اهداف و اصول درمان اعتیاد

اهداف و اصول درمان اعتیاد دکتر آرش قدوسی متخصص پزشکی قانونی و مسمومیتها استادیار ghodousi@khuisf.ac.ir

اعتياد يك: • عادت پيشرونده • تاثير گذار و فراگير • با عوارض منفي • خارج از كنترل

اين عادت ميتواند: • به رفتارهاي متعارف • رفتارهاي غير متعارف • تركيبات مجاز • مواد غير مجاز

اعتياد يك: • عادت پيشرونده • تاثير گذار و فراگير • با عوارض منفي • خارج از كنترل

اين تركيبات: • مواد افيوني: ترياك، شيره، هرويين، مورفين، كدئين، متادون، كريستال • مواد محرك: كوكايين، كراك، آمفتامين، آيس • مواد تهم زا: ال اس دي، اكستازي • حشيش • آرامبخش ها: ديازپام، لورازپام، اكسازپام، • الكل • نيكوتين

Marijuana Health effects include: • Increased heart rate • Bloodshot eyes • Dry mouth and throat • Increased appetite • Short-term memory loss • Reduced concentration and coordination • Paranoia • Psychosis

Cocaine Health effects include: • Dilated pupils • Elevated blood pressure, heart rate, respiratory rate, and body temperature • Stuffy or runny nose • Ulcerated mucous membranes of the nose • Cardiac arrest • Respiratory failure

Depressants Health effects include: • Calmness and relaxed muscles • Slurred speech • Staggering gait • Altered perception • Respiratory depression • Coma • Death

Narcotics Health effects include: • Feeling of euphoria • Drowsiness • Nausea • Vomiting • Slow and shallow breathing • Clammy skin • Convulsions • Coma • Death

Hallucinogens Health effects include: • Sense of distance and estrangement • Mood disorders • Dilated pupils • Elevated body temperature, heart rate, and blood pressure • Loss of appetite • Sleeplessness • Tremors • Heart and lung failure

Stimulants Health effects include: • Increased blood pressure, heart and respiratory rates • Dilated pupils • Decreased appetite • Sweating and high fever • Tremors • Loss of coordination • Physical collapse • Stroke • Heart failure

Inhalants Health effects include: • Short-term memory loss • Loss of smell • Nausea • Vomiting • Fatigue • Brain damage • Convulsions • Coma • Cardiac arrest • Nervous system damage • Death

مصرف اين تركيبات: • لذت بخش است. • با گذشت زمان به اثرات آن ها تحمل ايجاد مي گردد. • با قطع مصرف علائم ناخوشايند شكل مي گيرد. • براي حفظ وضع موجود نياز به مصرف روز افزون آن وجود خواهد داشت.

شيوع اعتياد به مواد مخدر در بعضي از كشورها

اعتياد به مواد مخدر در ايران: • احتمالا تا 500 هزار نفر فروشنده و دلال خرده‌پا وجود دارد. • سالانه 1000 تن مواد مخدر در ايران مصرف مي‌گردد. • سالانه 200 تن مواد مخدر توسط نيروي انتظامي كشف مي‌گردد. • توليد افغانستان سالانه تا 4000 تن (معادل 100 ميليون دلار در محل ) تخمين زده مي‌شود. • سالانه 4500 ميليارد تومان (5 ميليارد دلار) هزينه دارد!!

تعداد موارد جديد آلودگي به ويروس ايدز در اوكراين 1993 1994 1995 1996 1997 1998 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000 30,000 Source: National AIDS Programme, Ukraine, 1999

تعداد موارد آلودگي به ويروس ايدز در روسيه 18,000 15,462 16,000 14,000 12,000 10,000 8,000 Number of HIV infections 6,000 4,399 3,947 4,000 1,546 2,000 196 108 158 0 93 94 95 96 97 98 99 Year of registration Source: Russian Federal AIDS Centre, Moscow

درصدي از موارد آلودگي به ويروس ايدز در كشورهاي مختلف كه بر اثر اعتياد تزريقي ايجاد گرديده است(1999) 100 90 80 70 60 Percentage 50 40 30 20 10 0 Canada China Latvia Malaysia Moldova Russian Ukraine Viet Nam Federation Source: National AIDS Programmes

گسترش آلودگي با ويروس ايدز در اروپاي شرقي: كشورهايي كه در سال بيش از 5 مورد جديد آلودگي به ازاي هر ميليون نفر داشتند با قرمز مشخص شده است 1995 Source: HIV/AIDS Surveillance in Europe. End- year report 2001, No. 66

A 33-Year Follow-up of Narcotics Addicts (Arch Gen Psychiatry. 2001;58:503-508) The natural history of narcotic addiction among a male sample (N = 581).

