ཉམས་ལེན ་ གྱི་ ནུས་སྟོབས ། སྐབས ་ འབྲེལ ་ དང་ཚེའི་འཕེལ ་ རིམ་གྱི་བགྲོད་ལམ །

1. ཉམས་ལེན་གྱི་ནུས་སྟོབས། སྐབས་འབྲེལ་དང་ཚེའི་འཕེལ་རིམ་གྱི་བགྲོད་ལམ། ཨེ་མོ་རི་དང་བོད་ཀྱི་ཚན་རིག་ལས་འཆར། ལོ་རིམ་ ༤ སློབ་ཚན་ ༧ ཀ།

2. དམིགས་ཡུལ། • སྐབས་མཚམས་གནས་བབས་ཀྱིས་སེམས་ངལ་སྤེལ་བ་དང་མི་ཚེའི་ནང་སད་སློང་གི་སྟངས་འཛིན་སོགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཅིའི་ཕྱིར་དང་ཇི་ལྟར་བྱེད་མིན་ཐོག་བསྐྱར་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། • འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་མེད་གསལ་སྟོན་བྱ་རྒྱུ། • རང་གཟུགས་སུ་སྔ་སོར་འཆུད་ཐུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འབྱུང་བ་གྲོས་སྡུར་བྱ་རྒྱུ།

3. ཀླད་པ་དང་འཕེལ་རིམ། • ཀླད་པའི་འཕེལ་རིམ་ཤུགས་ཆེ་བ་ལོ་ན་ཆུང་བའི་སྐབས་བྱུང་གི་ཡོད་ནའང་དུས་ཡུན་འགྲོ་རིམ་བཞིན་དུ་སྐྱེད་འཕེལ་ཡོང་གི་ཡོད། • ཀླད་པའི་འཕེལ་རིམ་གྱི་བཀོད་པ་དེ་གཙོ་བོ་རིགས་རྫས་དང་ཁོར་ཡུག་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ལ་རྟེན་པ་ཡིན་པ་དང།དེ་ཡང་ཕྲུ་གུ་དང་མི་གཞན་བར་གྱི་འབྲེལ་བས་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་བ་ཡིན། • ཐོག་མར་ལས་སླ་པོ་ནས་རྗེས་སུ་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བར་བྱེད་ནས་མིའི་རྩལ་དང་ནང་གི་ཀླད་པའི་ཆགས་བཀོད་གཉིས་མཉམ་དུ་སྐྱེད་འཕེལ་འགྲོ་བ་ཡིན། • མྱོང་ཚོར་དང།་ རྟོགས་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཇོན་ནུས་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཅིག་ཏུ་སྒྲིལ་བའི་རང་གཤིས་ཡོད་པས་མི་ཚེའི་རྒྱུན་ནང་འདི་རྣམས་མཉམ་རུབ་དུ་འཕེལ་འགྲོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

4. སེམས་ངལ་དང་ཀླད་པའི་འཕེལ་རིམ།སེམས་ངལ་དང་ཀླད་པའི་འཕེལ་རིམ། སེམས་སྡུག་གི་མྱོང་བ་འདྲ་མིན། • རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཚར་འཕེལ་ལ་སེམས་ངལ་བཟང་པོ་གལ་ཆེན་ཡིན། • བཟོད་ནུས་སེམས་ངལ་གྱིས་ཀླད་པའི་འཚར་འཕེལ་ལ་འཁྲུག་སྐྱོན་གཏོང་ནུས་ཀྱང་། འབྲེལ་ལམ་གྱིས་བར་ཞུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། • གནོད་འཚེ་སེམས་ངལ་ལ་ཡུན་གནས་ཐུབ་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཡོད།

