160 likes | 364 Views
CHUYEÂN ÑEÀ ÑIEÄN HOÙA HOÏC. I.PHAÛN ÖÙNG OXI HOÙA - KHÖÛ. Laø phaûn öùng coù söï thay ñoåi soá oxi hoùa cuûa caùc nguyeân toá Coù söï trao ñoåi e. Goàm hai quaù trình: Chaát khöû 1 oxihoùa 1 Chaát oxihoùa 2 khöû 2. - e -. QT oxi hoùa QT khöû. + e -.
E N D
I.PHAÛN ÖÙNG OXI HOÙA - KHÖÛ Laø phaûn öùng coù söï thay ñoåi soá oxi hoùa cuûa caùc nguyeân toá Coù söï trao ñoåi e • Goàm hai quaù trình: • Chaát khöû 1 oxihoùa 1 • Chaát oxihoùa 2 khöû 2 - e- QT oxi hoùa QT khöû + e- Chaát khöû 1 + chaát oxi hoùa 2 oxi hoùa 1 + chaát khöû 2
0 +2 +2 0 Ví duï: Zn + CuSO4 ZnSO4 + Cu Zn0 - 2 e Zn2+ Cu2+ + 2e Cu0 Zn daïng khöû / Zn2+ daïng oxi hoùa Cu2+ daïng oxi hoùa/ Cu daïng khöû Vaäy: Zn + Cu2+ Zn2++ Cu Phaûn öùng treân xaây döïng töø 2 caëp oxi hoùa-khöû: Zn2+/Zn vaø Cu2+/Cu Moãi caëp oxi hoùa khöû coù 1 theá ñieän cöïc ñaëc tröng oxi hoùa /khöû Caân baèng phaûn öùng oxi hoùa khöû (xem SGK)
Baøi taäp • Cho caùc phaûn öùng oxi hoùa –khöû, vieát caùc quaù trình khöû vaø oxihoa xaûy ra trong phaûn öùng.cho bieát caùc caëp oxi hoùa khöû töông öùng cuûa phaûn öùng? • Al + CuSO4 Cu + Al2(SO4)3 • KMnO4 + KNO2 + H2SO4 MnSO4 + KNO3 + H2O • HNO2 + Br2 + H2O HNO3 + HBr • FeCl3 + KI FeCl2 + I2 + KCl • Mn + Cl2 + 2NaOH Mn(OH)2+2NaCl
3.Theá ñieän cöïc – phöông trình Nernst - Theá ñieän cöïc laø ñaïi löôïng theá hieäu ñaëc tröng cho quaù trình ñieän cöïc hay ñieän cöïc, kyù hieäu laø . Phöông trình Nernst n: soá electron trao ñoåi trong quaù trình ñieän cöïc; [Ox], [Kh]:tích noàng ñoä caùc chaát tham gia daïng oxyhoùa , daïng khöû; F:soá Faraday; R: haèng soá khí ; T: nhieät ñoä tuyeät ñoái. • phuï thuoäc: - baûn chaát ñcöïc - nhieät ñoä - noàng ñoä
Ví duï: Baûng theá ñieän cöïc tieâu chuaån ÔÛ 250C ta coù: ÔÛ ñk chuaån: C caùc chaát = 1 0 Ñoái vôùi ñieän cöïc kim loaïi : Ví duï: Tính cuûa Fe3+/Fe2+ ôû 250C bieát [Fe3+] =0,5M , [Fe2+] =1M Fe3+ + 1e Fe2+ 0Fe3+/Fe2+ = + 0,77V = 0,77 + 0,059 lg0,5 (V)
II.PIN ÑIEÄN HOÙA (NGUYEÂN TOÁ GALVANIC) 1.Phaûn öùng oxi hoùa – khöû vaø doøng ñieän a.Phaûn öùng oxi hoùa – khöû xaûy ra trong dung dòch Zn + Cu2+ Cu + Zn2+ , Hoùa naêng nhieät (Söï trao ñoåi e tröïc tieáp ) b.Khoâng cho chaát oxi hoùa vaø khöû tieáp xuùc tröïc tieáp Zn0 - 2 e Zn2+ Cu2+ + 2e Cu0 Zn() (+)Cu Coù söï trao ñoåi e qua daây daãn doøng ñieän ZnSO4 CuSO4 maøng xoáp
