740 likes | 1.38k Views
Hışıltılı Çocuğa Yaklaşım. Prof. Dr. Remziye Tanaç EÜTF. Pediatrik Allerji ve Solunum BD. Hışıltı; Alt solunum yollarının obstrüktif patolojisinde oluşan, genellikle patolojik (normalde zorlu ekspratuvar manevrada da duyulabilen) sestir.
E N D
Hışıltılı Çocuğa Yaklaşım Prof. Dr. Remziye Tanaç EÜTF. Pediatrik Allerji ve Solunum BD
Hışıltı; Alt solunum yollarının obstrüktif patolojisinde oluşan, genellikle patolojik (normalde zorlu ekspratuvar manevrada da duyulabilen) sestir. Hışıltılı Çocuk; Hışıltısı bir aydan daha uzun süren ve veya üç ya da daha fazla yineleyen çocuktur.
TipikHışıltı Geçici erken Nonatopik (viral) Atopik Ağır İntermittan (PRACTALL) Atipik Hışıltı GÖR Kistik fibroz Primer silier diskinezi İmmun yetmezlikler BPD Kalp hastalıkları YCA Tbc Kongenital anomali
Tucson Çocukları Solunum Çalışması n= 1246 1980 de başlayan doğum-kohort-11 yaş 0-6 yaşta % 49 hışıltı var. Martinez FD. et all. N. Eng. J. Med. 1995, 332: 133-138
Tucson Çocukları Solunum Çalışması Taussig LM et al JACI2003;111:661-75
Geçici Erken Hışıltı • 0-3 yaşta var. 3.yaşta kaybolur 1.yaşta % 80 2.yaşta % 60 3.yaşta % 40 ından sorumlu • Ailede benzer şekilde kümeleşme varlığı • Ailede Astım ve Atopi öyküsü yok • Bebekte atopi, eozinofilik, inflamasyon yok • Viral enfeksiyonlar sırasında hışıltı.
Geçici Erken Hışıltı (SFT) • Doğumda solunum fonksiyonları düşük • Yaş ilerledikçe giderek düzelir • Emsallerini tam yakalayamaz. • 11. yaşta PEF değişkenliği, metakoline yanıtı normallere benzer. • Erişkin hayatta sigara içerse KOAH olur.
Geçici Erken HışıltıRisk Faktörleri • Prematürelik,düşük doğum ağırlığı, • Gebelikte veya postnatal anne sigara içimi • Kreşe erken gitme • Evde kardeş varlığı • Anne yaşının küçük olması
Atopik Olmayan Hışıltı • Persistan hışıltılı bebeklerin % 40 dır • Atopik değildirler • Solunum yolu tonüsünün kontrolunda değişiklik Doğumsal, enfeksiyon ilişkisi? • Ataklar viral enfeksiyonla ilişkili (RSV) en sık • RSV 10 yaşa kadar riski arttırır. 13 yaştan sonra etkisizdir. • Tucson Children’ Respiratory Study • 472 ASYE; 207 %43.9 RSV • %14.4 Parainfluenza 68 %14.4 Adenovirüs, influenza, CMV, Chlamydia, rinovirüs, bakteri, mikst enfek. 129 %27.3 enfektif olmayan patojen
Atopik Olmayan Hışıltı (SFT) • 0-3 Yaş RSV (+) SFT < RSV(-) • Bronkodilatatör yanıtı RSV (+) SFT > RSV (-) Fark 11 yaşta devam eder.
Atopik Hışıltı (Astım) • Persistan hışıltının % 60 ını oluşturur • % 50 : 3 yaştan önce, % 80 : 6 yaştan önce başlar • Ailede astım öyküsü • Hastada AR atopik dermatit var • Eozinofili, yüksek IgE düzeyi, BHR(+) • Erken aeroallergen sensitizasyonu
Erken ve Geç Atopik Hışıltı Erken atopik hışıltı Hastaların atopik hışıltısı 3 yaşın altında başlamışsa ve 6 yaşında devam ediyorsa SFT’leri daha kötü, bronşiyal hiperreaktiviteleri daha şiddetli, IgE düzeyleri daha yüksek bulunur. Geç atopik hışıltı Hışıltı 3 yaşından sonra başlamış (6 yaşında hala olanlar), SFT’leri daha iyi, bronşiyal hiperreaktiviteleri daha hafif, IgE düzeyleri daha az yüksek bulunur.
