خبر نویسی در نشریات دانشجویی

2. خبرنویسی در نشریات دانشجویی تهیه و تنظیم: امیر هوشنگ قلندری ویژه کارگاه آموزشی نشریات دانشجویی

3. چند تعريف ازصاحبنظران درباره خبرليل اسپنسر: خبر شامل هر عمل و انديشه واقعي است كه براي عده زيادي از خوانندگان جالب توجه باشد. بلاير: خبر هر نوع موضوع جاري روز است كه به علت جالب بودن و طرف توجه قرار گرفتن آن از طرف خوانندگان، در مطبوعات منتشر مي‌شود.س.مولي: خبر نقل عيني حوادث جاري مهمي است كه در روزنامه چاپ مي‌شود و مورد توجه خوانندگان قرار مي‌گيرد.فرناندترو: خبر عبارت از انتشار منظم جريان وقايع و آگاهي‌ها و دانش‌هاي انساني و نقل عقايد و افكار عمومي است.روژه كلوس: خبر نقل ساده و خالص وقايع جاري است.اريك بسي.هو پاوود: خبر نخستين گزارش حادثه با معنايي است كه مورد توجه عامه باشد.

4. خبر؛گزارش واقعيت‌ها است اما هر واقعيتي را نمي‌توان خبر ناميد. با اين تعريف چون بعضي از رويدادها حالت عادي و طبيعي پيدا كرده‌اند و يا گذشت زمان اطلاعات را كهنه كرده، قابل طرح شدن نمي‌باشد. خبر ، پيامي است كه احتمال صدق و كذب در آن وجود دارد. در اين تعريف خبر بيان وقايع نيست بلكه پيام و گفت‌و‌گوي عاميانه و محاوره‌اي است و ممكن است خبرهايي به چاپ برسند، اما واقعيت نداشته باشند و پس از مدتي تكذيب شوند. خبر، الزامي نيست كه رويدادهاي جاري و تازه باشد. خبر، رويدادي است كه ممكن است اتفاق بيفتد. خبر؛ شامل هر انديشه و عمل واقعي است كه براي عده كثيري از خوانندگان جالب است كه اين تعريف در نشريات دانشجويي شامل خبرهايي مي‌شود كه براي عده زيادي از دانشجويان جالب توجه باشد. خبر، هر موضوع جاري روز است كه به علت جالب بودن براي خوانندگان در مطبوعات منتشر مي‌شود .

5. تعریف جامع از خبر بيان بي‌طرفانه، دقيق و در عين حال صحيح و عيني از يك رويداد است. خبر در نشريات دانشجويي ـ بيان رويدادهاي جامعه دانشگاهي و نقل عقايد و نظرات دانشگاهيان و كساني كه نظراتشان براي جامعه دانشگاهي مهم باشد، كه متناسب با اقتضائات و محدوديت‌ها اين حوزه تنظيم مي‌گردد. ويژگي‌هاي نشريات دانشجويي عبارتند از: ـ محدوديت حوزه خبر؛ ـ شرايط و اقتضائات خاص هر دانشگاه؛ ـ رسالت و وظايف دانشجو و انتظارات ويژه جامعه از نشريات دانشجويي؛ ـ سطح، دوره انتشار، وسعت توزيع و … نشريه؛ ـ وقت كم دست اندركاران با توجه به دانشجو بودن؛ ـ پاسخگو نبودن دست اندركاران در مقابل كاستي و تأخيركار.

6. رسالت اصلي حوزه خبر و مطبوعات عبارتند از: ـ اطلاع رساني؛ ـ آموزش؛ ـ آگهي بازرگاني و تبليغات؛ ـ سرگرمي و اوقات فراغت؛ ـ همگن سازی. تأثيرات توسعه تكنولوژي و دانش روز بر عرصه رسانه‌ها: ـ دگرگوني در سرعت و كيفيت انتقال اخبار؛ ـ تعدد و تنوع در منابع ارتباطي و اطلاع رساني؛ ـ ايجاد حق انتخاب براي مخاطب؛ ـ تخصصي شدن حوزه خبر؛ ـ دگرگوني در شيوه تحقيق.

7. ویژگی‌های اصلی خبر: ـ صحت يا درستي؛ ـ روشني و وضوح خبر؛ ـ جامعيت و كامل بودن. گروه اجتماعی ـ دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه 80 درصد مردم نگران اعتیاد فرزندانشان هستند خاطر نشان کرد: اگر حکومت بخواهد کارآمدی خود را در این عرصه نشان دهد باید طوری عمل کند که مردم این طور نگرانی و تشویش خاطر نداشته باشند. رسالت اصلي حوزه خبر و مطبوعات عبارتند از: ـ اطلاع رساني؛ ـ آموزش؛ ـ آگهي بازرگاني و تبليغات؛ ـ سرگرمي و اوقات فراغت؛ ـ همگن سازی.

8. ارزش‌هاي خبري ـ شهرت؛ ـ در برگيري؛ ـ برخورد، اختلاف و درگيري؛ ـ استثنا و شگفتي‌ها؛ ـ بزرگي، فراواني و تعداد؛ ـ مجاورت. عناصر يا اركان خبر چه كسي(كه)‌؟ شخص يا اشخاص و اشيايي كه در واقعه و رويداد شركت يا مداخله دارند يا به نحوي با آن ارتباط دارند. كجا؟ مكان وقوع رويداد؛ چه چيزي(چه)؟ آنچه كه رويداد را تشكيل مي‌دهد و موضوع و نوع واقعه و ماهيت آن را مشخص مي‌كند. چه وقت(كي)‌؟ زمان وقوع رويداد؛ چرا؟علت و انگيزه‌اي كه سبب وقوع رويداد شده است. چطور(چگونه)‌؟ نحوه وقوع رويداد و تركيب و كيفيت آن را توصيف و تشريح مي‌كند.

9. اركان خبري ارزش خبري كه ؟ شهرت چه ؟ دربرگيري، استثنا و شگفتي‌ها اختلاف و تضادها كجا؟ مجاورت كي ؟ تازگي سبك‌هاي خبر نويسي ـ سبك هرم وارونه؛ ـ سبك تاريخي؛ ـ سبك تاريخي همراه با ليد؛ ـ سبك پايان شگفت انگيز؛ ـ سبك بازگشت به عقب؛ ـ سبك تشريحي.

10. سبك هرم وارونه در بين سبك‌هاي خبرنويسي سبك هرم وارونه رايج‌ترين و مهمترين سبك خبري است و كليد نگارش در اين سبك بدين ترتيب است كه چكيده جالب‌ترين و مهمترين قسمت رويداد در ابتدا آورده مي‌شود و به ترتيب به طرف پايين از اهميت خبر كاسته مي‌شود و كم اهميت‌ترين قسمت خبر در انتها آورده مي‌شود. سبك هرم وارونه يكي از مؤثرترين و كارآمد‌ترين روش انتقال اخبار و اطلاعات است. ویژگی‌های سبک هرم وارونه  ـ شيوه طبيعي نقل وقايع؛ همانطور كه مردم در خبررساني عادي خود به يكديگر به طور طبيعي از همين شيوه استفاده مي‌كنند و در ابتدا مهمترين قسمت رويداد را براي ديگري نقل مي‌كنند.

