхий, сэлбэн засах боломжгүй байх • Наацад хавтгай эпитель эсүүд цөөн байгаагаас наацын талбайд 20% хүрэхгүй байх • Наац зузаан, цус, үрэвслийн нэвчдэс эпитель эсийг бүдгэрүүлэх, хэт хатах, муу бэхæүүлсэн байх • Нас, жирэмслэлт, урд өмнө хийгдсэн эмчилгээ бичигдээгүй байх • Шинжилгээг оновчгүй авах

42. Эс зүйн шинжилгээ хүлээн авах: • Эс зүйн шинжилгээний илгээлт бичигт: • Өвчтөний хаяг • Эмнэл зүйн онош • Ýìãýã голомтын байршил • Өмнө нь эмчлүүлсэн тухай òýìäýãëýãýý • Сарын мөчлөгийн үе шат • Материал авсан аргын тухай бичлэг

43. Анхаарал тавьсанд баярлалаа!