1 / 65

VTYS 2012

VTYS 2012. Mehmet Emin KORKUSUZ. BİA3202 VTYS. Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Dersi Saat : 1. Öğretim 10:20 – 11:50 / 12:30 – 14:00 2. Öğretim 17:05 – 18:35 / 18:55 – 20:25 Derse geç kalmak yaptırıma tabidir. Derse devam mecburidir (OBS).

emily
Download Presentation

VTYS 2012

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. VTYS 2012 Mehmet Emin KORKUSUZ

  2. BİA3202 VTYS • Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Dersi • Saat : • 1. Öğretim 10:20 – 11:50 / 12:30 – 14:00 • 2. Öğretim 17:05 – 18:35 / 18:55 – 20:25 • Derse geç kalmak yaptırıma tabidir. • Derse devam mecburidir (OBS). • Derste cep telefonunun çalması yaptırıma tabidir. • Projelerin yapılmaması ağır yaptırıma tabidir.

  3. KAYNAKLAR • Veri Tabanı Yönetim Sistemleri I (Turgut Özseven) • Veri Tabanı Sistemleri Dersi Teoriden Pratiğe (Nergiz Ercil Çağıltay – Gül Tokdemir) • Dr. Yalçın Özkan, Veri Tabanı Sistemleri, Alfa • James R. Groff, Paul N. Weinberg, Editör:Selçuk Tüzel, Herkes İçin SQL, Alfa • LukeWelling, Laura Thomson, Editör:Selçuk Tüzel, Uzmanlar İçin PHP ve MySQL, Alfa • www.mysql.com • www.korkusuz.gen.tr

  4. DEĞERLENDİRME • Ara Sınav : %40 • Yarıyıl Sonu Sınavı : %60 • Zamanında teslim edilmeyen ödevler teslim edilmemiş sayılır.

  5. Ders İçeriği • VT Temel Kavramları • İlişkisel Veri Tabanı Tasarımı • SQL (MySQL) • DDL • DML • DCL • Sorgular • Fonksiyonlar • Gruplandırarak Sorgulama • Join, Alt Sorgu • Trigger ve Procedure

  6. Temel Kavramlar • Geleneksel Dosya Sistemleri • Sıralı erişimli dosya sistemleri • Doğrudan erişimli dosyalar • Veri (Data) • Enformasyon (Information) • Bilgi (knowledge) • Veri Tabanı

  7. Geleneksel Dosyalama • Sıralı erişimli dosyalar (Sequentalaccessfiles)

  8. Sıralı Erişimli Dosyalar Kayıtlar arasında sırayla ilerlenir En son kayda ulaşmak için tüm kayıtları geçmek gerekir Silme ve düzeltme işlemleri çok zordur Kayıt sayısı arttığında sisteme maliyeti çok fazla olur

  9. Geleneksel Dosyalama • Doğrudan erişimli dosyalar (Randomaccessfiles)

  10. Doğrudan Erişimli Dosyalar • Doğrudan erişimli (Random Access) • Her bir kaydın adresi index dosyasında saklanır • Index dosyasındaki adrese doğrudan erişim yapılır • Hashed File • Kayıtlara erişmek için hesap yapılır • Her kaydın ve alanın kaç byte kapladığı saklanır • Hesaplanan adrese doğrudan erişilir

  11. Veri • Olgu, kavram ya da komutların, iletişim, yorum ve işlem için elverişli biçimsel ve uzlaşımsal bir gösterimi. • Olaylar ve varlıklar ile ilgili kaydedilebilir dolaylı olarak bir anlam ifade eden ve işlenmemiş (ham) gerçekler veya ölçümlerdir. • Kaydedilebilir bilgi!

  12. Enformasyon Karar vermek için bir değeri olan ve organize edilmiş verilerin özetlenmesi ile elde edilen gerçeklerdir.

  13. Bilgi Enformasyon haline dönüştürülmüş gerçeklerin analiz edilmesi ve sentezlenmesi sonucu karar vermeye yönelik olarak elde edilen daha üst seviyeli gerçekleri içerir.

  14. Bilgi Karar Verme Enformasyon Sentezlenir Veri Analiz Edilir Özetlenir Organize Edilir Toplanır VERİ, ENFORMASYON VE BİLGİ Yandaki grafik kavramlar arasındaki bağıntı ve verinin bilgiye dönüşüm sürecini göstermektedir. Karar verme amacıyla verinin toplanıp, organize edilmesi, özetlenmesi, analiz edilmesi ve sentezlenmesi gerekir. Veritabanı sistemleri bu aşamalarda önemli bir rol oynar ve bu aşamaların sağlıklı olarak gerçekleştirilmesi için bir alt yapı hazırlanır.

  15. VERİ, ENFORMASYON VE BİLGİ Aşağıdakilerden hangisinin veri, enformasyon ve bilgi olduğunu düşünüyorsunuz? 1. Bu yıl, Osman diğer tüm satış temsilcilerinden daha fazla komisyon elde etmiştir. 2. Bu yıl, Trakya Bölgesi 500.000 TL’den fazla satış gerçekleştirmiştir. 3. Her yıl Osman tüm satış temsilcilerinden daha fazla satış gerçekleştirir.