11. ـ مشخص شدن سريع تكليف خواننده با متن؛ خواننده به محض خواندن پاراگراف نخست تمايل خود را به متن آن خبر متوجه مي شود. ـ پردازش آسان‌تر خبر؛ خبرنگار خواهد توانست با درجه بندي اجزا خبر و ميزان اهميت آنها و مدت زمان كوتاه خبر را پردازش و تهيه نمايد. ـ كمك به مدير هنري؛ صفحه آرا و مدير هنري نيز به سادگي اندازه متن را با ميزان جايي كه در صفحه باقي مانده تنظيم مي‌كنند و مي‌توانند چنانچه با محدوديت فضا مواجه شدند قسمت بي اهميت خبر را حذف نمايند. ـ تيتر نويسي آسان‌تر؛ به دليل مشخص بودن چكيده و كليات متن خبر در ليد نوشتن تيتر به سادگي انجام مي‌شود. ـ اشغال فضاي كمتر؛ سبك هرم وارونه به دليل اينكه از ايجاز و اختصار برخوردار است و قسمت هاي زايد حذف مي‌شود. جاي كمتري در روزنامه مي‌گيرد و به اين ترتيب جا براي ساير خبرها باز مي‌شود و به تنوع خبري روزنامه كمك مي‌كند. ـ در ليد، چكيده مهمترين مطلب خبر آورده مي‌شود. ـ حس كنجكاوي خواننده را به سرعت ارضا مي‌كند. ـ موجب خستگي خواننده نمي‌شود. ـ خواننده در مدت كمي متوجه اصل خبر خواهد شد.

12. معايب سبك هرم وارونه ـ خبرنگار به دليل دخل و تصرفي كه در تهيه خبر در اين سبك دارد و اجزاي خبر را براي جالب و جذاب‌تر شدن جابجا مي‌كند، نظر و سليقه خود را نيز در برجسته كردن خبر دخالت مي‌دهد كه ممكن است تا حدي از واقعيت دور شود. ـ چون خواننده چكيده خلاصه خبر را در پاراگراف مي‌خواند در مواردي متن خبر ممكن است چندان مورد علاقه خواننده قرار نگيرد و بقيه خبر را نخواند. ـ آنچه در پاراگراف اول (ليد) آمده است، دوباره در متن خبر تكرار مي‌شودكه براي خواننده چندان جالب نيست. موارد استفاده از سبك هرم وارونه از سبك هرم وارونه در سمينارها ، سخنراني‌ها ، مصاحبه‌هاي خبري، كنفرانس‌ها و… استفاده مي‌شود. سؤالاتی که برای نوشتن سبک هرم وارونه باید مطرح کرد. ـ كداميك از جمله‌هاي واقعه از جمله‌هاي ديگر مهمتر است ؟ ـ ارزش‌هاي خبري واقعه كدامند ؟ ـ تغييرات رويداد چه بوده است ؟ ـ.چگونه مي‌توان با حداقل كلمات، بهترين ليد را براي متن خبر نوشت؟

13. مثال: • - در شرکت ملی نفت ایران دو انتصاب صورت گرفت. • - احمد قلعه‌بانی به عنوان مدیرعامل جديد شرکت ملی نفت ایران معرفي شد. • - حكم انتصاب وزير نفت براي احمد قلعه‌بانی: با عنایت به تعهد و تجارب جنابعالی به موجب این حکم به سمت معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران منصوب می‌شوید. انتظار دارم با توجه به تکالیف مصرح در سند چشم انداز و برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 در چارچوب سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی وزارت نفت با برنامه‌ریزی مناسب جهت صیانت از مخازن نفت و گاز به عنوان سرمایه ملی، افزایش ضریب بازیافت مخازن، تسریع در اجرای طرح‌های توسعه مخازن نفت و گاز به ویژه در میادین مشترک در چارچوب اختیارات واگذار شده با هماهنگی کامل اینجانب اقدام نمایید. • - در مراسم توديع و معارفه دکتر سید مسعود میرکاظمی و وزیر نفت، اعضای هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران حضور داشتند. • - سیف الله جشن ساز از شرکت ملی نفت ایران توديع شد و به حكم وزير نفت يك سمت ديگر گرفت.

14. تازه‌ترين تغييرات در شرکت ملی نفت ایران؛ قلعه‌بانی آمد، جشن‌ساز رفت گروه خبري- در تازه‌ترين تغيير و تحولات در شرکت ملی نفت ایران، با حضور دکتر سید مسعود میرکاظمی، وزیر نفت و اعضای هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران، احمد قلعه‌بانی به عنوان مدیرعامل جديد اين شرکت معرفي و سیف الله جشن ساز توديع شد. در حكم وزير خطاب به احمد قلعه‌بانی آمده است: با عنایت به تعهد و تجارب جنابعالی به موجب این حکم به سمت معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران منصوب می‌شوید. انتظار دارم با توجه به تکالیف مصرح در سند چشم انداز و برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 در چارچوب سیاست‌ها و برنامه‌های راهبردی وزارت نفت با برنامه‌ریزی مناسب جهت صیانت از مخازن نفت و گاز به عنوان سرمایه ملی، افزایش ضریب بازیافت مخازن، تسریع در اجرای طرح‌های توسعه مخازن نفت و گاز به ویژه در میادین مشترک در چارچوب اختیارات واگذار شده با هماهنگی کامل اینجانب اقدام نمایید. همچنین در حکم وزیر نفت به سیف الله جشن‌ساز آمده است: با عنایت به تعهد، تخصص و تجارب ارزشمند جنابعالی به موجب این حکم به سمت مدیرعامل و نایب ريیس هیئت مدیره شرکت نیکوجرسی و مدیرعامل و ريیس هیئت مدیره شرکت نیکوسارل منصوب می‌شوید.

15. مثال 2: • مهندس علیرضا غریبی، مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران از پانزدهمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمي‌تهران، بازديد كرد. • گفته‌هاي غريبي به خبرنگاران هنگام بازديد: • گفت در برنامه پنج ساله پنجم توسعه بیش‌ از 20 میلیارد دلار اعتبار برای احداث ایستگاه‌های تقویت فشار و خطوط لوله فشار قوی گاز در نظر گرفته شد. • امسال بیش از 5/3 میلیارد دلار اعتبار برای این شرکت در نظر گرفته شده است. • سال گذشته این شرکت بیش از هزار و 600 کیلومتر خط لوله فشار قوی و شش ایستگاه تقویت فشار احداث کرده است. • امسال بیش از هزار و 400 کیلومتر خط لوله فشار قوی و هشت ایستگاه تقویت فشار در کشور احداث خواهد شد.

