WYKŁAD 1

1. WYKŁAD 1 SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA A INSTYTUCJE, WOLNOŚĆ, KONKURENCJA I PRZEDSIEBIORCZOŚĆ W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

2. LITERATURA Literatura obowiązkowa • J.Bossak, Systemy gospodarcze a globalna konkurencja, SGH Warszawa 2006 (podręcznik) • J.Bossak, Instytucje,rynek i konkurencja we współczesnym świecie, SGH 2008 (podręcznik) • L.Balcerowicz, ”Wolność i Rozwój, ”Znak Kraków 1995 • J.Bossak,W.Bienkowski, Międzynarodowa zdolność konkurencyjna krajów i przedsiębiorstw. Wyzwania globalne a Polska na progu XXI w ,SGH 2004 Książki polecane • Ch.Turner,A.Trompenaars, Siedem kultur kapitalizmu, wyd. ABC, Kraków 2000 • A.Maddison,The World Economy.A Millennial Perspective, Paris OECD 2002 • Doing Business in 2007.Usuwanie barier wzrostu, World Bank 2006 • S.Huntington,Zderzenie cywilizacji, PWE 1997 • F.Fukuyama,The End of History,IIE,Washington 1992 • J.Stiglitz,Globalizacja PWN 2004 W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

3. PODSTAWOWE KATEGORIE EKONOMICZNE • INSTYTUCJE • NORMY SPOŁECZNE I PRAWNE.EGZEKUCJA PRAWA • CYWILIZACJA I SYSTEMY WARTOŚCI • NATURA, DYSPOZYCJE I ZACHOWANIA CZŁOWIEKA • WOLNOŚĆ,WŁASNOŚĆ PRYWATNA I KONKURENCJA • SPOŁECZNY I MIĘDZYNARODOWY PODZIAŁ PRACY • GLOBALIZACJA I GLOBALNA KONKURENCJA • SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA: ŁAD PRAWNY, PODMIOTY, MECHANIZMY, INTERAKCJE, ZAKRES WOLNOŚCI I KONKURENCJI • STRUKTURA A ALGORYTM SYSTEMU EKONOMICZNEGO • STRUKTURA I POTENCJAŁ SYSTEMU EKONOMICZNEGO • SYSTEM MECHANICZNY (ZAMKNIETY) I INTELIGENTNY (OTWARTY|) • KOSZTY TRANSAKCYJNE I RYZYKO SYSTEMU GOSPODARCZEGO W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

4. BRAKI KLASYCZNEJ I NEOKLASYCZNEJ EKONOMII • NIEDOCENIANIE ZNACZENIA PORZĄDKU PRAWNEGO I ORGANIZACJI • ZAŁOŻENIE UNIWERSALNEGO HOMO ECONOMICUS • BRAK ANALIZY PROBLEMÓW PAŃSTWA • NIEDOCENIANIE ANALIZY PRAW WŁASNOŚCI • POMIJANIE SPOŁECZNYCH UWARUNKOWAŃ ROZWOJU GOSPODARCZEGO • NIEDOCENIANIE POSTĘPU TECHNOLOGICZNEGO • NIEDOCENIANIE WIEDZY,KOMPETENCJI, INFORMACJI I INTERAKCJI SPOŁECZNYCH • POMIJANIE KOSZTÓW TRANSAKCYJNYCH I RYZYKA • POMIJANIE PROBLEMÓW AGENCJI I NADZORU KORPORACYJNEGO W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

5. KLASYCZNY INSTYTUCJONALIZM • INSTYTUCJE TO ZASADY, NORMY PRAWNE, REGUŁY GRY SPOŁECZNEJ, W TYM EKONOMICZNEJ • DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA JEST CZĘŚCIĄ SYSTEMU SPOŁECZNEGO (MARKS,VEBLEN) • INSTYTUCJE PUBLICZNE REGULUJĄ DZIAŁANIA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH • INSTYTUCJE TO SPOŁECZNE RAMY KONTROLI, WYZWALANIA ORAZ UKIERUNKOWANIA DZIAŁAŃ INDYWIDUALNYCH (J.COMMONS) • INSTYTUCJE TWORZĄ NOWE SZANSE, WPROWADZAJĄ TEŻ OGRANICZENIA REDUKUJACE RYZYKO I ZWIEKSZAJĄCE BEZPIECZEŃSTWO OBROTU GOSPODARCZEGO W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

