E N D
1. SANAYI VE TICARET BAKANLIGI SANAYI GENEL MÜDÜRLÜGÜ
ELEKTRIK ve ELEKTRONIK SANAYI SUBESI
2. Bilindigi üzere;
Türkiye ile AB arasinda Gümrük Birligini tesis eden ve 1 Ocak 1996 tarihinde yürürlüge giren 1 / 95 sayili Ortaklik Konseyi Karari ile AB Teknik Mevzuatinin hukuk sistemimize dahil edilmesi,
2 / 97 sayili AT – Türkiye Ortaklik Konseyi Karari ile de Uyumlastirilacak mevzuat listesi, bu mevzuatin Türkiye tarafindan uygulama kosul ve kurallari
belirlenmistir.
3.
Bakanligimizi Ilgilendiren Kanunlar:
a- 4703 Sayili Çerçeve Kanun “Ürünlere Iliskin Teknik Mevzuatin Hazirlanmasi ve uygulanmasina Dair Kanun” ( 11.07.2001 tarih ve 24459 Sayili R.G.’de yayimlanmis olup; 11.01.2002 tarihinde yürürlüge girmistir. )
Uygulama Yönetmelikleri
1-”CE” Uygunluk Isaretinin Ürüne Ilistirilmesine ve Kullanilmasina Dair Yönetmelik
2-Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik
3- Uygunluk Degerlendirme Kuruluslari ile Onaylanmis Kuruluslara Dair Yönetmelik
4- Teknik Mevzuatin ve Standartlarin Türkiye ile Avrupa Birligi Arasinda Bildirimine Dair Yönetmelik.
b- 3143 Sayili “Sanayi ve Ticaret Bakanliginin Teskilat ve Görevleri Hakkinda Kanun”
4.
Enerji verimliligi; enerji girdisinin üretim içindeki payinin azaltilmasi, ayni üretimin daha az enerji tüketerek gerçeklestirilmesidir. Bir baska tanimda ise enerji verimliligi; binalarda yasam standardi ve hizmet kalitesinin, endüstriyel islemlerde ise üretim kalitesi ve miktarinin düsüsüne yol açmadan enerji tüketiminin azaltilmasidir, seklinde ifade edebiliriz.
6. Sanayi ve Ticaret Bakanligindan:
BELIRLI TIP ASENKRON ELEKTRIK MOTORLARINDA UYGULANACAK ASGARI VERIMLILIK SARTLARINA DAIR TEBLIG TASLAGI
(Teblig No: SGM/2008-…...)
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Tebligin amaci, toplam elektrik tüketiminin büyük bir kismini kullanan düsük verimli ve asiri enerji harcayan asenkron elektrik motorlarinin çevreye verdigi zararlarin önlenmesi, tüketicinin korunmasi ve enerji tasarrufu saglanmasi amaciyla piyasaya arz sartlarini düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Teblig, 3 Fazli, Sincap kafesli, tam kapali fan sogutmali, standart tip A.C. Asenkron Elektrik Motorlarinin 1,1 kW ile 90 kW arasindaki 2 ve 4 kutuplu siniflarinin uygulanmasina iliskin hususlari kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Teblig, 8/1/1985 tarihli ve 3143 sayili Sanayi ve Ticaret Bakanliginin Teskilat ve Görevleri Hakkinda Kanuna, 29/6/2001 tarihli ve 4703 Sayili Ürünlere Iliskin Teknik Mevzuatin Hazirlanmasi ve Uygulanmasina Dair Kanuna ve 18/4/2007 tarihli ve 5627 sayili Enerji Verimliligi Kanununa dayanilarak hazirlanmistir.
Uygulamaya iliskin hükümler
MADDE 4- (1) Bu Tebligin 2 nci maddesinde belirtilen Asenkron Elektrik Motorlari TS 3205 EN 60034-1 ve TS 3206 EN 60034-2 ye göre test edilir ve bu test sonucunda Ek-1’deki verim siniflari tablosunda belirtilen “EFF 2” verim sinifi altinda kalan motorlar piyasaya arz edilemez. Motor üzerindeki etikette enerji verim sinifi belirtilir.
Yürürlük
MADDE 5- (1) Bu Teblig 04/05/2009 tarihinde yürürlüge girer.
Yürütme
MADDE 6- (1) Bu Teblig hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakani yürütür.