16. در پانزدهمين نمايشگاه نفت و گاز اعلام شد: اختصاص 20 میلیارد دلار اعتبار برای توسعه خطوط انتقال گاز گروه خبري - مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در حاشیه پانزدهمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمي‌تهران، گفت: در برنامه پنج ساله پنجم توسعه بیش‌ از 20 میلیارد دلار اعتبار برای احداث ایستگاه‌های تقویت فشار و خطوط لوله فشار قوی گاز در نظر گرفته شد. مهندس علیرضا غریبی افزود: امسال بیش از 5/3 میلیارد دلار اعتبار برای این شرکت در نظر گرفته شده است. وی با اشاره اينكه، در سال گذشته این شرکت بیش از هزار و 600 کیلومتر خط لوله فشار قوی و شش ایستگاه تقویت فشار احداث کرده است. تصریح کرد: امسال بیش از هزار و 400 کیلومتر خط لوله فشار قوی و هشت ایستگاه تقویت فشار در کشور احداث خواهد شد.

17. سبك تاريخي در سبك تاريخي رويداد به همان ترتیبی كه اتفاق افتاده تنظيم مي‌گردد و شيوه نگارش آن بر اساس تقدم زمان وقوع ماجرا و داستان است و از لحظه شروع تا پايان تشريح مي‌شود . بدون آنكه به دليل ارزش خبري اجزا خبر، رديف و ترتيب حقيقي و واقعي خود را از دست بدهد. سبك تاريخي در قسمت شروع خبر از اهميت كمتري برخودار است و هر چه به پايان خبر نزديكتر مي‌شود، اهميت خبري نيز بيشتر مي‌شود، چون اين نوع سبك براي خواننده كسل كننده است، منحصر به گزارش‌هاي علمي، فرهنگي، اجتماعيو تحقيقي مي‌باشد. فوايد سبك تاريخي ـ مطلب به همان شكلي كه در رويداد اتفاق افتاد، بيان مي‌شود. ـ دخل و تصرف در تنظيم خبر بسيار كم است ، لذا رویداد واقعی‌تر است. و برجسته كردن و جنجالي شدني كه در هرم وارونه مرسوم است در اين سبك وجود ندارد. معايب سبك تاريخي ـ زمان بيشتري براي تنظيم خبر لازم است. ـ مخاطب براي آگاهي يافتن از خبر بايد متن را به طور كامل بخواند كه اين كار، وقت زيادي مي‌برد. ـ موجب خسته شدن مخاطب مي‌گردد. لذا امكان ترغيب خواننده به خواندن متن طولاني خبر كاهش مي‌يابد. ـ به دليل طولاني بودن خبر، مشكل تراكم خبر وجود دارد. ـ صفحه‌بندي و تهيه ماكت در سبك تاريخي دشوارتر ازسبك هرم وارونه است.

18. شمارش معكوس بهره‌برداري از نيروگاه بوشهر آغاز مي‌شود به گزارش خبرنگار انرژي هسته‌يي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) مقامات روسي اعلام كرده‌اند كه شش‌ماه پس از ارسال سوخت، نيروگاه آماده راه‌اندازي خواهد بود قرار بود در مارس 2007 (اسفند و فروردين 85-86) سوخت نيروگاه اتمي بوشهر پس از حدود يك دهه به ايران ارسال و پس از شش ماه نيروگاه آماده راه‌اندازي و بهره‌برداري مي‌شد، اما روس‌ها براي ششمين بار و در حالي كه چالش در مساله‌ي هسته‌يي ايران افزايش يافته بود يكبار ديگر به تعویق افتاد. نيروگاه اتمي بوشهر اولين نيروگاه هسته‌يي ايران است كه بيش از 30 سال از شروع ساخت آن مي‌گذرد. روسيه در سال‌هاي 74-75 در قراردادي متعهد به ساخت و تكميل نيروگاه بوشهر شد. منوچهر متكي، وزير امور خارجه كشورمان چندی پیش در جمع دانشجويان در خصوص ارسال سوخت نيروگاه بوشهر در مواضع روسيه در خصوص برنامه هسته‌يي ايران اظهار داشت: ما معتقديم دولت روسيه مصمم به برداشتن آخرين گام در تكميل نيروگاه بوشهر كه همانا تامين سوخت است مي‌باشد و اميدواريم كه هر چه زودتر اين تعهدي كه ما به آن باور داريم عملي شود. متكي ادامه داد: روسيه متعهد به اتمام نيروگاه بوشهر است، البته اين مساله به دلايل فني در گذشته با تاخيرهايي مواجه شد كه ما در گفت‌وگوهايي كه در دو سال گذشته با طرف روسي داشتيم به طور جدي پيگير اين موضوع بوديم و به دوستان روس خود گفتيم كه اگر به اين تعهدات عمل نشود چه تصويري در افكاري عمومي جامعه ما به وجود مي‌آيد .

19. به گزارش ايسنا،‌ اظهارات مقامات كشورمان درست يك هفته قبل از توافقات اخير دو طرف بر سر زمان راه‌اندازي نهايي نيروگاه بوشهر صورت گرفت. به گزارش ايسنا به نقل از،‌ يك مقام مسوول درباره‌ ميزان تحویل سوخت نيروگاه بوشهر براي سال اول راه‌اندازي، روزهاي 26 تا30 نوامبر (5 تا 8 آذر) گفت:‌ اين سوخت در مرحله اول بيش از 80 تن است. كانتينرهاي حاوي کاست‌هاي سوخت هسته‌يي با شماره‌هاي فلزي مخصوص آژانس بين‌المللي انرژي اتمي پلمب شد‌ه‌اند و سوخت ارسال شده بايد در نيروگاه بوشهر و در حضور بازرسان آژانس بين‌المللي انرژي اتمي رفع پلمب شود. مقامات روسي پس از آنكه مارس گذشته از ارسال سوخت نيروگاه به ايران خودداري كردند اعلام كردند كه نيروگاه بوشهر سال 2008 راه‌اندازي مي‌شود. به گزارش ايسنا، بسياري از صاحب‌نظران و كارشناسان كشورمان بر اين باور بوده و هستند كه راه‌اندازي نيروگاه بوشهر در سال‌هاي گذشته مي‌توانست بهانه‌گيري‌ها و ادعاهاي كشورهاي غربي را مبني بر اينكه ايران از فعاليت‌هاي هسته‌يي‌اش اهدافي غير صلح‌آميز را دنبال مي‌كند خنثي كند و از بسياري هزينه‌ها از جمله اجراي داوطلبانه پروتكل الحاقي و تعليق فعاليت‌هاي غني سازي در حدود دو سال بكاهد، اما اين نيروگاه به دلايل فني يا سياسي تا راه‌اندازي كامل فاصله دارد. لازم به ذکر است رييس‌جمهور روسيه چندی پیش از راه‌اندازي اين نيروگاه تا اكتبر 2008 (مهرماه 1387) خبر داده بود.