6. PODMIOTY GOSPODARUJACE, MONOPOLE I KONKURENCJA • PODMIOTY GOSPODARUJĄCE TO AKTORZY, GRACZE INDYWIDUALNI I GRUPOWI BIORĄCY UDZIAŁ W GRZE RYNKOWEJ • ORGANIZACJE TO WZGLĘDNIE TRWAŁE, UPORZĄDKOWANE ZASADY WSPÓŁDZIAŁANIA JEJ CZŁONKÓW MAJĄCYCH OKREŚLONY CEL I ŚRODKI DZIAŁANIA • ORGANIZACJE DZIELIMY NA REGULACYJNE , ŚWIADCZĄCE DOBRA I USŁUGI PUBLICZNE ORAZ (PRZEDSIEBIORSTWA) • PRZEDSIĘBIORSTWA TO PODMIOTY GOSPODARCZE DOPUSZCZONE DO GRY RYNKOWEJ W RAMACH PORZĄDKU PRAWNEGO • PRZEDSIEBIORSTWA I GRUPY KAPITAŁOWE • MONOPOLE I KONKURENCJA W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

7. INSTYTUCJONALIZMW EKONOMII • NURT NIEMIECKO-AUSTRIACKIEJ EKONOMII HISTORYCZNEJ : G.LIST, G.SCHMOLLER • EKONOMIA POLITYCZNA: K.MARKS, O.LANGE • AMERYKAŃSKA EKONOMIA :A.HAMILTON T.VEBLEN, J.COMMONS ,A.BERLE, G.MEANS, J.GALBRAITH, R.COASE, R.SHENK, O.WILLIAMSONA, D.NORTHA, • EKONOMIA INSTYTUCJONALNA A SYSTEMY GOSPODARCZE I ICH TRANSFORMACJA • JAKOŚĆ INSTYTUCJI I JAKOŚĆ SYSTEMU GOSPODARCZEGO • PROBLEMY AGENCJI I NADZORU KORPORACYJNEGO, W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

8. DIALEKTYKA I INSTYTUCJONALIZM • UJĘCIE SYSTEMOWE I DYNAMICZNE • ISTOTNA ROLA PANSTWA I INSTYTUCJI W KSZTALTOWANIU WARUNKÓW ROZWOJU • POJĘCIE FORMACJI SPOŁECZNEJ .BAZA I NADBUDOWA . PODEJŚCIE REALNE I INSTYTUCJONALNE • PRAWO KONIECZNEJ ZGODNOŚCI NADBUDOWY INSTYTUCJONALNEJ Z BAZĄ EKONOMICZNĄ • KONSERWATYWNY CHARAKTER SYSTEMU WARTOŚCI I ŚWIADOMOSCI SPOŁECZNEJ • ZNACZENIE IDEOLOGII W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

9. SOCJOLOGIA A INSTYTUCJE • MONTESKJUSZ A DUCH PRAWA • MAX WEBER VERSUS MARKS • WOLNOŚĆ I WYBOR • BEHAVIORYSCI A HOMO ECONOMICUS • DYSPOZYCJE ,MOTYWACJE I ZACHOWANIA CZŁOWIEKA • SYSTEMY WARTOŚCI A PRAWO • ZRÓŻNICOWANIE SYSTEMÓW PAŃSTWA • KULTURY KAPITALIZMU W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

10. UJĘCIE CYBERNETYCZNESYSTEMY I ICH TRANSFORMACJA • SYSTEMY OTWARTE , ALGORYTM , INTERAKCJE PODMIOTÓW ORAZ PRZEPŁYWY • TRANSFORMACJA INSTYTUCJONALNA TO NOWE ZASADY, PODMIOTY I MECHANIZMY ORAZ ZMIANA ZAKRESU WOLNOSCI I KONKURENCJI PODMIOTOW GOSPODARUJACYCH • TRANSFORMACJA ,DOSTOSOWANIE A NOWE MOŻLIWOŚCI ROZWOJU • INSTYTUCJE WYZNACZAJĄ ZASADY I POLE GRY DLA AKTORÓW (ORGANIZACJI) I WPŁYWAJĄ NA ZACHOWANIA JEDNOSTEK • W TRANSFORMACJI PRZEDMIOTEM ZMIAN SĄ INSTYTUCJE I ZACHOWANIA JEDNOSTEK , • ZMIANY POLITYCZNE I ZAKRESU WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ ORAZ KONKURENCJI TORUJĄ DROGĘ DO TRANSFORMACJI SYSTEMU W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