2.Pin ñieän hoùa (nguyeân toá galvanic) - Goàm 2 ñieän cöïc noái vôùi nhau baèng moät daây daãn kim loaïi. - Ñieän cöïc ñôn giaûn : 1 thanh kim loaïi nhuùng trong dung dòch chaát ñieän li cuûa noù Hoaït ñoäng cuûa nguyeân toá CuZn: Zn () (+) Cu Zn + Cu2+ Cu + Zn2+ , Nguyeân toá CuZn: () Zn Zn2+ Cu2+ Cu (+) ZnSO4 CuSO4 maøng xoáp
Coù theå taïo ñöôïc moät pin ñieän hoùa döïa treân moät phaûn öùng oxi hoùa – khöû (treân cô sôû 2 caëp oxihoa/khöû) Kí hieäu pin ñieän hoùa: (-) MI | ddMI || ddMII | MII (+) M: Kim loaïi ddM : dung dòch muoái Caëp oxh/kh 1 Caëp oxh/kh 2 (nhöôøng e) (nhaän e) VD1: Xaùc ñònh pin taïo thaønh töø 2 caëp oxi hoùa /khöû: Pb2+/Pb vaø Ag+/Ag Cho 0(Pb2+/Pb) = - 0,126V ; 0(Ag+/Ag)=+0,799 V (-) Pb | Pb2+ || Ag+|Ag (+) Cöïc aâm: Pb -2e Pb2+ Cöïc döông: Ag+ + e Ag VD2: Xaùc ñònh pin taïo thaønh töø 2 caëp oxi hoùa /khöû: I2/2I- vaø Fe3+/Fe2+ Cho 0(I2 /I-) = + 0,536V ; 0(Fe3+/Fe2+ )=+0,771V (-)Pt, I2 | I- || Fe3+, Fe2+| Pt (+)
Suaát ñieän ñoäng cuûa pin E (V) Eo = 0(+) - 0 (-) F : haèng soá Faraday : 96484 G : theá ñaúng aùp (J) n: soá electron trao ñoåi E : suaát ñieän ñoäng cuûa pin (V) E = (+) - (-) G = n F E Go = n F Eo = RTln K VD1: Xaùc ñònh pin taïo thaønh töø 2 caëp oxi hoùa /khöû: Pb2+/Pb vaø Ag+/Ag Cho 0(Pb2+/Pb) = - 0,126V ; 0(Ag+/Ag)=+0,799 V (-) Pb | Pb2+ || Ag+|Ag (+) E0 = 0,799 – (-0,126) = 0,925V VD2: Xaùc ñònh pin taïo thaønh töø 2 caëp oxi hoùa /khöû: I2/2I- vaø Fe3+/Fe2+ Cho 0(I2 /I-) = + 0,536V ; 0(Fe3+/Fe2+ )=+0,771V (-)Pt, I2 | I- || Fe3+, Fe2+| Pt (+) E0 = 0,771 – (0, 536) = 0,235V
III.CHIEÀU PHAÛN ÖÙNG OXI HOÙA KHÖÛ Oxi hoùa 1 : tính oxi hoùa Khöû 1 : tính khöû 0oxi hoùa 1/khöû 1 LÔÙN 0oxi hoùa 2/khöû 2 NHOÛ Oxi hoùa 2 : tính oxi hoùa Khöû 2 : tính khöû Chieàu phaûn öùng oxi hoùa khöû: Oxi hoùa maïnh + khöû maïnh oxi hoùa yeáu + khöû yeáu
Theo quy taéc: Phaûn öùng oxyhoùa-khöû xaûy ra theo chieàu daïng oxyhoùa cuûa quaù trình ñieän cöïc coù lôùn hônseõ oxyhoùa daïng khöû cuûa quaù trình ñieän cöïc coù nhoû hôn. • quy taéc : - xeáp hai caëp oxh/khöû theo chieàu taêng daàn - Vieát qui taéc VD2: Xaùc ñònh pin taïo thaønh töø 2 caëp oxi hoùa /khöû: I2/2I- vaø Fe3+/Fe2+ Cho 0(I2 /I-) = + 0,536V ; 0(Fe3+/Fe2+ )=+0,771V (-)Pt, I2 | I- || Fe3+, Fe2+| Pt (+) E0 = 0,771 – (0, 536) = 0,235V I2 Fe3+ 2I- Fe2+ • Phaûn öùng xaûy ra trong pin: Fe3+ + 2I- I2 + Fe2+