20. سبك تاريخي همراه با ليد اين سبك تركيبي از سبك هرم وارونه و تاريخي است در اين سبك ابتدا چكيده مهمترين مطلب و محتواي خبر در ليد آورده مي‌شود و سپس ماجرا به ترتیب زمانی كه اتفاق افتاده شرح داده مي‌شود . سبك تاريخي همراه با ليد درميان روزنامه نگاران به ويژه كساني كه رويدادهاي شهري و خبرهاي حوادث را گزارش مي‌كنند، از جذابيت بالاتري برخوردار است. سبك تاريخي همراه با ليد در بعضي مواقع مضموني داستاني و محتوايي خاصي مي‌يابد كه مي‌تواند در متن خود تضاد، زاويه ديد، فراز و فرود، ريتم يا آهنگ، رنگ يا نواخت، تصویرپردازي، فضا و … به همراه داشته باشد. موارد استفاده اين سبك در اخبار حوادث و رويداد هاي شهري و ... است.

21. سبك پايان شگفت انگيز در اين سبك اصل ماجرا و يا قفل ماجرا در پايان خبر باز مي‌شود و خواننده را شگفت زده مي‌كند اين سبك به دليل پاسخگويي به نياز حس نوجويي خواننده پا به عرصه ادبيات روزنامه‌نگاري معاصر گذاشته است. اين سبك براي خبرهاي كم نظير و شگفت انگيز كه منحصر به فرد است به كار برده مي‌شود. سبك پايان شگفت انگيز از سبك‌هاي شيرين خبرنويسي است. سبك تشريحي در اين سبك همانگونه كه رويداد قسمت به قسمت گزارش مي‌شود، براي هر قسمت توضيح لازم داده مي‌شود. اين سبك براي خبرهايي به كار مي رود كه در آن اختلاف نظر وجود دارد. از اين سبك درخبرهاي بلند و گزارش‌هاي تفصيلي نيز استفاده مي‌شود.

22. سبك بازگشت به عقب اين سبك در نقطه مقابل سبك تاريخي است. در اين سبك متن خبر با آخرين قسمت واقعه آغاز و سپس سوابق امر براي روشن شدن موضوع بيان مي‌شود. اين سبك براي هر نوع خبري كارآيي ندارد و بستگي به مهارت، توان و تيزبيني روزنامه‌نگار داردكه چگونه تناسب ميان سبك نگارش و موضوع خبري را تنظيم نمايد. به طور معمول اين سبك براي خبرهاي كوتاه به كار مي‌رود و پاراگراف اول مي‌تواند نقش ليد را داشته باشد.

23. گزاره‌ها گزاره‌ها و واژه‌ها استخوانبندي خبر را محكم مي‌كنند در حقيقت حلقه‌هاي پيوند پاراگراف‌ها و جملات خبر به يكديگر هستند. به هر اندازه كه مكان به‌كارگيري درست‌تر بوده و گزاره‌ها طبيعي‌تر جلوه كنند و با حداقل جلب توجه همراه باشند خبر مطلوب‌تر و جذاب‌تر خواهد بود. رايج‌ترين گزاره‌ها عبارتند از: علاوه بر اين، افزون بر اين، به‌علاوه، اما، متعاقب آن، با اين همه، بنابراين به اين ترتيب، در ادامه، با اين وجود، به سبب اين، بالاخره، در همين حال در عين حال، همچنين، اين در حالي است كه، درضمن، افزون بر آن شايان ذكر است،گفتني است، لازم به ياد آوري است، جدا از آن به‌خصوص، به‌دنبال آن، در پايان و …

24. خبرنگار موفق كسي است كه خبر رویداد را با رعايت اصول خبرنويسي، قدرت قلم، خلاقيت و نوآوري، در کمترین زمان به بهترین زبان، تنظيم و پردازش نمايد. مراحل تنظيم خبر يك خبرنگار پس از اينكه تحقيقات لازم را براي يافتن اطلاعات مربوط به يك رويداد انجام داد براي پردازش و تنظيم يك خبر بايد مراحلي را طي نمايد. خبر نگار بايد ارزش خبري رويداد و تقدم اركان خبر را بشناسد و شيوه‌ مناسب استفاده از سبك‌هاي خبر نويسي، ليد نويسي و تيتر نويسي را نيز تشخيص دهد. ـ تشخيص خبر از غير خبر؛ ـ استفاده ازمفاهيم و ارزش‌هاي خبري مناسب؛ ـ ترتيب اجزا و جملات خبر و اولويت بندي بين آن‌ها؛ ـ استفاده از عناصر و اركان خبري؛ ـ استفاده از سبك‌ خبرنويسي مناسب با خبر؛ ـ ليدنويسي و تيترنويسي براي خبر؛ ـ تنظيم و ويرايش خبر.

25. لـيـد قسمت يا پاراگراف اول خبر را در سبك هرم وارونه «ليد» مي‌گويند كه خواننده را به خواندن متن ترغيب مي‌كند.ليد شامل يك يا حداكثر دو جمله است، كه چكيده و اصل مطالب خبر را بيان مي‌كند. ليد خوب حاوي جذاب‌ترين بخش خبر است و وظيفه جدب و هدايت مخاطب به خواندن متن خبر را بر عهده دارد. در ليد به عناصر خبري پاسخ داده مي‌شود و بر اساس اينكه كدام عنصر خبر ارزش خبري بيشتري دارد، مي‌توان ليد را تنظيم كرد. انواع ليد الف‌ـ ليد بر اساس عنصر خبري؛ كه؟ كي؟ كجا؟ چه؟ چرا؟ چگونه؟

26. ليد كه : نام فرد يا نهاد عامل رويداد در آن مي‌آيد. مثال: گروه خبري ـ قربانعلي نجف‌آبادي، دادستان كل كشور خواستار رسيدگي قاطع و جدي با پرونده دانشگاه هاوايي و تأييد مدارك مؤسسات آموزشي توسط وزارت علوم شد. ليد چه : موضوع رويداد در آن طرح مي‌شود. مثال: تهران ـ ايسنا: گروهي از دانشجويان دانشگاه تربيت معلم تهران در اعتراض به وضعيت رفاهي دانشگاه، مقابل در ورودي اين دانشگاه تجمع كردند. ليد كجا : مكان رويداد در آن مطرح مي‌گردد. مثال: گروه خبري ـ دانشگاه تهران، سال آينده ميزبان همايش دانشجويان جهان اسلام مي‌باشد.   ليد چه وقت : حاوي زمان رويداد است. مثال: گروه خبري ـ فردا همايش هم انديشي « عرفان و دانشجو» در دانشگاه شيراز برگزار مي‌شود.

27. ليد چرا : تفسير و ماهيت رويداد را در بردارد. مثال: گروه خبري ـ به سبب داشتن حجاب اسلامي، دانشگاه‌هاي فرانسه از ادامه تحصيل زنان مسلمان جلوگيري مي‌كند ليد چگونه : نحوه اتفاق و چگونگي آن را توصيف مي‌كند و كليه جوانب رويداد موشكافي مي‌گردد. مثال: تهران ـ ايسنا : در حاليكه سالن مملو از دانشجوياني بود كه با شور و اشتياق شعارهايي در حمايت از رييس جمهور مي‌دادند و با سخنراني او سال تحصيلي جديد دانشگاه‌‌ها آغاز شد. لید چرا و چگونه بیشتر در بحث گزارش کاربرد دارد.

