KUPIĆ? - NIE KUPIĆ? ZJEŚĆ, CZY WYRZUCIĆ?

1. KUPIĆ? - NIE KUPIĆ? ZJEŚĆ, CZY WYRZUCIĆ?

2. Prawidłowe żywienie, rozłożone na kilka posiłków w ciągu dnia, powinno zapewnić człowiekowi dostarczenie: • ENERGII – niezbędna do pracy narządów wewnętrznych (krążenia krwi, oddychania, trawienia, wydzielania gruczołów wewnętrznych. i in.), do utrzymania stałej ciepłoty ciała, do pracy mięśniowej. Organizm czerpie energię z biologicznego spalania węglowodanów, tłuszczów oraz białek niewykorzystanych do innych celów. • SKŁADNIKÓW BUDULCOWYCH – aminokwasy wchodzące w skład białek, składniki mineralne oraz niektóre składniki tłuszczów i węglowodanów. Materiał budulcowy potrzebny jest do rozwoju, wzrostu oraz do odnowy różnych tkanek (np. złuszczający się naskórek, wzrost paznokci i włosów, wydzielanie soków trawiennych i in.). Dostarczenie tych składników organizmowi gwarantuje zachowanie równowagi pomiędzy procesami rozpadu i syntezy składników ciała. • SKŁADNIKÓW REGULUJĄCYCH – witaminy, niektóre składniki mineralne; wchodzą one w skład wielu enzymów i koenzymów warunkujących prawidłowy przebieg procesów przemiany materii.

3. Bilans energetyczny

4. Negatywne konsekwencje zdrowotne Żywienie niedoborowe : • powoduje nadmierną drażliwość i zaburzenia koncentracji • zmniejsza odporność organizmu • jest przyczyną niedokrwistości • zmniejsza wydolność układu krążeniowo-oddechowego, • zwiększa ryzyko osteoporozy w wieku dojrzałym Nadmierne spożyciejest przyczyną: • próchnicy zębów, otyłości • czynnikiem ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych takich jak: miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca insulinoniezależna, nowotwory

5. Żywność zdrowa Żywność wolna od zanieczyszczeń Żywność nie stwarzająca zagrożenia Żywność naturalna

9. Nasycone kwasy tłuszczowe zawarte w tłuszczach zwierzęcych (mięso, pełnotłuste produkty mleczne, jaja), powodują wzrost stężenia złego cholesterolu LDL, który odkłada się w ściankach tętnic i jego to należy unikać w naszej diecie; Nienasycone kwasy występują w rybach, owocach morza, wielonasyceniowe pochodzenia roślinnego –zawierają orzechy, oliwa z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy, sojowy. Na tych dwóch grupach powinna bazować nasza zdrowa dieta. (powstawanie dobrego cholesterolu HDL).

14. Warzywa i owoce to zdrowie i uroda To źródło błonnika i wielu witamin (zwłaszcza A, C i E) oraz składników mineralnych (wapń, magnez, potas, żelazo). • regulują gospodarkę mineralną organizmu oraz przemianę materii- szczególnie w komórkach nerwowych, mięśniach i gruczołach dokrewnych. Dzięki tym funkcjom regulują nastrój; • są źródłem przeciwutleniaczy, mających działanie przeciwnowotworowe, chroniące serce i wzrok; • wzmacniają układ odpornościowy • zapobiegają osłabieniu pamięci; • poprawiają również stan skóry, paznokci i włosów- czyli służą urodzie.

15. Nasz organizm potrzebuje go około 25-30g dziennie. W przewodzie pokarmowym błonnik zachowuje się jak gąbka, chłonie wodę pęcznieje i wypełnia żołądek, wywołując uczucie sytości. Zmniejsza przyswajalność węglowodanów, przez co obniża poziom cukru we krwi. Ponadto wchłania toksyny, cholesterol i inne szkodliwe związki, które są razem z nim szybko wydalane, usprawnia perystaltykę jelit.