5. མངལ་གནས་བྱིས་པའི་ནད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས།མངལ་གནས་བྱིས་པའི་ནད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས། མངལ་ནས་སྐྱེས་སྐབས་ཀྱི་ལྗིད་ཚད་དམའ་པོ་ཡོད་པ་དེ་དང་ཕུག་ཐག་རིང་པོར་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གནས་སྟངས་གཉིས་བར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ལྟ་ཞིབ་ཁག་གིས་བསྟན་ཡོད། • ཟས་བཅུད་འཇུ་ལེན་གྱི་རྟགས་འདུས། • གཅིན་སྙི་ཟ་ཁུ། • རྒྱག་ནད། • སྙིང་རྩའི་ནད། • ཡིད་མུག • སྐྱེད་མའི་སེམས་ངལ་གྱིས་མངལ་གནས་བྱིས་པ་ཇི་འདྲ་ཡོང་མིན་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་བྱེད།།

6. མངལ་དུས། སྐྱེད་མའི་སེམས་ངལ་སྐྱེད་རྫས་དག་གིས་བྱེས་པའི་འཚར་ལོངས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་བྱེད། • མའི་ཟས་བཅུད། • མའི་འཕྲོད་བསྟེན། (གཅིན་སྙི་ཟ་ཁུ། གཉེན་ཚད། དུག་སོགས།) • མའི་རྫས་ཀྱི་བཀོལ་སྤྱོད། (དུ་བ་འཐེན་པ། ཆང་རག་དང་ཉེས་ཐ་སྤྱོད་པ།) • མའི་ལས་ཁུར། • མའི་སེམས་ངལ་དང་སེམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན། (ཡིད་མུག་དང་དངངས་འཚབ།) • མའི་ལོ་རྒྱུས། (མངའ་མ་འཁོར་བའི་སྔོན་གྱི་ཆ་རྐྱེན། སྐྱེས་པའི་སྐབས་ཀྱི་ལྕི་ཚད་དང་བྱིས་དུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་སོགས།)

7. མའི་དངང་འཚབ་ཀྱི་འབྲས་བུ། • བདུན་ཕྲག་༡༢་ནས་༢༢་བར་དུ་མའི་སེམས་ངལ་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན། • སེམས་ངལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ཨ་མའི་ཕྲུ་གུ་དེ་ལོ་ན་བཅོ་ལྔ་ལ་སོན་སྐབས། • སེམས་ངལ་གྱི་ HPAབྱེད་ལས་འཁྲུག་པ། • ཡིད་མུག་གི་རྟགས་མང་བ། ༼བུ་མོ་ཁོ་ན།༽ • HPAཡི་བྱེད་ལས་འགྱུར་བ་དེས་ མ་དང་བུ་མོའི་བར་གྱི་སེམས་ངལ་དང་ ཡིད་མུག་གི་འབྲེལ་བ་བསྟན་ཡོད། Maternal anxiety child’s cortisol levels at age 15 (nmol/L) high medium low noon evening awakening

8. བྱིས་དུས། ཀླད་པའི་འཚར་ལོངས་མྱུར་བ། • ཀླད་པའི་འཚར་ལོངས་མྱུར་ལ། ལོ་གཉིས་སྐབས་ཀླད་ཚད་བརྒྱ་ཆ་ལྔ་བཅུ་ཙམ་ལོན་པ་དང་ལོ་གཉིས་ལོན་སྐབས་ཀླད་པའི་བརྒྱ་ཆ་བརྒྱད་ཅུ་ཙམ་འཚར་ལོངས་ཡོང་གི་ཡོད། • ཕྲ་ཕུང་གི་ཆགས་བཀོད་མྱུར་མོར་སྨིན་ཚད་རྫོགས། • ལོ་དང་པོའི་ནང་HPAཡི་ཚངས་ཐིག་ཡོངས་སུ་གྲུབ། • འགྱུར་བ་འདི་རྣམས་བྱམས་སྐྱོང་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན། 100 Brain Body % adult size 50 0 5 10 15 20 Age, years Birth 15 months 2–3 years