28. آشنایی با چند نوع لید دیگر در خبرنویسی ب ـ ليد بر اساس مضمون؛ ـ استنباطي؛ ـ تشريحي؛ ـ فهرستي؛ ـ تك موضوعي؛ ـ چند موضوعي؛ ج ـ ليد بر اساس نحوه ارايه؛ ـ پرسشي؛ ـ نقل و قول؛ ـ داري سابقه؛ ـ ليد تاريخي؛ ـ ليد توصيفي؛ ـ ليد ضرب المثلي؛ ـ ليد قياسي؛ ـ متعارض؛ ـ غيرعادي؛ ـ ليد غير متعارف.

29. ليد استنباطي : اين نوع ليدها به طور معمول از استنباط خبرنگار از رويداد تنظيم مي‌گردد و عنصر اصلي ليد بر اساس استنباط كلي خبرنگار شكل مي‌گيرد. مثال: تهران ـ‌ خبرگزاري فارس: رشته ساخت و توليد، با توجه به اهميتي كه دارد، زبان مشترك بين دانشگاه و صنعت است.  گروه اجتماعي ـ دانشگاه‌ها با تربيت نيروي متخصص و روي آوردن جدي به تحقيق و پژوهش مي‌توانند موتور محركه توسعه، در زمينه‌هاي مختلف براي كشور باشند. ليد تشريحي: در اين نوع ليد نويسي خبرنگار شرح جزييات ضروري رويداد را نيز در خبر مي‌آورد و بعضي از اجزاي خبر را جهت روشن شدن براي خواننده تشريح مي‌كند. مثال: تهران ـ ايسنا: وزير علوم از پذيرش دانشجو در نوبت دوم خبرداد. فقط كساني در اين نوبت پذيرفته مي‌شوند كه حداقل امتياز قبولي‌هاي معمولي در دانشگاه‌ها راكسب كرده باشند.

30. ليد فهرستي: موارد مختلف رويداد به صورت فهرست در ليد خبر آورده مي‌شود، اين نوع ليدها در تنظيم خبرهاي صورت جلسات و مراكز تصميم‌گيري و دستورالعمل‌ها كار برد دارد. مثال: گروه سياسي ـ مجلس شوراي اسلامي روز گذشته به يك فوريت طرح تجديد نظر در نحوه پذيرش دانشجو راي مثبت داد. مجلس همچنين چند مصوبه ديگر نيز داشت كه عبارتند از: 1ـ‌كليات لايحه جرايم رايانه‌اي؛ 2ـ طرح مجازات شنود يا دسترسي به اطلاعات سري ‌بدون مجوز قانوني؛ 3ـ لايحه اصلاح مقررات تنظيم و ثبت اسناد در دفاتر رسمي. ليد تك موضوعي: ليدي كه با يك موضوع از موضوعات محتواي خبر تنظيم مي‌شود كه به طور معمول اين موضوع در قالب يك يا دو جمله، مهمترين قسمت خبر را تشكيل مي‌دهد. مثال: گروه خبري ـ دكتر فرهاد دانشجو سرپرست دانشگاه تربيت مدرس از توسعه اين دانشگاه و ايجاد شعبه در خارج از كشور خبر داد.

31. ليد چند موضوعي: تا حدودي شباهت به ليد فهرستي دارد و فرق آن با ليد تك موضوعي اين است كه به جاي يك موضوع چند موضوع مهم از موضوعات محتواي خبر در ليد مي‌آيد اين نوع ليد، زماني استفاده مي‌شود كه محتواي خبر زياد باشد. لذا براي ترغيب خواننده به خواندن كل خبر، چند قسمت از خبر در ليد مي‌آيد كه شرح آن را خواننده مي‌تواند در قسمت‌هاي مختلف متن خبر بخواند. مثال: گروه خبري ـ رييس جديد دانشگاه بوعلي سينا رسيدگي به مشكلات آموزشي، ساخت خوابگاه جديد، تسهيل در پرداخت وام دانشجويي، ارتقاي كيفيت خدمات صنفي، گسترش مركز رايانه و خدمات رايانه‌اي دانشگاه و بهبود سرويس رفت و آمد دانشجويان را از برنامه‌هاي آتي خود بر شمرد. ليد پرسشي: در ليد پرسشي خبرنگار نمي‌تواند خود پرسشگر باشد، چرا كه خبرنگار واسطه بين رويداد خبرساز و خوانندگان است و فقط حق دارد سؤال مطرح شده توسط رويداد را مطرح كند. بنابراين در نشريات دانشجويي نيز از ليد سؤالي استفاده نمي‌شود، مگر اينكه سؤال توسط دانشجويان و كارشناسان يا مسؤولان مطرح گردد. مثال: گروه خبري ـ سؤال دانشجويان پزشكي اين است كه آيا تغييردر آموزش پزشكي عمومي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور ضروري نيست؟

32. ليد نقل‌قول: ليدي با آوردن عبارتي از شخص خبرساز آغاز مي‌گردد. مثال: ايسنا ـ تهران : مشاور مقام معظم رهبري در مراسم يادواره‌ي شهداي دانشجو گفت: دشمن با ايجاد شبهه در بين دانشجويان، اهدافش را دنبال مي‌كند. ليد داراي سابقه: خبر مربوط به اين نوع ليد، داري سابقه قبلي است. در واقع خبري است، كه تكرار مي‌شود. مثال: گروه سياسي ـ دفتر تحكيم وحدت(طيف علامه) براي اخذ مجوز مكان برگزاري نشست ساليانه خود در دانشگاه‌هاي مختلف هرساله دچار مشكل و واكنش‌هايي است، اين بار نيز با برگزاري نشست ساليانه اين تشكل در دانشگاه تربيت معلم تهران مخالفت شد. ليدتاريخي: اين نوع ليد با زمان شروع مي‌شود و تا حدي شبيه ليد داراي سابقه است. دراين ليد ابتدا سابقه قبلي رويداد كه به نوعي با رويداد جديد ارتباط پيدا مي‌كند آورده مي‌شود و سپس رويداد جديد نيز به آن افزوده مي‌شود كه موجب جذاب شدن ليد مي‌شود. مثال: گروه خبري ـ دوسال پيش بر اثريك درگيري، محمد ـ م. دانشجوي رشته مهندسي مكانيك، توسط دو نفر ربوده و به شدت مضروب شد، كه هنگام انتقال به بيمارستان جان باخت. روزگذشته نيروي انتظامي، هنگام گشت‌زني قاتلان را كه دو جوان شرور بودند، دستگير كرد.