7. Söz konusu Teblig Taslagi 03.04.2002 tarihli ve 24714 sayili Resmi Gazete’de yayinlanan “Teknik Mevzuatin ve Standartlarin Türkiye ile Avrupa Birligi Arasinda Bildirimine Dair Yönetmelik” kapsaminda 21 Agustos 2008 tarih ve 2008/8002/TR sayi numarasi ile Avrupa Komisyonuna Dis Ticaret Müstesarliginca iletilmistir.
8. Elektrik ve Elektronik Sanayi Subesi Sorumlulugundaki AB Yeni Yaklasim Yönetmelikleri;
10. AB teknik mevzuatlari uyumlastirilarak Türk hukuk sistemine kazandirilan ve yayinlanan enerji etiketlemesi tebligleri, Enerji tüketiminde tasarruf ve tüketicilerin enerjiyi daha verimli kullanan elektrikli cihazlari tercih edebilmelerini saglamaktir.
11. ENERJI KULLANAN ÜRÜNLERDE EKO TASARIM Ürün bazli verimliligin arttirilmasi amaciyla “2005/32/EC sayili Enerji Kullanan Ürünlerin Eko-Tasarim Gerekliliklerine Iliskin Direktif” Avrupa Birligi’nce Temmuz 2006 tarihinde yayimlanmis olup, Agustos 2007 tarihinde yürürlüge girmistir.
Enerji tüketen ürünlerin verimlilik kriterlerinin belirlenmesi çalismalarina AB tarafindan devam edildigi belirtilmektedir. Direktifin amaçlarindan birisi de enerji verimliligi yüksek, güvenli ve çevre dostu ürünlerin piyasaya arz edilmesini saglamaktir. Söz konusu mevzuatin uyumlastirilmasi suretiyle Türk hukuk sistemine kazandirilma çalismalarina halen devam edilmektedir. Mevzuatin çikarilmasinin ardindan Sanayi ve Ticaret Bakanliginin görev alanina giren ürünler bazinda aktif olarak çalismalar baslatilacaktir.
12. ELEKTRIKLI EV ALETLERI VE AYDINLATMADA ENERJI VERIMLILIGI Elektrikli ev aletleri ve aydinlatma cihazlari tüketicinin temel ve zorunlu mallari arasinda ilk sirada yer almaktadir. Tüketicilerin elektrikli ev aletlerini ve aydinlatma cihazlarini satin alirken dogru seçim yapabilmeleri, bu cihazlari güvenli ve verimli bir sekilde kullanabilmeleri önem arz etmektedir.
Ülkemizde üretilen elektrikli ev aletlerinin enerji verim seviyesi oldukça yüksektir. Bazi elektrikli aletlerde son 10 yilda %65’lere varan enerji verimliligi saglandigi belirtilmektedir.
Bugün ortalama bir çamasir makinesi, 1985 yili teknolojisi ile üretilen çamasir makinesi ile karsilastirildiginda, %44 daha az elektrik ve %62 daha az su tüketmektedir.
13.
Diger taraftan, gelismis teknoloji ile üretilen buzdolaplari 1990’li yillarda üretilen ürünlerin yaklasik %25’i kadar enerji tüketmektedir.“ A+ ” bir buzdolabi 44 W’lik bir ampul kadar enerji tüketmektedir.
Ülkemizde 10 yasin üzerinde yaklasik 16 milyon civarinda elektrikli ev aletinin bulundugu belirtilmekte olup; bu cihazlarin enerji verimliligi yüksek yeni ev aletleri ile degistirilmesi halinde 2.500.000 MWh enerji tasarrufu saglanacagi hesaplanmaktadir.
Ülkemizde tüketilen elektrik enerjisinin yaklasik %20’si aydinlatma amaçli kullanilmaktadir. Konut aydinlatmasinda akkor flamanli lambalar yerine ömürleri yüksek ancak fiyatlari akkor flamanli lambalardan pahali olan kompakt floresanli lambalar yayginlastirilmali, büro aydinlatmalarinda verimli tüp biçimi floresan lambalar kullanilmali ve bu lambalar elektronik balastlarla tesis edilmelidir.Yol aydinlatmasinda ise kaliteli armatürler içinde seffaf tüp biçimi yüksek basinçli sodyum buharli lambalar; sokak, park ve bahçe aydinlatmalarinda ise elektronik balastli floresan lambalar kullanilmasi halinde elektrik enerjisinde önemli tasarruflar saglanacaktir. Ayrica çevre açisindan tehlikeli olabilecek ampul çöplüklerinin olusmasini da en aza indirecektir.