9. བྱམས་སྐྱོང་གི་གལ་གནད། • ཀླད་པའི་འཚར་ལོངས་ནི་དགོས་ངེས་ཀྱི་སྐུལ་མ་སློང་བའི་ཆ་རྐྱེན་དང་རོགས་སྐྱོར་ལ་ཐུག་ཡོད། • མི་ལ་མཚོན་ན་ཆ་རྐྱེན་འདི་དག་སྤྲོད་མཁན་གཙོ་བོ་ནི་ཨ་མ་ཡིན། ཆ་རྐྱེན་དག་ནི། • ཟས་བཅུད། ༼འོ་མ་ནི་བཅུད་ཆེ་བ་དང་འཇུ་སླ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན༽ • ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་སྲུང་སྐྱོབ། ༼ལུས་དྲོད་དང། སྲུང་སྐྱོབ། བཀོད་གཏོང་བཅས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད༽ • སེམས་ཁམས་ཀྱི་སྐུལ་སློང། ༼གཞན་གཅེས་ཀྱི་འབྲེལ་བ། སྐད་ཡིགབརྩེ་བ། སྲུང་སྐྱོབ་སོགས།༽

10. སྔ་ས་ནས་ཁ་གྱེས་པའི་མཇུག་འབྲས། • དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐབས་ཕྲུ་གུ་ ༣༢༠ ཕ་མ་དང་ཁ་བྲལ་སོང་། • ཁ་བྲལ་སོང་བའི་ལོ་ཚད་ཆ་སྙོམས་སུ་བརྩིས་ན་ ༤་༩ ཡིན། • ཁ་བྲལ་གྱི་ཡུན་ཚད་ ལོ ༡་༧ ཡིན། • ལོ་དྲུག་བཅུའི་རྗེས་སུ་ཕ་མ་དང་ཁ་བྲལ་མ་སོང་བའི་ཕྲུ་གུ་དང་བསྡུར་ན་ཁ་བྲལ་སོང་བ་རྣམས་ལ་ནད་འདི་རྣམས་བྱུང་སྐྱེན་པ་ཡོད། སྙིང་རྩའི་ནད། གཅིན་སྙི་ཟ་ཁུ། སྤྱི་ལོ་༡༩༣༤ ནས་ ༡༩༤༤ བར་ཕིན་ལེནཌ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ཧེལ་སིན་ཀི་ རུ་སྐྱེས་པའི་ཕྲུ་གུ ། སྙིང་རྩའི་ནད་ཀྱི་ཁྱབ་ཚད། གཅིན་སྙི་ཟ་ཁུའི་ཁྱབ་ཚད། ཁ་མ་བྲལ་བ། ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པ། ཁ་མ་བྲལ་བ། ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པ།

11. ཉམས་མྱོང་སྔ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཕུག་རིང་གི་འབྲས་བུར་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་བཟོའམ།ཉམས་མྱོང་སྔ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཕུག་རིང་གི་འབྲས་བུར་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་བཟོའམ། ཚོར་བ་སྐྱེན་པའི་དུས་ཡུན། འཚར་ལོངས་ཀྱི་དུས་ཡུན་ཁྲོད་ཤུགས་རྐྱེན་གྱི་ནུས་པ་ལྷག་པར་ཆེ་བའི་སྐབས། དཔེར་ན། • མིག་གཉིས་ཀྱིས་མཐོང་བྱེད་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་དུས་ནི་ཟླ་བ་༠ ནས་དྲུག་བར་ཡིན་ལ་ལྟ་བུའོ། མིག་གཉིས་ཀ་ནས་བྱུང་བའི་བརྡ་འཕྲིན་ལ་མཐོང་བྱེད་ཀླད་ཤུན་གྱི་ཡང་ལན་གོམས་འདྲིས་བྱེད་པ། • སྐད་ཡིག་གོམས་འདྲིས། ལོ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ནས་གསུམ་བར། སྐད་ཡིག་གོམས་འདྲིས་དང་བེད་སྤྱོད་སྦྱོང་བ་སོགས་ཡིན།