33. ليدتوصيفي: اين ليد به منظور تصوير سازي و ارتباط احساسي با خواننده از صفت و تصوير سازي استفاده مي‌كند. مثال: گروه فرهنگي ـ شهيد علم‌الهدي به همراه ديگر كبوتران مهاجر، در حالي كه سخت در محاصره ديوسيرتان بعثي و زير آتش شديد آنان بودند، مردانه جنگيدند و در حاليكه ديگر مهماتي نداشتند، بهار جان‌شان را تقديم ميهن اسلامي كردند. مثال: گروه خبري ـ جواني با چهره غبارآلود ، مو و لباسي كثيف و ژوليده، با چشماني نيمه باز كه هر از گاهي بسته مي‌شود و با كمري خميده در كنار خيابان ايستاده است و در حاليكه دستش مي‌لرزد به زحمت سعي مي‌كند چوب كبريت را شعله‌ور ‌كند تا سيگار كنج لبش را روشن نمايد. اعتياد مرگ تدريجي است ليد تمثيلي: اين نوع ليد با ضرب‌المثل شروع مي‌شود و براي مصداق دادن موضوع خبر كاربرد دارد كه مكمل خبر مي‌شود. البته بايد دقت داشت هر چه ضرب‌المثل با موضوع خبر هماهنگ‌تر و مرتبط‌تر باشد داري تأثير و نفوذ بيشتر خواهد بود. مثال: گروه خبري ـ « حسني به مكتب نمي‌رفت، وقتي هم مي‌رفت، جمعه مي‌رفت». يكي از استادان براي جبران عقب ماندگي درسي دانشجويان كه ناشي از عدم حضور اين استاد براي تدريس در كلاس بود از دانشجويان خواست تا جمعه‌ها در كلاس حاضر شوند.

34. ليدقياسي: اين نوع ليد تشابه و يا اختلاف دو رويداد را بررسي و مقايسه مي‌كند. مثال: گروه خبري ـ در حالي كه دانشگاه‌هاي شهيد بهشتي و اميركبير به دانشجويان متأهل اين دانشگاه، به راحتي خوابگاه متأهلي مي‌دهد، اما دانشگاه تربيت ‌معلم در اين مورد دچار مشكل بزرگي است. ليد متعارض: نوعي تناقض و اختلاف نظر را در مورد رويداد برجسته كرده در واقع به نوعي نقد مي‌كند. مثال: گروه خبري ـ رييس دانشگاه از يك سو دم از پاسخگو بودن و ارتباط با دانشجو مي‌زند و از سوي ديگر هيچ وقتی ملاقاتي با دانشجويان را نمی‌پذیرد وحتي در مراسم تشكل‌هاي دانشجويي نيز شركت نمي‌كند.

35. ليد غير عادي: بسيار از خبرها براي خبرنگاران و مخاطبان، حالت غير عادي و استثنا دارند، اما حالت غير عادي بودن آنها زماني محسوس مي‌گردد كه ليد غير عادي داشته باشند. مثال: گروه اجتماعي: در جريان بازي روز گذشته تيم ملي كشورمان دو دختر با تغيير ظاهر خود به شكل پسران قصد ورود به ورزشگاه آزادي را داشتند. ليد غير متعارف: در اين نوع ليد نوعي تناقض ديده مي‌شود و نوشتن اين نوع ليد به توانايي و ذوق نويسنده و خبرنگار بستگي دارد. مثال: گروه خبري ـ اگر فارغ‌التحصيلان دانشكده فني دانشگاه ... متخصص شوند يك پديده نادر است، چون گذشته از سواد استادان آن، كارگاه‌ها و آزمايشگاه‌هاي اين دانشگاه حتي در حد دبيرستان نيز تجهيزات ندارند. مثال: گروه خبري ـ اگر ورزشگاه آزادي، ديروز از فشار جمعيت منفجر نشد يك معجزه بود، چون مسابقه فوتبال تيم‌هاي استقلال و پيروزي را بيش از130هزار نفر در اين ورزشگاه تماشا كردند.

36. ليدبي محتوا به طور كلي هر رويداد خبري حاوي مطلب مهم يا جالبي است، كه مي‌توان خلاصه آن را در ليد قرار داد. بايد از نوشتن مطالب كلي و نامشخص و بي محتوا كه اطلاعاتي به مخاطب نمي‌دهد و يا مخاطب را دچار سر در گمي مي‌كند، خودداري شود. مثال: گروه خبري ـ دانشجويان بايد توجه داشته باشند به روشنفكر جهاني نياز نداريم، بلكه نياز ما روشنفكر بومي است، اين به معناي آن نيست كه دانشجويان نسبت به مسايل فكري و علمي جهان بي‌‌تفاوت باشند، اما نو گرايي نبايد با مدگرايي اشتباه شود. ليد با محتواي زياد به همان اندازه كه ليد بي محتوا را نمي‌توان مورد استفاده قرار داد از ليد با محتواي زياد نيز نبايد استفاده شود و ليدي كه به چند عنصر اساسي خبر پاسخ گويد، كافي است. مثال: تهران ـ خبرگزاري فارس : رييس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس گفت: 100 ميليارد تومان اعتبار براي تجهيز آزمايشگاه‌هاي دانشگاهي كشور تصويب شد. تجهيزات آزمايشگاهي سه سال است خريداري نشده، كه اين نقيصه لطمات جبران ناپذيري بر پژوهش دانشگاه‌ها وارد كرده است.علاوه براينكه اختصاص بودجه فوق نيز پاسخگوي نياز دانشگاه‌ها نيست.

37. نكات مهم درليدنویسی 1ـ از نوشتن مطالب مبهم و گنگ خودداري شود. 2ـ مطالب جزيي در ليد نوشته نشود. 3ـ ليد بايد خلاصه‌ي مهمترين مطلب را به طور مشخص بيان كند. 4ـ در نوشتن ليد كوشش شود، از چهل كلمه بيشتر نباشد. 5ـ ليد بايد حاوي يك يا دو جمله باشد. 6ـ ليد با زمان و مكان شروع نشود، مگر آنكه نقش كليدي داشته باشد. 7ـ در صورت‌‌كليدي بودن زمان، قيد امروز، ديروز و فردا به ليد تازگي مي‌بخشد. 8ـ در ليد وقتي كه از نقل قول مستقيم استفاده مي‌شود مطلب نقل قول شده، خلاصه مطلب باشد؛ در غير اين صورت مطلب نقل قول به صورت غيرمستقيم نوشته شود. 9ـ در سبك هرم وارونه و سبك تاريخي همراه با ليد محتواي ليد بايد با تيتر خبر هماهنگ باشد. 10ـ در ليد سعي شود، از شخصيت حقوقي استفاده شود. اگر عنصر «كه»‌ در خبر تنظيم شده فاقد شخصيت حقوقي بود، مي‌توان ليد را بدون پاسخ گفتن به عنصر «كه» ‌نوشت

38. براي نوشتن ليد بايد به سؤالات زير پاسخ گفت ـ كداميك از جمله‌هاي خبر از ديگر اجزاي خبر مهمتر است. ـ ارزش‌هاي خبري واقعه كدام است. ـ چگونه مي‌توان با حداقل كلمه، ليد نوشت. نكات مهم براي نوشتن ليد 1ـ خود را به‌جاي خواننده قرار دادن؛ 2ـ نزديك بودن فاعل به فعل؛ 3ـ برجسته و ملموس بودن قسمت تأكيد؛ 4ـ اهميت و پيشينه موضوع.