16. W największych ilościach znajduje się on w owocach, warzywach, kaszy, brązowym ryżu, makaronach, pełnoziarnistych produktach.

17. Ruch to zdrowie Przynajmniej 2-3 razy tygodniowo ćwicz ok. godzinę czasu- maszeruj, pływaj, tańcz, biegaj, pedałuj na rowerze, ćwicz aerobik; wybierz ten rodzaj aktywności, która sprawi Ci przyjemność. Ruch poprawia nastrój- aktywność fizyczna nie tylko wpływa korzystnie na sylwetkę i kondycję, także powoduje zwiększone wydzielanie endorfin (hormonów szczęścia), które poprawiają humor poprawia perystaltykę jelit. Przeciętny człowiek w ciągu całego życia pokonuje na piechotę dystans ponad 80 000 kilometrów, czyli dwukrotnie okrąża ziemię. Chodzenie jest najlepszą formą ruchu pobudzającą serce w takim stopniu, iż zachowuje ono sprawność, a jednocześnie nie ulega przemęczeniu. Wystarczy maszerować 3 razy w tygodniu po 45-60 -najlepiej 90 minut.

19. Magnez - wzmacnia układ nerwowy i krwionośny. Zapobiega stresowi i bezsenności. Gdy wszystko nam przeszkadza i denerwuje bez powodu, to prawdopodobnie mamy niedobór magnezu; wtedy też nie tylko tracimy siły, ale pogarsza nam się nastrój i "puszczają" nerwy.

20. Organizm najchętniej wchłania magnez w towarzystwie witamin B6 i E. Witaminy z grupy B- zwłaszcza witamina B6 jest niezbędna do produkcji serotoniny (substancji poprawiającej nastrój, samopoczucie Orzechy, czekolada, banany, kakao - poprawiają nastrój.

21. Orzechy, migdały, pestki z dyni, słonecznika- bogate w substancje o działaniu antydepresyjnym • Są nieocenionym źródłem witamin A, C i E oraz wapnia, magnezu, potasu i fosforu. • W polskiej tradycji orzechy są symbolem szczęścia. Dlatego stanowią nieodzowny element polskich wigilijnych stołów. Ich obecność wróży pomyślność domowi. • Nawet niewielka ilość orzechów zapewnia dzienne zapotrzebowanie ludzkiego organizmu w nienasycone kwasy tłuszczowe, które korzystnie wpływają na układ krwionośny, zapobiegają atakom serca oraz zmniejszają stężenie złego cholesterolu. Orzechy ponadto obniżają poziom cukru we krwi, a także pobudzają pracę mózgu. W medycynie chętnie wykorzystywane są również w terapii przeciw miażdżycy i nowotworom.

22. Żelazo to źródło siły i energii. Zapobiega zmęczeniu, zwiększa odporność na choroby, poprawia wygląd skóry.

23. Wapńzapewnia silne kości i mocne zęby. Poprawia refleks, wspomaga układ nerwowy. Od wapnia zależą odprężone nerwy, optymizm, entuzjazm, pogodny, wyrównany nastrój. Wapń reguluje poziom hormonów.

24. Fosfor - poprawia nastrój, zwiększa inteligencję, dodaje sił witalnych. Jest potrzebny, by nie zawodziła nas pamięć.

25. Kwas foliowy. Jego obecność jest konieczna do powstawania w szpiku czerwonych krwinek, rozwoju i prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Usprawnia pracę układu pokarmowego. Występuje w wątróbce zwierzęcej, ciemnozielonych warzywach liściastych, roślinach strączkowych, otrębach, drożdżach, żółtku jajek, burakach,, owocach cytrusowych.

26. Rośliny strączkowe posiadają wysoką zawartość białka, błonnik pokarmowy i inne substancje stanowiące antidotum na cywilizacyjne skażenia pokarmów i środowiska.