11. NATURA LUDZKAKOD GENETYCZNY ? • TO CECHY BIOLOGICZNE, GENETYCZNE, PRZEDKULTUROWE • TO SPOSÓB ODCZUWANIA BÓLU, GŁODU, PRAGNIENIA, CHŁODU, ZMĘCZENIA, POPĘDU PŁCIOWEGO, RADOŚCI, NUDY • TO SPOSÓB POSTRZEGANIA ŚWIATA, MYŚLENIE SYMBOLICZNE, ABSTRAKCYJNE, SPOSÓB KOMUNIKOWANIA, WRAŻLIWOŚĆ NA PIĘKNO, WYRAŻANIA ODCZUĆ, EKSPRESJA, HIGIENA, JĘZYK, ZRĘCZNOŚĆ MANUALNA, AUTOCENTRYZM, ALTRUIZM, • DETERMINIZM ŚRODOWISKOWY ? W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

12. INSTYTUCJE A DYSPOZYCJE LUDZKIE • NATURA LUDZKA-NIEZMIENNE ZACHOWANIA • DYSPOZYCJE TO WZGLĘDNIE TRWAŁE CECHY, ZACHOWANIA W SYTUACJACH WYBORU • DYSPOZYCJE MOTYWACYJNE I INFORMACYJNE • DYSPOZYCJE INFORMACYJNE ZWIĄZANE SĄ ZE ZDOLNOŚCIĄ DO PERCEPCJI I UCZENIA SIĘ • WEDŁUG KONFUCJUSZA KULTURA, CYWILIZACJA WYPALA W CZŁOWIEKU NATURALNE POPĘDY I CZYNI Z DZIKIEJ ISTOTY CZŁOWIEKA • INSTYTUCJE MAJĄ SILNY WPŁYW NA DYSPOZYCJE INFORMACYJNE I MOTYWACYJNE LUDZI W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

13. ZMIENNE PSYCHOSPOŁECZNE • ROZWÓJ CYWILIZACJI A ZMIANY DYSPOZYCJI MOTYWACYJNYCH I INFORMACYJNYCH ? • CZY STATUS SPOŁECZNY, EKONOMICZNY, WYKSZTAŁCENIE, KULTURA, INDYWIDUALNE DYSPOZYCJE ,WIEK MAJĄ WPŁYW NA NASZE ZACHOWANIA ? • CZY RÓŻNICE W NATURZE I KULTURZE DOTYCZĄ STOPNIA, CZY TEŻ RODZAJU DYSPOZYCJI MOTYWACYJNYCH I INFORMACYJNYCH • HOMO ECONOMICUS A WOLNOŚĆ WYBORU I ZRÓŻNICOWANIE PREFERENCJI • CZY REWOLUCJA INFORMATYCZNA, GLOBALIZACJA, DYFUZJA I OSMOZA KULTUROWA ZMNIEJSZĄ I W KOŃCU ZATRĄ RÓŻNICE PSYCHOSPOŁECZNE ? W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

14. INSTYTUCJE A DYSPOZYCJE I ZACHOWANIA • INSTYTUCJE WPŁYWAJĄ NA ZACHOWANIA, DYSPOZYCJE I INTERAKCJE, WYBORY I DECYZJE INWESTORÓW, PRACOWNIKÓW, KONSUMENTÓW • NADBUDOWA I SIEĆ PRZEPŁYWÓW INFORMACYJNYCH I INTERAKCJI MIĘDZY PODMIOTAMI GOSPODARUJACYMI TWORZA SYSTEM GOSPODARCZY • NADBUDOWA INSTYTUCJONALNO-REGULACYJNA WPŁYWA NA ZACHOWANIA ,DYSPOZYCJE,WYBORY JEDNOSTEK I PODMIOTOW GOSPODARUJACYCH • SYSTEM SPRAWIA, ZE OSIĄGANE WYNIKI NIE SĄ PROSTĄ SUMĄ DZIAŁAŃ INDYWIDUALNYCH • SYSTEM EKONOMICZNY TO „NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU”, KTÓRA HARMONIZUJE INTERESY I MOTYWACJE INDYWIDUALNE Z INTERESEM CAŁOŚCI • INSTYTUCJE A PRZESŁANKI PSYCHOSPOŁECZNE W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

