Θεωρία Επικοινωνίας

1. Θεωρία Επικοινωνίας Αναστάσιος Μιχαηλίδης Λέκτορας Α.Π.Θ. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

2. Γνωριμία Ι • Δημιουργήστε ομάδες ανά δύο • Χωρίς να μιλήσετε, αλλά… • Χρησιμοποιώντας μη λεκτική επικοινωνία (εικόνες, νοήματα, σήματα, χειρονομίες ή οτιδήποτε μη λεκτικό) • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΡΤΕΝΑΙΡ ΣΑΣ .

3. Γιατί είναι σημαντική η επικοινωνία; .

4. 10 “καυτές” ικανότητες που ψάχνουν οι εργοδότεςσήμερα. • Διαχείριση Προϋπολογισμών • Ομιλία • Εποπτεία • Γραπτή επικοινωνία • Δημόσιες Σχέσεις • Οργάνωση/διαχείριση/συντονισμό • Αντιμετώπιση πίεσης προθεσμιών • Συνεντευξιακές ικανότητες • Διαπραγμάτευση/μεσολάβηση • Διδασκαλία/καθοδήγηση • Διαχείριση Προϋπολογισμών • Ομιλία • Εποπτεία • Γραπτή επικοινωνία • Δημόσιες Σχέσεις • Οργάνωση/διαχείριση/συντονισμό • Αντιμετώπιση πίεσης προθεσμιών • Συνεντευξιακές ικανότητες • Διαπραγμάτευση/μεσολάβηση • Διδασκαλία/καθοδήγηση .

5. Γιατί είναι σημαντική η επικοινωνία; • Είναι βασική ομάδα ικανοτήτων με εφαρμογή σε κάθε εργασία και κάθε οργανισμό. • Πολύ σημαντικό συστατικό για την απόδοση οργανωμένων ομάδων. .

6. Επικοινωνία Επικοινωνία Επικοινωνία:Η “μύτη του παγόβουνου”: Φόβοι Συναισθήματα Ευαισθησίες Εμπειρίες Πιστεύω Αυτο-εκτίμηση Ανησυχίες .

7. Ορισμός Επικοινωνίας 29 • Η αποστολή και λήψη σκέψεων, δεδομένων, πιστεύω, συμπεριφορών και συναισθημάτων – μέσω ενός ή περισσοτέρων μέσων – που προκαλούν αντίδραση. .

8.                     Απο κωδικο-ποίηση Κωδικο-ποίηση Μήνυμα και μέσο Αποστολέας Λήπτης     Ανα- τροφοδότηση Το Μοντέλο Επικοινωνίας     = Παράσιτα .

9. Κωδικοποίηση/Αποκωδικοποίηση • Η Κωδικοποίησηδίνει προσωπικό νόημα στα μηνύματα που θα αποσταλούν. • Η Αποκωδικοποίηση δίνει προσωπική ερμηνεία σε μηνύματα που λαμβάνονται .

10. Διάλογος πρόσωπο με πρόσωπο Βιντεοδιάσκεψη Τηλεφωνική Επικοινωνία Μήνυμα Τηλεφωνητή E-mail Ανεπίσημα γράμματα/σημειώματα Εταιρικό Βίντεο Επίσημα Έγγραφα Επίσημα αριθμητικά Έγγραφα Σύγκριση Πλουσιότητας Μέσων Άμεση Ψηλή Εξατομίκευση Ανατροφοδότηση Αργή Χαμηλή Κανάλια Μονό Πολλαπλά Γλωσσική Ελευθερία Πρότυπη Ποικίλη .

11. Εμπόδια στηνΑποτελεσματική Επικοινωνία • Εξωτερικά Εμπόδια • Θόρυβοι • Διαφορά επιπέδου/τάξης/θέσης. • Φυσικά ή ψυχολογικά εμπόδια. • Αποστάσεις (Proxemics) • Απόσταση “άνεσης” μεταξύ ανθρώπων • Οικεία ζώνη (από αφή μέχρι 40εκ.) • Προσωπική ζώνη (από 40εκ. μέχρι 120εκ.) • Κοινωνική ζώνη (από 120εκ. μέχρι 3.5μ.) • Δημόσια ζώνη (από 3.5 μ. και άνω) • Πίεση χρόνου • Υπερ-πληροφόρηση .

12. Εμπόδια στηνΑποτελεσματική Επικοινωνία • Εσωτερικά εμπόδια • Διαφορετικά σημεία αναφοράς. • Διαφορετικές ανάγκες, αξίες, συμπεριφορές, προσδοκίες, π.χ., • Γενικός Διευθυντής-Λειτουργός • Διευθυντής Μάρκετινγκ-Διευθυντής Παραγωγής • Συντεχνιακός Εκπρόσωπος-Στέλεχος Εταιρείας • Επιλεκτική ακρόαση. • Αγνόηση ή παραποίηση νέων πληροφοριών όταν αυτές συγκρούονται με υφιστάμενα πιστεύω. • Προ-αξιολόγηση του μηνύματος. • Αξιολόγηση μηνύματος βάσει: • αξιολόγησης του αποστολέα (προηγούμενης εμπειρίας με τον αποστολέα). • αναμενόμενου νοήματος του μηνύματος. .