Baøi taäp • 1. Tính suaát ñieän ñoäng vaø cho bieát caùc quaù trình ñieän cöïc, phaûn öùng oxy hoaù - khöû xaûy ra trong pin (–) Mg / Mg2+ // Zn2+ / Zn (+) : • . ÔÛ ñieàu kieän chuaån. • . Khi [Mg2+] = 0,1 mol/ lit ; [Zn2+] = 0,01 mol/ lit. • Cho: • 2. Xaùc ñònh cöïc aâm, cöïc döông, vieát kyù hieäu pin, phöông trình phaûn öùng xaûy ra trong pin vaø tính söùc ñieän ñoäng cuûa pin ôû ñieàu kieän chuaån cuûa caùc pin ñieän sau: • a) Mg – Al b) Pb – Cd c) Sn – H2 • d) Ñieän cöïc platin nhuùng trong dung dòch chöùa Sn4+, Sn2+ vaø ñieän cöïc platin nhuùng trong dung dòch chöùa Cr3+ ,Cr2+. • Bieát: ñieän cöïc • 0 (V) : –2,37 –1,66 –0,136 0,15 –0,42 –0,126 –0,41 0,0
. Coù theå oxy hoaù axit HNO2 thaønh HNO3 baèng Br2 vaø I2 ñöôïc khoâng? Thaønh laäp vaø caân baèngphöông trình phaûn öùng oxy hoaù – khöû xaûy ra. • Bieát: 4. Cho 2 heä ñieän hoaù: • 2Br– Br2 + 2e , b) 2Cl– Cl2 + 2e , • Xaùc ñònh phaûn öùng oxy hoaù – khöû xaûy ra khi troän 2 heä ñieän hoaù ñaõ cho ôû ñieàu kieän chuaån vaø tính suaát ñieän ñoäng cuûa pin töông öùng ôû ñieàu kieän naøy. 5. Cho phaûn öùng: Mn + Cl2 + 2NaOH Mn(OH)2+2NaCl . Hoûi phaûn öùng xaûy ra theo chieàu naøo? Bieát Tính suaát ñieän ñoäng cuûa pin ôû ñkc? Tính G0298cuûa phaûn öùng? 6. Phaûn öùng 5Fe3++Mn2++12H2O ↔5Fe2++MnO4-+8H2O xaûy ra theo chieàu naøo? Bieát 0(Fe3+/Fe2+) = 0,77V ; 0(MnO4-/Mn2+) = 1,491V
IV.SÖÏ ÑIEÄN PHAÂN Söï ñieän phaân: phaûn öùng oxi hoùa khöû xaûy ra treân beà maët ñieän cöïc khi coù doøng ñieän moät chieàu ñi qua Bieán ñoåi ñieän naêng thaønh hoùa naêng Quaù trình ôû catot (-): nhaän e (quaù trình khöû) Chaát naøo coù tính oxi hoùa maïnh nhaän tröôùc Quaù trình ôû anot (+): nhöôøng e (quaù trình oxi hoùa) Chaát naøo coù tính khöû maïnh nhöôøng tröôùc (Ñoïc theâm SGK)
Ví duï: Ñieän phaân dd CuSO4 Trong dd CuSO4 bò ñieän ly : CuSO4 Cu2+ + SO42- Catod (-)Anod (+) Cu2+, H2O SO42-, H2O Cu2+ +2 e Cu 2H2O –2e 4 H+ + O2 Phaûn öùng: CuSO4 + H2O Cu + O2 + H2SO4 Ví duï: Ñieän phaân dd NaCl Trong dd NaCl bò ñieän ly : NaCl Na+ + Cl- Catod (-)Anod (+) Na+, H2O Cl-, H2O H2O +2 e 1/2H2 + OH- 2Cl- –2e Cl2 Phaûn öùng: NaCl + H2O H2 + Cl2 + NaOH