15. INSTYTUCJE A WOLNOŚĆ,HARMONIZACJA I OGRANICZENIA • INSTYTUCJE JAKO OGRANICZENIE ANARCHI, RYZYKA, NIEPEWNOŚCI • INSTYTUCJE PODSTAWĄ TOLERANCJI, HARMONII I ŁADU SPOŁECZNEGO • INSTYTUCJE TWORZĄ NOWE MOŻLIWOŚCI ROZWOJU SPOŁECZNEGO PODZIAŁU PRACY • INSTYTUCJE JAKO PODSTAWA OCHRONY WŁASNOŚCI I AKTYWNOŚCI RYNKOWEJ SPOŁECZEŃSTWA • INSTYTUCJE A SYSTEM FINANSOWY • INSTYTUCJE A RYNEK PRACY • INSTYTUCJE A MONOPOLE I KONKURENCJA • INSTYTUCJE A INNOWACYJNOŚĆ • PRZYCZYNY RÓŻNORODNOŚCI INSTYTUCJI, ZACHOWAŃ I SYSTEMÓW GOSPODARCZYCH W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

16. SYSTEM WARTOŚCI A SYSTEM POLITYCZNY I GOSPODARCZY W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

17. NORMY PRAWNE I SPOŁECZNE • NORMY PRAWNE I ICH PRZESTRZEGANIE PRZEZ PODMIOTY • ZINTERNALIZOWANE NORMY SPOŁECZNE (MORALNE,ETYCZNE) • WZAJEMNE RELACJE SYSTEMÓW WARTOŚCI I PRAWA • PORZĄDEK SPOŁECZNY I EKONOMICZNY A NORMY PRAWNE I SPOŁECZNE • MAX WEBER : PIETYZM, DUCH PROTESTANTYZMU, KONFUCJANIZM I MANDARYNIZM • WZAJEMNE RELACJE W SPOŁECZEŃSTWACH NOWOCZESNYCH I TRADYCYJNYCH W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

18. JEDNOSTKA A SPOŁECZEŃSTWO • DEKALOG A ZASADY MORALNE I ETYKA • CHAOS,ANARCHIA,WOLNOŚĆ A OMNIPOTENCJA PANSTWA • PRAWO A MORALNOŚĆ,ETYKA I WOLNA WOLA • PRAWO A WOLNOŚĆ JEDNOSTKI. DELIKATNA GRANICA • PRAWO A OBOWIĄZKI I UPRAWNIENIA JEDNOSTKI DO PODEJMOWANIA DZIAŁALNOŚCI POLITYCZNEJ, SPOŁECZNEJ, GOSPODARCZEJ, ZAWIERANIA UMÓW, WŁASNOŚCI DEMOKRATYCZNE KONSTYTUCJE GWARANTUJĄ OCHRONĘ WOLNOŚCI , OD GWAŁTU, PRZYMUSU, DYSKRYMINACJI • BEZPIECZENSTWO DZIAŁALNOSCI GOSPODARCZEJ I WŁASNOSCI • SPOŁECZEŃSTWA ZAMKNIĘTE SĄ NIETOLERANCYJNE I ZAWĘŻAJĄ WOLNOŚĆ INDYWIDUALNĄ W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

19. GRANICE WOLNOŚCI JEDNOSTKI • GRANICE WOLNOŚCI INDYWIDUALNEJ WYZNACZA PRAWO I POTRZEBA, RESPEKTOWANIA WOLNOŚCI INNYCH LUDZI • WOLNOŚĆ NIE JEST TOŻSAMA Z ANARCHIĄ • GRANICE WOLNOŚCI WYZNACZA PRAWO • W SPOŁECZENSTWIE DEMOKRATYCZNYM WOLNOŚĆ JEDNOSTKI UBEZPIECZA KONSTYTUCJA • GDY WOLNOŚĆ SPADA PONIŻEJ PEWNEGO KRYTYCZNEGO POZIOMU MOŻEMY MÓWIĆ O JEJ BRAKU, BĄDŹ ZNIEWOLENIU JEDNOSTKI PRZEZ PAŃSTWO • WOLNOŚĆ A ODPOWIEDZIALNOŚĆ OBYWATELSKA W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

