สำนักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบันพระปกเกล้า ชลัท ประเทืองรัตนา

1. สำนักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบันพระปกเกล้า ชลัท ประเทืองรัตนา การจัดการความขัดแย้งด้วยแนวทางสันติวิธี 11 ธันวาคม 2555

2. เราจะมาเรียนรู้กันแบบใด ?

3. การจัดการความขัดแย้งด้วยแนวทางสันติวิธีควรเข้าใจถึงการจัดการความขัดแย้งด้วยแนวทางสันติวิธีควรเข้าใจถึง -ความคาดหวัง -กฎ กติกา -มุมมอง การรับรู้ -ธรรมชาติ/ประเภทความขัดแย้ง -ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย -ทางเลือกในการจัดการความขัดแย้ง -พลวัตร/การขยายตัวของความขัดแย้ง -วงจรของความขัดแย้ง -3 มุมของความขัดแย้ง เป้าหมาย วิธีการและความสัมพันธ์

4. ความคาดหวัง Hope/Expectationท่านคาดหวังจะได้อะไรบ้างจากหัวข้อนี้ ? ความกลัว Fear

5. -พฤติกรรมก่อนกับหลัง ไม่ควรมีความแตกต่างกันมากนัก (พฤติกรรมต่างๆ) ของขวัญวันเกิด -การสัมภาษณ์งานก่อนได้งานกับหลังได้งาน -จำเป็นต้องมีการปรับความคาดหวังให้ตรงกัน

6. ความสัมพันธ์ระหว่างความคาดหวัง ความเป็นจริง และความขัดแย้ง ความขัดแย้งสูง ความคาดหวัง ความขัดแย้งน้อย ความเป็นจริง • พระสวมหมวกกันน็อค

8. ทำไมต้องมีกฎกติกาพื้นฐานร่วมกัน สำคัญมากน้อยแค่ไหน Why? GROUND RULES กฎกติกาพื้นฐานร่วมกัน

9. กฎกติกาในการอยู่ร่วมกันควรตั้งโดยใคร ? • คนเดียวหัวหาย สองคนเพื่อนตายหรือ สองหัวย่อมดีกว่าหัวเดียว Two heads are better than one) แม้แต่อวัยวะก็ยังมีเป็นคู่ • เรื่องในบ้านต้องตกลงกันให้ชัดเจนเรื่องเล็ก /เรื่องใหญ่ • เรื่องในบ้าน : การเรียกชื่อด้วยคำสุภาพ • การเข้าห้องน้ำในฟิตเนส , การเข้าห้องน้ำ กฎกติกาพื้นฐานร่วมกัน

10. กรณีคลองชากหมาก นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด มีผู้แทนกลุ่มประมงรายย่อยต่างๆ และ กนอ.มาร่วมให้ข้อมูล • กรณี AOT การท่าอากาศยาน ได้ดำเนินการสานเสวนาต่อประมวลจริยธรรมของ AOT โดยมีกฎกติการ่วมกันว่า จะไม่มาต่อว่าต่อขานกัน โดยเฉพาะผู้บริหาร จะเน้นการฟังกันอย่างแท้จริง ให้ความเคารพซึ่งกันและกัน • แล้วเราเคยร่วมกันตั้งกฎ กติการ่วมกันหรือไม่

11. สองคนยลตามช่อง • คนหนึ่งมองเห็นโคลนตม • .................. • ร้อยชู้หรือจะสู้เนื้อเมียตน... • เห็นพระไปเดินพันธุ์ทิพย์เราคิดอย่างไร ? • เห็นสัญญาณไฟเหลืองเราคิดอย่างไร? • การยิ้มของคนไทยเวลาเจอหรือคุยกับชาวต่างชาติ แปลว่า

12. การยิ้มในการเจรจาไม่ได้แปลว่าเป็นคนซื่อสัตย์ อย่ารีบด่วนสรุป • การพยักหน้าไม่ได้แปลว่าเห็นด้วย แต่แปลว่าเขายังฟังอยู่ ที่สำคัญคือต้องไม่แกล้งหรือแสร้งทำเป็นฟัง • ตาบอดคลำช้าง

14. คนเราเหมือนกันหรือไม่?คนเราเหมือนกันหรือไม่?

15. การจัดการความขัดแย้ง คำตอบ คือ.... ไม่เหมือนกัน ! นอกจากนั้น..............

16. พระตาเดียว ที่มา: รศ.ดร.ชัยวัฒน์ สถาอานันท์เล่าจากนิทานเซน

27. ผู้หญิง : สาว หรือ แก่ ?

28. ผู้หญิง : แก่

29. ผู้หญิง : สาว

30. ย้อนดูภาพแรกอีกครั้ง

32. รถไฟ • นายร้อยหนุ่ม • สาวสวย • หัวหน้าของ • นายร้อยหนุ่ม • ยายของสาวสวย

33. กิจกรรม Four dot

34. จุดยืน (โจทย์) • สิ่งของ 4 ชิ้น วาง 4 จุด • ขออาสาสมัคร 2 คน ยืนคนละด้าน • ขออาสาสมัคร 2 คน คอยจดบันทึก • “อะไรอยู่ใกล้ตัวสุด?” “อะไรอยู่ไกลตัวสุด?” “อะไรอยู่ซ้ายมือ?” “อะไรอยู่ขวามือ?”