39. ويژگي‌هايي يك تيتر 1ـ پيام خبري به طور كلي و فشرده بيان شود. 2ـ خواننده به خواندن ليد و متن ترغيب شود. 3ـ اهميت ارزيابي مطالب مختلف را تعيين نمايد. 4ـ مطالب روزنامه يا جمله را از يكديگر تفكيك يا مشخص كند. 5ـ به زيبايي صفحه كمك كند. 6ـ حداقل كلمه و حداكثر معنا را داشته باشد. 7ـ با مطالب خبر و ليد هماهنگ باشد. 8ـ درنوشتن تيتر از كلمه هاي آشنا و رسا استفاده شود. 9ـ تيتر بايد روشن دقيق و بدون ابهام باشد. 10ـ تيتر بهتر است فعل داشته باشد، مگر آنكه داراي ضرب آهنگ باشد. 11ـ در تيتر هيچ كلمه و واژه اي نبايد تكرار شود. 12ـ سعي شود تيتر سؤالي، منفي و نامشخص نباشد. 13ـ تيتر بايد كوتاه و حداكثر يك جمله باشد. 14ـ در تيتر بايد بيشتر به آينده توجه شود. 15ـ از صفت در تيتر استفاده نشود كه قضاوت را پيش آورد. 16ـ تيتر نبايد با حروف اضافه شروع شود. 17ـ از فعل مناسب براي تيتر استفاده شود.

40. انواع تيتر تيتر استنباطي: عصاره و چكيده خبر با برداشت و استنباط روزنامه‌نگار به تيتر تبديل مي شود. در واقع برداشت صحيح و روشن از يك خبر در قالب يك جمله توسط خبرنگار را تيتر استنباطي گويند . مثال: شهر آرام، خانه ها در تب و تاب انتخابات رياست جمهوري مثال: ارتقاي كيفي دانشگاه‌ها، شرط موفقيت برنامه‌ها تيترهاي مبتني بر نقل قول: در اين نوع تيترها منبع خبر نيز آورده مي‌شود تا به تيتر سنديت بدهد. اين منبع مي تواند در ابتداي تيتر يا بالاي تيتر (دو تيتر) بيايد. مثال: وزير علوم، تحقيقات و فناوري: بزودي دانشگاه‌های مجازي در كشور ايجاد مي‌شود

41. تيتر كور: تيتري كه براي تحريك و ايجاد سؤال در ذهن مخاطب به كار مي‌رود ‌و به اصل خبر اشاره ندارد. به كاربردن اين نوع تيتر تا حدي كه مبهم نباشد و خواننده را دچار سردرگمي نكند، جايز است مثال: تريبون دانشجو هنوز تسخير نشده است مثال: راز قتل، پشت فنجان چاي نهفته بود تيترهاي «دو تيتري»: در اين نوع تيترها ، از دو تيتر جداگانه، اما مرتبط و پيوند زده با هم استفاده مي‌شود دراين نوع تيتر دو يا چند موضوع به طور همزمان به هم پيوند زده شده و به اطلاع خوانندگان مي‌رسد . مثال: ازدواج هاي دانشجويي در دانشگاه‌‌ ها محـاسن يا معايب ؟

42. تيتر منفي: چون بر انجام كاري و رويدادي دلالت نمي‌كند، پس رويدادي صورت نمي‌گيرد، در اين صورت قابل انتقال خبري نمي‌باشد. در چنين مواردي خبرنگار و نويسنده در صورت مواجه شدن با چنين خبرهايي، به گونه‌اي در پردازش خبر از فعل منفي استفاده مي‌‌كند، كه رويدادي ديگر در درون آن فعل منفي نهفته و يا خود سبب رويدادي ديگر باشد. مثال: اختصاص وام اشتغال هم مشكل فارغ التحصيلان را چاره نكرد مثال: بارش برف هم مانع بازي تيم ملي در ورزشگاه آزادي نشد تيتر سؤالي: به دليل اينكه اكثر تيترهاي سؤالي در خواننده واكنش منفي ايجاد مي كنند، بهتر است كه از تيتر‌هاي منفي استفاده نشود، به جز مواردي كه تيتر سؤالي خود به طور غير مستقيم تا حدي پاسخ به سؤال باشد و يا اينكه خواننده در عين خواندن تيتر با كمك از مفهوم پنهان تيتر سؤالي، خود به آن پاسخ دهد. مثال: رييس كميسيون آموزش مجلس: چرا وام مصوب شهريه دانشجويان پرداخت نشد؟ مسؤولان اجرايي ذيربط جدي‌ باشند

43. اجزاي تيتر ـ رو تيتر؛ ـ تيتر اصلي؛ ـ زير تيتر؛ ـ سوتيتر؛ ـ ميان تيتر. ـ رو تيتر: تيتري است كه در بالاي تيتر اصلي قرار مي‌گيرد و با حروف كوچك‌تر نوشته مي‌شود رو تيتر بيشتر مقدمه و تكميل كننده تيتر اصلي است و در بعضي مواقع نيز عامل و گوينده تيتر اصلي است. مثال: معاون پژوهشي دانشگاه شيراز: سالانه بیش از100 هزار دانش آموخته به جمع بيكاران مي پيوندند ـ تيتر اصلي : مهمترين مطالب خبري است كه به طور خلاصه و فشرده بيان مي‌شود و معنايي مستقل از ديگر اجزاي تيتر دارد. مثال: نشست گفت‌و‌گوي تمدن‌ها در دانشگاه الزهرا (س) برگزار شد

44. ـ زير تيتر: بعد از تيتر اصلي مي‌آيد با حروف كوچكتر زير تيتر اصلي نوشته شده و مكمل تيتر اصلي و رو تيتر است و توضيحات بيشتري درباره خبر مي دهد مثال: آتش سوزي در دانشكده علوم دانشگاه تهران؛ رقص شعله‌ها در كتابخانه دانشگاه آتش سوزي غير عمدي بود و اتصال سيم برق عامل وقوع‌آتش‌سوزي اعلام شد. ـ سو تيتر: در پاره‌اي از مطالب كه خبر طولاني است، بخشي از خبر را به صورت يك يا دو جمله مهم از متن استخراج مي‌كنند و با حروفي متفاوت با متن و به طور معمول بزرگتر يا به صورت كادردار، مي‌نويسند. اين جمله‌ها يا در زير تيتر اصلي و يا در نقاط مختلف متن قرار مي‌گيرد و به زيبايي صفحه نيز كمك مي‌كند. در واقع جاي آن را در تركيب صفحه، مدير هنري تعيين مي‌كند تا سوتيتر به زيبايي صفحه كمك كند. سوتيتر در عين حال بايد كوتاه بوده و از نظر معنايي گويا و كامل باشد. ـ ميان تيتر: عبارت يا جمله كوتاهي است كه به طور معمول در وسط خبرهاي طولاني براي تفكيك مطالب مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اندازه حروف ميان تيتر از اندازه حروف متن خبر بزرگ‌تر است. ميان تيتر را براي جلوگيري از خسته شدن مخاطب و بخش بندي و تفكيك متن خبر به‌كار مي‌برند.