27. Miód ma właściwości lecznicze - działa antybakteryjnie, regenerująco oraz wzmaga odporność. Jest stosowany z powodzeniem w leczeniu wielu schorzeń. Miód można spożywać w każdy sposób, pamiętając, że nie powinno się go dodawać do napojów i gorących potraw.

28. Woda oczyszcza, upiększa, odżywia skórę i leczy. • Woda jest rozpuszczalnikiem i nośnikiem substancji odżywczych, reguluje ciśnienie tętnicze, temperaturę ciała, usuwa szkodliwe produkty przemiany materii i podnosi odporność. • Wypijaj co najmniej 2 litry płynów, w tym 1-1,5 litra wody mineralnej. • Najbezpieczniejsze są wody o średniej mineralizacji.

29. Dobre soki są bogatym źródłem składników mineralnych, witamin (zwłaszcza wit. C i błonnika). Najlepsze są oczywiście świeżo wyciskane. Napoje słodzone bez dodatku konserwantów mogą być przechowywane 6 dni.

30. Potrawy, które pozbawiają mózg siły Pewne produkty pobudzają działanie mózgu, inne osłabiają go i pogarszają jego pracę. • Tłuste dania – są ciężkostrawne. Energię zużywa na ich trawienie. • Rafinowane węglowodany (w ciastkach, makaronie, białym pieczywie). Mamy ochotę położyć się do łóżka, a nie zajmować się nauką. • Słodycze i napoje gazowane – po chwilowym ożywieniu poziom cukru we krwi spada i organizm działa jeszcze gorzej niż przedtem.

31. Śniadanie na dobry początek. • To najważniejszy posiłek dnia. Organizm był pozbawiony jedzenia przez całą noc. Trzeba mu zapewnić odpowiednią porcję energii. • Jedz produkty będące dobrym źródłem białka i błonnika, który pomaga wolniej trawić: jajka – zawierają cholinę, nazwaną witaminą ożywiającą umysł, • Płatki na mleku, z dodatkiem suszonych owoców. To prawdziwy zastrzyk energii. • Suszone owoce są naturalnym źródłem witamin i składników mineralnych.

32. Drugie śnadanie • Kanapki pełnoziarniste najlepiej przyrządzać na ciemnym, np. wieloziarnistym pieczywie, zawierającym kwas foliowy i witaminy z grupy B. • Brak tych witamin wywołuje zmęczenie i utrudnia koncentrację.

33. Żywność syntetyczna (sztuczna) - typ żywności zawierający wiele syntetycznie przetworzonych składników. Pokarm, który przemysłowo oczyszczono, lub "wzbogacono" chemią, jest niepełnowartościowy. Organizm, który wchłania taki pokarm jest narażony na liczne schorzenia i choroby cywilizacyjne

34. Etykiety na opakowaniach spożywczych zawierają oznaczenia określające rodzaj syntetycznego dodatku. Pod symbolami zaczynającymi się od litery E i numeru liczbowego (np. E332, E123) ukryte są nazwy substancji chemicznych. Do najczęściej używanych konserwantów w żywności należą: barwniki, pekle, przeciwutleniacze, zagęszczacze.

35. Emulgatory obecne w produktach zawierają składniki barwiąco - aromatyzujące. Wywołują reakcje alergiczne.E-472, E-140

36. Regulatory kwasowości i emulgatory. Dodawane są do sosów, lodów, jogurtów, serków homogenizowanych E-407, E-412, E-472, E-171, E-481

37. Barwniki dodawane są do żywności, po to by podnieść walory estetyczne • Niektóre barwniki są nieszkodliwe dla zdrowia, jest to: kurkumina ( E-100), witamina B12 (E-101), (E-122), żółcień chinolinowa (E-104). Zwróć uwagę na skład produktu.

38. Nie zachęcamy do zakupu nadziewanego rogalika Chipicao ze względu na obecność w nim licznych substancji dodatkowych, w tym konserwantówchemicznych.