35. จุดยืน (ประเด็น) • ทำไมสองคนนี้ตอบไม่ตรงกัน? ใครคนหนึ่งต้องโกหก? • จะแก้ปัญหาอย่างไรดี? • จะทำอย่างไรให้ทั้งสองฝ่ายมองจากมุมเดียวกัน? เข้าใจกัน?

36. มุมมอง • คนสองคนอาจมีความจริงคนละชุด เรื่องเดียวกันอาจเห็นไม่เหมือนกัน ความแตกต่างขึ้นอยู่กับจุดยืน มุมมอง ประสบการณ์ ความคิดความเชื่อ ค่านิยม อารมณ์ความรู้สึก • ในความขัดแย้ง ไม่มีใครผิดถูกโดยสมบูรณ์ (ต่างฝ่ายอาจถูกในมุมของตัวเอง) ดังนั้น ไม่อาจบีบบังคับอีกฝ่ายให้ยอมรับความจริงของตน • หากมองไม่ตรงกัน ไม่เข้าใจกัน ก็จะขัดแย้ง ต้องปรับเข้าหากัน โดยอาศัยการสื่อสารที่ชัดเจน ความสัมพันธ์ที่ดี ไว้ใจกัน • เอาใจเขามาใส่ใจเรา เอาใจเราไปใส่ใจเขา (สลับกันทำงานบ้านแล้วจะเข้าใจอีกฝ่าย) • ไม่ควรด่วนสรุป สิ่งที่เห็นอาจไม่เป็นอย่างที่คิด เราเห็นท้องฟ้ากับน้ำทะเลมันเชื่อมกัน ที่จริงชนกันหรือไม่

37. เนื้อเพลงเพื่อชีวิต :แง้มใจ - แอ๊ด คาราบาว เอาดวงใจของเขา ใส่ดวงใจของเราเราจะรู้ว่าเขาคิดกะเรายังไงคิดอย่างโง้นอย่างงี้ คิดเอาเองเรื่อยไปไม่ว่าใจของใครย่อมอยากให้ใครเข้าใจ เห็นใจ* เอาดวงใจของเราใส่ดวงใจของเขาเขาจะรู้ว่าเรา คิดกะเขายังไงคิดอย่างโง้นอย่างงี้คิดเอาเองเรื่อยไปเปิดประตูหัวใจ ให้ความจริงมันแง้ม...ออกมา** คิดดูก็เบื่อ เหลือที่จะคิดนี่แหละชีวิตคิดสั้นคิดยาวคิดไปก็ป่วยการที่จะคิดคิดถูกคิดผิดก็คิดไปคนเดียว*** เปิดใจให้กว้าง เราจะได้เป็นสุขใจมีแต่ทุกข์ เป็นใจคับใจแคบก็ลดตัวลงหน่อย มาจับเข่าคุยกันจะโกรธกันรักกัน ก็บอกกันตรงๆ

38. โปรดวาดรูปตามคำสั่ง คิ้วโค้ง ตากลม จมูกแบน ปากเล็ก หน้าเหลี่ยม หูตั้ง ลำตัวโค้ง หางเป็นพวง ขาสั้น ขนหรอมแหรม เล็บแหลมคม

39. ธรรมชาติของความขัดแย้ง (Conflict) “ได้ยินคำว่าความขัดแย้งแล้ว นึกถึงอะไร

40. ทำตามคำสั่งวิทยากรให้ยกมือขึ้น • เกิดวันเดียวกัน ยกมือขึ้น” (จันทร์, อังคาร, พุธ...) • มาจากภูมิภาคเดียวกันยกมือขึ้น (เหนือ, อีสาน,กลาง, ใต้...) • เพศเดียวกัน ผู้ชาย ผู้หญิง • อายุ มากกว่า 30 ปี • มีครอบครัวแล้ว • ในชีวิตนี้ไม่เคยร้องไห้ • ในชีวิตนี้ไม่เคยขัดแย้งกับใครเลย

41. ใครไม่เคยขัดแย้งกับคนอื่นบ้าง ? • มีอยู่สถานที่หนึ่งที่ไม่มีความขัดแย้งเลย

42. ดอกไม้เหมือนกันทั้งหมด • เอาไหม ? • ทุกคนหน้าเหมือนดาราที่เราชื่นชอบ • เอาไหม ? • ความแตกต่างจึงเป็นเรื่องธรรมชาติ

43. ความแตกต่างเป็นเรื่องธรรมชาติความแตกต่างเป็นเรื่องธรรมชาติ • กรุ๊ปเลือกบอกลักษณะ • 0 เกิดมาเพื่อประสบผลสำเร็จ • A ช่างคิด คิดอย่างลึกซึ้ง • B มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ • AB เกิดมาเพื่อแก้ปัญหา • AIDS • เตรียมตัวตาย • สิ่งที่เป็นบวก ดีทั้งนั้นยกเว้นเลือดบวก