45. نقل قول ـ نقل قول مستقيم؛ ـ نقل قول غير مستقيم؛ ـ نقل قول خبري. 1- نقل قول مستقيم: در اين نوع نقل قول، مطالب به طور دقيق همانگونه كه گفته شد از قول گوينده نوشته مي‌شود و اگر در كلمه يا كلماتي ترديد وجود داشته باشد، خبرنگار نبايد مطلب را بنويسد. در نقل قول مستقيم، مطلب داخل گيومه («») قرار مي‌گيرد. موارد استفاده از نقل قول مستقيم: الف)ـ وقتي كه خواسته شود عين گفته منبع خبر، بدون كاهش و يا افزايش گفته شود. ب)ـ وقتي كه خواسته شود گفته گوينده در معرض داوري و قضاوت قرار گيرد. مثال: معاون دانشجويي دانشگاه آزاد اسلامي:« حدود 30 تا 40 درصد مراكز كوچك دانشگاهي در پي اجراي آيين‌نامه نقل و انتقال دچار مشكل هستند.» نقل قول غير مستقيم مفهوم مطلب گوينده به صورت درست و روشن به نقل از او نوشته مي‌شود . ولي لزومي ندارد كلمات به كار رفته درخبر همان كلمات گوينده باشد.

46. موارد استفاده از نقل قول غير مستقيم عبارتند از: 1ـ وقتي كه مطلب گفته شده از طرف گوينده گنگ و نامعلوم باشد و از واژه‌هايي با مفهوم دشوار استفاده شود. 2ـ وقتي مطلب گفته شده، ساده ولي طولاني و با كلمات اضافه باشد. 3ـ وقتي خبرنگار اطمينان كامل از عين عبارت‌ها و واژه‌هاي به كار رفته از طرف گوينده نداشته باشد. به طور معمول دراين نوع نقل قول چون گفته گوينده به صورت برداشت درست و روشن خبرنگار نوشته مي‌شود، ضمير و فعل عوض مي‌شود و گفته گوينده كه از من و ما استفاده مي‌نمايد، تغيير پيدا مي‌كند. مثال: نقل‌قول مستقيم ـ وزيرعلوم ، تحقيقات و فناوري هنگام افتتاح دانشگاه غير مجازي گفت: « ظرف دو هفته آينده طرحي در جهت ساماندهي بحث كنكور به مراجع ذي‌صلاح ارايه مي‌شود.» نقل‌قول غير مستقيم ـ وزيرعلوم ، تحقيقات و فناوري هنگام افتتاح دانشگاه غير مجازي از ارايه طرح ساماندهي كنكور به مراجع ذي‌صلاح ظرف دو هفته آينده خبر داد.

47. نقل قول خبري (جزيي) برخي از كلمات گوينده آورده شده و داخل گيومه قرار مي‌گيرد و خبر با استناد به آنها تنظيم مي‌شود. مثال: مقام معظم رهبري در پيام نوروزي خود آحاد مردم را به حفظ «مشاركت عمومي» و«همبستگي ملي» توصيه كرده و فرمودند : … براي تنظيم خبر به‌ويژه در نقل قول‌ها از كلمات زير استفاده مي‌شود: گفت، اخطاركرد، پيشنهاد كرد، اظهار داشت، هشدار داد، استدلال كرد، بيان داشت،تشريح كرد، تبيين كرد، ادعا كرد،تهديد كرد، اعلام كرد، فرمان داد، خواست، اشاره كرد، انتقاد كرد، درخواست كرد، ياد آور شد، فاش كرد، ادامه داد، تأكيد كرد، اقرار كرد، اذعان داشت، فرمان داد، خاطر نشان كرد، افزود و …

48. منبع خبر مطالب خبري كه توسط خبرنگار تنظيم مي‌گردد، بايد داراي منبع باشد، چون خبري كه داراي منبع باشد، توسط خواننده مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. خبر داراي منبع از نظر مخاطبان و خوانندگان داراي ارزش و اهميت بالاتري است. منبع خبر؛ ريشه خبر را تشكيل مي‌دهد و در واقع به فاعل حقيقي يا حقوقي گفته مي‌شود كه اصل خبر از او سرچشمه مي‌گيرد. منبع خبر بايد در اولين پارگراف خبر (ليد) آورده شود. كه همراه با مكان و نام منبع مخابره كننده خبر و زمان آن است. مثال: تهران ـ خبرگزاري جمهوري اسلامي: با عقب نشینی دولت در برابر فشار اعتراض اصناف به اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده، روز گذشته رییس جمهور از ارایه لایحه به مجلس برای تعویق یکساله لایحه خبر داد.

49. فوايد استفاده از منبع در تنظيم خبر 1ـ مستند كردن خبر؛ 2ـ اعتبار بخشيدن به خبر؛ 3ـ سلب مسؤوليت از خبرنگار و رسانه. در حال حاضر رسانه‌هايي قدرتمندي نظير نيويورك تايمز، واشنگتن پست، اشپيگل، سي‌ان‌ان، بي‌بي‌سي، رويترز، تاس، خبرگزاري فرانسه و غيره در عمل منبع خبري كشورهاي در حال توسعه و جهان سوم هستند.به طوركلي منبع خبر بايد داراي ويژگي‌ها و شاخص‌هايي باشد كه بتواند اعتبار لازم براي منبع شدن را پيدا كند كه اين ويژگي‌ها را مي‌توان تخصص، قدرت، تأثير و جاذبه، اعتمادسازي، انصاف، صحت، احترام و واقعگرايي،كامل‌گويي و بهبود بخشي دانست.

50. نكات مهم در نگارش خبر 1ـ خلاصه نويسي؛ 2ـ استفاده از پارگراف‌هاي كوتاه، حداكثر 20 كلمه‌اي؛ 3ـ توجه به اصل وحدت خبر و رويداد؛ 4ـ استفاده از فعل براي پايان دادن به جملات؛ 5ـ رعايت انصاف در تنظيم خبر؛ 6ـ داشتن شروعي تحريك كننده و ساده؛ 7ـ استفاده نكردن از صفت در اكثر موارد؛ 8ـ تأثيرنا‌پذيري از فشارهاي احتمالي؛ 9ـ رعايت ادب و احترام قايل بودن براي حرمت اشخاص؛ 10ـ اظهار نظر نكردن نويسنده در خبر؛ 11ـ‌ ساده و روان نويسي و استفاده از كلمات ساده؛ 12ـ تشريح و معرفي افراد و اجزاي خبر،كه ناشناخته هستند. 13ـ بيان صريح، سریع، جدي و تأثيرگذار؛ 14ـ استفاده از فعل معلوم، به‌جز در مواردی که به دلايلي فاعلمعرفي نمی‌شود. 15ـ رعايت علايم و نشانه‌هاي فارسي و درست نويسي؛ 16ـ افزودن سابقه رويداد به خبر؛ 17ـ افزودن منبع خبر به ابتداي ليد.