39. E-321, występuje w gumie do żucia, również powoduje uczulenia.E-104, E-129, E-131 (rakotwórczy)

40. Z ilością zjadanych chipsów nie powinniśmy przesadzać nie tylko ze względu na akryloamid, który podejrzewa się o rakotwórcze działanie, jak i związki wzmacniające smak i zapach, takie jak glutaminian sodu. • Chipsy zawierają dużo (ok. 30-40%) tłuszczu i z tego względu są bardzo kaloryczne. Co więcej, tłuszcz w chipsach, to tłuszcz niezdrowy. W czasie przemysłowego smażenia jest on bardzo długo ogrzewany w temperaturze około 200C.

41. Przez nieustanny pośpiech jemy nieregularnie wybierając pokarmy typuFast food (z ang. dosłownie szybka żywność). Zwykle posiada ono wysoką wartość kaloryczną – zawiera dużą ilość tłuszczów i węglowodanów, przy równoczesnym niedoborze cennych dla organizmu substancji – błonnika, witamin i minerałów.

42. Konserwant oznaczony jako E-211 będący standardowym środkiem konserwacji żywności - spotykanym przede wszystkim w napojach gazowanych (Coca-Cola Light, Pepsi Twist, Mountain Dew, 7up itd.), w połączeniu z witaminą C może przekształcić się w rakotwórczy benzen.

43. Zawiera duże ilości soli Glutaminian sodu - składnik wzmacniający smak i zapach kostek bulionowych, nie jest zupełnie obojętny dla organizmu (E 150, E-635). Spożywany w większych ilościach, a szczególnie na czczo, u osób wrażliwych wywołuje bóle głowy i objawy określane jako „syndrom chińskiej restauracji”. Jest niewskazany także dla osób z chorobami przewodu pokarmowego, na przykład z chorobą wrzodową (pobudza wydzielanie soków trawiennych).

44. Popularne zupy instant z makaronem oraz dania bez gotowania zawierają różne związki, np. glutaminian sodu a także suszone i przetworzone surowce, jak skrobia modyfikowana. E-635, E-104

45. Kolorowe napoje "owocowe”. Jest to słodzona woda z dodatkiem substancji dodatkowych: barwników (głównie syntetycznych), aromatów, substancji zakwaszających, a często i konserwantów chemicznych. Dodatek soków owocowych jest w nich symboliczny. E-

46. Kofeina we wszystkich napojach tego typu obecna jest w bardzo dużych ilościach. Kofeina zwiększa liczbę skurczów serca oraz podnosi ciśnienie krwi. Dzieci nie powinny ich spożywać. E-150 Młodzież często myli napoje energetyzujące z napojami izotonicznymi. Te ostatnie są przeznaczone dla osób uprawiających sport oraz obciążonych ciężką pracą fizyczną.

47. E-249-250-azotyn sodu i azotyn potasu. Stosowane są do peklowania wędlin. Zabezpieczają wędliny przed bakteriami wywołującymi jad kiełbasiany. Z jednej strony chronią nasz organizm przed zatruciem, ale mają też szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. • Pleśń i oślizłość na powierzchni śwadczą o zepsuciu wędliny. • Bombaż – nieszczelna puszka

48. E-200-jest to tak zwany utwardzacz, używa się go do zagęszczania masy serowej, marmolady, lub do utwardzania margaryny. Wywołuje najczęściej reakcje alergiczne. E-310 i 312- chronią produkt przed jauczeniem: masło lub margaryna Barwa intensywnie żółta na powierzchni lub z nalotem pleśni dyskwalifikuje wyrób.

49. Bardzo szkodliwy przeciwutleniacz to E-280-dodawany do chleba i wyrobów ciastkarskich. Szkodliwym jest też E-220, E-472, E-475, E- 500, E-472 dodawany do ciasta biszkoptowego i tłuszczów cukierniczych. powoduje zaburzenia pracy wątroby.