110 likes | 418 Views
KİŞİLER. Doç. Dr. Mustafa ÇEKER. KİŞİ KAVRAMI. Kişi, hukuk kuralları ve hakların muhatabını oluşturan varlıklardır. Hukuk düzeni kişileri iki gruba ayırmaktadır: Gerçek Kişiler Tüzel Kişiler Dernekler Vakıflar Şirketler. KİŞİLİĞİN KAZANILMASI.
E N D
KİŞİLER Doç. Dr. Mustafa ÇEKER
KİŞİ KAVRAMI • Kişi, hukuk kuralları ve hakların muhatabını oluşturan varlıklardır. • Hukuk düzeni kişileri iki gruba ayırmaktadır: • Gerçek Kişiler • Tüzel Kişiler • Dernekler • Vakıflar • Şirketler
KİŞİLİĞİN KAZANILMASI • Gerçek kişilerde, kişilik, doğumla kazanılır. • Ancak, ana rahmindeki cenin de sağ doğmak koşuluyla hak ehliyetini kazanır. • Tüzel kişilerde, kuruluş işlemlerinin tamamlanması (genellikle tescil) kişiliğin kazanılmasını sağlar.
Kokain içtiği için bebeği ölü doğan anne 12 yıl ceza aldı • Amerikan hukuk tarihinde ilk kez, bir kadın karnındaki bebeğin ölümüne neden olduğu gerekçesiyle hapis cezası aldı. • Güney Carolina eyaletinde görülen davada 24 yaşındaki Regina McKnight, "hamileyken kokain içip bebeğinin ölü doğmasına sebep olmak" suçundan 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. • Dava, 1999 yılının Mayıs ayında başladı. Genç kadın, 8.5 aylık hamile iken, bebeğini ölü doğurmuş, doktorlar da durumdan şüphelenip polise haber vermişti. • Amerika'da çıkarılan bir yasa ile cenin öldürmek tüm eyaletlerde suç sayıldı. • SABAH, 19/05/2001
KİŞİLİĞİN KAYBEDİLMESİ • Gerçek kişilerde kişilik doğumla kazanılır, ölümle kaybedilir. Bir kişinin öldüğünün ispatı, nüfus sicilindeki kayıtlarla yapılır. • Kişiliği sona erdiren haller 4’e ayrılır: • Ölüm • Ölüm Karinesi • Birlikte Ölüm Karinesi • Gaiplik
ÖLÜM KARİNESİ • Bir kişinin ölümüne kesin gözle bakılacak bir olayda kaybolmasına rağmen cesedinin bulunamaması halinde uygulanır. • Şartları • Ölümün kesin olması • Olay yerindeki mülki amirin emri • Sonuçları • Kişi ölmüş gibi işlem görür. • Malvarlığı mirasçılarına paylaştırılır. • Evli ise evlilik birliği sona ermiş olur.
BİRLİKTE ÖLÜM KARİNESİ • Mirasçı olabilmek için, miras bırakanın ölümü anında sağ olmak şarttır. • Aynı olayda ölen kişilerden hangisinin önce öldüğü tespit edilemiyorsa, bu kişiler aynı anda ölmüş sayılır.
GAİPLİK • Kişiliği sona erdiren hallerden biri de gaipliktir. • Gaiplik, bir kişinin belirli bir süre haber alınmaksızın ortadan kaybolmasıdır. • Gaiplik iki halde söz konusu olur: • Ölüm tehlikesi içinde kaybolma • Uzun süredir haber alınamama
GAİPLİK • Şartları • Kişinin ortadan kaybolması • Belirli bir sürenin geçmesi (1-5 yıl) • Mahkeme kararı • Sonuçları • Gaiplik kararı o kişinin öldüğüne karine teşkil eder. • Malvarlığı mirasçılarına teminat alınarak (5-15 yıl süreyle) teslim edilir. • Evliliği sona erdirmek için boşanma davası açmak gerekir.
ÖRNEK OLAY ÇALIŞMASI • 12 Mayıs 2001 tarihinde ülke genelindeki yoğun yağışlar nedeniyle Hatay ilinin Kırıkhan ilçesinde oturan Ali Bahtsız, eşi ve iki çocuğuyla birlikte sel sularına kapılarak kaybolmuştur.
SORULAR • Ali Bahtsız için kişiliğin kaybına ilişkin olarak hangi kural uygulanmalıdır? • Ali Bahtsızın cesedinin bulunamaması üzerine mirasçıları neler yapmak zorundadır? • Ali Bahtsız’ın mirasını paylaşmak için ne kadar süre beklemek gerekir? • Ali Bahtsız hakkındaki kararı kim verecektir? • Ali Bahtsızın mirasının paylaşılmasından sonra sağ olduğu öğrenilse mirasçıları hakkında aşağıdakilerden hangisi geçerli olur? • Ali, eşi ve çocuklarının ölüm zamanı hakkında hangi kural geçerli olur?