20. W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

21. PAŃSTWO A WOLNOŚĆ JEDNOSTKIWSCHÓD • KONFUCJANIZM, HINDUIZM, TAOIZM, ISLAM . PORZĄDEK I STRUKTURY SPOŁECZNE SĄ NATURALNE • WOLNOŚĆ JEDNOSTKI ZAWSZE POSTRZEGANA W KONTEKŚCIE INTERESU GRUPY • PODRZĘDNOŚĆ JEDNOSTKI W STOSUNKU DO GRUPY • WSCHÓD :NATURALNY HIERARCHICZNY PORZĄDEK SPOŁECZNY I INTERES SPOŁECZEŃSTWA JAKO CAŁOŚCI WYZNACZAJĄ ZAKRES WOLNOŚCI JEDNOSTKI • NAJWYŻSZĄ WARTOSCIĄ ETYCZNĄ JEST DZIAŁANIE NA RZECZ DOBRA WSPÓLNEGO –PAŃSTWA • PRAWA OBYWATELA ZALEŻĄ OD JEGO WIEDZY I ETYCZNEGO DZIAŁANIA NA RZECZ DOBRA WSPÓLNEGO • IDEAŁEM JEST PAŃSTWO OŚWIECONE A NIE DEMOKRATYCZNE W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

22. CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE ZAKRES WOLNOŚCI INDYWIDUALNEJ • WPROWADZANIE PORZĄDKU KONSTYTUCYJNEGO. • ROZPAD TOTALITARNYCH SYSTEMÓW, POD WPŁYWEM KLĘSKI WOJENNEJ • ROZPAD STREF WPŁWYWOW NP. PORZĄDKU JAŁTAŃSKIEGO • ZASTĘPOWANIE PRAWA RELIGIJNEGO PORZĄDKIEM CYWILNYM • ROZPAD KOLONIALIZMU • OTWARCIE ROSJI NA ZACHÓD ZA PIOTRA I CZY CHIN, JAPONII, KOREI W XIX W • POWSTANIE ONZ • GLOBALIZACJA I INTEGRACJA REGIONALNA • PRZEŁOM W TELEKOMUNIKACJI, TELEFONY KOMÓRKOWE, DOSTĘP DO INTERNETU • ROZWÓJ GOSPODARKI RYNKOWEJ W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

23. RELIGIE A SYSTEMY NORM I WZORY ZACHOWAŃ SPOŁECZNYCH • TWORZENIE,PROPAGOWANIE,SANKCJONOWANIE SYSTEMÓW WARTOŚCI,NORM I WZORÓW ZACHOWAŃ • ŚW.AUGUSTYN : PANSTWO BOŻE I PAŃSTWO ZIEMSKIE • TEOKRACJA : DOKTRYNA RELIGIJNA STANOWI PODSTAWĘ INSTYTUCJONALNĄ PAŃSTWA • REFORMACJA,WOJNY RELIGIJNE,POKÓJ WESTFALSKI 1648 • DOKTRYNA I ETYKA PROTESTANTYZMU A LIBERALIZM I ROZWÓJ KAPITALIZMU (MAX WEBER,W.SOMBART) • RELIGIE A MODELE SPOŁECZNE • ROZDZIAL PAŃSTWA I KOŚCIOŁA (RELIGII) • TOLERANCJA RELIGIJNA ,EKUMENIZM • GLOBALIZACJA A RELIGIE I SYSTEMY ZACHOWAN SPOŁECZNYCH W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

24. KATOLICYZM A MODEL SPOŁECZNO-POLITYCZNY PAŃSTWA • DOSTOSOWANIE DOKTRYNY SPOŁECZNEJ KOŚCIOŁA DO ZMIAN SPOŁECZNO-POLITYCZNYCH • 1891 RERUM NOVARUM LEONA XIII • EKUMENIZM,RÓWNOŚĆ,SPRAWIEDLIWOŚĆ,GODNOŚĆ CZŁOWIEKA,WARTOŚĆ PRACY • DRUGI SOBÓR,”O KOŚCIELE W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM”,„POPULARUM PROGRESSO”, • JAN PAWEŁ II.KRYTYKA MATERIALIZMU,SOLIDARYZM SPOŁECZNY,KRYTYKA KOLEKTYWIZMU I LIBERALIZMU,POPARCIE DLA WOLNOŚCI,RÓWNOŚCI,SPRAWIEDLIWOŚCI • ENCYKLIKI 1981-Z PRACY SWOJEJ, • 1987 SPOŁECZNA TROSKA KOŚCIOŁA W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