12. ཀླད་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཚོར་སྐྱེན་རྣོ་པོ་དེ་བསྟུན་འགྱུར་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན།ཀླད་པའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཚོར་སྐྱེན་རྣོ་པོ་དེ་བསྟུན་འགྱུར་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན། • ཀླད་པས་ཉམས་མྱོང་བསགས་ཏེ་ཤེས་སྦྱོང་བྱེད། • ཉམས་མྱོང་གིས་ • ཚེ་སྲོག་གི་གནས་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད། • གདོང་ལེན་བྱ་དགོས་པའི་སེམས་ངལ་སྐྱེད་རྫས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད། • རིགས་རྫས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་སྟངས་ལ་སྒྱུར་སྒྲིག་ བྱེད་ཚུལ་དེ་ནི་ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་དང་བྱེད་སྒོ་ལ་ སྙོམ་སྒྲིག་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་ནུས་ལྡན་ཞིག་ཡིན།

13. རིགས་རྫས་འདས་འགྱུར། རིགས་རྫས་འདས་འགྱུར། ཌི་ཨེན་ཨེ་ཡི་རིམ་པ་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད་པར་རིགས་རྫས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཐོན་སྟངས་(དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རིགས་རྫས་མངོན་རྣམ་)ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་བ། རིགས་རྫས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཐོན་སྟངས་ཀྱི་བྱེད་རིམ། རིགས་རྫས་ཕབ་སྒྱུར་གྱི་སྟངས་འཛིན་པ། Gluckman et al. 2008. NEJM 359:61-73, 2008

14. མའི་ཀུན་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་རིགས་རྫས་འདས་འགྱུར་གྱི་འཆར་སྒྲིགམའི་ཀུན་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་རིགས་རྫས་འདས་འགྱུར་གྱི་འཆར་སྒྲིག མའི་ཀུན་སྤྱོད། ལྕེ་ལྡག་དང་། སྒལ་པ་སྒྲུག་པའི་ གསོ་སྐྱོང་གི་ངང་ཚུལ། ཙི་ཕྲུག་སྟེང་གི་ཤུགས་རྐྱེན། སེམས་ངལ་རྨེན་གཤེར།མཐོ།དམའ། དངངས་འཚབ།མཐོ།དམའ། ཙི་ཕྲུག་ལ་ལྕེ་ལྡག་བྱམས་སྐྱོང་བྱས་པ།དམའ།མཐོ། དམའ། མཐོ། Hackman et al. 2010. Nature Reviews Neuroscience 11:651-9.

15. མའི་གཤིས་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་པའི་རིགས་རྫས་འབྲེལ་མེད་ཀྱི་འཆར་འགོད། མའི་ཀུན་སྤྱོད། ལྕེ་ལྡག་དང་། སྒལ་པ་སྒྲུག་པའི་ གསོ་སྐྱོང་གི་ངང་ཚུལ། ཙི་ཕྲུག་སྟེང་གི་ཤུགས་རྐྱེན། གྷུལུ་ཀོ་ཀོར་ཊི་ཀོཊ སྣེ་ལེན་བྱེད་མཁན་གྱི་ རིགས་རྫས། མཐོ་པོ། དམའ་པོ། མེ་ཐི་ལེ་ཤོན་དམའ་པོ། བྱེད་སྒོ་མཐོ་པོ། མེ་ཐི་ལེ་ཤོན་མཐོ་པོ། བྱེད་སྒོ་དམའ་པོ། Hackman et al. 2010. Nature Reviews Neuroscience 11:651-9.