  16. Veri Tabanı Yönetim Sistemleri • MySQL • MsSQL • PostgreSQL • Oracle • Sybase • Berkeley • Firebird • Msaccess

  17. Veri Tabanı Dilleri • SQL • PL/SQL • OQL : Object Query Language • CQL • 4D Query Language • Datalog

  18. Veri Tabanı Kavramları Veri Tabanı (Data Base) Alan (Field) Satır (Row) Sütun (Column) Tablo (Table) Veri Tipi (Data Type)

  19. Veri Tabanı Kavramları • Anahtar (Key) • Birincil Anahtar (PrimaryKey) • Tekil Anahtar (UniqueKey) • Yabancı Anahtar (ForeignKey) • Katılım (=İlişkilendirme) (Joining) • NULL

  20. Veri Tabanı Veri tabanı düzenli bilgiler topluluğudur. Sistematik erişim imkânı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir. Bir bilgisayarda sistematik şekilde saklanmış, programlarca işlenebilecek veri yığınıdır.

  21. Alan Alan

  22. Satır Alan Kayıt (Record)

  23. Sütun Alan

  24. Tablo

  25. Veri Tipi • Alanda saklanacak bilgilerin türü farklılıklar gösterir. Sayı, metin, tarih vb. olabilir. • Sayı tipleri • Tarih, zaman tipleri • Metin tipleri • Diğer tipler

  26. Anahtar Tablolarda bulunan her bir kaydın diğerinden farklı olmasını garanti altına bir alandır.

  27. Birincil Anahtar Tabloda tutulan verilerden benzersiz yani anı değeri iki kez içermeyecek olan sütun birincil anahtar olarak belirlenir.

  28. Tekil Anahtar Birincil anahtarda olduğu gibi bir değer sadece bir kez girilebilir. Birincil anahtardan farklı olarak NULL değer alabilir.

  29. Yabancı Anahtar Bir tabloya girilebilecek değerleri başka bir tablonun belli alanında yer alabilecek veri grubu ile sınırlandırılmaya ve en önemlisi de ilişkilendirmeye yarar...

  30. İlişkilendirme Tek sorgu ile birden fazla tablodan işlemine denir.

  31. NULL Tablodaki bir alana hiç değer girilmediğinde oluşur. NULL boşluk değil, değer bulunmamasıdır.

  32. VTYS’NİN TEMEL BİLEŞENLERİ • Index ve Hesaplama yöntemlerini kullanır • Uygulamaların veri tabanına doğrudan erişmesini engeller • Uygulamadan bağımsızdır VTYS Uygulama Yazılımı Veri Tabanı

  33. VTYS’NİN TEMEL BİLEŞENLERİ VT Tanımları Veri Tanımlama Dili (DDL) Derleyicisi Derlenmiş VT Tanımları Tablo yaratma Form yaratma Sorgu yaratma Rapor yaratma Veri Tabanını Oluşturma Veri Tabanı Veri Tabanı Yöneticisi VT Sorgusu Sorgu İşleyicisi (SQL) Kullanıcı verileri Metadata Dizinler Uygulama Metadatası Genişletilmiş Programlama Dili (DML + taşıyıcı dil) Derleyicisi Derlenmiş Uygulama Programı Veri Tabanını Kullanma Uygulama Programı Kayıt ekleme Kayıt silme Kayıt güncelleme

  34. VTYS’nin Faydaları Veri Tekrarı (Data Redundancy) Veri Tutarlılığı (Data Consistency) Veri Paylaşımı (Data Concurrency) Veri Bütünlüğü (Data Integrity) Veri Güvenliği (Data Security) Veri Bağımsızlığı (Data Indepedence)

  35. Veri Tabanı Kullanıcıları • Veri Tabanı Yöneticisi • Tasarım • Performans analizi • Erişim yetkileri • Yedekleme – Geri yükleme • Veri bütünlüğünü sağlama • Sistem sürekliliği • Uygulama Programcısı • Sorgu Dili Kullanıcısı • Son Kullanıcı

  36. VT Modelleri SıradüzenselVeri Modeli (Hierarchical Data Model) Ağ Veri Modeli (Network Data Model) İlişkisel Veri Modeli (Relational Data Model) Nesneye-Yönelik Veri Modeli (Object-oriented Data Model)

  37. VT Modelleri - Tarihçe Sıradüzensel (Hiyerarşik) Veri Modeli en eski model olup 60 ve 70'li yıllarda çok kullanılmıştır. 1969’da ortaya çıkan Ağ Veri Modeli 1970’li yıllarda ve 1980’li yılların ilk yarısında kullanılmıştır. İlişkisel veri modeli de ilk kez 1969 yılında ortaya atılmış, 1970’li yılların sonunda kullanılmaya başlanmış ve 1985 yılından sonra yaygınlaşmış bir yaklaşımdır. 1990’lı yıllarda yaygın kullanılan VTYS'lerin hemen hemen tümünün ilişkisel tabanlı olduğu söylenebilir.