25. KONFUCJANIZM • SYSTEM FILOZOFICZNO-PRAWNY TWORZĄCY PODSTAWĘ INTEGRACJI NARODOWEJ, SPOŁECZNEJ I SPRAWNOŚCI PAŃSTWA • KULT PAŃSTWA I PORZĄDKU PRAWNEGO ORAZ WŁADZY • PRAWA NATURY PODSTAWĄ PORZADKU SPOŁECZNEGO • UŚWIĘCENIE TRADYCJI,KULT PRZODKÓW,NAUKI,HONORU,SPRAWIEDLIWOŚCI,KODEKSY POSTĘPOWANIA • WOLNOŚĆ JEDNOSTKI OKREŚLAJĄ PRAWO NATURALNE I INTERES SPOŁECZNY • NAUKA I KULTURA WYPALAJĄ W CZŁOWIEKU PIERWOTNE INSTYNKTY I POZWALAJĄ OSIĄGNĄĆ STAN SPOŁECZNIE POŻĄDANY • DOSKONALENIE. NADRZĘDNOŚĆ HARMONIZACJI. ODRZUCANIE SKRAJNOŚCI, RADYKALIZMU.TOLERANCJA RELIGIJNA. • NEUTRALNY STOSUNEK PANSTWA DO ŻYCIA GOSPODARCZEGO W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

26. ISLAM A PORZĄDEK SPOŁECZNY I PAŃSTWO • RELIGJA PAŃSTWOWA W 50 KRAJACH .1 MLD WYZNAWCÓW. • KORAN.ŚWIĘTA KSIĘGA PRAW NATURY OBJAWIONA MAHOMETOWI • DOKTRYNA ISLAMU PRZENIKA PRAWO,ORGANIZACJĘ SPOŁECZNĄ I POLITYCZNĄ • ISLAM TO RELIGIA I ZARAZEM SYSTEM PRAWNO-POLITYCZNO-SPOŁECZNY • PODSTAWĄ PRAWA ISLAMSKIEGO SZARIATU JEST KORAN I SUNNA • KORAN OPRÓCZ NAKAZÓW MORALNYCH ZAWIERA PRZEPISY PRAWA KARNEGO I CYWILNEGO USANKCJONOWANYCH TRADYCJĄ,SANKCJAMI BOSKIMI I DOCZESNYMI • NIEZMIENNOŚĆ PRAW BOSKICH. IMPERATYW WIARY I AKCEPTACJI W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

27. HINDUZIM I BUDDYZMPRAWA NATURY I PRAWA SPOŁECZNE • CYKLICZNOŚĆ RZĄDZI NATURĄ,ŻYCIEM SPOŁECZNYM I POLITYCZNYM (KRĄG SANSARY) • ZASADA UMIARU,SPOKOJU, HARMONII • KONIECZNOŚĆ DOSTOSOWANIA SIĘ DO NATURY • NONSENSEM JEST PRZECIWSTAWIANIE SIĘ PRAWOM NATURY • POZNANIE PRAW NATURY POZWALA UZYSKAĆ RÓWNOWAGĘ I SPOKÓJ JEDNOSTKI I HARMONIĘ SPOŁECZNĄ • NATURALNY,HIERARCHICZNY UKŁAD SPOŁECZNY • INDYWIDUALNA DROGA DO HARMONII W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA

28. SPOSOBY TWORZENIA BOGACTWASIEDEM KULTUR KAPITALIZMU • AMERYKAŃSKI LIBERALIZM,WOLNOŚĆ I KONKURENCJA, PRZEDSIEBIORCZOŚĆ, RYZYKO,MATERIALIZM, PIENIĄDZ I ZYSK. • PROTESTANCI, ANGLIKANIE, KALWINI, EWANGELICY TWORZENIE DOBROBYTU,JAKO AKT MORALNY,WYŻSZOŚĆ DUCHA NAD MATERIĄ, DYSCYPLINA, PORZĄDEK, ORGANIZACJA, • FRANCUZI. WOLNOŚĆ,RÓWNOŚĆ I DĄŻENIE DO WYJĄTKOWOŚCI I JAKOŚCI. • SZWEDZI. ODPOWIEDZIALNOŚC ZA SWÓJ LOS. SOLIDARYZM SPOŁECZNY. PRAGMATYZM, HARMONIA. PRACA I WSPÓŁDZIAŁANIE.TRADYCJONALIZM. • HOLENDRZY.SAMODZIELNOŚĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ. DOSTOSOWANIE .RYWALIZACJA I HARMONIA • JAPOŃCZYCY. POZNANIE SIŁ I PRAW NATURY. DOSTOSOWANIE. ,HARMONIA ,SAMODOSKONALENIE. WYŻSZOŚĆ DUCHA NAD MATERIĄ. ODPOWIEDZIALNOŚĆ .DOBRO WSPÓLNE. HIERARCHIA W-1. SYSTEM GOSPODARCZY PAŃSTWA