250 likes | 491 Views
CHƯƠNG TRÌNH TIN HỌC LỚP 10 (SGK thí điểm). Chương I Bài 4 . BÀI TOÁN và THUẬT TOÁN. I. BÀI TOÁN. Xét các yêu cầu sau : Giải phương trình bậc hai ax 2 +bx+c=0 Viết một dòng chữ ra màn hình máy tính. Quản lý các cán bộ trong một cơ quan.
E N D
CHƯƠNG TRÌNH TIN HỌC LỚP 10 (SGK thí điểm) Chương I Bài 4.BÀI TOÁN và THUẬT TOÁN
I. BÀI TOÁN • Xét các yêu cầu sau : • Giải phương trình bậc hai ax2+bx+c=0 • Viết một dòng chữ ra màn hình máy tính. • Quản lý các cán bộ trong một cơ quan. • Tìm ước chung lớn nhất của hai số nguyên dương a và b. • Xếp loại học tập các học sinh trong lớp. Trong TOÁN HỌC Trong TIN HỌC Trong các yêu cầu trên, yêu cầu nào được xem như là một bài toán? Yêu cầu 1 và 4 được xem là bài toán Tất cả các yêu cầu trên đều được xem là bài toán
Khái niệm bài toán trong Tin học? Bài toán là việc nào đó ta muốn máy tính thực hiện.
Các yếu tố cần quan tâm khi giải một bài toán Trong Tin học, để phát biểu một bài toán, ta cần trình bày rõ Input và Output của bài toán đó. TOÁN HỌC?
CÁC VÍ DỤ VD1 :Giải phương trình bậc hai ax2 + bx + c = 0 (a ≠ 0). • Input:Các số thực a,b,c (a ≠ 0) • Output:Số thực x thỏa : ax2+bx+ c = 0 VD2 :Tìm giá trị nhỏ nhất của các số trong một dãy số. • Input :Các số trong dãy số. • Output:Giá trị nhỏ nhất trong dãy số.
CÁC VÍ DỤ (tt) VD3 :Tìm ước chung lớn nhất của hai số nguyên dương a và b. • Input : • Output : VD4 :Xếp loại học tập các học sinh trong lớp. • Input : • Output : ? Hai số nguyên dương a và b. ? UCLN của a và b. ? Bảng điểm của học sinh. ? Bảng xếp loại học tập.
Nêu một bài toán và chỉ rõ Input, Output của bài toán đó? Xem thêm các ví dụ trong SGK/24, 25
TÓM LẠI Một bài toán được cấu tạo bởi 2 thành phần cơ bản : • Input (Các thông tin đã có) • Output (Các thông tin cần tìm từ Input)
II. THUẬT TOÁN Bài toán Bằng cách nào? Input Output Giải bài toán Thuật toán Hướng dẫn các thao tác cho máy thực hiện để tìm ra lời giải
BÀI TOÁN THUẬT TOÁN Input Output (Thao tác 1Thao tác 2...Thao tác n) • Thuật toán để giải một bài toán là : • Một dãy hữu hạn các thao tác. • Các thao tác được sắp xếp theo một trình tự xác định. • Sau khi thực hiện dãy thao tác đó, từ Input ta tìm được Output của bài toán. Thuật toán để giải một bài toán là một dãy hữu hạn các thao tác được sắp xếp theo một trình tự xác định sao cho sau khi thực hiện dãy thao tác đó, từ Input của bài toán này, ta nhận được Output cần tìm.
MÔ TẢ CÁC THAO TÁC TRONG THUẬT TOÁN Nêu ra tuần tự các thao tác cần tiến hành Liệt kê Có 2 cách mô tả Dùng sơ đồ khối Dùng một số biểu tượng thể hiện các thao tác
Giải toán thông thường: Nếu a = 0 thì ()không phải là pt bậc nhất. + Neáu b = 0 thì ()voâ số nghieäm. + Neáu b ≠ 0 thì ()voâ nghieäm. Nếu a ≠ 0 thì () có nghiệm x = -b/a. a) LIỆT KÊ VD :Tìm nghiệm phương trình bậc nhất tổng quát : ax + b = 0 () • LIỆT KÊ : • Bước 1 : Nhập a, b. • Bước 2 : Nếu a = 0 thì quay lại bước 1, ngược lại thì qua bước 3. • Bước 3 : Gán cho x giá trị -b/a, rồi qua bước 4. • Bước 4 : Đưa ra kết quả x và kết thúc.