14. Ülkemizde konut sayisinin 2006 yili Haziran ayi verilerine göre 17.660.000 oldugu esas alindiginda, konutlarda 75 W’lik akkor telli lambalar yerine, isiksal esdegeri olan 15 W’lik kompakt floresan lambalardan ortalama 8 adet ve günde 4 saat kullanim halinde yilda 12.376.000 MWh enerji tasarrufu saglanmis olacaktir.
Sonuç olarak, enerji verimliligi yüksek ev aletlerinin ve ampullerinin kullanilmasi, elektrik enerji tüketiminin artis hizini azaltacagindan 2006 yili verilerine göre enerji ihtiyacinin %74 ünü ithal etmek zorunda olan ülkemizin ekonomisine büyük katki saglayacaktir.
15. ELETRIKLI EV ALETLERININ ENERJI ETIKETLENMESI Enerji verimliligi siniflandirmasi bir cihazin enerji tüketimi bazinda A, B, C, D, E, F ve G harfleriyle ifade edilen yedi gruptan olusmaktadir. A sinifi en düsük enerji tüketimi sinifini göstermekte olup, A sinifi elektrikli bir ürün alinmasi durumunda ortalama enerji tüketiminden %45 daha az enerji, G enerji sinifina ait bir üründe ise ortalama enerji tüketiminden en az %25 daha fazla enerji tüketilecektir. Tüketicilerin enerji verimliligi yüksek, yani az enerji tüketen elektrikli ev aletlerini tercih etmeleri halinde enerji tasarrufu saglanacaktir.
17. Buzdolabi Enerji Etiketinde Yer Alacak Bilgiler
I. Üreticini adi veya ticari markasi,
II. Üreticinin model tanimi,
III. Cihazin enerji verim sinifi,
IV. Varsa, çevre ödülü isareti ürüne ilistirilebilir,
V. Enerji Tüketimi, kWh /yil , (24 Saat X 365 gün)
VI. Taze gida saklama bölmesinin net depolama hacmi,
VII.Tüm dondurulmus gida saklama bölümlerinin net depolama hacmi,
VIII. Varsa dondurulmus gida saklama bölmesinin yildiz sayisi. Bu bölme için yildiz verilmesi gerekmiyorsa bu satir bos birakilacaktir,
IX. Beyan edilmisse gürültü seviyesi (desibel cinsinden)
18. Tanitma ve Kullanma Kilavuzlarindaki Fiste Yer alacak Bilgiler Enerji Etiketinde yer alacak bilgilerle birlikte ayrica asagidaki bilgilerde yer alacaktir.
1. Belirtilen standartlarda yer alan tanimlamalara uygun ise "no frost" terimi,
2.“Sicaklik artma süresi" olarak tanimlanan "Elektrik kesilmesi güvenligi Zh“,
3.“Dondurma kapasitesi" kg/24 saat cinsinden,
4.“Iklim sinifi“ belirtilecektir.
19. ÜRÜNLERIN PIYASA GÖZETIMI VE DENETIMI(PGD)
“Sanayi Ve Ticaret Bakanligi Tarafindan Gerçeklestirilecek Piyasa Gözetimi Ve Denetimine Iliskin Usul Ve Esaslar Hakkinda Yönetmelik” (Yayimlandigi R. Gazete Tarihi: 9/5/2003 - Sayisi: 25103) 16 Mayis 2008 tarih ve 26878 sayili resmi Gazete’de yayinlanarak degistirilmistir.
Bu Yönetmelik, 4703 sayili Ürünlere Iliskin Teknik Mevzuatin Hazirlanmasi ve Uygulanmasina Dair Kanun ve bu Kanun uyarinca, 13/11/2001 tarih ve 2001/3529 sayili Bakanlar Kurulu Karari ile yürürlüge konulan Ürünlerin piyasa gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelige dayanilarak hazirlanmistir.
Bu Yönetmeligin amaci, ürünlerin piyasaya arzi veya dagitimi asamasinda veya ürünler piyasada iken gözetimi ve denetimine iliskin usul ve esaslar ile alinacak önlemleri, piyasa gözetimi ve denetimi konularinda Sanayi ve Ticaret Bakanliginin görev, yetki ve sorumluluklari ile üretici ve dagiticilarin yükümlülüklerini belirlemektir.