  38. VT Modelleri - Tarihçe Nesneye-yönelik veri modeli yaklaşımı ise on yılı aşkın süredir gündemde olan, günümüzde çok yaygın kullanılmasa bile, kullanımı giderek yaygınlaşan bir yaklaşımdır. Geçmişe baktığımızda, ilişkisel yaklaşımın kullanılmaya başlanması ile sıradüzensel ve ağ yaklaşımlarının terk edildiği görülmektedir. Buna karşılık nesneye-yönelik yaklaşımın kullanılmaya başlanması ile ilişkisel yaklaşım terk edilmemiştir. Günümüzde hem ilişkisel hem de nesneye-yönelik yaklaşımı birlikte kullanan VTYS'lerinin yaygınlaştığı görülmektedir (ORDBMS).

  39. Kitaplar (no, başlık) Yazarlar (ad, soyad) Yayıncılar Konular Sıradüzensel (Hiyerarşik)Model 1960’lar ve 1970’lerde kullanılmıştır. Programlama dillerindeki veri yapılarına benzer. Bir kaydın 1 ebeveyn kaydı, 1’den çok çocuk kaydı vardır.

  40. Yazarlar Konular Kitaplar Yayıncılar Ağ Modeli 1970’lerde. Her kaydın birçok ebeveyn ve birçok çocuk kaydı bulunabilir.

  41. İlişkisel Model 1980’lerden günümüze. Veriler için kavramsal olarak basit bir model; veriler ve ilişkiler “tablolar” üzerinde tanımlanır ve tüm bilgiler görülebilecek şekildedir.

  42. Nesneye-Yönelik Model 1990’lardan günümüze. Veriler nesne olarak modellenir ve yaratılır. Nesneye-Yönelik Programlama (OOP) da olan sınıf ve miras kavramlarına sahiptir. Karmaşık veriler üzerinde işlem yaparken yüksek performans sunan bir yaklaşımdır

  43. VT Mimarileri Merkezi Sistem Mimarisi Basit istemci/sunucu Mimarisi Üç katmanlı istemci/sunucu Mimarisi N Katmanlı Sistemler Dağıtık Veritabanı Sistemleri Mimamirisi

  44. TARİHÇE VE KURULUM MİMARİLERİ Merkezi Sistem Mimarisi • Bu mimaride,uç kullanıcı birimleri,VTYS ve veriler aynı sunucu sistem üzerinde konumlandırılır.Bu tür veritabanı yapılarına,merkezi sistem adı da verilir.

  45. TARİHÇE VE KURULUM MİMARİLERİ Merkezi Sistem Mimarisi • AVANTAJLARI • -Bu yapılar,çok yüksek gereksinimleri olmayan sistemler için pratik ve uygun bir çözüm olarak kullanılmaktadır. • -Tek bir sunucu sistemin yönetime gereksinim duyulması nedeniyle,sistem maliyeti ve bakım-onarım yatırımı daha düşük olacaktır. • - Sistem yapısının basitliği,sorunların daha kolay çözülebilmesini sağlayacaktır.

  46. TARİHÇE VE KURULUM MİMARİLERİ Merkezi Sistem Mimarisi • DEZAVANTAJLARI • -Bilişim sistemleri gereksinimleri artan organizasyonlarda,hem uygulamaların,hem de veritabanı sisteminin ve istemcilerin tek bir sunucu tarafından yönetiliyor olması sistem performansında önemli sorunlara neden olabilmektedir.Bu sebeple son yıllarda sunucu görevi yapabilecek olan bilgisayarların daha yüksek performansla ve daha düşük maliyetlerle elde edilebilmesi ve bilgisayar ağları teknolojilerindeki gelişmeler nedeniyle,bir iletişim ağı üzerinden istemci/sunucu mimarilerinin kullanılması tercih edilir hale gelmiştir.

  47. Merkezi Bilgisayar TARİHÇE VE KURULUM MİMARİLERİ Merkezi Sistem Mimarisi Veri tabanı

  48. TARİHÇE VE KURULUM MİMARİLERİ Basit İstemci/Sunucu Mimarisi • Birden fazla kullanıcının istemci olduğu basit istemci/sunucu mimarisinde istemciler,iletişim ağı aracılığı ile veritabanı sisteminin bulunduğu sunucuya ulaşarak sistemi kullanırlar.Bu yapıya iki katmanlı istemci/sunucu mimarisi adı da verilir. • Birinci katman,istemci sistemlerden oluşur,bu katmanın görevi,kullanıcı arayüzlerini kullanıcıya sunmak ve temel veri işlemlerini gerçekleştirmektir.İkinci katman ise,veritabanı sunucusundan oluşur.Bu katmanın görevi geçerlilik işlemlerinin yapılması ve veritabanına erişimin sağlanmasıdır.

  49. TARİHÇE VE KURULUM MİMARİLERİ Basit İstemci/Sunucu Mimarisi • AVANTAJLARI • -Mevcut veritabanına daha geniş bir erişim imkanı sunulur. • -Daha yüksek bir performansın elde edilmesi sağlanır.

More Related