16. རྐྱེན་ངན་བྱུང་བ་དེས་མི་ལ་ཡང་རིགས་རྫས་ཀྱི་མ་ཡིན་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་དམ། རང་ཤི་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཆུང་དུས་ཀྱི་རྐྱེན་ངན་ལ་ཐུག་པ་དཔང་རྟགས་མང་པོས་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གཤམ་དུ་སྡེ་ཚན་གསུམ་གྱི་ཀླད་པ་བསྟན་ཡོད་པ་ལས། གཅིག་རྡབ་སྐྱོན་ཤོར་བ་དང། གཞན་གཉིས་རང་ཤི་རྒྱག་མཁན་ལས་ཆུང་དུས་རྐྱེན་ངན་མྱོང་དགོས་ཡོད་མིན་གྱི་སྡེ་ཚན་གཉིས་བཅས་ཡིན། • Hippocampalglucocorticoid receptor (GR) བྱིས་པའི་སྐབས་སྡུག་རྩུབ་མྱོང་མཁན་གྱི་རང་ཤི་རྒྱག་མཁན་ཚོའི་ནང་གོང་གི་སྣེ་ལེན་ཕྲ་ཕུང་གཞན་ལས་ཉུང་བ་ཡོད། • ཁོང་ཚོའི་ནང་སྣེ་ལེན་ཕྲ་ཕུང་འདིའི་རིགས་རྫས་ཀྱི་ཕྱི་ངོས་སུ་methylགྱིས་གཡོགས་ནས་ཡོད། GR receptor concentration McGowan et al. 2008. Nature Neuroscience 12: 342-348.

17. སེམས་ཚོར་སྟངས་འཛིན་ཐད་ཉམས་མྱོང་ཤུགས་རྐྱེན། • མངལ་ལམ་དུ་འགོ་ཚུགས། start in utero • མི་རབས་ནས་མི་རབས་བརྒྱུད། • ན་སོ་དར་གྱི་དུས་བར། • མིའི་ལས་ཁུར་ལ་དོ་ཕོག་གཏོང། • ལུས་སེམས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བར་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་པ་སོགས་སོ།

18. སོར་ཆུད་ནུས་པའི་འགལ་ཕུང་།སོར་ཆུད་ནུས་པའི་འགལ་ཕུང་། རྐྱེན་ངན་ཡོད་རུང་མི་ཕལ་མོ་ཆེ་འགྲིག་ཐག་ཆོད་ཡོད། མི་རྣམས་རྐྱེན་ངན་ལས་གང་གིས་སྐྱོབ་བམ།

19. སོར་ཆུད་ནུས་པ། • སོར་ཆུད་ནུས་པ། མི་ཚོས་སེམས་ངལ་དྲག་པོ་དང་(བརྡབ་སྐྱོན། གོད་ཆག ཉེན་ཁ་ལ་སོགས་པའི་)རྐྱེན་ངལ་འཕྲད་སྐབས་གདོང་ལེན་བྱེད་ཚུལ་ལ་ཟེར། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན། • སོར་ཆུད་ནུས་པའི་འབྱུང་ཁུངས། • འཚར་འཕེལ་དང་འབྲེལ་བ། • རིགས་རྫས་དང་རིགས་རྫས་འདས་འགྱུར་དང་འབྲེལ་བ། • སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ། • ཤེས་སྦྱོང་དང་འབྲེལ་བ།

20. འཚར་འཕེལ་དང་འབྲེལ་བའི་ སོར་ཆུད་ནུས་པའི་འབྱུང་ཁུངས། • བརྟན་ལ་བྱམས་བརྩེ་ཅན་གྱི་གསོ་སྐྱོང་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཁོར་ཡུག། • བྱམས་སྐྱོང་ཆེ་བའི་རྒན་པ་ཞིག་དང་འབྲེལ་ཐག་ཉེ་པོ་ཡོད་པ། • གདོང་ལེན་ནུས་སའི་སེམས་ངན་སྐྱེད་རྫས་དང་འཕྲད་མྱོང་བ། • ཆུང་དུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་གིས་ཕྱིས་སུ་བསྟུན་འགྱུར་ནུས་པའི་ཡ་ལན་འཆར་འགོད་བྱེ་དཔ། • འདི་དག་ཐོབ་པ་སྟེ། • མི་ཚོགས་དང་འགྲོགས་འདྲིས་ཀྱི་འཇོན་ཐང་དང་ཁམས་མཐུན་རང་གཤིས་ཐོབ་པ། • རང་གིས་རང་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པ།