20. 81 Ilde bulunan Sanayi ve Ticaret Il Müdürlükleri tarafindan resen ve sikayet üzerine yapilmaktadir.
Ayrica Genel Müdürlügümüz tarafindan Kampanyalar düzenlenmektedir.
Denetim sonuçlarinin olumsuz olmasi halinde 4703 sayili Ürünlere Iliskin Teknik Mevzuatin Hazirlanmasi ve Uygulanmasina Dair Kanun hükümleri uygulanir.
Bakanligimizin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin etkin ve saglikli yürütülebilmesi amaciyla bir veri tabani hazirlandi ve 01 Mayis 2008 tarihi itibariyle 81 Sanayi ve Ticaret Il Müdürlügünün kullanimina açildi.
22. ELTEK
Elektrik ve Elektronik Sanayi ile ilgili mevzuatin uygulanmasi konusunda teknik komite olusturulmasi ve bu komitenin çalisma usul ve esaslarini belirtmek amaciyla 9 Ocak 2005 tarih ve 25695 sayili Resmi Gazete’de yayinlanan teblige istinaden “ELTEK” kurulmustur.
Kapsaminda yer alan konularda elektrik ve elektronik sanayi ile ilgili diger konulardaki sorunlarin çözümlenmesi için, ilgili kamu ve özel kurum ve kuruluslarin temsilcilerinden olusur.
23. ÜYELER
Sanayi ve Ticaret Bakanligini (STB) temsilen iki üye,
Dis Ticaret Müstesarligi'ni (DTM) temsilen bir üye,
Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi'ni temsilen bir üye,
Türk Standartlari Enstitüsü'nü (TSE) temsilen bir üye,
TMMOB Elektrik Mühendisleri Odasi'ni (EMO) temsilen bir üye,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birligini (TOBB) temsilen sektör kurulundan bir üye,
Elektromekanik Sanayiciler Dernegi'ni (EMSAD) temsilen bir üye,
Türk Elektronik Sanayicileri Dernegi'ni (TESID) temsilen bir üye,
Türkiye Beyaz Esya Sanayicileri Dernegi'ni (TÜRKBESD) temsilen bir üye,
Küçük Ev Aletleri Sanayici ve Ihracatçilari Dernegi'ni (KESID) temsilen bir üye,
Elektronik Cihaz Imalatçilari Dernegi'ni (ECID) temsilen bir üye,
24.
ÇALISMA ESASLARI
Komite'nin Baskani Sanayi ve Ticaret Bakanligi Sanayi Genel Müdürü'dür,
Toplantilar, Komite tarafindan belirlenen periyodik bir takvim ve özel gereksinimler uyarinca gerçeklestirilir,
Komite, sektör ve ilgili yönetmelikler temelinde alt çalisma gruplari olusturabilir. Bu çalisma gruplarina ilgili sektör ve kurum temsilcilerinin katilimini saglar.
25. GÖREVLERI
26. Elektrikli ve Elektronik Ekipmanlarda Bazi Zararli Maddelerin Kullanilmasinin Sinirlandirilmasi (The Restriction of The Use of Certain Hazardous in Electrical and Electronic Equipment - RoHS) Direktifi (2002/95/EC) 1 Temmuz 2006’da AB’de yürürlüge girmistir. Ülkemizde, ÇOB tarafindan 30.05.2008 tarih ve 26891 sayili R.G’de yayinlanarak bir yil sonra zorunlu uygulamaya geçecektir.
27. Anilan Direktife göre, 1 Temmuz 2006 tarihinden itibaren piyasada yer alacak elektrikli ve elektronik ekipmanlarda kursun, civa, kadmiyum, heksavalent krom, PBB (çok bromlu bifenil) ve PBDE (çok bromlu difenil eteril) maddelerin diger maddelerle degistirilmis olmasi gerekmektedir. Hariç olan maddeler ise Direktifin eklerinde siniflandirilmistir.
28.
Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atiklari (Waste of Electronic and Electrical Equipment-WEEE) Direktifi (2002/96/EC), elektrikli ve elektronik ekipman atiklarinin ayri toplanmasini ve geri kazanimini zorunlu kilmaktadir. Bu baglamda, üreticilerin ürünlerinin ömrünü tamamlama asamasindan da sorumlu tutulmalari esasindan hareketle, söz konusu üreticilerden ürünlerini geri kazanim, geri dönüsüm ve parçalanabilirlik olanaklarini degerlendirerek tasarlamalari beklenmektedir. Anilan Direktif, 13 Subat 2003 tarihinde yürürlüge girmis olup, üye ülkelerden 13 Agustos 2004 tarihine kadar Direktife iliskin uygulama yasalarini çikarmalari talep edilmistir. Söz konusu süreci takiben, 13 Agustos 2005 tarihi itibariyle piyasada yer alacak ürünlerin, yeni kurallara bagli olarak siniflandirilmasi ve etiketlenmesi esasi getirilmistir. 31 Aralik 2006 tarihi itibariyle ise üye ülkelerden, bu tür atiklar için toplama, yeniden kullanma, geri dönüstürme ve geri kazanim hedeflerini gerçeklestirmeleri beklenmektedir.
Ülkemizde ÇOB tarafindan taslak çalismalari devam etmektedir.
29. ITHALAT 31/12/2007 tarihli ve 26743 sayili Resmi Gazete’de yayimlanan 2008/9 sayili “CE” Isareti Tasimasi Gereken Ürünlerin Ithalatina Dair Dis Ticarette Standardizasyon Tebligi kapsaminda, Gümrük idarelerince Türk Standartlari Enstitüsü’ne yönlendirilen ürünlerin uygunluk kontrolleri, 2008 yili Gümrük Giris Tarife Cetveli dikkate alinarak, 2008/9 sayili DTS Tebligi kapsaminda yer alan Yönetmeliklerin ilgili hükümlerine; Yönetmeliklerde yer almayan hususlarda ise CE Uygunluk Isaretinin Ürüne Ilistirilmesine ve Kullanilmasina Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapilir.
30. Bu Teblig’in 8. Madde’si ;
(1) Bu Teblig kapsami ürünlerin, sanayicilerin ürettikleri ürünlerin bünyesinde girdi olarak kullanilmak üzere ithal edilmesi halinde ilgili gümrük idaresine sanayici veya sanayici adina ithalat yapan tedarikçi tarafindan bu Tebligin 13 üncü maddesi çerçevesinde yetkili kurulusa iletilmek üzere geçerli Sanayi Sicil Belgesinin verilmesi durumunda uygunluk yazisi aranmaz.
(2) Gümrük idaresince geri gelen esya kapsaminda oldugu tespit edilen ürünlerin ithalatina dogrudan izin verilir ve ithal edilen ürün ve ithalatçi firma bilgileri ilgili yetkili kurulusa iletilir.”
28 Subat 2008 tarih ve 26801 sayili R.G.’de yayinlanan 2008/28 tebligle degistirilmistir.
31. Uygunluk kontrolleri;
-Ürünün üzerinde veya bilgi plakasinda, ürünün yapisi nedeniyle bunun mümkün olmadigi durumlarda ambalajinda, ayrica ilgili teknik düzenlemesinin öngörmesi halinde ürün beraberi belgelerde üretici tarafindan usulüne uygun olarak ilistirilmis CE isaretinin bulunup bulunmadiginin;
-Ilgili Yönetmelik uyarinca Onaylanmis Kurulus gerektiren ürünlerde Onaylanmis Kurulus numarasi, CE isareti ve ürüne iliskin belgelerin,
kontrolüne dayanir.
32. 2008/9 sayili DTS Tebligi çerçevesinde, Gümrük Müstesarligi’na ve TSE’ye iletilen ithalatta kontrole tabi riskli ürünler listesinde GTIP itibariyle yer alan ürünlerin TSE tarafindan kontrol edilmesi gerekmektedir. GTIP itibariyle bu listelerde yer almayan ürünler için TSE tarafindan Kapsam Disi Yazisi düzenlenir. Ayrica, kontrolü yapilan ürünlerin, 2008/9 sayili DTS Tebliginde atifta bulunulan Yönetmelikler kapsami disinda oldugunun tespiti halinde Kapsam Disi Yazisi düzenlenir. Keza, GTIP itibariyle, söz konusu riskli ürünler listesinde yer almamakla birlikte, ilgili Yönetmelikler kapsaminda olan ürünler için de Kapsam Disi Yazisi’nin düzenlenmesi gerekmektedir.
33. TESEKKÜRLER…
Sanayi ve Ticaret Bakanligi
Sanayi Genel Müdürlügü
Elektrik ve Elektronik Sanayi Subesi
Oguz AKGÜMÜS
0 (312) 219 65 00 / 25 23-25 49
oguz.akgumus@sanayi.gov.tr
www.sanayi.gov.tr