44. ธรรมชาติของความขัดแย้ง • คนเราโดยมากมักจะมองภาพความขัดแย้งไปในทางลบ ซึ่งอาจทำให้เราไม่อยากจะยุ่งหรืออยากจะหลีกเลี่ยงไม่พูดถึง ซึ่งบางครั้งอาจจะทำให้เหตุการณ์เลวร้ายลงได้ • ความขัดแย้งโดยตัวมันเองไม่ได้บวกหรือลบ หากแต่ขึ้นอยู่กับวิธีคิดและการจัดการของเราว่าจะทำให้ผลออกมาเป็นอย่างไร • ความขัดแย้งเป็นเรื่องปกติธรรมดาในชีวิต เรื่องสิว ๆ อย่างไรก็ตาม ธรรมชาติของคนชอบคนที่เหมือนกับเรามากกว่าคนที่ต่างจากเรา (เก็บข้อมูลวิจัยโพกผ้า) • ความขัดแย้งเป็นโอกาสในการเปลี่ยนแปลง

45. VANCHAI VATANASAPT:2546 CONFLICT How many people working together can create CONFLICT ? คนตั้งแต่กี่คนอยู่ด้วยกันหรือทำงานด้วยกันจึงเกิดความขัดแย้ง คนเดียว/ คู่สมรส

46. ความขัดแย้งคนเดียวก็เกิดขึ้นได้ ถ้าต้องตัดสินใจเลือก เช่น • จะมาอบรมหรือจะนอนต่ออีกนิด • จะเลือกหนุ่มหรือสาวคนไหนเป็นแฟน • จะเลือกผู้ชายมาเป็นคู่แบบไหนดี กินเหล้าหรือเจ้าชู้ • เพลงอะไรบ้างที่เกี่ยวกับการตัดสินใจเลือก ?

47. เปรียบเทียบความขัดแย้งกับน้ำและไฟ

48. ประเภทของความขัดแย้ง Types of Conflict อารมณ์ที่รุนแรง การรับรู้คลาดเคลื่อน สื่อสารไม่มีประสิทธิภาพ วิธีการแก้ ต้องสื่อสาร ปรับมุมมองให้ตรงกัน เช่น ภรรยาต่อว่าสามีกลับบ้านดึก , กู้เงิน ต่อว่าว่าเล่นไพ่และอยู่บ้านหลังใหญ่ ข้อมูลขาด ผิดพลาด แปลข้อมูลไม่ตรงกัน ตัวอย่าง ปะการังบ้านกรูด ความสูง ขนาดของห้อง เจรจาได้ Negotiable RELATIONSHIPS ความสัมพันธ์ DATA ข้อมูล การเปลี่ยนโครงสร้าง การแย่งชิงอำนาจ ความไม่เท่าเทียมกัน ความไม่ยุติธรรม กฎหมาย การปกครอง การตัดสินใจรวมศูนย์ การเปลี่ยนโครงสร้างระบบราชการ กฎหมายปรองดอง ปรัชญาความเชื่อไม่ตรงกัน ค่านิยมต่างกัน ประสบการณ์ วัฒนธรรมต่างกัน ตัวอย่าง อาชีวะลูกผู้ชายฆ่าได้หยามไม่ได้, การเล่นหัว การบอกทาง, ธงชาติ,ความหล่อ ความสวย มีไหมค.เชื่อที่ห้ามลบหลู่ เงินทอง ทรัพยากร ตำแหน่ง ความเชื่อ ความยุติธรรม อารมณ์ เช่นทำให้เสียหน้า ตัวอย่าง การแย่งชิงผลประโยชน์ ทินัง มินัง .. เลือกตั้งผู้ใหญ่บ้าน, เวนคืนที่ดิน STRUCTURE โครงสร้าง INTERESTS ผลประโยชน์ ยากต่อการเจรจา Hard to Negotiable VALUES ค่านิยม

49. ข้อมูล

50. สามศรีพี่น้อง จะเลือกคนไหนดี ดารา พี่สาวคนโต จบ ป.4 สวยเข้าขั้นไปวัดตอนเช้า ๆ ได้ การบ้านการเรือนดีมาก ได้รับมรดกที่ดิน 10 ไร่ บ้าน 1 หลัง เงินสด 2 ล้านบาท ดุจเดือน คนกลาง จบ ปวช. สวยขั้นเทพีระดับจังหวัด นิสัยจู้จี้จุกจิก ได้รับมรดกบ้านพร้อมที่ดิน 5 ไร่ เงินสด 2 ล้านบาท ดุจดาว น้องคนเล็ก จบ ป.ตรี สวยน้อง ๆ ดารา นิสัยเย่อหยิ่ง ได้รับมรดกบ้านพร้อมที่ดิน 1 ไร่ เงินสด 2 ล้าน บาท สมมติว่าคุณมีอายุ 25 ปี คุณจะเลือกคนไหน ?