b) DÙNG SƠ ĐỒ KHỐI • Trong sơ đồ khối, người ta dùng một số biểu tượng thể hiện các thao tác như : : Thể hiện các thao tác nhập, xuất dữ liệu : Thể hiện các phép toán : Thể hiện các thao tác so sánh : Quy định trình tự thực hiện các thao tác
Ñuùng VD: Tìm nghiệm phương trình bậc nhất tổng quát : ax + b = 0 SƠ ĐỒ KHỐI LIỆT KÊ • Bước 1 : Nhập a, b. • Bước 2 : Nếu a = 0 thì quay lại bước 1, ngược lại thì qua bước 3. • Bước 3 : Gán cho x giá trị -b/a, rồi qua bước 4. • Bước 4 : Đưa ra kết quả x và kết thúc. Nhaäp a, b a = 0 Sai x = -b/a Ñöa ra x vaøkeát thuùc
LƯU Ý Ta cần diễn tả thuật toán bằng một ngôn ngữ sao cho máy tính có thể hiểu và thực hiện được, ngôn ngữ đó gọi là ngôn ngữ lập trình. Kết quả diễn tả thuật toán như vậy gọi là chương trình.
III. VÍ DỤ VỀ THUẬT TOÁN Bài toán 1 : Cho dãy số gồm N số sau (N = 5): 11 6 20 4 8 Tìm giá trị NHỎ NHẤT của dãy số trên ?
HÖÔÙNG DAÃN: • Goïi Min laø giaù trò nhoû nhaát caàn tìm. • Gaùn Min baèng giaù trò phaàn töû ñaàu tieân cuûa daõy. • Laàn löôït so saùnh Min vôùi caùc phaàn töû tieáp theo trong daõy. Taïi moãi vò trí so saùnh : • + Neáu Min lôùn hôn giaù trò phaàn töû caàn so saùnh trong daõy thì laáy giaù trò cuûa phaàn töû ñoù gaùn laïi cho Min. • - Khi so saùnh ñeán phaàn töû cuoái cuøng trong daõy soá thì Minseõ mang giaù trò nhoû nhaát cuûa daõy. Min Min=6 11 6 20 4 8 Gán i = 2 Min=11 Min=4 Giaù trò nhoû nhaát:4 Biến i lưu trữ vị trí tiếp theo mà Min sẽ so sánh + Tăng i lên 1 đơn vị
Nhaäp N vaø daõy a1,…, aN Min = a1, i = 2 Sai Ñöa ra Min roài keát thuùc i <=N Ñuùng Sai Min > ai Ñuùng Min = ai i = i+1 SƠ ĐỒ KHỐI :
LIỆT KÊ • Böôùc 1 :Nhaäp N vaø daõy a1,…, aN. • Böôùc 2 :Ñaët Min= a1, i=2; • Böôùc 3 :Neáu i<=N thì thöïc hieän böôùc 4, neáu khoâng thì chuyeån ñeán böôùc 5. • Böôùc 4 : 4.1.Neáu Min > ai thì ñaët Max=ai. 4.2.Taêng i moät ñôn vò roài quay veà böôùc 3 • Böôùc 5 :Ñöa ra Min roài keát thuùc.
4. VÍ DỤ VỀ THUẬT TOÁN (tt) Bài toán 2: Tìm giá trị LỚN NHẤT của một dãy số với Input và Output như sau: • Input : Số nguyên dương N và dãy N số a1,...,aN. • Output : Giá trị lớn nhất (Max) của dãy số. Mô tả thuật toán để giải bài toán này theo cả 2 cách liệt kê và dùng sơ đồ khối.
CÁC THUẬT NGỮ CHÍNH *Một dãy hữu hạn các thao tác. *Các thao tác được sắp xếp theo một trình tự xác định. *Sau khi thực hiện dãy thao tác đó, từ Input ta tìm được Output của bài toán. • Bài toán Là việc nào đó ta muốn máy tính thực hiện • Input Các thông tin đã có (các giả thiết) • Output Các thông tin cần tìm từ Input (kết luận) • Thuật toán Dùng các biểu tượng qui ước để thể hiện các thao tác trong thuật toán • Sơ đồ khối
BÀI TẬP VỀ NHÀ Bài 1, 3, 4, 5, 6 trang 27 – 28 (SGK)