21. སྔ་དུས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཚོར་སྐྱེན་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ཡོང་བའི་རིགས་རྫས་ཀྱི་གཞི་རྐྱེན།སྔ་དུས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཚོར་སྐྱེན་ཆེ་ཆུང་གི་ཁྱད་པར་ཡོང་བའི་རིགས་རྫས་ཀྱི་གཞི་རྐྱེན། Australia New Zealand Dunedin རིགས་རྫས་གྲུབ་ཆ་འདི་དང་ལྡན་པའི་མི་རྣམས་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་སྐྱེད་པའི་བྱིས་དུས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཚོར་སྐྱེན་ཆུང་བ་ཡོད། Caspi et al. 2002. Science 297:851-854

22. འབྲེལ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱབ་རྟེན་བཟང་པོས་སོར་ཆུད་ནུས་པ་གོང་སྤེལ་བྱེད། • མཐུན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱབ་གཉེར་ནང། • གྲོགས་འབྲེལ་བཟང་པོ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད། • བརྟན་པོ་དང་ཡིད་བློ་འཕེལ་བ། • སེམས་ཚོར་བདེ་འཇག་གི་ཚོར་བ་དང་ནང་དུ་ཚུད་པའི་ཚོར་བ། • རྒྱབ་གཉེར་བཟང་པོས་སེམས་ངལ་སེལ་བ། • སེམས་ཚོར་མ་ལག་གི་ཡ་ལན་རན་པ། • ཀོར་ཊི་སོལ་གྱི་བྱེད་ལན་ཉུང་དུ་གཏོང་བ་སོགས།y

23. དཔེ་མཚོན། སེམས་ངལ་གྱི་ཡ་ལན་ཐོག་སྤྱི་ཚོགས་རྒྱབ་གཉེར་གྱི་མཐུན་པའི་ཤུགས་རྐྱེན། ཉིན་ལྟར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱབ་གཉེར་ཡོད་པ་དེས་སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་ངལ་ལ་དབང་རྩའི་ཡུལ་རྟོགས་དང་ཀོར་ཊི་སོལ་ཡ་ལན་ཉུང་དུ་གཏོང་ཐུབ། cortisol response Daily social support Brain regions (cACC and BA8) associated with social distress (green) and cortisol regulation (red) were less active during a social challenge test (TSST) in people with high social support. Eisenberger et al. 2007. NeuroImage35: 1601-1612.

24. སྟངས་འཛིན་སྦྱོང་བ། ཉམས་མྱོང་གིས་སེམས་ཚོར་སྙོམ་སྒྲིག་གི་ལས་ཚུལ་བསྒྱུར་ཐུབ། བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་དཔེ་མཚོན། • མྱོང་ཚོར་རྗེས་དྲན། • ཀླད་པའི་བྱེད་ལས་ཐད་ཚུར་ལན་སྤྲོད་པ། • གླིང་ཤུན་གཡས་པའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཐབས་སྦྱོང་བ། Session 1 2 3 4 Caria et al. 2007. NeuroImage35: 1238-1246.

25. དོན་བསྡུ། • ང་ཚོའི་ལྟ་ཚུལ་དང་སྤྱོད་ཚུལ་དང་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པ་ནས་གསགས་པའི་ཉམས་མྱོང་ལ་ལྟོས་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་དང། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་འཚར་ལོངས་སྐབས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། དཀའ་ངལ་དང་རྐྱེན་ངན་འཕྲད་པ་དེས་ལྟ་སྤྱོད་ཀྱི་ཚུལ་ཐོག་རྗེས་ཤུལ་སྐྲུན་གྱི་ཡོད། • ཚུལ་དེ་དག་རིགས་རྫས་ལ་ལྟོས་མིན་གང་རུང་དང་དཀའ་ངལ་གྱི་བརྡ་འཕྲིན་སོགས་ཁོར་ཡུག་ཐད་ཚོར་བ་རྐྱེན་པའི་སྐྱེ་ལྡན་དབང་རྩའི་བྱེད་ལས་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། • སྤྱི་ཡོངས་ཐོག་མི་ཚོས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་འཚོ་གནས་གང་ལེགས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། དཀའ་ངལ་གདོང་ལེན་གྱི་ནུས་པ་དེ་རྐྱེན་དུ་མ་ལ་བརྟེན་བྱུང་ཡོད།