Arttıran Erken allerjik duyarlaşma Bazı aeoroallerjenler ile duyarlaşma (perennial) Eozinofili Azaltan Küçük yaşta Diğer çocuklarla temas Kedi ile temas Bazı çiftlik hayvanları ile temas Allerjik duyarlaşma ve astımAstım riskini arttırıp azaltan faktörler
Tucson Çocukları Solunum Çalışması Geçici hışıltı Astım Viral hst hışıltı Taussig LM et al JACI2003;111:661-75
ASTIM RİSKİ İÇİN KLİNİK İNDEKS Castro Rodriguez JA et al. AJRCCM 2000;162: 1403-6
ASTIM RİSKİ İÇİN KLİNİK İNDEKS Castro Rodriguez JA et al. AJRCCM 2000;162: 1403-6
Yineleyen sol. Sis. Hst Uzamış Y.D sarılık Mekonyum İleusu Rektal Prolapsus Aşırı terleme Yağlı Gaita Gelişme geriliği Ter testi Cl> 60 mEq/l Mutasyon analizi Kistik Fibroz
H tipi TÖF Yutma fonksiyon bozukluğu Familial disotomi Yarık damak Serebral palsy Muskuler distrofi GÖR Sintigrafi pH moniterizasyonu Aspirasyon Sendromları
Hava Yolu Kompresyonu • Bronkoskopi • HRCT • MRI • Hava yolu duvar zayıflığı • Laringomalazi • Trakeomalazi • Subglottikhemangiom • Vasküler ring • Perihileradenopati
Kongenital kalp hastalığı VSD, ASD, MS, hipoplastik sol kalp Trakeal bronkus Diafragmatik herni EKG EKO BT Bronkoskopi Kongenital Anomaliler
İmmun Yetmezlikler • IgG ve subgrup eksikliği • Selektif IgA eksikliği • X linked infantil agammagloblunemi - Bruton • Common variable hypogammagloblunemi IgA IgG IgG sub grup
Nonspesifik Havayolu İritasyonu • Çocuk bakım evleri • Sigara içimi Aktif Pasif • Hava kirliliği SO2 NO NO2 Partiküller
İnfeksiyonlar • RSV, Adenovirus.... • Mycoplasma • Chlamydia • Tbc
Wheezingle Seyreden Solunum Sistemi Enfeksiyonlarında Etkenler
RSV Komplikasyonlar • Akut Komplikasyonlar Apne 0-6 ay % 20 SIDS • Uzun süreli komplikasyonlar Hava yolu hiperreaktivitesi Wheezing-ASTIM
SONUÇ RSV-ASYİ Reaktif havayolu % 20-30
E.Ü.T.F Pediatrik Allerji Solunum B.D.1994 - 1998 Akut Bronşiolit 161 3 kezden fazla atak % 14.1 Aile içi atopi (+) % 25
Tüm kriterlere göre yüksek olasılıkla astım düşünülüyorsa TEDAVİ
GINA 2006 TEDAVİ BASAMAKLARI AZALT ARTTIR Basamak 1 Basamak 2 Basamak 3 Basamak 4 Basamak 5
GİNA 2006 • Antienflamatuvar • LTRA etkileri? • Bronkodilatatörler
Bronkodilatatörler • Çift kör, randomize, plasebo, cross over Atopik, n=48, 3 ay - 1 yaş 2 ay 3x200 mg Salbutamol Klinik semptom, SFT Sonuç; Kısmen düzelme var. İstatistiksel fark yok. Chavasse R.:Arch.Dis.child. 2000, 2-5, 370-75
Bronkodilatatörler b2 agonist (kısa etkili) Atopik n=43 < 2 yaş Klinik Skor +SD 3.75+1.25-2.80+1.65 p<0.01 02 satürasyonu % 94.8 + 2.84 – 95.2+ 2.54 Etkili(akut dönemde) Bentur L.:Pediatrics 1992:89,133-37 ICS + Bronkodilatatör yararlı Teper A.M.: Am.J.Crit.Car.Med., 2005:171, 587
Bronkodilatatörler Metaanaliz – <2 yaş b2 agonist (kısa etkili) • Randomize plasebo kontrollü 8 çalışma 3 evde 2 hastahanede 3 SFT lab. • Semptom skorları 2 yaş altında belirgin yararı yok Bronkomotor tonüs? Chavasse R.:Cochrane Database Sys.Rev. 2002: (3) CD 002873
Sonuç: Uygulamalarda yapılan çalışmalar kesin yorum getirmek için yeterli değil. (bronkomotor tonüs?) Ancak olası astım tanısı yüksek olgularda rehberlere göre kullanılabilir.
LTRA (Astım) • Çift kör plasebo kontrol • n=689 n=228(plasebo) n=461(LTRA) • 2-5 Yaş intermitten astma • Süre 12 hafta • Semptom skoru • İlaç kullanımı Knorr B.:Pediatrics 2001: 108:3, 1-3 Dönem IHazırlık Tek-kör Dönem II Aktif Tedavi (12 hafta)Çift-kör Montelukast 4 mg*(n=461) Plasebo Plasebo (n=228) 0 2 14 Hafta
0.05 0.00 –0.10 –0.20 –0.30 –0.40 –0.50 –0.60 Plasebo (n=227) Montelukast 4 mg* (n=458) Semptomlarda belirgin düzelme Başlangıca göre ortlama değişim ± SEM 0 2 4 6 8 10 12 Çalışma haftaları (postrandomizason) Knorr B et al. Pediatrics 2001;108:e48.
LTRA (Astım) • Plasebo kontrollu çalışma • n = 30 atopik astım 2-5 yaş • Süre 4 hafta (montelukast 4 mg) • eNO, havayolu rezistansı (Rint) • İstatistiksel anlamlı antiinflamatuvar etkili ve rezistansta azalma Straub D.A.:Chest 2005 ; 127:509-14
RSV RSV Inflamasyon IFNg Th1 T-cell activation IL-4, IL-5 Th2 Macrophages NK cells Neutrophils BasophilsMast cellsEosinophils TNFa,bRANTES IL-1 IL-6 Cysteinyl Leukotrienes (CysLTs) Inflammatorymediators Wheezing 48 van Schaik SM et al. Pediatr Pulmonol 2000;30:131-138
p=0.006 p=0.009 500 Sekresyonda cysLT konsantrasyonu (log pg/ml) 50 Acute URI (n=17) Bronchiolitis (n=35) Recurrent wheeze (n=10) van Schaik SM et al. J Allergy Clin Immunol 1999;103:630-636
Montelukast - RSV Post-Bronşioliti • Randomize, çift kör, paralel • Hastaneye yatan bronşiolit • Kanıtlanmış RSV • 130 çocuk • 3-36 ay (ort 9 ay) • Tedavi başlama: 7 gün içinde • Tedavi süresi: 28 gün • Semptom skoru Bisgaard H. Am J Respir Crit Care Med 2003;167:379-383