Download
1 / 14
370 likes | 2.02k Views
Eduard Douwes Dekker (1820-1887). MULTATULI. 1820-1838 de jonge romanticus. Opstandig Antiburgerlijk Woutertje Pieterse ‘ Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt ’ Ernest Stern Reis naar Indi ë. 1839-1856 ambtenaar in Indi ë. Kastekort ’43 Huwelijk Tine ’46
E N D
Eduard Douwes Dekker (1820-1887) MULTATULI
1820-1838 de jonge romanticus • Opstandig • Antiburgerlijk • Woutertje Pieterse • ‘Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt’ • Ernest Stern • Reis naar Indië
1839-1856 ambtenaar in Indië • Kastekort ’43 • Huwelijk Tine ’46 • Assistent-resident vanaf ’51 (Ambon, Lebak) • Geboorte Edu ’54 • Conflict ’56 • Eervol ontslag
Na 1856 • Geboorte Nonnie ’57 • Ontmoeting met Tine en de kinderen ’59 • Max Havelaar ’59 • Minnebrieven ’61 • Bundels Ideën [sic] vanaf 1862, met o.a. Woutertje Pieterse
Max Havelaar: de eerste editie (1860) • Jacob van Lennep • Te duur (fl 4,-) • Gecensureerd • Literair succesvol • Politiek mislukt: ‘Helaas, helaas, niemand antwoordt! (…) Zou de Koning ‘t gelezen hebben? Zeker niet! • ‘Wat schrijft die man aardig! Zing nog wat! Schrijf nog wat! Praat nog wat!’ Publiek, ik veracht u met groote innigheid.
Max Havelaar: Canonclip: Max Havelaar (voortgezet onderwijs) | entoen.nu#beeld
Max Havelaar: sleutelroman 1 • Max Havelaar • Sjaalman • Stern • Gouverneur Generaal (Duymaer van Twist) • Voorganger Slotering (Carolus; vergiftigd?) • Duclari (garnizoenscommandant Collard) • Verbrugge (controleur Van Hemert) • Tine, kleine Max • Si Oepi Keteh (de kleine freule)
Max Havelaar: sleutelroman 2 ‘…dat ik den Regent van Lebak,RadènAdipati Nata Karta Nagara, beschuldig van misbruik van gezag, door het onwettig beschikken over den arbeid zyner onderhorigen, en verdenk van knevelary, door het vorderen van opbrengsten in natura, zonder, of tegen willekeurig vastgestelde, onvoldoende, betaling; dat ik voorts den Demang van Parang-Koedjang - zyn schoonzoon - verdenk van medeplichtigheid aan de genoemde feiten.’
Max Havelaar: sleutelroman 3 ‘zyn vry grote magere neus verveelde zichop dat gelaat (...), omdat er zo weinig op voorviel. (…) Hy sprak namelyk op een toon, alsof achter elk woord een punt stond, of zelfs een lang rustteken (...) Het publiek der hoofdplaats Serang (...) noemde zyn gesprekken “slymerig.” Ik vind dit woord niet zeer smaakvol, maar moet erkennen dat het de hoofdeigenschap van des residents welsprekendheid vry juist uitdrukte.’
Max Havelaar: satire en allegorie • Batavus Droogstoppel- materialisme- schijnheiligheid- gevoelsarmoede- moralisme - hebzucht
Max Havelaar: de opbouw Droogstoppel, Ernest Stern ￬ Het pak van Sjaalman: Stern vertelt ￬ Het verhaal van Max Havelaar ￬ Droogstoppel onderbreekt (met o.a. een preek van dominee Wawelaar) ￬ Hervatting van het verhaal van Max Havelaar (met o.a. ‘Saidjah en Adinda’) en opnieuw Droogstoppel ￬ Multatuli grijpt in, stuurt zijn ver- tellers weg en richt zich tot de koning
Max Havelaar: tendensroman/sociale roman • ‘Ik wil gelezen worden.’ • Een poesaka voor zijn kinderen • Persoonlijke afrekening • ‘De reden dat ik leugens vertel, is deze. (…) Ik zie geen kans het te doen met de waarheid. Dat zou eene te korte geschiedenis wezen: ‘DE JAVAAN WORDT MISHANDELD. IK ZAL DAARAAN EEN EIND MAKEN.’
Ideën • Misschien is niets geheel waar, en zelfs dat niet. • Van de maan af gezien zijn we allen even groot. • Ik leg me toe op 't schryven van levend Hollands. Maar ik heb schoolgegaan. • Neem één raad aan. Deze: dat ge geen raad aanneemt. • Zelden schryf ik wat ik wil, en nooit wat 'n ander wil. • Dit nu maakt me verdrietig, dat we veelal belet worden mens te zyn, omdat we door opvoeding en onderwys zyn verschoold. Door beroepskeuze verambtenaard, vermilitaird, en verbeurst. Door zedeleer en wetgeving verwrongen en vermanierd. Door godsdienst verstelseld en verkerkt...