13. Εμπόδια στηνΑποτελεσματική Επικοινωνία • Εννοιολογικά εμπόδια • Σημασιολογικά προβλήματα. • Διαφορετικοί άνθρωποι δίνουν διαφορετική σημασία σε κάθε λέξη. Διαφορετική σημασία σε μια λέξη μας κάνει να αντιληφθούμε διαφορετικά το νόημα της επικοινωνίας. • Π.χ.: • Ο Αντώνης ήτανε πολύ βαρύς. • Αυτό που είπες ήτανε γελοίο. • Εξειδικευμένο λεξιλόγιο. • Εργασιακή, επαγγελματική ή κοινωνική φρασεολογία η οποία έχει νόημα μόνο για τα μέλη συγκεκριμένης εργασιακής, επαγγελματικής ή κοινωνικής ομάδας. .

14. Ακρόαση • 5 Επίπεδα Ακρόασης: • «Ακούω» χωρίς να ακούω • Προσποιούμαι ότι ακούω • Ακούω επιλεκτικά • Ακούω προσεκτικά • Ακούω συμμετοχικά .

15. Δυσκολίες στην ΑκρόασηΗ Αντίληψη μας ΑΝΤΙΛΗΨΗ: • Η διαδικασία συγκέντρωσης αισθητηρίων πληροφοριών και η απόδοση νοήματος σ’ αυτές. .

16. Δυσκολίες στην ΑκρόασηΗ Αντίληψη μας • Συγκεντρώνουμε πληροφορίες μέσω των αισθητηρίων οργάνων μας. • Το μυαλό επιλέγει μέρος των πληροφοριών, τις οργανώνει, και τέλος τις επεξηγεί και τις αξιολογεί. • Το αποτέλεσμα είναι η αντίληψη. • Αντίληψη = Επεξεργασία πληροφοριών => Πιθανότητα Παρερμηνείας .

17. 15 32 ΑκρόασηΣυμβουλές • Οταν ακούς σταμάτα να “μιλάς” από μέσα σου και άκουσε προσεκτικά. • Προσπάθησε να μη βγάλεις πρόωρα συμπεράσματα. • Μην διακόπτεις. • Κράτησε σιωπή μεταξύ ομιλίας. • Ανατροφοδότησε τον ομιλητή. .

18. Λεκτική Επικοινωνία • Όταν μιλάμε χρησιμοποιούμε τη γλώσσα για να δώσουμε νόημα στις σκέψεις μας. • Η επιλογή λέξεων δίνει την δυνατότητα σε άλλους να ερμηνεύσουν τα νοήματα μας. • Για κάθε άνθρωπο η ερμηνεία της λέξης και το νόημα που θα εκλάβει μπορεί να είναι διαφορετικό. .

19. Λεκτική Επικοινωνία • Πρέπει να μιλάμε με ευκρίνεια: • Η ευκρίνεια είναι βασική στην αποτελεσματική επικοινωνία. • Σαφήνεια: • Η επιλογή λέξεων που εκφράζουν το νόημα σας με μεγαλύτερη ακρίβεια. • Παράδειγμα: • Δήλωση: “Τι γίνεται με την έκθεση για τον προγραμματισμό;” • Ερμηνεία: Αυταρχικά: Θέλω να μου φέρεις την έκθεση τώρα! Αμέσως! Υπαινικτικά: Νομίζω ότι πρέπει να στείλουμε την έκθεση τώρα. Παρακλητικά: Μπορείς να στείλεις την έκθεση τώρα; Πληροφοριακά: Η έκθεση χρειάζεται να σταλεί σύντομα. Ερωτηματικά: Η έκθεσηχρειάζεται να σταλεί σύντομα; • Συγκεκριμενοποίηση • Επιλογή των λέξεων που δίνουν μόνο μία απεικόνιση μίας αφηρημένης ιδέας ή αξίας. .

20. Λεκτική Επικοινωνία Ευκρίνεια 31 Μεταφορικό μέσο Αυτοκίνητο Μεγάλο αυτοκίνητο Mercedes Mercedes S350 .

21. Λεκτική Επικοινωνία • Τεχνική των Ερωτήσεων: • Ανοικτές Ερωτήσεις: • Απαιτούν επεξηγηματική απάντηση • Επιτρέπει/προτρέπει ελεύθερη απάντηση • Ενθαρρύνει τη σκέψη • Κλειστές Ερωτήσεις: • Περιορίζουν την απάντηση (σε Ναι ή Όχι) • Υπαινίσσεται την απάντηση • Αποθαρρύνει τη σκέψη .

22. Λεκτική Επικοινωνία • Τεχνική των Ερωτήσεων: • Ανοικτές Ερωτήσεις - Ξεκινούν με μια από τις πιο κάτω λέξεις: • Πού…? • Πώς…? • Πότε…? • Ποιος…? • Γιατί…? • Τι…? • Μπορούν να αρχίζουν και με φράσεις όπως “Μπορείτε να μου περιγράψετε…?” .