درمان های وابستگي به مواد مخدر

هدف از درمان اعتياد: • كاهش مصرف مواد مخدر • كاهش عوارض جسماني مواد مخدر • مسموميت و Overdose • بيماري هاي عفوني مانند ايدز و هپاتيت • كاهش عوارض خانوادگي اعتياد • كاهش عوارض رواني اعتياد • كاهش عوارض اجتماعي اعتياد • جرم و جنايت • بيكاري

هدف از درمان اعتياد فقط قطع يا كاهش مصرف نيست! گاهي حتي كاهش مصرف نیز در اولويت نيست!

رويكردهاي درمان اعتياد • رويكرد پرهيز مدار Abstinence Oriented • رويكرد كاهش آسيب Harm Reduction

اهداف فرعی • درمان طبی (کمر درد) • درمان روانپزشکی • انواع درمانهای غیر دارویی

انتخاب برنامه درمان • نوع ماده • شیوه مصرف • مدت اعتیاد • شدت وابستگی فرد • اختلالات زمینه ای • حمایت های اجتماعی و خانوادگی • بیماریهای زمینهای طبی • تحصیلات • درامد • تجارب قبلی درمان • در دسترس بودن

انتخاب شیوه درمان • بر عهده بیمار و درمانگر است!

تزريق هرويين خوردن ترياك تدخين ترياك كشيدن هرويين استفاده از روش هاي پرهيز مدار استفاده از روش هاي كاهش آسيب

قطع مصرف Detoxification كاهش عود وابستگان به مواد مخدر كاهش عوارض

روش هاي عمده سم زدايي • استفاده از كلونيدين و ساير آگونيست هاي گيرنده هاي آلفا 2 • استفاده از آگونيست هاي مواد افيوني( متادون / بوپرنورفین) • استفاده از آنتاگونيست هاي مواد افيوني: روش سريع و فوق سريع • استفاده توام از آگونيست و آنتاگونيست هاي مواد افيوني

دانستنیهای اولیه تشخیصی دراعتیاد: • اعتیاد یک اختلال واحد نیست • تقریبٲ تمامی معتادین نوعی اختلال روانپزشکی دارند • بیش از 90 درصد آنها افسردگی اساسی دارند • بیشتر از60 درصد آنا ن دو اختلال همراه دارند • حدود یک پنجم معتادین اعتیاد چندگانه دارند • 30 - 10 درصد سابقه زندان دارند • بالاترین موارد HIV مثبت معتادان اند

اصول کلی درمان اعتیاد: • درمان فردی نیست • درمانگر تنها نیست • روش درمانی واحد نیست • اختلال یک نوع نیست • درمان قاطع نیست • نتیجه یکسان نیست

اصول کلی درمان -دنباله • هدف درمان افزایش زمان دوری از مواد است • خانواده و نزدیکان معتاد بایستی در کنترل صحیح درمان مشارکت کنند • تیم درمان شامل روانپزشک ، روانشناس ،پزشکعمومی، مددکار و مشاور میباشد • برنامه ریزی درمان انعطاف پذیر ولی همه جانبه است

اصول کلی درمان -دنباله • وظایف تیم درمان: • روانپزشک: تعیین خط مشی درمان ، هدایت تیم و درمان دراز مدت اختلالات روانپزشکی همراه • پزشک عمومی: سم زدایی ، کنترل عوارض جسمی ترک و درمان پیگیری کوتاه مدت • روانشناس : رواندرمانی فردی ، آموزش روشهای کنترل وسوسه مصرف ، گروه درمانی وآموزش خانواده • مددکار: پیگیری درمان در فواصلتعیین شده ، ارزیابی استرسها وکمک به کاهش آنها

“Addiction treatment” integrative programs: • Educationآموزش • Detoxification (pharmacotherapy)سم زدايي • Individual psychotherapyرواندرماني فردي • Family counseling مشاوره خانواده • Group therapyگروه درماني • Therapeutic communityاجتماع درمان مدار۩ • Psychosocial rehabilitationsباز تواني ۩ • Relapse prevention programsپيشگيري از عود

روشهای سم زداییDetoxification methods • بسیارکندVery slow • کندSlow • سریعRapid • فوق سریعUltra rapid

اما باید بدانیم درمان بامتادون ممكن است: • باعث افسردگي و قصد خود كشي گردد. • باعث تشديد مصرف ساير مواد مخدر گردد. • باعث تشديد پرخاشگري شود. • باعث بروز علائم جسماني با منشا روان-تني گردد. • باعث ساير رفتارهاي اعتيادي شود.

اما در درمان بامتادون در صورت اجراي مناسب: • باعث افسردگي و قصد خود كشي گردد. • باعث تشديد مصرف ساير مواد مخدر گردد. • باعث تشديد پرخاشگري شود. • باعث بروز علائم جسماني با منشا روان-تني گردد. • باعث ساير رفتارهاي اعتيادي شود.

درصد بيماراني كه ترك كرده اند ؟ درمان دراز مدت با متادون نالتركسون+ مداخلات روانشناختي استفاده از نالتركسون بدون مداخله زمان به ماه 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

پس از سم زدایی • در صورت عدم درمان نگهدارنده میزان عود بالاست

اهداف و اصول درمان اعتیاد

اهداف و اصول درمان اعتیاد

Presentation Transcript