23. Μη Λεκτική Επικοινωνία • Πιο ασαφής από τη λεκτική επικοινωνία • μπορεί να μεταδοθεί σκόπιμα ή μη σκόπιμα • Μπορεί να αντιπροσωπεύει πολλά διαφορετικά μηνύματα. • Είναι συνεχής • Μεταφέρει πιο δυνατά τις συναισθηματικές καταστάσεις μας • Τα μηνύματα της μη λεκτικής επικοινωνίας καθορίζονται πολιτισμικά .

24. Μη Λεκτική ΕπικοινωνίαΛεκτική Vs Μη Λεκτική Επικοινωνία • Η μη λεκτική επικοινωνία: • Μπορεί να πάρει τη θέση μιας λέξης ή φράσης • Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει σε αυτό που λέει ο ομιλητής • Μπορεί να εμπλουτίσει ή να αλλοιώσει το λεκτικό μήνυμα. .

25. Μη Λεκτική Επικοινωνία • Εκφράσεις ματιών και προσώπου • Κινήσεις και χειρονομίες χεριών • Κινήσεις του σώματος • Παραγλώσσα • Παρουσιαστικό .

26. Μη Λεκτική ΕπικοινωνίαΜάτια • Οταν μιλάμε: ~40% επαφή • Οταν ακούμε: ~70% επαφή • Τείνουμε να έχουμε καλή επαφή όταν: • Μιλάμε για θέματα με τα οποία νοιώθουμε άνετα. • Ενδιαφερόμαστε για το άτομο. • Ενδιαφερόμαστε για τα σχόλια ή αντιδράσεις του άλλου. • Προσπαθούμε να επηρεάσουμε. • Τείνουμε να έχουμε κακή επαφή όταν: • Μιλάμε για θέματα που μας κάνουν να νοιώθουμε άβολα. • Δεν έχουμε ενδιαφέρον για το άτομο ή το θέμα. • Βρισκόμαστε σε αμηχανία. • Ντρεπόμαστε ή προσπαθούμε να κρύψουμε κάτι. .

27. Μη Λεκτική ΕπικοινωνίαΠρόσωπο • Είναι το πιο εκφραστικό μέρος του σώματος. • 80% των μη λεκτικών μηνυμάτων μεταδίδονται από το πρόσωπο. • Τρίγωνο μέτωπο/φρύδια-μάτια-μύτη/στόμα. .

28. Μη Λεκτική ΕπικοινωνίαΧειρονομίες • Κινήσεις των χεριών ή των δακτύλων που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε ή για να δώσουμε έμφαση. • Οι χειρονομίες διαφέρουν από άτομο σε άτομο. .

29. Μη Λεκτική ΕπικοινωνίαΣτάση του Σώματος • Η γενική στάση και κίνηση του σώματος. • Η στάση του σώματος σχετίζεται με τη γενική διάθεση που έχουμε. • Η στάση του σώματος σε συνδυασμό με το πρόσωπο/χέρια δίνει την ολοκληρωμένη εικόνα του πώς νοιώθουμε. • Δυνατότητα μικτών μηνυμάτων. .

30. Μη Λεκτική ΕπικοινωνίαΠαραγλώσσα • Οι μη λεκτικοί ήχοι που ακούμε στην ομιλία. • Το πώς κάτι ελέχθη και όχι το τι ελέχθη (γλωσσικοί υπαινιγμοί). • Δύο κύριες κατηγορίες: • Λεκτικά Χαρακτηριστικά. • Λεκτικές Παρεμβάσεις. .

31. Μη Λεκτική ΕπικοινωνίαΠαραγλώσσα • Λεκτικά Χαρακτηριστικά: • Ο τόνος της φωνής • Η ένταση του τόνου • Ο ρυθμός ομιλίας • Μέσος όρος 140-180 λ.α.λ. • Η ποιότητα της φωνής • Η χροιά • Επηρεάζεται από: • Ρινική χρήση • Τρόπο αναπνοής • Βραχνάδα • Λεκτικές Παρεμβάσεις: • Ηχοι που διακόπτουν τη φυσική ομιλία. • Υπερβολική χρήση τους αποσπά τον ακροατή. • Δύο ειδών: • Ηχοι • “εε…”, “αα…”, “εμ…” • “τς τς”, “χμμ…” • Λέξεις ή φράσεις • “...να πούμε”, “το λοιπόν...” .

32. Μη Λεκτική ΕπικοινωνίαΠροσωπική Παρουσίαση • Ενδυμασία • Αφή • Διαχείριση/οργάνωση χρόνου • Διευθέτηση/οργάνωση χώρου • Μόνιμης δομής • Μετακινούμενων αντικειμένων • Συνέπεια .

33. Χρειάζεται Προσπάθεια/Βοήθεια Επίπεδα Μάθησης Σοφία Επίπεδο 4 Ασυνείδητη Ικανότητα Μάθηση Επίπεδο 3 Συνειδητή Ικανότητα Ανακάλυψη Επίπεδο 2 Συνειδητή Ανικανότητα Επίπεδο 1 Ασυνείδητη Ανικανότητα .